Zarzut
Zarzut – w prawie i postępowaniu cywilnym oraz karnym nazwa kilku odmiennych instytucji procesowych:
Polskie prawo cywilne
edytujPrawo materialne
edytujPrzez zarzut rozumie się uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia. Uprawnienie to przysługuje tylko w przypadkach przewidzianych prawem. Ponadto zarzut musi być podniesiony przez uprawnionego (sąd nie uwzględni go z urzędu).
Ponadto wyróżnia się zarzuty dylatoryjne (przejściowe) – np. zwłoka – oraz peremptoryjne (trwałe) – np. przedawnienie.
Postępowanie cywilne
edytujW postępowaniu cywilnym zarzut jest przesłanką procesową powodującą odrzucenie bądź oddalenie pozwu (wniosku), która przez sąd brana może być pod uwagę wyłącznie po jej podniesieniu przez stronę. Zakaz brania niektórych przesłanek z urzędu wynika z zasady równości stron procesowych.
Zarzuty to również skrócona nazwa środka zaskarżenia – zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym albo zarzutów przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji.
Polskie postępowanie karne
edytujW postępowaniu karnym na etapie postępowania przygotowawczego śledztwo lub dochodzenie toczy się w sprawie (tj. gdy nikt nie ma jeszcze statusu podejrzanego), dopóki osobie podejrzanej nie zostaną przedstawione zarzuty przez prokuratora (w drodze postanowienia). Wówczas osoba podejrzana staje się podejrzanym, a dalsze postępowanie przygotowawcze toczy się przeciwko niej.