Razonamiento Verbal
Razonamiento Verbal
Razonamiento Verbal
Pág
l Homónimos 75
l Parónimos 79
l Sinónimos 85
l Antónimos 91
l Familia de palabras 99
Introducción al
Razonamiento Verbal
Gracias a él vamos
¿Por qué es a aprender más
importante el palabras, cómo usarlas
Razonamiento y relacionarlas; además,
Verbal? comprenderemos
ideas y textos.
A. SINÓNIMOS
En las siguientes columnas, subraya los sinónimos de las palabras que están
en mayúsculas:
• susurrar proceder
• comportamiento cueva
• alimaña murmurar
• finiquitar terminar
• gruta bicho
mal. B
3. Insecto pequeño.
4. Alojamiento de una colonia de abejas. 2 P
5. Cavidad subterránea.
B. ANTÓNIMOS
Ejemplo:
• abstemio ovacionar
• abuchear escasez
• absorto sensato
• absorber bebedor
• abundancia expulsar
• absurdo distraído
Profesor, ¿qué
significa efímero,
lacónico, pueril? ¡Ahora lo
vamos a
aprender!
• Estudiar : __________________________________________
• Aprender : __________________________________________
• Verbal : __________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
- Desaliñado: __________________________________________________________
- Coz: ________________________________________________________________
- Felonía: _____________________________________________________________
- Glacial: _____________________________________________________________
- Lacónico: ___________________________________________________________
- Zambullir: ____________________________________________________________
- Pueril: _______________________________________________________________
- Efímero: _____________________________________________________________
- Perpetuo:_____________________________________________________________
Hola Ola
Ejemplo:
- Botar : __________________________________________________________
- Votar : __________________________________________________________
- Cebo : ____________________________________________________
- Sebo : ____________________________________________________
- Hola : ____________________________________________________
- Ola : ____________________________________________________
- Incipiente : ____________________________________________________
- Insipiente : ____________________________________________________
Lima Lima
Ejemplo:
- Llama : ____________________________________________________
- Llama : ____________________________________________________
Razonamiento Verbal - 5to. grado 58
c) Busca el significado de las siguientes palabras:
1
- Vino: _____________________________________________________
- Vino: _____________________________________________________
- Radio: _____________________________________________________
- Radio: _____________________________________________________
- Pata: _____________________________________________________
- Pata: _____________________________________________________
E. ANALOGÍAS
a) Observa los animales y une cada uno con las palabras que corresponden:
maíz
polen
queso
verdura
Completa la analogía:
1. DESCUBRIENDO
¡Hallamos
por fin el
significado!
¡Qué bien!
Responde:
Observa el ejemplo:
Amér C. En américa
Central
1
El uso del diccionario se hace en estricto orden
alfabético.
Esto facilita la búsqueda de la palabra que deseamos
encontrar. El procedimiento es sencillo.
Escribe la letra que antecede a cada letra propuesta y lograrás formar una
frase. Investiga quién la pronunció:
Z P T P M P T F R V F Ñ B E B T F
R V J F Ñ F Ñ D V F Ñ U S B V Ñ
B N J H P F Ñ D V F Ñ U S B V Ñ
U F T P S P
a) _________________ h) _________________
b) _________________ i) _________________
c) _________________ j) _________________
d) _________________ k) _________________
e) _________________ l) _________________
f) _________________ m)_________________
g) _________________ n) _________________
a) _________________ e) _________________
b) _________________ f) _________________
c) _________________ g) _________________
d) _________________
maceta - maíz
maleta - maní
martes - mamá
a) bacilo k) bisagra
b) ________________ l) ________________
c) baldosa m) bloque
d) ________________ n) ________________
e) banquete ñ) boleta
f) ________________ o) ________________
g) básico p) bordar
h) ________________ q) ________________
i) bautizo r) brazalete
j) ________________ s) ________________
4. LAS ACEPCIONES
b) ________________________
________________________ La batería del auto se
________________________ descargó.
c) ________________________
________________________ Esa orquesta no tiene
________________________ batería.
d) ________________________
________________________ La batería izquierda
________________________ tomó su posición.
Batería: ______________________________________________________________
______________________________________________________________________
Batería: ______________________________________________________________
______________________________________________________________________
Entonces:
Busca las siguientes palabras en el diccionario y marca con una aspa las que
encuentres tal y cual están escritas aquí:
conocer tomar
a) jícara: ___________________________________________________
b) propóleos: ___________________________________________________
c) estentóreo: ___________________________________________________
d) coz: ___________________________________________________
e) felón: ___________________________________________________
f) misántropo: ___________________________________________________
g) adonis: ___________________________________________________
h) bucólico: ___________________________________________________
i) locuaz: ___________________________________________________
j) bisoño: ___________________________________________________
67 Razonamiento Verbal - 5to. grado
1 Jugando con las palabras
abogar
abrigar
abatir
abeja
abultar
abdomen abonar
di s
co
discordia abunda
inculcar
discoteca
abuso
dividir
indagar
discreto aceite
disculpa
infiel
aceptar
dolor
encanto
discurso
lema
acera
discurrir
maligno
acción
espía
discutir
estela
manía
ácido
dis
melón
eño
es guía
pl e
nd
ia
o
ac
r
gr
obeso
acoger
here
dis
opaco
e j
olv
er
piropo
hú
me
ovación do
posada
pillo
pacto
paladín postizo
__________________________________________________________
__________________________________________________________
c) Se quemó el arroz.
__________________________________________________________
__________________________________________________________
69 Razonamiento Verbal - 5to. grado
1 e) Es más rápido que una mosca.
__________________________________________________________
corazón
zorro
serpiente
primera
zángano
burro
reventar
c) Cuando vienen sus sobrinos Ernesto dice: "Ya vienen las plagas".
e) Es un monstruo de la computación.
6. Interpretación de refranes
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
A C R O D A C S E P
B D F O R A J A P L
O O G S O I D R I R
R G N L E L O M O E
E I O H K D O S B T
R M E I A N A M A N
R E L C E C M A C E
E N S S S C A M A I
H E S O V R E U C D
P E M J O T R E U T
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
• Las palabras homógrafas son aquellas que tienen igual escritura e igual
pronunciación.
• Las palabras homófonas son aquellas que tienen igual pronunciación pero
escritura parecida.
Homógrafas Homófonas
• Canto: ___________________________________________________________
• Canto: ___________________________________________________________
• Llama: ___________________________________________________________
• Llama: ___________________________________________________________
• Llama: ___________________________________________________________
• Sol: ___________________________________________________________
• Sol: ___________________________________________________________
• Luna: ___________________________________________________________
• Luna: ___________________________________________________________
• Polo: ___________________________________________________________
• Polo: ___________________________________________________________
• Vela: ___________________________________________________________
• Vela: ___________________________________________________________
• Radio: ___________________________________________________________
• Radio: ___________________________________________________________
• Vino: ___________________________________________________________
• Vino: ___________________________________________________________
• Gata: ___________________________________________________________
• Gata: ___________________________________________________________
• Podemos: ___________________________________________________________
• Podemos: ___________________________________________________________
• Sobre: ___________________________________________________________
• Sobre: ___________________________________________________________
1 1
1. Soga.
2. Emisora de radiodifusión.
3
3. Recipiente donde se hecha
agua.
III. Consulta con tu diccionario y compara cada una de las palabras homófonas,
luego escribe su significado y elabora una oración con cada una de ellas.
Palabras
El alcaide de la prisión reorganizó la cárcel.
Parónimas
Practiquemos
PARÓNIMOS DE LETRAS
a) deferencia - diferencia
b) previsión - provisión
c) absorbió - absolvió
d) acta - apta
e) invención - inversión
f) lección - lesión
g) presión - prisión
h) contesto - contexto
i) flagrante - fragante
j) posesión - posición
• La ________________ entre ella y usted es que ella nos trata con singular
________________.
(deferencia - diferencia)
• __________________ a l o s d e r e c h o s d e l n i ñ o d e b e m o s a c t u a r c o n
_________________.
(respeto - respecto)
MÁS DIFÍCIL
l) ¡___________, me pisaste!
PUPIPARÓNIMOS
a c t o a u t o r h o t a a
s e x e t n e d e c o r p s
o a b n o i c c e l n o r o
i o r c f i m t u o s c e i
c t o d g j n n i i b d c c
i c t e h o o s c n a o e i
u e c f i i e i v o z t d u
j f a s s s o r w i o x e j
e e e i o n n q x s t e n r
r r r p k l ñ p y e s s t e
p p e r f e c t o l e p e p
s e s i o n o n o i c c e s
a) ______________________ - ______________________
b) ______________________ - ______________________
c) ______________________ - ______________________
d) ______________________ - ______________________
f) ______________________ - ______________________ 1
g) ______________________ - ______________________
h) ______________________ - ______________________
i) ______________________ - ______________________
j) ______________________ - ______________________
En tu cuaderno
PARÓNIMOS DE TILDE
a) bestia - vestía
b) célebre - celebré
c) habito - hábito
d) habido - ávido
e) porque - porqué
f) practica - práctica
g) pulpito - púlpito
h) revolver - revólver
i) sitio - sitió
j) venia - venía
1. Sábana - Sabana
Ejemplos:
mofa - signo
a) malicioso ( ) carcajear
b) enfadado ( ) cobardía
c) reír ( ) viento
d) obediente ( ) furioso
e) brisa ( ) aniquilación
f) miedo ( ) sumiso
g) pensar ( ) eufórico
h) destrucción ( ) perverso
i) alegre ( ) reflexionar
En las oraciones, sustituye las palabras destacadas por los sinónimos del
recuadro:
Ejemplo:
Relaciona:
Eufemismo Malsonante
b) axila ( ) suegra
BUSCANDO PAREJA
a) terminar ( ) concluir
b) difícil ( ) caminar
c) terco ( ) pasajero
d) misiva ( ) obeso
e) delgado ( ) iniciar
f) efímero ( ) carta
g) concreto ( ) malvado
h) poner ( ) inocuo
i) independencia ( ) adecuado
j) traidor ( ) enjuto
k) empezar ( ) falso
l) idóneo ( ) complejo
m) lerdo ( ) paz
1
n) vil ( ) testarudo
ñ) gordo ( ) firmeza
o) andar ( ) lento
p) inofensivo ( ) duro
q) tranquilidad ( ) liberación
r) seguridad ( ) colocar
Para la casa
yo soy: yo soy:
- delgado - gordo
- alto. - bajo.
- rápido - lento
- débil - fuerte
CLASES:
desaseado
vigoroso
lacio
conflicto
________________ ________________ ________________ ________________
demoler
________________ ________________ ________________ ________________
escuálido
sollozar
dama
nauseabundo
activo
calmado
arrasar
________________ ________________ ________________ ________________
esquelético
________________ ________________ ________________ ________________
osado
forastero
chico
gentío
tórrido
erizado
escalar
________________ ________________ ________________ ________________
sucio
________________ ________________ ________________ ________________
pequeño
trepar
saludable
ardiente
lucha
pestilente
consentir
________________ ________________ ________________ ________________
foráneo
________________ ________________ ________________ ________________
multitud
femenil
enclenque
gemir
delgado
rasurado
atrevido
________________ ________________ ________________ ________________ tranquilo
________________ ________________ ________________ ________________
pelado
premiar
diligente
Formación de Antónimos
- IN - IM inútil / improbable
- A amorfo / ateo
Busca en la sopa de letras seis palabras y escribe sus antónimos, usando los
prefijos: "anti-", "an-", "i-" o "in-".
v o n l
k e r s c h a) ______________ : ______________
m i o d n t u m p a
m n r u a e t l a a b) ______________ : ______________
s i m e t r i c o v c) ______________ : ______________
y n a a u l l m u o
d) ______________ : ______________
e p l n r d n r l l
a a l f a b e t o k e) ______________ : ______________
m r e f l e x i v o
f) ______________ : ______________
a) holgado ( ) torpe
b) serio ( ) esclavitud
c) humildad ( ) rebelde
d) hábil ( ) montaña
e) apogeo ( ) apretado
f) excesivo ( ) risueño
g) libertad ( ) insuficiente
h) cauto ( ) decadencia
i) llanura ( ) imprudente
j) dócil ( ) soberbia
k) flaco ( ) veloz
l) lento ( ) obeso
A h o r a , c o m p l e t a e l m i s m o t e x t o c o n l o s a n t ó n i m o s d e l a s p a l a b r a s
subrayadas:
f) Es un plato sabroso.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
ADMIRABLE INGENTE
APARATOSO R E P O M L O INMENSO
COLOSAL B O M B E A E MACANUDO
ESPLÉNDIDO P R I N L C T L O MAGNÍFICO
ESTUPENDO E X C B O N N S O MÁXIMO
D A M A T E A E I S A
M I R O I S T M P T E
P A I L L A N E U I E H O
E M B A S A D O N E N E S
O D I S E G R O M O N T I A S
A R E N I L L E M M I O O P F
S E R I G I S N U L M A S S R A S
O B L I G A S E D P L O O O E S O
J O I O B I O A N O E T K Y T E T A S
S A N D I G U A N N A U M I A X U N O
I N G N O A Y E U R I A N D R C O N U
I E E L N N S A F C O U Z A E S V
C N P I T O P D A R T Y A P L O A
T U E E D I N N A D I D A S Z
E T U S I U E R E G I O S O L
S E C D C O L O D R F C O
E N O N A R N N I O I T L
O I E N E L P S F E A
T I L O L I O I Y S L
EXELSO A P P N P N H O X REGIO
FASTUOSO Y S R M G O L E S POMPOSO
GIGANTE E O A H O L X OSTENTOSO
GIGANTESCO P M I C O S I SOBRESALIENTE
IMPONENTE MONUMENTAL
Descubriendo.
niñear niñez
niñito niñita
aniñado niñera
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
Entonces:
Completa el texto con las palabras del recuadro. Todas pertenecen a una
misma familia de palabras: "conservar"
6. Palabra infiltrada
Practiquemos
Añade a la palabra incompleta un prefijo y un sufijo, teniendo en cuenta el
sentido de la oración. Escógelos del recuadro:
PREFIJOS SUFIJOS
in-; i-; anti-; inter-; en-; -ables; -oso; -ados; -ida;
com-; pre-; archi-; todo-; -al; -miento; -ales; -ario;
des-; micro-; sub-. -icos; -ible; -ito; ación.
PUPIFAMILIAS
a t s i r o m u h t s i r o m u h
d c a z e l l e b a i r e r b i l
a a c a m p a r f g a m a r i n e
r m b e l l i s i m o t i r b i l
o p a b c l o r e c e l l e b m e
m o l i b r a z o a b e l l o b c
u c a m p i t o o n i s e p m a c
h u m o r i s t i c o d o r b i l
U caballería
N librería
E unificar
desarmar
libresco
caballeriza
obrerista
armamento
caballero
libreta
caballo
RAÍZ: LIBR RAÍZ: CAS obrero
une
obra
casa
arma
libro
obrar
caseta
armar
desune
obraje
casona
unión
rearma
RAÍZ: CABALL RAÍZ: OBR
caballete
casucha
reunión
libreto
caballista
caserío
librero
obrería
armería
desunión
casilla