Bekiek brón van 't Kanaal

{{Dialek|Breuker}}
[[Plaetje:Locatie Het Kanaal.PNG|miniatuur|250px|Kaart]]
[[Plaetje:English Channel Satellite.jpg|miniatuur|250px|Satellietfoto]]
''''t Kanaal''' is 'n [[zieësjtraot]] in 't weste van Europa die [[Groeët-Brittannië]] va [[Frankriek]] sjeit en de [[Noordzieë]] mit de [[Atlantische Oceaan]] verbingt. In 't [[Frans]] waert dees zieësjtraot ''La Manche'' ("d'r moew") geneumd, vawaege de trichtervorm die aoch aan 'ne moew deit dinke. Same mit 't zudelik deil van de Noordzieë is 't 't dröks bevare sjieëpvaartgebeed op de welt.

== Geografie ==
't Kanaal haat 'n lengde van óngevier 560 kilomieëter en 'n breidte die versjilt van 240 kilomieëter op 't breidste deil en 34 kilomieëter op 't sjmaalste deil. Dit sjmaalste deil waert aoch waal 't ''[[Nauw va Calais]]'' geneumd. De lengde van de zieësjtraot waert dèks bepaald doer d'r aafsjtand tösje [[Land's End]] (Ingeland) en 't eiland [[Ouessant]] (Frankriek) in 't weste en 't Nauw va Calais in 't oeëste. 't Kanaal is gemiddeld zoeën 60 mieëter deep, mit 'n maximaal deepde van 120 mieëter.

In dees zieësjtraot ligke 't eiland [[Wight]] en de [[Kanaaleilande]], 'ne eilandegroep kort vuur de kus va Normandië, dae ónger de [[Britse Kroeën]] vilt, meh evvel gein ónderdeil van 't [[Vereinig Kuëninkriek]] is. De Kanaaleilande waere gevormd doer de eilande [[Guernsey]], [[Jersey]], [[Alderney]] en [[Sark]].

De belangriekste haveplaatsje aan 't Kanaal zint 't Ingelsje [[Plymouth]], [[Bournemouth]], [[Portsmouth]], [[Brighton]] en 't Franse [[Le Havre]] en [[Cherbourg]]. Bie Le Havre mungt de groeëtste revier oet, de [[Seine]].

== Óntsjtaoën ==
Oersjprónkelik waor 't Kanaal 'ne [[bóch (zieë)|bóch]] in de Atlantische Oceaan, van de Noordzieë gesjejje doer kalksjteinberg. 't Gebeed wat huuj de ''Britse Eilande'' waert geneumd makde deil oet van 't Europees continentaal plateau. D'r doerbraak is nao d'r lètste [[iestied]] óntsjtange. In dizze iestied waor 't gebeed van de Britse Eilande groeëtendeils bedèk mit 'n ieslaog en waor 't zieëniveau zoeën 120 mieëter lieëger es huujsedaags. 't Kanaal waor 'n oetgesjtrèkde iezige [[toendra]] woeë 'n revier weswaarts doerhaer sjträömde nao de Atlantische Oceaan. Dees revier kreeg häör water van de [[Rien]] en de [[Theems]]. Wie 't ies sjmolt óntsjtóng e groeët zeutwatermeer in 't zudelik deil van wat huuj de Noordzieë is. Ómdat 't noordelik deil van de Noordzieë nog ummer oet ies besjtóng kós 't water neet óntsjnappe en zoch oeteindelik 'ne oetwaeëg. De kalksjteinhuëvele tösje Dover en Calais, die pès dan 'n [[landingde]] vormde, woerte zoeë doerbraoëke doer wat 't ''Nauw va Calais'' en de kinmerkende kalkkliffe aan de kus óntsjtónge. Doer inwerking va golve op d'r zachte kalksjtein verbreidde de kloof zich ummer mieë, e proces wat pès op d'r daag van huuj doergeit.

[[Categorie:Zie|Kanaal, 't]]