Zermatt
Zermatt (hist. Praborgne, lat. Pratobornum) – miejscowość i gmina (Politische Gemeinde) w południowej Szwajcarii, w kantonie Valais, w okręgu (Bezirk) Visp. Leży w górnej części doliny Mattertal, nad rzeką Mattervispa, w Alpach Pennińskich, na wysokości 1608 m n.p.m., u podnóża najwyższych szczytów Alp poza masywem Mont Blanc. Znajduje się tu 38 z 54 szczytów szwajcarskich powyżej 4000 metrów. Niektóre z najbardziej znanych to Dufourspitze w masywie Monte Rosa (4634 m), Dom (4545 m), Liskamm (4527 m), Weisshorn (4506 m) i Matterhorn (4478 m). Otaczają je duże lodowce takie jak Gornergletscher (drugi co do wielkości lodowiec Alp), Findelgletscher czy Zmuttgletscher[2][3].
 Panorama gminy z widokiem na Matterhorn | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kanton | |||||
| Okręg | |||||
| BFS Nummer | |||||
| Powierzchnia |
242,85 km² | ||||
| Wysokość |
1608 m n.p.m. | ||||
| Populacja (31 grudnia 2022) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
027 | ||||
| Kod pocztowy |
3920 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
VS | ||||
| |||||
Położenie na mapie Szwajcarii  | |||||
 46°01′N 7°45′E/46,016667 7,750000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Zermatt jest jedną z najpopularniejszych miejscowości wypoczynkowych w Szwajcarii. Jest też jednym z największych ośrodków sportów zimowych oraz wspinaczek górskich w tym kraju[4].
Jest jedną z dziewięciu miejscowości w Szwajcarii, w których zabroniony jest ruch pojazdów mechanicznych z silnikiem spalinowym[5]. Kursują po nim pojazdy elektryczne (przeważnie akumulatorowe) i dorożki konne. Do Zermatt nie prowadzi żadna ogólnodostępna i utwardzona droga. Duże parkingi samochodowe znajdują się w pobliskiej miejscowości Täsch[4]. Do Zermatt można dojechać elektryczną koleją zębatą kursującą na trasie Visp – Stalden – Täsch – Zermatt lub Glacier Expressem z Sankt Moritz i Davos do Zermatt[6]. Na wzgórzu nad gminą znajduje się duży heliport. Jest tu największa w regionie stacja ratownictwa górskiego[3].
W Zermatt znajduje się szereg kolejek linowych (m.in. najwyżej położona kolej linowa w Europie na Klein Matterhorn) oraz zębata kolej naziemna na Gornergrat[4][7].
Od Zermatt pochodzi nazwa zermatyzmu – antropologicznej pseudonauki stworzonej przez Stanisława Szukalskiego[8].
Demografia
edytujW Zermatt mieszka 5746 osób[1]. W 2021 roku 42,3% populacji gminy stanowiły osoby urodzone poza Szwajcarią[1].
Współpraca
edytujMiejscowości partnerskie:
Galeria
edytuj-
Masyw Monte Rosa -
Żółty bus elektryczny -
Kolejka na Klein Matterhorn
Linki zewnętrzne
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Bundesamt für Statistik, Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2020 - 2020 | Tabelle [online], Bundesamt für Statistik, 1 września 2021 [dostęp 2022-05-16] (niem.).
- ↑ Wanderkarte, Zermatt – Cervinia (Breuil) – Täsch, Bundesamt der Landestopographie, 1998.
- ↑ a b Zermatt: Holidays in Switzerland & the Alps, „Zermatt, Switzerland” [dostęp 2018-07-16].
- ↑ a b c Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, tom 3, Góry Europy, Wydawnictwo STAPIS, Katowice, 2007, ISBN 978-83-60429-04-4.
- ↑ Brak wjazdu
- ↑ r, Narty. Szwajcaria – Zermatt [online] [dostęp 2018-07-16] (pol.).
- ↑ Tips for Zermatt, the car free luxurious town in the Swiss Alps [online], www.myswissalps.com [dostęp 2018-07-16].
- ↑ Lechosław Lameński: Zermatyzm i Macimowa, czyli rozważania lingwistyczno-antropologiczne Szukalskiego. W: Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 239. ISBN 978-83-7363-554-8.