Bernard Meretyn
Bernard Meretyn (ur. XVII w., zm. przed 8 listopada 1759) – lwowski architekt, prawdopodobnie pochodzący z terenów Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Prekursor form rokokowych na ziemiach polskich[2].
| Data urodzenia |
XVII w. |
|---|---|
| Data śmierci |
przed 8 listopada 1759 |
| Narodowość | |
| Praca | |
| Budynki |
sobór św. Jura, ratusz w Buczaczu, kościół Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie, kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i klasztor Teatynów w Horodence, kościół Wszystkich Świętych w Hodowicy, kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii |
Życiorys
edytujBrak jest danych o życiu Bernarda Meretyna przed jego przybyciem do Lwowa w 1738. Współpracował z architektem Marcinem Urbanikiem z Zamościa. Obydwaj nie należeli do lwowskiego cechu budowniczych, co stało się przyczyną nieustających konfliktów. Początkowo jego protektorem był radca miejski Carlo Garani, dla którego przebudował kamienicę i pałac we Lwowie, zwany później pałacem Biesiadeckich. Potem architekta zaprotegował starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki, który zlecił mu prace w Horodence i Buczaczu. Meretyn współpracował z rzeźbiarzem Johannem Georgiem Pinslem. Od 1745 był architektem nadwornym króla Augusta III.
W 1742 Meretyn zajmował się przebudową kościoła i klasztoru karmelitanek trzewiczkowych we Lwowie. Wiele projektów Meretyna zrealizowano dopiero po jego śmierci.
Twórczość jego oraz Franca Antona Pilgrama miały wspólną genezę[3].
Zdaniem dr. Agaty Dworzak, Bernard Meretyn zmarł przed 8 listopada 1759[4] (wcześniej Zbigniew Hornung twierdził, że w 1759[5], Orest Łylo – że 3 lub 4 stycznia[6]).
Wraz z żoną Anną Różą mieli syna Józefa, ochrzczonego 15 kwietnia 1742[4] w katedrze rzymskokatolickiej we Lwowie (świadkowie – dr medycyny Teodor Noel oraz Krystyna Ecksteinowa, żona malarza Sebastiana Ecksteina)[7] oraz córkę Franciszkę Rozalię[4], ochrzczoną 8 marca 1743 tamże (świadkowie – Karol Garani, dr medycyny, lwowski rajca oraz Anna Wieniawska, żona chorążego przemyskiego Marcina Aleksandra Wieniawskiego)[7]. Po śmierci Bernarda Meretyna jego wdowa 23 kwietnia 1761 poślubiła Wojciecha Szełkowskiego[8] (wcześniej Zbigniew Hornung twierdził, że jego nazwisko brzmiało – Szatkowski[9]).
Realizacje
edytuj- Sobór św. Jura we Lwowie (1746-1764)
- Ratusz w Buczaczu (1750-1751[potrzebny przypis])
- Kościół Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (1750-1771)
- Kościół i klasztor teatynów w Horodence (1743-1766)
- Kościół Wszystkich Świętych w Hodowicy (1751-1758)
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii (1739–1748)
- Figura św. Jana Nepomucena w Buczaczu
Dzieła przypisywane
- ołtarz główny w kościele parafialnym w Monasterzyskach[10].
Dzieła przypisywane (z reguły bezpodstawnie)
- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Kołomyi z lat 1762-1772 (obecnie cerkiew greckokatolicka pw. św. Józefata, przebudowany)
- Kościół parafialny w Brzozdowcach
- Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Łopatynie, parafialny, 1772
- Kościół parafialny w Busku
-
Sobór św. Jura we Lwowie -
Kościół w Tarnogrodzie -
Ratusz w Buczaczu -
Kościół św. Trójcy we Lwowie -
Kościół w Łopatynie
Przypisy
edytuj- ↑ Meretyn Bernard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-12-31].
- ↑ Górska Aleksandra: Kresy. Przewodnik. Kraków: Wydawnictwo Kluszczynski, 2005, s. 32. ISBN 83-7447-006-2.
- ↑ Piotr Krasny: Kościół parafialny w Hodowicy. W: Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej. T. 1. Kraków, s. 43. [dostęp 2016-12-20].
- ↑ a b c Dworzak, s. 51.
- ↑ Zbigniew Hornung: Merenyn Bernard (zm. 1759), s. 442, 444.
- ↑ Орест Лильо: Майстер-будівничий Мартин Урбанік.
- ↑ a b Dworzak, s. 326.
- ↑ Dworzak, s. 330.
- ↑ Zbigniew Hornung: Meretyn Bernard (zm. 1759), s. 444.
- ↑ Piotr Krasny, Jakub Sito: "Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski" i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu. W: Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej. T. 5. Kraków, 2003, s. 178. [dostęp 2016-12-15]
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Hornung: Merenyn Bernard (zm. 1759). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX/3, zesz. 86. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk : Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1978, 409—616 s., s. 442—444.
- Agata Dworzak: Lwowskie środowisko artystyczne w XVIII wieku w świetle ksiąg metrykalnych i sądowych. Kraków: Wyd. Attyka, 2018, 514 s. ISBN 978-83-65644-47-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Орест Лильо: Майстер-будівничий Мартин Урбанік. W: Діяльність будівничих Львова першої половини XVIII ст. в контексті європейських зв'язків: особливості формування і розбудови. (ukr.) [dostęp 2020-01-09]