Józef Guzdek
Józef Jan Guzdek[1] (ur. 18 marca 1956 w Wadowicach) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, generał brygady Wojska Polskiego, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej w latach 2001–2004, biskup pomocniczy krakowski w latach 2004–2010, biskup polowy Wojska Polskiego w latach 2010–2021, administrator apostolski Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego w latach 2021–2022, arcybiskup metropolita białostocki od 2021.
 Józef Guzdek (2019) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 marca 1956 | ||
| Arcybiskup metropolita białostocki | |||
| Okres sprawowania |
od 2021 | ||
| Biskup polowy Wojska Polskiego | |||
| Okres sprawowania |
2010–2021 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
17 maja 1981 | ||
| Nominacja biskupia |
14 sierpnia 2004 | ||
| Sakra biskupia |
15 września 2004 | ||
| Odznaczenia | |||
| |||
| Data konsekracji |
15 września 2004 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Kraków | ||||||
| Miejsce | |||||||
| Konsekrator | |||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||
| |||||||
| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
2010–2022 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 18 marca 1956 w Wadowicach. W 1975 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w Wadowicach i złożył egzamin dojrzałości. W latach 1975–1981 zdobywał formację w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[2]. Studiował również na Wydziale Teologicznym w Krakowie, które ukończył w 1981 z magisterium z teologii[3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 17 maja 1981 w katedrze na Wawelu kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski[2][4]. W 1998 na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie dysertacji Koncepcja narodu i jego wolności w kaznodziejskim przekazie ks. Hieronima Kajsiewicza uzyskał doktorat z nauk teologicznych[2]. W 2011 ukończył kurs oficerski w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu[5].
Pracował jako wikariusz: w latach 1981–1983 w parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Trzebini, w latach 1983–1988 w parafii św. Klemensa w Wieliczce, a w latach 1988–1994 w parafii św. Anny w Krakowie[2]. W latach 1994–1998 pełnił funkcję prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej[2], a w latach 2001–2004 piastował urząd rektora tego seminarium[6]. W latach 1998–2004 pełnił funkcję kierownika Studium Formacji Stałej dla kapłanów archidiecezji krakowskiej[2]. W latach 1998–2002 był redaktorem odpowiedzialnym diecezjalnego pisma „Notificationes”[7], a w latach 1999–2001 dyrektorem Wydawnictwa św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej[2]. Został powołany w skład rady kapłańskiej i kolegium konsultorów archidiecezji krakowskiej[3][7]. W 1999 został członkiem Sekcji Stałej Formacji Kapłańskiej przy Komisji Duchowieństwa Episkopatu Polski[3].
14 sierpnia 2004 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Treba[7][8]. Święcenia biskupie otrzymał wraz z Janem Zającem 15 września 2004 w sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. Udzielił mu ich kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, w asyście arcybiskupa Józefa Kowalczyka, nuncjusza apostolskiego w Polsce, i arcybiskupa Stanisława Dziwisza, prefekta pomocniczego Domu Papieskiego[9]. Na swoje zawołanie biskupie przyjął słowa Tobie Panie zaufałem, pochodzące z hymnu Ciebie Boga wysławiamy i nawiązujące w treści do obrazu Jezu ufam Tobie[2][9]. W latach 2004–2010 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji. Przewodniczył krakowskiemu komitetowi organizacyjnemu podróży apostolskiej papieża Benedykta XVI do Polski w 2006 roku[2].
4 grudnia 2010 papież Benedykt XVI mianował go biskupem polowym Wojska Polskiego na miejsce zmarłego w katastrofie smoleńskiej biskupa Tadeusza Płoskiego[10][11][12]. Ingres do katedry polowej Wojska Polskiego w Warszawie odbył 19 grudnia 2010[13]. W 2011 Prezes Rady Ministrów RP powołał go w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[2]. 28 lipca 2015 prezydent RP Bronisław Komorowski mianował go na stopień generała brygady[14]. Akt mianowania odebrał 1 sierpnia 2015[15].
16 lipca 2021 papież Franciszek mianował go arcybiskupem metropolitą białostockim[16][17]. 3 września 2021 kanonicznie objął archidiecezję[18], a dzień później odbył ingres do archikatedry białostockiej[19]. Jednocześnie sprawował funkcję administratora apostolskiego ordynariatu polowego do czasu kanonicznego objęcia urzędu przez jego następcę[5], co nastąpiło 12 lutego 2022[20]. 29 czerwca 2022 w bazylice św. Piotra na Watykanie odebrał od papieża Franciszka paliusz, w trakcie uroczystości w imieniu nowych metropolitów złożył przysięgę wierności papieżowi i jego następcom[21]. Paliusz uroczyście został mu nałożony 25 września 2022 w archikatedrze białostockiej przez arcybiskupa Salvatore Pennacchia, nuncjusza apostolskiego w Polsce[22].
W ramach Konferencji Episkopatu Polski był wiceprzewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich (2010–2021)[5], a także delegatem ds. Ruchu „Wiara i Światło” oraz Stowarzyszenia „Arka” (2006–2011)[23], ds. Duszpasterstwa Służby Celnej (2011–2017)[5], ds. Duszpasterstwa Policji (2011–2021), ds. Duszpasterstwa Straży Ochrony Kolei (2011–2021), ds. Duszpasterstwa Harcerzy (2011–2021) i ds. Duszpasterstwa Kombatantów (2011–2021)[24][25].
W 2011 jako współkonsekrator uczestniczył w sakrach biskupów pomocniczych diecezji Chicago Alberta Rojasa i Andrzeja Wypycha[4].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujPostanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 4 października 2019 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[26].
W 2012 został odznaczony Złotym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa”[27], w 2013 Złotym Medalem za Zasługi dla Policji[28], a w 2018 niemieckim Krzyżem Honorowym Bundeswehry w Złocie[29]. W 2021 nadano mu Złotą Odznakę Honorową Wrocławia[30].
Uhonorowany został także Medalionem Pietą Miednoje 1940 (2016)[31], medalem okolicznościowym Rektora-Komendanta Akademii Sztuki Wojennej z okazji 100-lecia utworzenia Wyższej Szkoły Wojennej (2019)[32] i Medalem Stulecia Utworzenia Policji Państwowej (2019)[33].
Książki
edytuj- 1998: Idea narodu i jego wolności w kazaniach księdza Hieronima Kajsiewicza CR (1812-1873), Kraków, ISBN 83-85245-98-7
- 1999: Rady dla młodych księży, Kraków, ISBN 83-87440-06-X
- 2001: Seminarium duchowne w Krakowie : 400-lecie, Kraków, ISBN 83-88971-02-6
- 2015: Impresje o Żołnierzach Wyklętych, Warszawa, ISBN 978-83-7031-952-6
- 2019: Kapelani wojskowi na drogach ku niepodległości : sto biogramów na stulecie Biskupstwa Polowego w Polsce, Warszawa, ISBN 978-83-938593-6-8
Przypisy
edytuj- ↑ Prezydent wręczył awanse generalskie oraz odznaczenia. bbn.gov.pl, 2015-08-01. [dostęp 2015-08-01].
- ↑ a b c d e f g h i j Nota biograficzna Józefa Guzdka na stronie Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. ordynariat.wp.mil.pl. [dostęp 2018-01-01].
- ↑ a b c Bp-nominat Józef Guzdek (biogram). ekai.pl (arch.), 2004-08-14. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ a b Józef Guzdek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-04-01].
- ↑ a b c d Biskup polowy Józef Guzdek mianowany arcybiskupem metropolitą białostockim. ordynariat.wp.mil.pl, 2021-07-16. [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. seminarium-krakow.pl (arch.). [dostęp 2016-05-14].
- ↑ a b c Nomina di Ausiliari dell’Arcidiocesi di Kraków (Polonia). press.vatican.va, 2004-08-14. [dostęp 2014-01-26]. (wł.).
- ↑ Jan Paweł II mianował dwóch biskupów pomocniczych archidiecezji krakowskiej. ekai.pl (arch.), 2004-08-14. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ a b Kraków: święcenia nowych biskupów pomocniczych archidiecezji. ekai.pl (arch.), 2004-09-15. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ Nomina del Vescovo Ordinario Militare per la Polonia. press.vatican.va, 2010-12-04. [dostęp 2014-01-26]. (wł.).
- ↑ Nominacja: Bp Józef Guzdek biskupem polowym. episkopat.pl (arch.), 2010-12-04. [dostęp 2013-04-01].
- ↑ Bp Józef Guzdek biskupem polowym. episkopat.pl (arch.), 2010-12-04. [dostęp 2013-04-01].
- ↑ Bp Józef Guzdek odbył ingres do katedry polowej Wojska Polskiego. ordynariat.wp.mil.pl, 2010-12-19. [dostęp 2018-01-01].
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 801. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ „Decyzje kadrowe sposobem na budowanie nowoczesnej armii”. prezydent.pl (arch.), 2015-08-01. [dostęp 2016-05-14].
- ↑ Nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Białystok (Polonia). press.vatican.va, 2021-07-16. [dostęp 2021-07-16]. (wł.).
- ↑ Białystok: bp Józef Guzdek – nowym metropolitą białostockim. nuncjatura.pl, 2021-07-16. [dostęp 2021-07-16].
- ↑ T. Margańska: Arcybiskup Józef Guzdek objął kanonicznie Archidiecezję Białostocką. archibial.pl, 2021-09-03. [dostęp 2021-09-03].
- ↑ T. Margańska: Ingres Arcybiskupa Józef Guzdka do Archikatedry Białostockiej. archibial.pl, 2021-09-04. [dostęp 2021-09-04].
- ↑ Bp Lechowicz objął kanonicznie Ordynariat Polowy. ekai.pl, 2022-02-12. [dostęp 2022-02-12].
- ↑ Papież Franciszek wręczył paliusz Arcybiskupowi Józefowi Guzdkowi. archibial.pl, 2022-06-29. [dostęp 2022-06-29].
- ↑ T. Margańska: Papieski paliusz na ramionach Metropolity Białostockiego. archibial.pl, 2022-09-25. [dostęp 2022-09-26].
- ↑ Delegat KEP ds. Ruchu „Wiara i Światło” oraz Stowarzyszenia „Arka”. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2024-10-01].
- ↑ Owocne obrady Konferencji Episkopatu. ekai.pl (arch.), 2011-03-17. s. 3. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ Nota biograficzna Józefa Guzdka na stronie archidiecezji białostockiej. archibial.pl. [dostęp 2022-10-15].
- ↑ M.P. z 2020 r. poz. 47 – pkt 2. [dostęp 2020-01-20].
- ↑ Warszawa: Dzień Strażaka w Wojsku Polskim. archiwum-ordynariat.wp.mil.pl, 2012-05-22. [dostęp 2018-12-30].
- ↑ Biskup Józef Guzdek uhonorowany złotym medalem – Za zasługi dla Policji. archiwum-ordynariat.wp.mil.pl, 2013-07-20. [dostęp 2020-01-20].
- ↑ B. Dreiling: Polnischer Militärbischof erhielt Ehrenkreuz der Bundeswehr. katholische-militaerseelsorge.de, 2018-02-26. [dostęp 2021-06-18]. (niem.).
- ↑ Odznaka Honorowa Wrocławia – Wrocław z wdzięcznością „Wratislavia Grato Animo”. bip.um.wroc.pl. [dostęp 2022-11-14].
- ↑ Honorowy Medalion Pamięci Pieta Miednoje 1940 r.. panstwowa.policja.pl. [dostęp 2020-01-23].
- ↑ Akademia Sztuki Wojennej otrzymuje sztandar. parafiarembertow.pl, 2019-06-24. [dostęp 2020-01-21].
- ↑ Centralne obchody Święta polskiej Policji 2019. policja.gov.pl, 2019-07-24. [dostęp 2023-11-02].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Józefa Guzdka na stronie archidiecezji białostockiej. [dostęp 2021-08-03].
- Nota biograficzna Józefa Guzdka na stronie Ordynariatu Polowego (arch.). [dostęp 2022-04-10].
- Nota biograficzna Józefa Guzdka na archiwalnej stronie Ordynariatu Polowego. [dostęp 2018-08-21].
- Józef Guzdek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2024-09-08].
- Józef Guzdek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-22] (ang.).
- Józef Guzdek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-11-22].