Romaji
(Idinirekta mula sa Romanisasyon ng Hapones)
Ginagamit
Pangkasaysayan
- Man'yōgana • Hapones: 万葉仮名
- Hentaigana • Hapones: 変体仮名
Pagsasalin
Ang Romanisasyon ng Wikang Hapon o rōmaji (ローマ字) (
listen (tulong·impormasyon)) ay isang uri na kung saan ang wika ay binabago sa iba pang wika.
Halimbawa ng mga salita na nakasulat sa sistemang rominisasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]| English | Japanese | Kana spelling | Romanization | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Revised Hepburn | Kunrei-shiki | Nihon-shiki | |||
| Roman characters | ローマ字 | ローマじ | rōmaji | rômazi | rômazi |
| Mount Fuji | 富士山 | ふじさん | Fujisan | Huzisan | Huzisan |
| tea | お茶 | おちゃ | ocha | otya | otya |
| governor | 知事 | ちじ | chiji | tizi | tizi |
| to shrink | 縮む | ちぢむ | chijimu | tizimu | tidimu |
| to continue | 続く | つづく | tsuzuku | tuzuku | tuduku |
Pagkakaiba mula sa rominisasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Hiragana | Katakana | Hepburn | Nippon-shiki | Kunrei-shiki |
|---|---|---|---|---|
| あ | ア | a | ||
| い | イ | i | ||
| う | ウ | u | ||
| え | エ | e | ||
| お | オ | o | ||
| や | ャ | ya | ||
| ゆ | ュ | yu | ||
| よ | ョ | yo | ||
| か | カ | ka | ||
| き | キ | ki | ||
| く | ク | ku | ||
| け | ケ | ke | ||
| こ | コ | ko | ||
| きゃ | キャ | kya | ||
| きゅ | キュ | kyu | ||
| きょ | キョ | kyo | ||
| さ | サ | sa | ||
| し | シ | shi | si | |
| す | ス | su | ||
| せ | セ | se | ||
| そ | ソ | so | ||
| しゃ | シャ | sha | sya | |
| しゅ | シュ | shu | syu | |
| しょ | ショ | sho | syo | |
| た | タ | ta | ||
| ち | チ | chi | ti | |
| つ | ツ | tsu | tu | |
| て | テ | te | ||
| と | ト | to | ||
| ちゃ | チャ | cha | tya | |
| ちゅ | チュ | chu | tyu | |
| ちょ | チョ | cho | tyo | |
| な | ナ | na | ||
| に | ニ | ni | ||
| ぬ | ヌ | nu | ||
| ね | ネ | ne | ||
| の | ノ | no | ||
| にゃ | ニャ | nya | ||
| にゅ | ニュ | nyu | ||
| にょ | ニョ | nyo | ||
| は | ハ | ha | ||
| ひ | ヒ | hi | ||
| ふ | フ | fu | hu | |
| へ | ヘ | he | ||
| ほ | ホ | ho | ||
| ひゃ | ヒャ | hya | ||
| ひゅ | ヒュ | hyu | ||
| ひょ | ヒョ | hyo | ||
| ま | マ | ma | ||
| み | ミ | mi | ||
| む | ム | mu | ||
| め | メ | me | ||
| も | モ | mo | ||
| みゃ | ミャ | mya | ||
| みゅ | ミュ | myu | ||
| みょ | ミョ | myo | ||
| や | ヤ | ya | ||
| ゆ | ユ | yu | ||
| よ | ヨ | yo | ||
| ら | ラ | ra | ||
| り | リ | ri | ||
| る | ル | ru | ||
| れ | レ | re | ||
| ろ | ロ | ro | ||
| りゃ | リャ | rya | ||
| りゅ | リュ | ryu | ||
| りょ | リョ | ryo | ||
| わ | ワ | wa | ||
| ゐ | ヰ | wi | ||
| ゑ | ヱ | we | ||
| を | ヲ | wo | ||
| ん | ン | n-n'-m | n-n' | |
| が | ガ | ga | ||
| ぎ | ギ | gi | ||
| ぐ | グ | gu | ||
| げ | ゲ | ge | ||
| ご | ゴ | go | ||
| ぎゃ | ギャ | gya | ||
| ぎゅ | ギュ | gyu | ||
| ぎょ | ギョ | gyo | ||
| ざ | ザ | za | ||
| じ | ジ | ji | zi | |
| ず | ズ | zu | ||
| ぜ | ゼ | ze | ||
| ぞ | ゾ | zo | ||
| じゃ | ジャ | ja | zya | |
| じゅ | ジュ | ju | zyu | |
| じょ | ジョ | jo | zyo | |
| だ | ダ | da | ||
| ぢ | ヂ | ji | di | zi |
| づ | ヅ | zu | du | zu |
| で | デ | de | ||
| ど | ド | do | ||
| ぢゃ | ヂャ | ja | dya | zya |
| ぢゅ | ヂュ | ju | dyu | zyu |
| ぢょ | ヂョ | jo | dyo | zyo |
| ば | バ | ba | ||
| び | ビ | bi | ||
| ぶ | ブ | bu | ||
| べ | ベ | be | ||
| ぼ | ボ | bo | ||
| びゃ | ビャ | bya | ||
| びゅ | ビュ | byu | ||
| びょ | ビョ | byo | ||
| ぱ | パ | pa | ||
| ぴ | ピ | pi | ||
| ぷ | プ | pu | ||
| ぺ | ペ | pe | ||
| ぽ | ポ | po | ||
| ぴゃ | ピャ | pya | ||
| ぴゅ | ピュ | pyu | ||
| ぴょ | ピョ | pyo | ||
| Kana | Revised Hepburn | Nippon-shiki | Kunrei-shiki |
|---|---|---|---|
| うう | ū | û | |
| おう, おお | ō | ô | |
| し | shi | si | |
| しゃ | sha | sya | |
| しゅ | shu | syu | |
| しょ | sho | syo | |
| じ | ji | zi | |
| じゃ | ja | zya | |
| じゅ | ju | zyu | |
| じょ | jo | zyo | |
| ち | chi | ti | |
| つ | tsu | tu | |
| ちゃ | cha | tya | |
| ちゅ | chu | tyu | |
| ちょ | cho | tyo | |
| ぢ | ji | di | zi |
| づ | zu | du | zu |
| ぢゃ | ja | dya | zya |
| ぢゅ | ju | dyu | zyu |
| ぢょ | jo | dyo | zyo |
| ふ | fu | hu | |
| ん | n-n' -m | n-n' | |
Pangkasaysayang Rominisasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]- 1603: Vocabvlario da Lingoa de Iapam (1603)
- 1604: Arte da Lingoa de Iapam (1604–1608)
- 1620: Arte Breve da Lingoa Iapoa (1620)
| あ | い | う | え | お | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1603 | a | i, j, y | v, u | ye | vo, uo | ||||
| 1604 | i | v | vo | ||||||
| 1620 | y | ||||||||
| か | き | く | け | こ | きゃ | きょ | くゎ | ||
| 1603 | ca | qi, qui | cu, qu | qe,que | co | qia | qio, qeo | qua | |
| 1604 | qui | que | quia | quio | |||||
| 1620 | ca, ka | ki | cu, ku | ke | kia | kio | |||
| が | ぎ | ぐ | げ | ご | ぎゃ | ぎゅ | ぎょ | ぐゎ | |
| 1603 | ga | gui | gu, gv | gue | go | guia | guiu | guio | gua |
| 1604 | gu | ||||||||
| 1620 | ga, gha | ghi | gu, ghu | ghe | go, gho | ghia | ghiu | ghio | |
| さ | し | す | せ | そ | しゃ | しゅ | しょ | ||
| 1603 | sa | xi | su | xe | so | xa | xu | xo | |
| 1604 | |||||||||
| 1620 | |||||||||
| ざ | じ | ず | ぜ | ぞ | じゃ | じゅ | じょ | ||
| 1603 | za | ii, ji | zu | ie, ye | zo | ia, ja | iu, ju | io, jo | |
| 1604 | ji | ia | ju | jo | |||||
| 1620 | ie | iu | io | ||||||
| た | ち | つ | て | と | ちゃ | ちゅ | ちょ | ||
| 1603 | ta | chi | tçu | te | to | cha | chu | cho | |
| 1604 | |||||||||
| 1620 | |||||||||
| だ | ぢ | づ | で | ど | ぢゃ | ぢゅ | ぢょ | ||
| 1603 | da | gi | zzu | de | do | gia | giu | gio | |
| 1604 | dzu | ||||||||
| 1620 | |||||||||
| な | に | ぬ | ね | の | にゃ | にゅ | にょ | ||
| 1603 | na | ni | nu | ne | no | nha | nhu, niu | nho, neo | |
| 1604 | nha | nhu | nho | ||||||
| 1620 | |||||||||
| は | ひ | ふ | へ | ほ | ひゃ | ひゅ | ひょ | ||
| 1603 | fa | fi | fu | fe | fo | fia | fiu | fio, feo | |
| 1604 | fio | ||||||||
| 1620 | |||||||||
| ば | び | ぶ | べ | ぼ | びゃ | びゅ | びょ | ||
| 1603 | ba | bi | bu | be | bo | bia | biu | bio, beo | |
| 1604 | |||||||||
| 1620 | bia | biu | |||||||
| ぱ | ぴ | ぷ | ぺ | ぽ | ぴゃ | ぴゅ | ぴょ | ||
| 1603 | pa | pi | pu | pe | po | pia | pio | ||
| 1604 | |||||||||
| 1620 | pia | ||||||||
| ま | み | む | め | も | みゃ | みょ | |||
| 1603 | ma | mi | mu | me | mo | mia, mea | mio, meo | ||
| 1604 | |||||||||
| 1620 | mio | ||||||||
| や | ゆ | よ | |||||||
| 1603 | ya | yu | yo | ||||||
| 1604 | |||||||||
| 1620 | |||||||||
| ら | り | る | れ | ろ | りゃ | りゅ | りょ | ||
| 1603 | ra | ri | ru | re | ro | ria, rea | riu | rio, reo | |
| 1604 | rio | ||||||||
| 1620 | riu | ||||||||
| わ | ゐ | ゑ | を | ||||||
| 1603 | va, ua | vo, uo | |||||||
| 1604 | va | y | ye | vo | |||||
| 1620 | |||||||||
| ん | |||||||||
| 1603 | n, m, ~ (tilde) | ||||||||
| 1604 | n | ||||||||
| 1620 | n, m | ||||||||
| っ | |||||||||
| 1603 | -t, -cc-, -cch-, -cq-, -dd-, -pp-, -ss-, -tt, -xx-, -zz- | ||||||||
| 1604 | -t, -cc-, -cch-, -pp-, -cq-, -ss-, -tt-, xx- | ||||||||
| 1620 | -t, -cc-, -cch-, -pp-, -ck-, -cq-, -ss-, -tt-, -xx- | ||||||||
Titik Alpabeto na pinangalanan sa Wikang Hapon
[baguhin | baguhin ang wikitext]- A; ē or ei (エー or エイ)
- B; bī (ビー, alternative pronunciation bē, ベー)
- C; shī (シー or シィー, sometimes pronounced sī, スィー)
- D; dī (ディー, alternative pronunciation dē, デー)
- E; ī (イー)
- F; efu (エフ)
- G; jī (ジー)
- H; eichi or ecchi (エイチ or エッチ)
- I; ai (アイ)
- J; jē or jei (ジェー or ジェイ)
- K; kē or kei (ケー or ケイ)
- L; eru (エル)
- M; emu (エム)
- N; enu (エヌ)
- O; ō (オー)
- P; pī (ピー, alternative pronunciation pē, ペー)
- Q; kyū (キュー)
- R; āru (アール)
- S; esu (エス)
- T; tī (ティー, though sometimes pronounced chī, チー, and alternatively pronounced tē, テー)
- U; yū (ユー)
- V; vi (ヴィ, though often pronounced bui, ブイ)
- W; daburyū (ダブリュー, often pronounced daburu, ダブル)
- X; ekkusu (エックス)
- Y; wai (ワイ)
- Z; zetto, zeddo, or zī (ゼット, ゼッド, or ズィー, though sometimes pronounced jī, ジー)
Talababa
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Chibbett, David (1977). The History of Japanese Printing and Book Illustration. Kodansha International Ltd. ISBN 0-87011-288-0.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - Jun'ichirō Kida (紀田順一郎 Kida Jun'ichirō). Nihongo Daihakubutsukan (日本語大博物館) (sa wikang Hapones). Just System (ジャストシステム Jasuto Shisutem). ISBN 4-88309-046-9.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - Tadao Doi (土井忠生) (1980). Hōyaku Nippo Jisho (邦訳日葡辞書) (sa wikang Hapones). Iwanami Shoten (岩波書店).
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - Tadao Doi (土井忠生) (1955). Nihon Daibunten (日本大文典) (sa wikang Hapones). Sanseido (三省堂).
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - Mineo Ikegami (池上岑夫) (1993). Nihongo Shōbunten (日本語小文典) (sa wikang Hapones). Iwanami Shoten (岩波書店).
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - Hiroshi Hino (日埜博) (1993). Nihon Shōbunten (日本小文典) (sa wikang Hapones). Shin-Jinbutsu-Ôrai-Sha (新人物往来社).
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
Ugnay Panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Rōmaji sōdan shitsu contains an extremely extensive and accurate collection of materials relating to rōmaji, including standards documents and HTML versions of Hepburn's original dictionaries. (sa Hapones)
- The rōmaji conundrum by Andrew Horvat contains a discussion of the problems caused by the variety of confusing romanization systems in use in Japan today.