Paul Virilio

Paul Virilio
	;
Biografía
Nacemento	(fr) Paul Charles Viriglio ; 4 de xaneiro de 1932 ; 8.º arrondissement de Paris, Francia (pt)
Morte	10 de setembro de 2018 (86 anos); Rueil-Malmaison, Francia
Causa da morte	doenza cardiovascular
Educación	Universidade de París ; École nationale supérieure des arts appliqués et des métiers d'art (en)
Actividade
Campo de traballo	Urbanismo, arquitectura, sociology of housing (en) , filosofía e xornalismo de opinión
Ocupación	filósofo, comisario de arte, pintor, xornalista de opinión, crítico, profesor universitario, teórico, teórico da arte, arquitecto, escritor, fotógrafo, urbanista, sociólogo, urban theorist (en)
Empregador	European Graduate School ; Special School of Architecture (en)
Profesores	Raymond Aron, Vladimir Jankélévitch (pt) e Maurice Merleau-Ponty
Alumnos	Jean Nouvel, Hala Wardé (pt) e Franklin Azzi (pt)
Obra
Arquivos en	Institute for Contemporary Publishing Archives (en) [ 802VIR/1 - 802VIR/95] ;
Descrito pola fonte	V2 archive (en) ; Tactical Media Files (en)

Paul Virilio, nado en París o 4 de xaneiro de 1932 e finado na mesma cidade o 10 de setembro de 2018, foi un filósofo francés.

Traxectoria

Naceu en París de pai italiano, refuxiado comunista en Francia. A guerra mundial fíxoo especialmente sensible ante a destrución e a morte, circunstancia que terá moito que ver na súa obra, na estética da desaparición. Estudou arquitectura en París, na Escola de Arquitectura, da cal chegaría a ser o seu máximo responsable durante tres décadas (1968-1998). En 1963 fundou xunto a Claude Parent a revista da modernidade arquitectónica e urbanística Architecture Principe. Dende 1973 é director da colección Espacio Crítico, de Editions Galilée. Gañou o premio nacional Crítica da Arquitectura en 1987. En 1990 foi nomeado coordinador dos programas do Collège International de Philosophie, baixo a dirección de Jacques Derrida. Traballou en numerosas exposicións de arte contemporánea na Fundación Cartier. En 2000 inaugurouse no Xapón o Museo das Catástrofes, realizado baixo a súa dirección e proxecto.

Pensamento científico

Arquitecto, urbanista, filósofo, o seu pensamento describe unha visión integral do urbano e do urbanístico dentro dun sistema tecnolóxico avanzado, onde a velocidade (o tempo), a información e as redes xogan un papel determinante. A civilización actual diferenciase por un trazo: a velocidade, que produce incerteza, risco e... accidente.

Para Virilio, a primeira das seducións da tecnoloxía é a velocidade, a capacidade de romper o previsible, como instrumento de control e dominación, pero tamén de risco, de precipitación cara a unha nova desorde mundial, porque parar significa morrer. A vertixe da aceleración fai que a información coñecida non coincida coa realidade sobrevinda, porque a realidade vai máis rápida que a información. Por iso, controlar a tecnoloxía, a velocidade de cambio, é controlar a sociedade, o espazo e a información.

A máquina de visión

Paul Virilio é un magnífico exemplo da resistencia ao que el chama tecnoloxías da percepción e da representación. Xeralmente a formulación de Virilio consiste en valorar negativamente a mecanización da percepción, ata o punto de pensar que ese proceso non só afecta a percepción mesma, senón ao seu procesamento (o lugar da formación das imaxes mentais e da consolidación da memoria natural) e logo a súa interpretación, é dicir, o sentido mesmo da realidade. Virilio imaxina que o último paso dese proceso cultural de mecanización da percepción (que consiste nunha carreira de velocidades entre o transtextual e o transvisual), será a posta a punto dunha máquina de visión, é dicir, a delegación a unha máquina de análise da realidade obxectiva. Dende o reconto do proceso que realiza Virilio é posible reformular asuntos como a aparición do pensamento relativista e as súas consecuencias: a era do espectador, e algúns procesos de democratización e anarquismo. A maior preocupación é o horizonte totalitario da manipulación mediante a imaxe codificada, e as súas formas vulgares: a propaganda e a publicidade.

Virilio afirma que a multiplicación, nos nosos tempos, das próteses visuais e audiovisuais e a utilización destes materiais dende a infancia está ocasionando a codificación, cada vez máis laboriosa, de imaxes mentais con tempos de retención reducidos e sen gran recuperación ulterior, é dicir, a desaparición da capacidade mnésica. A loxística da percepción destrúe o que os antigos modos de representación conservaban dese gozo orixinal idealmente humano, dese “eu podo” da mirada.. Isto produciría un dano que Virilio cre irreparable para a conciencia humana: a aparición dunha visión disléxica que estaría provocando unha especie de estupidez neonatal.

O modelo de guerra

Virilio desenvolveu o que chama o "modelo de guerra" da cidade moderna e da sociedade humana en xeral. Os seus traballos máis destacados inclúen "Guerra e Cine", "Velocidade e Políticas" e "A bomba da información", nos cales argumenta que os proxectos militares e tecnolóxicos guían a historia. Algúns describen o seu traballo posicionado no ámbito do 'hipermoderno'. A descrición parece axeitada, xa que Virilio traballa moito cos conceptos e artefactos do modernismo. Afirmou repetidamente as súas afinidades coa fenomenoloxía e ofrece críticas humanistas dos movementos de arte modernistas como a arte futurista.

As predicións de Virilio acerca das loxísticas da percepción (o uso de imaxes e información na guerra e Cine, 1984) foron tan acertadas que durante a Guerra do Golfo foi invitado a discutir as súas ideas cos oficiais militares franceses. Mentres que Baudrillard afirmou que a Guerra do Golfo nunca sucedeu, Virilio argumentou que o que sucedeu foi unha "guerra mundial en miniatura".

Dromoloxía

A Dromoloxía estuda a aceleración na que se están sucedendo as transformacións históricas e, de que maneira están afectando ao home as novas tecnoloxías, o novo concepto de tempo, virtualidade, ciberespazo, ou os novos modos de comunicación. Paúl Virilio ao estudar o fenómeno da velocidade coa que nos conectamos na era dixital utilizou este concepto.

O accidente integral

Paul Virilio fai unha análise da produción de accidentes nos séculos XIX e XX, e menciona unha serie de estratexias para posicionarse ante as ameazas dos probables accidentes vindeiros. Pensando nos termos de Aristóteles, o accidente é o continxente, aquilo que pode variar sen que se altere a substancia. No noso tempo a aceleración propia da mundialización “globalitaria” fai que o habitable sexa o accidente mentres que a substancia tórnase continxente.

Virilio distingue tres tipos de accidentes. O accidente “local”, aquel no que se pode definir espacialmente o seu lugar de xurdimento e o alcance dos seus efectos. O accidente “global”, aquel que non se sabe con precisión onde se orixinou nin ata onde chegarán as súas consecuencias. Finalmente, o accidente “integral”, que concirne “non só ao conxunto do espazo xeofísico, senón sobre todo a períodos de tempos multiseculares, por non falar da dimensión sui generis dun Hiroshima celular. Neste accidente o que ameaza con converterse no noso único hábitat nun futuro próximo.

A formulación de Virilio é simple: cada nova produción científica é a invención dun novo accidente específico. Non como algo “colateral”, senón como un compoñente propio que revela esa nova substancia.

Obras

Bunker archéologie, Centre de Création Industrielle, París, 1975.
L’insécurité du territoire, Stock, París, 1976.
Vitesse et politique, Galilée, París, 1977.
Défense populaire et luttes écologiques, Galilée, París, 1978.
Esthétique de la disparition, Éditions Balland, París, 1980.
Guerre et cinéma, Éditions de l’Étoile, París, 1984.
Logistique de la perception, Cahiers du Cinéma, París, 1984.
L’espace critique, Christian Bourgeois, París, 1984.
L’horizon négatif, Galilée, París, 1985.
L’inertie polaire, Christian Bourgeois, París, 1990.
La machine de vision, Éditions Galilée, París, 1992.
L’art du moteur, Éditions Galilée, París, 1993.
La vitesse de libération, Galilée, París, 1995.
Cybermonde (conversación con Philippe Petit), Textuel, París, 1996.
Un paysage d’événements, Éditions Galilée, París, 1996.
La bombe informatique, Éditions Galilée, París, 1998.
Ce qui arrive, Éditions Galilée, París, 2002.
Discours sur l’horreur de l’art, entrevista con Enrico Baj, Atelier de création libertaire, París, 2003.
L’Art à perte de vue, Galilée, París, 2005.
L’Université du Désastre, Galilée, París, 2007.
Le Futurisme de l’instant, Galilée, París, 2009.
Le Grand Accélérateur, Galilée, París, 2010.

Frases

A velocidade da luz non transforma soamente o mundo. Convértese no mundo. A globalización é a velocidade da luz. "A velocidade é o espazo do vehículo".

Crítica

Paul Virilio é un dos autores criticados por abusar de conceptos científicos equivocamente citados e de terminoloxía sen sentido na obra de Sokal e Bricmont Imposturas intelectuais.

Véxase tamén

Bibliografía

Armitage, John, ed. Paul Virilio: From Modernism to Hypermodernism and Beyond. Londres: Sage, 2000.
Redhead, Steve. Paul Virilio: Theorist for an Accelerated Culture. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2004
Albarenga, Miguel- "La sociedad contemporánea en la óptica de Bauman y Virilio", Monografia,Montevideo,Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación,Licenciatura en Historia,Opinión Docencia,Materia Psicosociología de las Instituciones, 2011.
http://elcibermundo.wordpress.com/2012/05/19/biografia-de-paul-virilio/
http://filosofia-intensa.blogspot.com.es/2010/05/paul-virilio-el-accidente-original.html Arquivado 09 de marzo de 2016 en Wayback Machine.
http://labrujulazul.wordpress.com/2010/11/20/835/
http://www.javeriana.edu.co/relato_digital/r_digital/teoria/maquina.html

Videografía

Ligazóns externas

Paul Virilio Facultypage @ European Graduate School. Biography, bibliography, photos and video lectures.
"Beyond Postmodernism? Paul Virilio's Hypermodern Cultural Theory" by John Armitage Arquivado 31 de xullo de 2005 en Wayback Machine.
"Cyberwar, God and Television", Interview With Louise Wilson Arquivado 04 de abril de 2005 en Wayback Machine.
"Popular Defense in the Empire of Speed: Paul Virilio and the Phenomenology of the Political Body" by Jason Adams
[1]
[2]