Homforkapto
Homforkapto aŭ kidnapo estas kontraŭvola kaj neleĝa forkapto de homo aŭ malliberigo de homoj kontraŭ ilia volo, sendepende por kiu celo. Eblaj celoj estas amora misuzo, elaĉeta mono aŭ ĉantaĝo. En la plej multaj landoj la punoj por homforkaptintoj estas tre altaj, sed tamen kutime malpli altaj ol tiuj por murdintoj.
Parencaj krimoj estas:
- Deportado
- Deportado estas ŝtatorganizata deviga translokigo de homoj - ekzemple: de nigruloj kiel sklavoj, de judoj fare de Nazioj, de Krime-tataroj, de indianoj al rezervejoj fare de usona registaro (en:Trail of Tears), de kamboĝanoj al devolaboro, historie: militkaptitoj al la venkinta lando por tie devolabori, piramidoj ...
Vidu: deportado - Infandelokado
- Infandelokado estas forkapto de ne-plenkreskulo: Post divorco unu el la gepatroj laŭjure rajtas prizorgi la infanon kaj la alia nur laŭokaze povas kontakti ĝin. La ne-prizorgorajta, do kutime la patro, foje "ne redonas" foje "ŝtelas" la infanon, foje eĉ transportas ĝin al eksterlando.
Vidu: Infandelokado
Spektaklaj kazoj de homforkapto
redaktiHomforkapto estas krimo okazanta evidente en ĉiuj epokoj de la homa historio kaj en ĉiuj landoj kaj socioj de la mondo. Jen nur kelkaj kazoj, kiuj fariĝis vaste konataj.
Infanoj, junuloj en longa kaptiteco
redakti- Mary Jemison, 1758, kaptita kiel 12-jarulino kaj vendita al Senekoj; ŝi plu vivis kiel indiana virino ĝis sia morto en 1833
- Cynthia Ann Parker, forkaptita dufoje:
- 1836, kiel 9-jarulino kaptita de Komanĉoj, kun kiuj ŝi vivis 24 jarojn
- 1860, ŝi estis rekaptita kaj reportita de paramilitistaj Texas Rangers
- Edgardo Mortara, 1858, Vatikano sub papo Pio la 9-a forportis la 6-jaraĝan judan knabon de liaj gepatroj (ĉar la civila leĝaro de la Papa ŝtato tiutempe ne permesis ne-kristanojn eduki baptitajn kristanojn, kaj kiam la knabo estis severe malsana, iu domservisto baptis lin) - Edgardo poste fariĝis aŭgustena monaĥo
- Charles Augustus Lindbergh Jr., 1932, 2-jaraĝa filo de la fama piloto Charles Lindbergh, forkaptita, mortigita
- Colleen Stan 1977—1984, kaptita de Cameron Hooker tenita dum 7 jaroj kiel seks-sklavo, memliberigis sin.
- Sano Fusako, 1990—2000, 10-jaraĝa japana knabino, kaptita dum naŭ jaroj en Niigata
- Sabine Dardenne kaj Laetitia Delhez, 1996, 12- kaj 14-jaraĝaj, forkaptitaj kaj perfortitaj de seria murdisto Marc Dutroux, liberigitaj la 15-an de aŭgusto 1996 en Bertrix, Belgio
- Natascha Kampusch, 1998—2008, 10-jaraĝa aŭstra knabino, kaptita dum 8 jaroj ĝis sia fuĝo en 2006
- Elisabeth F., Amstetten, 1984—2008 - patro arestis kaj sklavigis propran filinon dum 24 jaroj
Politika forkaptado
redaktiForkaptado ĉiam ankaŭ estis aplikata kiel politika "rimedo".
- Ĉiang Kai-ŝek,1936 - gvidanto de ĉina kontraŭkomunista partio, kidnapita de militprinco en afero konata kiel Incidento de Ŝjiano
- Peter Lorenz, 1975 - germana politikisto, forkaptita kelkajn tagojn antaŭ balotoj, por kiuj li estis ĉefkandidato de sia partio (CDU). Liberigita post unu semajno interŝanĝe kontraŭ kvin arestitaj maldekstraj ekstremuloj. Lorenz gajnis la balotojn.
- Hanns-Martin Schleyer, 1977 - germana entreprenisto, kidnapita de ekstreme maldekstra Ruĝ-Armea Frakcio por interŝanĝe liberigi maldekstrulajn arestitojn, mortigita
- Aldo Moro, 1978 - iama itala Ĉefministro, mortigita du monatojn post la forkapto
- James Lee Dozier, 1981 - usona NATO-generalo en Italio kun la edzino forkaptitaj fare de Ruĝaj Brigadoj, liberigitaj de la polico ses semajnojn poste
- Mordechai Vanunu, 1986 - israela atomfizikisto, alarmisto, forkaptita en Italio de Mossad kaj perforte revenigita al Israelo, kie li estis kondamnita pro perfido kaj spionado, kaj arestita dum 18 jaroj en prizono
- Paul Vanden Boeynants, 1989 - belga politikisto, liberigita post unu monato kontraŭ elaĉeta mono
- Ingrid Betancourt, 2002—2008 - Kolombia kandidatino de prezidanteco, forkaptita de Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARK), liberigita en 2008.
- Arjan Erkel, 2002 - ano de Médecins Sans Frontières, forkaptita en Ĉeĉenio, elaĉetita de la nederlanda registaro
- Khaled al-Masri, 2003 - liban-devena germano estis haltigita ĉe eniro al Makedonio, de CIA transportita al Afganio kaj tie tenita en sekreta prizono, kie li suferis torturon dum kvin monatoj.
Eksterlandaj ostaĝoj en Irako
redaktiDepost aprilo 2004, ribelantoj en Irako komencis forkapti eksterlandajn civilistojn. De tiam pli ol 200 fremduloj kaj miloj da irakanoj estis forkaptitaj, 30 eksterlandaj ostaĝoj estis mortigitaj. La motivoj por ĉi tiuj forkaptoj estas influi la fremdajn registarojn kun trupoj en Irako aŭ entreprenojn kun laboristoj tie, ĉantaĝi monon aŭ fortimigi eksterlandanojn el la lando. En 2004 ekzekutoj de forkaptitoj ofte estis filmitaj (pluraj senkapigoj) kaj disvastigataj per televido kaj interreto. Intertempe la mortigo de ostaĝoj kutime nur estas anoncita per deklaro, sed por multaj ostaĝoj mankas ĉia informo pri ilia sorto.
En somero de 2004 la usona registaro starigis Hostage Working Group in Bagdad, kiu sekvu ajnajn spurojn pri ostaĝoj en Irako, tamen ĝis hodiaŭ mankas pluaj informoj pri 21 forkaptitoj. [noto 1]
Jen statistiko pri la viktimoj inter la eksterlandaj ostaĝoj en Irako.
| Eksterlandaj ostaĝoj en Irako | ||
|---|---|---|
(La ciferoj signifas: mortigitaj-liberigitaj-sorto nekonata)
|
Jena eksterlandaj virinoj estis forkaptitaj en Irako:
- Florence Aubenas, franca ĵurnalisto, liberigita
- Jill Carroll, franca ĵurnalisto, liberigita
- Margaret Hassan, irlanda helpisto, murdita
- Marie Jeanne Ion, rumana ĵurnalisto, liberigita
- Teresa Borcz-Khalifa, pola helpisto, liberigita
- Hannelore Krause, germanino edziniĝinta al irakano, kaptita kune kun sia filo Sinan, liberigita
- Susanne Osthoff, germana arkeologiisto, liberigita
- Giuliana Sgrena, itala ĵurnalisto, liberigita
- Fairuz Yamulky, kanadanino naskiĝinta en Irako, liberigita
Kidnapo en fikcio
redaktiĈielo kaj infero aŭ Supre kaj malsupre (天国と地獄 Tengoku to Jigoku?, laŭvorte "Ĉielo kaj infero" kaj en angla High and Low) estas pripolica prikrima filmo de 1963 reĝisorita de Akira Kurosawa, en kiu stelulas Toshiro Mifune, Tatsuya Nakadai kaj Kyōko Kagawa. Tiu filmo estas iom bazita sur la romano de 1959 nome King's Ransom (Kidnapo de reĝo) de Ed McBain.
Notoj
redakti- ↑ Stato= 29-a januaro 2009: La forkaptitoj sen konata sorto estas: 4 britoj, 5 usonanoj, 1 kanadano, 1 egipto, 1 germano, 2 kenjanoj, 1 Libanano, 1 palestino, 1 pakistanano kaj 4 sudafrikanoj.