Dramma per musica
Dramma per musica, dramma in musica, dramma musicale (wł.) – w XVI wieku termin określający operę włoską[1][2] zapisywany na stronach tytułowych librett celem określenia autorstwa tekstu napisanego na zlecenie kompozytora[3] lub – jeśli pomysłodawcą był autor libretta – celem określenia muzycznego przeznaczenia[4]. W XVIII wieku termin stosowany m.in. przez J.S. Bacha na określenie kantat świeckich[1][2] oraz – powszechnie – na określenie oper poważnych[5], przez co współcześnie stał się wymiennie stosowany z terminem opera seria[3][4].
Cechami charakterystycznymi dramma per musica były majestatyczny wstęp chóralny, naprzemienne recytatywy i zamknięte, śpiewne formy cantabile lub cabaletta, oraz finał z uczestnictwem chóru i solistów[6].
Znaczenie terminu dramma per musica było czasami błędnie interpretowane jako „dramat poprzez muzykę” w odniesieniu do technik muzyczno-dramatycznych stosowanych przez kompozytorów[3].
Wybrane dramma per musica:
- Święty Aleksy Stefano Landiego z librettem Giulio Rospigliosiego (1634)[2],
- Koronacja Poppei Claudio Monteverdiego z librettem Giovanni Francesco Busenellego (1642)[1],
- L'Erismena Francesco Cavallego z librettem Aurelio Aurelego (1655)[3],
- Lucio Silla Wolfganga Amadeusa Mozarta z librettem Giovanniego de Gamerra (1772)[7],
- Otello Gioacchina Rossiniego z librettem Francesco Berio di Salsa (1816)[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c dramma per musica, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-15].
- ↑ a b c Baculewski et al. 2006 ↓, s. 200.
- ↑ a b c d Dramma per musica, [w:] Grove Music Online, Oxford University Press, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.08139 [dostęp 2024-02-15] (ang.).
- ↑ a b Warrack i West 1992 ↓, s. 205.
- ↑ Kennedy 2013 ↓, s. 243.
- ↑ Cao 2014 ↓, s. 10.
- ↑ Kennedy 2013 ↓, s. 508.
- ↑ Cao 2014 ↓, s. 8.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Baculewski et al.: Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
- Hélène Cao. Otello. Guide d'écoute. „Avant Scene Opera”. 278, s. 8–11, 2014-01-06. Paryż: Editions Premieres Loges. ISSN 0295-1371.
- Michael Kennedy: The Oxford dictionary of music. Oksford: Oxford University Press, 2013. ISBN 978-0-19-957854-2.
- John Warrack, Ewan West: The Oxford dictionary of opera. Oksford: Oxford University Press, 1992. ISBN 978-0-19-869164-8.