Baník Ostrawa
Baník Ostrawa (czes. Baník Ostrava) – czeski klub piłkarski z Ostrawy. Występuje w czeskiej ekstraklasie.
| |||
| Pełna nazwa |
Football Club Baník Ostrava, a.s. | ||
|---|---|---|---|
| Przydomek |
Baníček (Baniczek) | ||
| Barwy |
| ||
| Data założenia |
8 września 1922 | ||
| Debiut w najwyższej lidze | |||
| Liga | |||
| Państwo | |||
| Adres |
ul. Bukovanského 4/1028, 710-00 Ostrawa | ||
| Stadion |
Stadion miejski w Ostrawie-Vítkovicach | ||
| Prezes |
Václav Brabec | ||
| Trener | |||
| |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Historia
edytujHistoryczne nazwy
edytuj- 1922 — SK Slezská Ostrava (Sportovní klub Slezská Ostrava)
- 1945 — SK Ostrava (Sportovní klub Ostrava)
- 1948 — Sokol Trojice Ostrava
- 1951 — Sokol OKD Ostrava (Sokol Ostravsko-karvinské doly Ostrava)
- 1952 — DSO Baník Ostrava (Dobrovolná sportovní organizace Baník Ostrava)
- 1961 — TJ Baník Ostrava (Tělovýchovná jednota Baník Ostrava)
- 1970 — TJ Baník Ostrava OKD (Tělovýchovná jednota Baník Ostrava Ostravsko-karvinské doly)
- 1990 — FC Baník Ostrava (Football Club Baník Ostrava, a.s.)
- 1994 — FC Baník Ostrava Tango (Football Club Baník Ostrava Tango, a.s.)
- 1995 — FC Baník Ostrava (Football Club Baník Ostrava, a.s.)
Początki (1922-1937)
edytujKlub został założony 8 września 1922 w dzielnicy Śląska Ostrawa jako SK Slezská Ostrava, kiedy w miejscowej restauracji U Dubu w Śląskiej Ostrawie podpisano akt założycielski. Jego sygnatariuszami byli w większości ubodzy pracownicy kopalni węgla kamiennego (czes. baník = górnik), zamieszkujący lokalne osiedle górnicze Kamenec. Wśród grona założycielskiego klubu byli Karel Aniol, Arnošt Haberkiewicz, Petr Křižák, František Mruzek i Jaroslav Horák[1]. Rejestracja klubu nastąpiła 14 października, a Aniol został pierwszym zarządcą klubu. Historyczne stroje klubu były w czerwono-białe pasy, lecz od kwietnia 1923 piłkarze występowali w białych koszulkach i niebieskich spodenkach, które obowiązują do dziś. Debiutancki mecz miał miejsce 4 marca 1923, kiedy SK Slezská Ostrava zmierzył się z rezerwami innego lokalnego zespołu – Slovana Ostrawa.
Klub na początku swojego istnienia borykał się z problemami finansowymi i wynajmował boiska od zamożniejszych stowarzyszeń sportowych. Jesienią 1925 na Kamencu powstało pierwsze boisko sportowe należące do klubu – nie spełniało ono jednak regulaminowych wymagań. W 1934 działacze doprowadzili do wynajęcia działki na Stará střelnice od miejscowego przemysłowca, hrabiego Wilczka – w ciągu lata tego samego roku powstało tam boisko sportowe (tzw. stadion „Stará střelnice”). W budowie brali udział miejscowi robotnicy i górnicy, w wolnym czasie dobrowolnie pomagając przy powstawaniu stadionu[1].
Do oficjalnych rozgrywek piłkarskich klub sportowy przystąpił wiosną w 1923, dołączając do najnizszej podówczas ligi (III. třída župy), awansując w tym samym sezonie na wyższy szczebel. Miało jednak minąć jeszcze prawie kilkanaście lat, zanim SK Slezská Ostrava zaistniał na mapie czechosłowackiego futbolu – w 1934 piłkarze wywalczyli awans do dywizji morawsko-śląskiej, co zaowocowało wzrostem popularności klubu w regionie. Rozegrane rok później derby przeciwko Slovanowi Ostrawa oglądało blisko 5,5 tysiąca widzów[1].
Gdy w 1934 roku czechosłowacki związek piłkarski wprowadził zawodowstwo, reprezentantom klubu zaczęły być wypłacane pensje. W dywizji morawsko-śląskiej drużyna plasowała się w środku tabeli, mierząc się z lokalnymi zespołami, takimi jak Polonia Karwina albo SK Baťa Zlín. W sezonie 1936/37 piłkarze wygrali swoją dywizję i zakwalifikowali się do baraży o ekstraklasę, które przeszli z powodzeniem, ogrywając między innymi niemiecki DFC Praga.
1937-1967
edytuj
Przed wybuchem II wojny światowej czechosłowacka ekstraklasa była zdominowana przez kluby z Pragi, odstające od innych zespołów umiejętnościami i popularnością. Dowodzi to skali sukcesu, jakim dla SK Slezská Ostrava był awans na najwyższy szczebel rozgrywek w ciągu 15 lat od założenia klubu przez miejscowych górników i robotników. Debiut w ekstraklasie nastąpił 22 sierpnia 1937 przeciwko 1. ČsŠK Bratislava. Drugim meczem było wyjazdowe spotkanie przeciwko praskiej Sparcie – rywale ze stolicy, w których składzie występowało wielu ówczesnych reprezentantów kraju, niespodziewanie przegrali z gośćmi z Ostrawy 2–3[1]. Drużyna grała w najwyższej klasie rozgrywkowej jeszcze przez trzy sezony – w 1940 spadła z powrotem do regionalnej dywizji.
W 1943 klub powrócił na najwyższy poziom struktury ligowej, co spowodowało jeszcze większy wzrost popularności wśród lokalnej społeczności – w okresie wojennym klubowy hymn zaśpiewał przyszły śpiewak operowy Rudolf Asmus. Rekord frekwencji na stadionie SK Slezská Ostrava przypadł na sezon 1943/44 – mecz ze Slavią Praga zgromadził 33 tysiące kibiców[1]. Drugi w historii spadek z ekstraklasy nastąpił w roku 1949, lecz po wygraniu drugiej ligi w następnym sezonie piłkarze z Ostrawy powrócili do pierwszej ligi. W 1945 klub zmienił nazwę na SK Ostrava, z kolei po przejęciu władzy przez komunistów w 1948 i reorganizacji rozgrywek ligowych na wzór radziecki, tymczasowe nazwy Sokol Trojice Ostrava i Sokol OKD Ostrava na stałe zastąpiła DSO Baník Ostrava. W sezonie 1954 zespół Banika odnotował największe jak dotąd osiągnięcie, zdobywając wicemistrzostwo ligi będąc gorszym od Sparty Praga o 2 punkty.
W 1959 odbył się ostatni mecz na stadionie Stará střelnice – stare boisko nie spełniało wymagań do gry na tym poziomie rozgrywek ze względu na fatalny stan murawy, która w sporej części składała się z żużla. Nad rzeką Ostrawicą powstał stadion Bazaly, otwarty 19 kwietnia 1959. W 1966 na skutek problemów kadrowych i wymiany pokoleniowej, drużyna Banika zajęła 13. miejsce w tabeli, spadając do drugiej ligi. Po powrocie do ekstraklasy rok później drużyna do dzisiaj nie spadła z czeskiej ekstraklasy[2].
"Złota era": 1967-1983
edytujLata 70. przyniosły ważne sukcesy, do dziś pozostające największymi osiągnięciami w historii klubu. W roku 1973 Baník zdobył puchar Czechosłowacji, pokonując w dwumeczu VSS Koszyce. Uzyskany dzięki temu awans do Pucharu Zdobywców Pucharów pozwolił piłkarzom zadebiutować w europejskich pucharach – w pierwszej rundzie wyeliminowali irlandzki Cork Hibernians F.C., aby w drugiej turze rozgrywek po dogrywce przegrać dwumecz z 1. FC Magdeburg, późniejszym zdobywcą trofeum. W pucharze UEFA 1974/75 Baník dotarł do 1/4 finału, pokonując po drodze kolejno Real Sociedad, FC Nantes i SSC Napoli; pogromcą czechosłowackiej drużyny po raz kolejny okazał się triumfator rozgrywek – Borussia Mönchengladbach, ówczesny mistrz Republiki Federalnej Niemiec. Równoległy sezon ligowy drużyna zakończyła na 13. miejscu, natomiast w przerwie zimowej kolejnego sezonu nowym trenerem Baníka został Jiří Rubáš. Pod wodzą nowego szkoleniowca zespół w drugiej połowie rozgrywek wywalczył pierwsze mistrzostwo Czechosłowacji – na kolejkę przed zakończeniem tracił jeden punkt do Slavii Praga. Baník wygrał 1–0 ze Škodą Pilzno, podczas gdy Slavia przegrała takim samym stosunkiem bramek w Bratysławie z tamtejszym Slovanem, co dało tytuł piłkarzom z Ostrawy.
Passa sukcesów była kontynuowana za kadencji kolejnego trenera – Evžena Hadamczika, który objął klub w Nowy Rok 1978. Szkoleniowiec bez poprzedniego doświadczenia w lidze doprowadził Baník do zwycięstwa w pucharze Czechosłowacji w 1978 i drugiego miejsca w lidze rok później. W tym okresie pobito również klubowy rekord ligowych meczów bez porażki z rzędu u siebie – 20 sierpnia 1978 zespół odnotował porażkę na własnym boisku z Duklą Praga i od tej pory pozostał niepokonany przez kolejno 74 spotkania[1]. Baník odnotował półfinał Pucharu Zdobywców Pucharów, gdzie eliminując m.in. Sporting CP odpadł z Fortuną Düsseldorf.
Wśród najbardziej rozpoznawalnych piłkarzy tego okresu wymienia się dwóch reprezentantów Czechosłowacji – napastnika Wernera Liczkę i obrońcę Rostislava Vojáczka. Kadra zdobyła wówczas złoty medal podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, a w jej składzie znajdowali się Petr Němec, Libor Radimec, Zdeněk Rygel i Zdeněk Šreiner. W 1980 Baník wyprzedził pięcioma punktami Zbrojovkę Brno i zdobył swój drugi w historii tytuł mistrzowski, obroniony rok później. W tym czasie w Pucharze Europy Mistrzów Klubowych mistrzowie Czechosłowacji osiągnęli półfinał, przegrywając dwumecz z Bayernem Monachium 2–6. W 1983 trener Hadamczik zrezygnował z dalszego prowadzenia drużyny, co uznaje się za koniec "złotej ery" klubu piłkarskiego z Ostrawy.
Od 1983 do XXI wieku
edytujWymiana pokoleniowa spowodowała wypadnięcie klubu z czechosłowackiej czołówki, jednak w 1989 i 1990 Baník zdobył dwukrotnie wicemistrzostwo Czechosłowacji, a rok później pokonał Spartaka Trnawa 6–1 w finale pucharu Czechosłowacji[3]. Po rozpadzie państwa w 1991 klub znalazł się w trudnej sytuacji finansowej, lecz w premierowej edycji czeskiej ekstraklasy wywalczył najniższe miejsce na podium i brązowy medal. siedem lat później Baník zajął ostatnie miejsce nad strefą spadkową, z kolei w 2004 triumfował w rozgrywkach Gambrinus ligi, przewodząc ligowej tabeli przez większość sezonu oraz docierając do finału pucharu Czech, przegrywając ze Spartą Praga 1–2; 19 trafień dało tytuł ligowego króla strzelców Markowi Heinzowi. Po sezonie odszedł szkoleniowiec František Komňacký, jak i czołowi zawodnicy zespołu – Heinz, René Bolf, Jan Laštůvka i Miroslav Matušovič. Zespół zdobył puchar Czech w 2005, lecz od tej pory najczęściej plasuje się w dolnej części tabeli. Obecnie klub ma poważne kłopoty finansowe – w grudniu 2011 doszło do sprzedaży terenów wokół stadionu Bazaly, a w lutym 2012 nowym właścicielem klubu został deweloper SMK Reality Invest[4]; kibice zorganizowali również zbiórkę pieniędzy na uratowanie klubu – w efekcie zebrano ponad milion Kč[5].
Tożsamość klubu
edytuj
Kibice Banika są postrzegani jako jedni z najbardziej lojalnych grup fanów w Czechach, a stadion Bazaly rokrocznie odnotowuje wysoką frekwencję[6]. Piosenką, a zarazem mottem sympatyków klubu z Ostrawy jest "Baníčku, my jsme s tebou!" (Baníku, jesteśmy z tobą), wybrana także na tytuł klubowej monografii. Grupy ultrasów noszą nazwę Chachaři, co w lokalnej odmianie gwary laskiej oznacza łobuzów, rozrabiaków[7]. Kibice Banika w 1996 nawiązali przyjaźń z sympatykami GKS Katowice, a w 2006 rozegrano towarzyski mecz w Katowicach między oboma drużynami[8]; sympatyzują również ze słowackim Spartakiem Trnawa.
Dużą rolę w historii klubu odgrywają wychowankowie – oprócz długoletnich występów w barwach Baníka, wielu z nich występowało w reprezentacji Czech, jak i w zachodnich ligach europejskich. Wśród nich znajdują się: Tomáš Galásek – półfinalista mistrzostw Europy w 2004 i zawodnik m.in. Ajaxu Amsterdam, król strzelców tego samego turnieju i piłkarz Liverpool FC oraz Galatasaray SK – Milan Baroš i napastnik Václav Svěrkoš, sprzedany w grudniu 2008 do francuskiego FC Sochaux-Montbéliard. Wychowankowie Baníka występujący w Sparcie Praga to m.in. Tomáš Řepka, Libor Sionko, Zdeněk Pospěch i Miroslav Matušovič.
Sukcesy
edytuj- Mistrzostwo Czechosłowacji (3 razy): 1976, 1980, 1981
- Wicemistrzostwo Czechosłowacji (6 razy): 1955, 1979, 1982, 1983, 1989, 1990
- Puchar Czechosłowacji (3 razy): 1973, 1978, 1991
- Mistrzostwo Czech (1 raz): 2004
- Puchar Czech (1 raz): 2005
- Puchar Czech – drugie miejsce (3 razy): 2004, 2006, 2019
- Puchar Mitropa (1 raz): 1989
- 1/2 finału Pucharu Zdobywców Pucharów (1 raz): 1979
- 1/4 finału Pucharu Europy (1 raz): 1981
- 1/4 finału Pucharu UEFA (1 raz): 1975
Zawodnicy
edytujSkład na sezon 2022/2023
edytuj| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 1 | BR |  Martin Hrubý
|
| 3 | OB |  Muhammed Sanneh
|
| 5 | PO | Jiří Boula
|
| 6 | PO | Daniel Tetour
|
| 7 | OB | Karel Pojezný
|
| 8 | PO |  Srđan Plavšić
|
| 9 | PO | David Buchta
|
| 10 | PO | Matěj Šín
|
| 11 | PO | Nemanja Kuzmanović
|
| 13 | NA | Daniel Smékal
|
| 14 | PO | Petr Jaroň
|
| 16 | BR | Jan Laštůvka
|
| 17 | OB | Michal Frydrych
|
| 18 | PO |  Robert Mišković
|
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 19 | OB | David Lischka
|
| 20 | PO |  Carlos Eduardo Lopes Cruz
|
| 21 | NA | Jiří Klíma
|
| 22 | PO | Filip Kaloč
|
| 23 | OB | Jaroslav Svozil
|
| 24 | OB | Jan Juroška
|
| 25 | OB | Jiří Fleišman
|
| 26 | NA |  Muhamed Tijani
|
| 29 | PO | Ladislav Takács
|
| 30 | BR | Jiří Letáček
|
| 33 | OB |  Eldar Šehić
|
| 77 | OB |  Eneo Bitri
|
| 96 | OB |  Gigli Ndefe
|
| 99 | NA |  Ladislav Almási
|
Szkoleniowcy
edytuj
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Europejskie puchary
edytuj|
|
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Igor Bruzl, Petr Šiřina: Baníčku, my jsme s tebou!. Praga: Ottovo nakladatelství, 2004. ISBN 80-7181-124-6.
- ↑ Fotbalový Club Baník Ostrava: League Position Analysis. 2010. [dostęp 2012-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-25)]. (ang.).
- ↑ ČESKOSLOVENSKÝ FOTBALOVÝ POHÁR 1960/61 – 1992/3. [dostęp 2012-06-24]. (cz.).
- ↑ sport.cz: Baník změnil majitele. Peterův podíl získala SMK Reality Invest. 2012-02-13. [dostęp 2012-06-24]. (cz.).
- ↑ Zachraňme Baníček !!! Zachraňme Baníček!!!. [dostęp 2012-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-17)].
- ↑ iDNES.cz: Gambrinus liga 2011/2012 – Divácké statistiky. [dostęp 2012-06-24]. (cz.).
- ↑ Zdeněk Šebesta: Guachare. 2006-12-26. [dostęp 2012-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]. (cz.).
- ↑ chachari.cz: GKS Katowice – FC Baník Ostrava 2:1 – Ja kocham GKS. 2006-12-26, 2006. [dostęp 2012-06-24]. (cz.).