Świdry Małe
Świdry Małe – dawniej samodzielna wieś, obecnie część miasta Józefów, w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. Leży w zachodniej części miasta, blisko Wisły. Rozpościera się obecnie między aleją Nadwiślańską a ul. Józefa Bema, na północ od ul. Wyszyńskiego.
| część miasta Józefowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| W granicach Józefowa |
1 stycznia 1958 |
| SIMC |
0920491[1] |
| Populacja (1943) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Józefowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu otwockiego  | |
 52°07′28″N 21°11′59″E/52,124444 21,199722
| |
Wieś powstała około 1795 roku przy trakcie wzdłuż Wisły, późniejszej szosie nadwiślańskiej. Początkowo nazywana Świdrami Pruskimi, a w XIX wieku Świdrami Bliższymi[2].
W latach 1867–1939 wieś w gminie Zagóźdź. W 1921 roku Świdry Małe (wieś z folwarkiem) liczyły 190 stałych mieszkańców[3].
20 października 1933 utworzono gromadę Świdry Małe w granicach gminy Zagóźdź, składającą się z samej wsi Świdry Małe[4].
1 kwietnia 1939 w związku ze zniesieniem gminy Zagóźdź, gromadę Świdry Małe włączono do gminy Letnisko Falenica w tymże powiecie[5].
Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1939 roku wzniesiono tu strategiczny drewniany most na Wiśle, którym miały wycofywać się polskie jednostki w czasie kampanii wrześniowej. 9 września 1939 roku doszło do bitwy o most, w której został odparty atak niemieckiego 2 batalionu 1 pułku 1 DPanc przez żołnierzy z 6 kompanii 26 pułku piechoty wspartej ckm-ami i plutonem dział ppanc. Most wysadzony został przez Niemców w lipcu 1944 roku[6]. W 1943 gromada Świdry Małe (w gminie Falenica) liczyła 298 mieszkańców[7].
15 maja 1951, w związku ze zniesieniem gminy Falenica Letnisko (i włączeniem jej większej części do Warszawy), gromada Świdry Małe weszła w skład gminy Józefów[8].
1 lipca 1952, w związku z likwidacją powiatu warszawskiego, gminę Józefów (ze Świdrami Małymi) przeniesiono do nowo utworzonego powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, gdzie została przekształcona w jedną z jego ośmiu jednostek składowych – dzielnicę Józefów[9].
Dzielnica Józefów przetrwała do końca 1957 roku, czyli do chwili zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock i przekształcenia go w powiat otwocki. 1 stycznia 1958 dzielnicy Józefów nadano status osiedla[10], przez co Świdry Małe stały się integralną częścią Józefowa, a w związku z nadaniem Józefowowi praw miejskich 18 lipca 1962 – częścią miasta[11].
Przypisy
edytuj- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). GUS. [dostęp 2021-01-09].
- ↑ Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 186. ISBN 83-89188-49-X.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 1 : m.st. Warszawa i Województwo warszawskie (s. 194)
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki: dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 28, poz. 188
- ↑ Paweł Sulich (zdjęcia Mikołaj Żebrowski): Wrzesień 1939 - obrona mostu w Świdrach Małych (s. 8-9), Józefów nad Świdrem, nr 09 (219) / 2011
- ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176
- ↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188
Bibliografia
edytuj- Świdry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 650.