Powiat wyrzyski

Powiat wyrzyski
	powiat
	do 1975
	; Mapa powiatu, 1838 (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu)
Państwo	Polska
Województwo	bydgoskie
Data likwidacji	1975
Siedziba	Wyrzysk
Powierzchnia	1041 km²
Populacja (1973); • liczba ludności	; 74 200
• gęstość	71 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	6
Liczba gmin wiejskich	7
brak współrzędnych

Powiat wyrzyski – powiat istniejący w latach 1920–1939 oraz 1945–1975, najpierw w II Rzeczypospolitej, a następnie w PRL, z siedzibą w Wyrzysku.

Historia

Powiat powstał na terenie należącym do niemieckiego powiatu Wirsitz. Początkowo należał do woj. poznańskiego, 1 kwietnia 1938 został przyłączony do województwa pomorskiego^[1]. 26 października 1939 teren powiatu został ponownie włączony do Niemiec pod nazwą powiat Wirsitz. W roku 1945 ponownie w granicach Polski. Od 1950 roku w woj. bydgoskim (do 1975). Ostateczny zasięg powiatu obejmował tereny obecnych powiatów nakielskiego (woj. kujawsko-pomorskie) i pilskiego (woj. wielkopolskie). Jego ośrodkiem administracyjnym był Wyrzysk. Oprócz Wyrzyska na terenie powiatu istniały miasta: Nakło nad Notecią, Łobżenica, Miasteczko Krajeńskie, Mrocza i Wysoka.

Po reformie administracyjnej w 1975 roku terytorium powiatu zostało podzielone pomiędzy nowe (mniejsze) województwo bydgoskie oraz województwo pilskie. Powiatu nie przywrócono w roku 1999, a sam Wyrzysk włączono do powiatu pilskiego w woj. wielkopolskim.

1 sierpnia 1934 r. dokonano nowego podziału powiatu na gminy wiejskie^[2].