Morete di håye
Li morete di håye ou fåzon[1] u moxhon d' håye[2][3][4] ou houvêye ou roupeye[5], c' est on pitit moxhon, 14-15 cm long, ki ravize nén må les soverdeas.
Sincieus no d' l' indje : Prunella modularis.
Ôre : Soverdiyîs
-
noerès royes sol dos -
grijhe tiesse
Discrijhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est on ptit moxhon di 14-15 cintimetes. I ravize li moxhon d' toet. Mins on n' a k' a rwaitî a s' fén betch, si grijhe goidje eyet les ptitès taetches k' elle a so les costés po n' si nén mari.
Si dos est foncé bron avou des noerès royletes. Si tiesse est grijhe. C' est ces noers tons la ki lyi dnèt l' no di «morete» u «noer moxhon».
Ele tchaweye avou des crînants tsîp et gruziner des ptitès årgudinnes sins cogne.
Vicaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ele poite å nike totavå l' Walonreye, divins les håyes, les bwès, les bouxhons, å cotoû des cinses, dins les djårdéns ou co bén sovint å plin mitan des veyes, dins les parks.[6]
La k' i fwait trop tchôd l' esté, elle eva-st adon dins les montinnes, et ridschind dins les plins e l' ivier (did la onk di ses lomaedjes «fåbite d' ivier»).[7]
I cove voltî les oûs d' coucou.[8]
Spårdaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]
C' est ene dimorante e l' Urope coûtchantrece, ene acovante e l' Urope bijhrece, ey ene iviernante e l' Urope nonnrece.
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]
- ↑ ALW 8 p. 181.
- ↑ mouchon d'âye (O82 p. 22); mouchon d'hayes Contes a rlaye (sovnances) p. 116.
- ↑ u ossu : noer moxhon (nwâr mouchon O82 p. 22) u moxhon d’ poret (picård mouchon d' pôré L. Maes, Lexique mouscronnois, Moucron, 1980).
- ↑ Po co des ôtes nos e walon, loukîz l' ALW al notule 8 78.
- ↑ Avå trîhes èt bwès p. 133.
- ↑ Stéphane Quertinmont, so l' ancyinne waibe "dzi.nat"
- ↑ (fr) ALW 8 p. 181.
- ↑ Avå trîhes èt bwès p. 132-137.