English Landscape 00003

ENGLISH GRAMMER PART
1
2
ENGLISH GRAMMER
‘मातृभाषेतून इंग्रजी शिका’ ह्या प्रस्तकाच्या पहिल्या भागात कर्ता, कर्म व क्रियापदाच्या ओळखी सोबत
काळ व ‘उपकाळ’, प्रयोग ‘प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्ष कथन’ व वाक्याचे प्रकार पाहिलेत.
In a book "Learn English through mother toung” we have studied abut" subject, object and verb" along with
"tenses and sub tenses",voice,direct and indirect speech and type of sentences.
Give tables tenses and sub tenses,voice,direct and indirect speech and types of sentences.
TABLE FOR TENSE AND SUBTENCE
काळाचा प्रकार सहाय्यक क्रियापद + क्रियापदाचे रूप
Types of tense Auxiliary verb + form of a verbs
1) साधा वर्तमान काळ सहाय्यक क्रियापद नाही + क्रियापदाचेv रूप
simple present tense(t1) No Auxiliary verb + v1 form
2) चालु / अपूर्ण वर्तमान काळ am/is/are + क्रियापदाचेv4 रूप
Present continuous tense(t2) am/is/are + v4 form of verb

3) पुर्ण वर्तमान काळ has/have + क्रियापदाचेv3 रूप
Present perfect tense(t3) has/have + v3 form of verb
4) पुर्ण -अपूर्ण/रिती वर्तमान काळ has/have been+ क्रियापदाचेv4 रूप
Saraswati campus
2
2
Present perfect continuous tense(t4) has/have been+ v4 form of verb

5) साधा भुतकाळ सहाय्यक क्रियापद नाही + क्रियापदाचे v4
Simple past tense(t5) No.Auxiliary verb + v4 form of verb
6)चालु/ अपुर्ण भुतकाळ Was/Were + क्रियापदाचेv4 रूप
Past continuous tense(t6) Was/Were + v4 form of verb

7) पुण ê भुतकाळ Past perfect tense(t7) had + क्रियापदाचेv4 रूप had + v3 form of verb
8) पुर्ण -अपूर्ण/रिती भुतकाळ had + been + क्रियापदाचेv4 रूप
Past perfect continuous tense(t8) had + been + v4 form of verb

9) साधा भविष्य काळ shall/will + क्रियापदाचेv1 रूप
Simple future tense(t9) shall/will +v1 form of verb
10)चालु/ अपुर्ण भविष्य काळ shall/will+be + क्रियापदाचेv4 रूप
Future continuous tense(t10) shall/will+be +v4 form of verb

11) पुण ê भविष्य काळ shall/will + have+ क्रियापदाचेv3 रूप
Future perfect tense shall/will + have+ v3 form of verb

12) पुर्ण -अपूर्ण/रिती भविष्य काळ shall/will + have+been+ क्रियापदाचे v4 रूप
Future perfect continuous tense(t12) shall/will + have+been+v4 form of verb
TABLE FOR VOICE:-

काळ Tense कर्तरी प्रयोग Active Voice कर्मणी प्रयोग Passive Voice
Saraswati campus
3
2
साधा वर्तमान काळ Simple present tense(t1) Auxiliary verb/v1 am/is/are + v3

चालु / अपूर्ण वर्तमान काळ Present continuous tense(t2) Am/is/are+v4 am/is/are/being
पुर्ण वर्तमान काळ present perfect tense(t3) Has/have+v3 Has/have/been +v3
साधा भुतकाळ Simple past tense(t5) Auxiliary verb/v2 Was/were + v3
चालुä/ अपुर्ण Past continuous tense(t6) was/were +v4 was/were+ being +v3
पुण ê भुतकाळ Past perfect tense(t7) had+v3 had+ been +v3
साधा भविष्य काळ Simple future tense(t9) shall/will+have+v1 shall/will+ have+v3
पुण ê भविष्य काळ Future perfect tense(t11) shall/will+have+v3 shall/will+have+been+v3
can/may/must can/may/must+v1 can/may/must +be+v3
टिप:- अपूर्ण-पुर्ण वर्तमान काळ,पुर्ण-अपूर्ण भुतकाळ,अपूर्ण भविष्य काळ आणि अपूर्ण-पुर्ण भविष्य काळ
TABLE FOR DIRECT AND INDIRECT SPEECH

काळ TENSE प्रत्यक्षकथन अप्रत्यक्षकथन काळ TENSES
DIRECT SPEE INDIRECT
SPEECH
साधा वर्तमान काळ Auxiliary verb +v1 Auxiliary verb+v2 साधा भुतकाळ
Simple present Simple past tense
चालु वर्तमान काळ Am/is/are +v4 Was/were + v4 चालु भुतकाळ
Present continuous Past continuous
पुर्ण वर्तमान काळ Has/have +v3 had+v3 पुर्ण भुतकाळ
Present perfect Past perfect
पुर्ण-अपूर्ण वर्तमान काळ Has/have/ been+v4 had+v3 पुर्ण-अपूर्ण भुतकाळ
Saraswati campus
4
2
Present perfect continuous Past perfect continuous tense

tense
साधा भुतकाळ Auxiliary verb+v2 had+v3 पुर्ण भुतकाळ
Simple past Past perfect tense
चालु भुतकाळ Was/were + v4 had+ been +v4 पुर्ण - अपूर्ण भुतकाळ
Past continuous Past perfect continuous tense
पुर्ण भुतकाळ had+v3 had+v3 पुर्ण भुतकाळ
Past perfect tense Past perfect tense
पुर्ण-अपूर्ण रिती भुतकाळ had+ been +v4 had+ been +v4 पुर्ण-अपूर्ण भुतकाळ
Past perfect continuous Past perfect continuous tense
साधा भविष्य काळ shall/will+v1 should/would +v1 main verb remain same.Aux.verb
Simple future tense transformed into Past
मुख्य क्रियापद तसेच राहुन साह्यकारी क्रियापदाचे रूप
भुतकालीन के ले जाते.
चालु /अपूर्ण भविष्य काळ shall/will+be+v4 should/ would main verb remain same.Aux.verb
Future perfect tense +be+v4 transformed into Past
पुर्ण भविष्य काळ shall/will+have+v3 should/would+ main verb remain same.Aux.verb
Saraswati campus
5
2
Future perfect tense have+v3 transformed into Past

 प्रत्यक्ष कथनात सहाय्यक क्रियापद CAN,MAy,MUST हे अप्रत्यक्षकथनात COULD,MIGHT ,MUST होतात.
TYPES OF SENTENCE
A] सामान्‍य वाक्‍यांची मांडणी
General form of sentence
कर्ता subject सहाय्यक क्रियापद + क्रियापदाचे रूप Auxiliary verb + form of a verb रूप object
B] प्रश्नार्थक वाक्‍यांची मांडणी

General from of interrogative sentence
सहाय्यक क्रियापद कर्ता काळानुसार क्रियापदाचे रूप कर्म ?
Auxiliary verb subject form of verb as pretense object
b) 'Wh' प्रश्‍नात
Saraswati campus
6
2
1. शब्दयोगी अव्‍यय what (काय), who (कोण), which (कोणता), whom (कोणाकडु न), whose (कोणाचा,कोणाची,कोणाचे) वापरल्‍या जातात. The
prepositions like what,who,which,whom,whose are used in 'Wh' questions.
2. क्रियाविशेषणे where(कोठेþ),when(के व्‍हा), why(का), How(कसे), वापरल्‍या जातात. नेमके काय घडेल,काय होते,काय करतात इ. विचारण्यासाठी
‘what’ हे शब्दयोगी अव्‍यय वापरतात.
To ask exactly what happen,what is ,what was....etc.The preposition 'what' can be used.
What काय Auxiliary verb सहाय्यक क्रियापद Subject कर्ता form of verb काळानुसार क्रियापद ?
c) व्‍यक्‍तीसंबंधी मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्रश्‍नाचा ‘Who’ (कोण) ,‘whom’ (कोणाला) ने प्रारंभ करतात.
To ask information of and about any person,the question is started by 'who' or 'whom'. ह्या प्रश्‍नात कर्ता आवश्‍यक दिसतात.
subject may not be essential
Who काळानुसार सहाय्यक क्रियापद Auxiliary verb as per tense Subject
d) कोणत्‍याही व्‍यक्‍ती, काय ê, वस्तु, ठिकाण इत्यादीविषयी मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्र Î नाÞ चा प्रारंभ 'which' ने के ला जातो.
The question about any person,work,thing,place etc.is started by 'which'.
Which ?
कर्म object कर्ता Subject काळानुसार क्रियापद Aux.verb as per verb शब्दयोगी preposition
e) कोणत्‍याही कृ तिविषयी कारणे विचारणाऱ्या प्रश्‍नाचा प्रारंभ 'why' ने के ला जातो.

The question which asks reason behind the action or happening is started by 'why'
Saraswati campus
7
2
Why काळानुसार To be च रूप कर्ता Subject काळानुसार क्रियापद Aux.verb as per verb कर्म object ?
f)घटनेची वेळ ( दिवस, आठवडा, महिना, वर्ष, तप, युग) व काळ विचारण्यासाठी प्रारंभ 'when' ह्या शब्दयोगी अव्‍यय à ने होते.
To know the time of any event or action,the question is started by 'when'
When ?
काळानुसार क्रियापद Aux.verb as per verb कर्ता subject मुख्य क्रियापदाचे रूप from of main verb
g) कोणत्‍याही घटना-प्रसंगाची गुणदायत्मक,संख्यात्मक मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्रश्‍नाचा प्रारंभ 'How' ने होता.

qualitative,quantitative etc.information about the event or incident is asked by the question started by 'How'
काळानुसार क्रियापद कर्ता क्रियापदाचे रूप आवश्‍यकतेनुसार कर्म

How
Aux.verb as per verb subject from of a verb Object as per need
h) एखाद्या वस्तु,व्‍यक्‍ती,व इच्छित स्थळ à ची मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्र Î नाÞ चा प्रारंभ 'where' ने करतात.
To get information about the place of person things etc.the question started by 'where'
काळानुसार अकर्मक कर्ता आवश्‍यकतेनुसार मुख्य क्रियापद कर्म

Where
Intransitive verb Subject main verb as per need object
Saraswati campus
8
2
i) एखादी व्‍यक्‍ती किं वा प्राण्‍यासंबंधी मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्र Î नाÞ चा प्रारंभ 'Whose' नेकरतात.
To ask any information regarding any person or live being the question is started by 'Whose'
कर्म काळानुसार अकर्मक कर्ता आवश्‍यकतेनुसार मुख्य क्रियापद

Where
object Intransitive verb subject main verb as per need
 IMPERATIVE SENTENCES - आज्ञार्थी वाक्‍य

सल्ला, उपदेश, नियम, आज्ञा, सुचना, किं वा, विनंती व्‍यक्‍त करणाऱ्या वाक्‍यांना आज्ञार्थी वाक्‍य म्हणतात.
Sentence espss order, request, interaction, desire, are called imperative sentences
उदा:- कृ पया मला पाणी द्या. - Please,get me water.
 EXCLAMATORY SENTENCES - उद्गारवाचक

उत्कट भावना व्‍यक्‍त करणाऱ्या वाक्‍यांना उद्गारवाचक वाक्‍य म्हणतात.
Sentences express acute emotions are called exclamatory sentence.
उदा:- अहा हा, काय सुंदर ! - oh,what's beauty!
Saraswati campus
9
2
उपपद
ARTICALES
 दर्शक विशेषण जशी ‘a’,‘an’ and ‘the’ ह्याÞ ना उपपद म्हणतात.

 The demostrative adjectives like ‘a’,‘an’ and ‘the’ are known as articles.
 ज्‍या उपपदामुळे कोणत्‍याही निश्चित व्‍यक्‍ती किं वा वस्‍तुचा निर्देश होत नाही. त्‍यांना अनिश्चित उपपद असे म्हणतात.
उदा:- ‘a’ and ‘An’
 Articles which cannot indicate the definite of any person,thing or place are called the indefinites articles.
 शब्दांच्या उच्चारावरुन उपपदाÞ चा उपयोग के ला जातो.
 Identinite articles are used according to the pronunciation of words.
 ज्‍या शब्दांचा उच्चार स्‍वरांÞ पासून होता, त्‍या शब्दा Þ आधी ‘an’ हे अनिश्चित उपपद वापरतात.
 words which are started with vowel s, a, e, i, o, u before then, 'an' indefinite articles is used.
 काही शब्दांचा प्रारंभ ‘म’ या अक्षराने होत असला तरी त्‍याÞ चा उच्चार स्‍वरांÞ प्रमाण होता. अशा शब्दा Þ अगोदर सुध्‍दा 'an' हे अनिश्चित उपपद वापरले जाते.
 Some words are started with letter but their pronunciation is as like as vowels Hence before such words
indefinite article 'an' is used
Saraswati campus
10
2
Word in English मराठी अर्थ वाक्‍यप्रचार

1. An Ass An ass belongs to horse group. गाढव हा अश्ववर्गीय प्राणी आहे.
गाढव
2. An ink An ink is a liquid. शाई हा द्रव पदार्थ आहे.
शाई
3. An Enemy Laziness is an enemy of human. आळस मानसाचा शत्रु आहे.
शत्रु
4. An orange For 'c' vitamin eat an orange. ‘क’ जीवनसत्वासाठी संत्री खावीत.
संत्री
5. An umbrella He is searching an umbrella. तो छत्री शोधत आहे.
छत्री
6. An hour He is searching an umbrella. मी अर्धा तासात परत येईन .
तास
7. An honest DOG is honest pet. कु त्रा हा प्रामाणिक पाळीव प्राणी आहे.
प्रामाणिक
 Words which are started with consonant,before them indefinite article ‘A’ is used
 ज्‍या शब्दांचा प्रारंभ व्यंजनाने होता,त्‍याच्‍या आधी ‘A’ हे अनिश्चित उपपद वापरतात.
 Word which are started with vowels but following consonant prevails and pronunciation before such words
indefinite article ‘A’ is used For Ex: - a union, a university, a european
 ज्‍या शब्दांचा प्रारंभ स्‍वरांनेहोता,प्रण नंतर येणाऱ्या व्यंजनाचे उच्‍चारात प्राबल्य जाणवते अशा शब्दा Þ आधी सुध्‍दा हे अनिश्चित उपपद वापरतात
‘A’ उपपद वापरणाऱ्‍यासंबंधी आणखी खुलासा :-
अनेका पैकी क ä ण्‍या सामान्‍य एकाचा उल्‍लेख करण्यासाठी ‘A’ हे अनिश्चित उपपद संख्‍यावाचक म्हणून वापरतात.
Saraswati campus
11
2
When we used the word to indicate a common something among many things,then indefinite article ‘A’ is used
before such word
English मराठी वाक्‍यप्रचार
1. A dozen बाराचा समुह A twelve bananas make a dozen. बारा के ळीचा एक डझन होता.
2. A word शब्द One must keep a word. दिलेला शब्द पाळला पाहिजे.
3. A bird पक्षी A bird stays before down. पक्षी सकाळप्रर्वी गातो.
4. A boy मुलगा He is a boy तो मुलगा आहे.

In early days a horse was an important pet to transport.
5. A horse घोडा
पुर्वी घोडा हा प्रवासासाठी महत्‍वाचा प्राणी होता
6. A university विद्यापीठ This is a university campus. हा विद्यापीठाचा परीसर आहे.
7. A European युरोपीन Germany is a European country. जर्मन हा युरोपीन देश आहे.
Saraswati campus
12
2
8. A union संघटना Formers do not have a union. शेतकऱ्‍याÞ ची संघटना नाही
एखाद्या गोष्टी वा व्‍यक्‍तीच्‍या अस्पष्टपणे निर्देश करण्यासाठी त्‍यांच्‍या नामाअगोदर ‘A’ हे अनिश्चित उपपद वापरले जाते.
Word used to indicate anything or person ambiguously,then indefinite article ‘A’ is used before such word.

1. A beggar भिकारी One morning a beggaer came to my home. एकास काळी भिकारी माझी दारी आला.
2. A person व्‍यक्‍ती A person selected for the prize. व्‍यक्‍तीची पारितोषाकासाठी निवड झाली .
3. A bicycle दुचाकी We found a bicycle on ground. आम्‍हाला मैदानावर दुचाकी आढळली.
4. A fruit फळ To eat a fruit is beneficial for health. फळ खाण आरोग्यासाठी हितकर आहे.
5. A tree झाड þ A monkey climbed up on a tree. माकड þ झाडावर चढले.
6. A bus गाडी We missed a bus. आमची गाडी च ä कली.
7. A river नदी They constructed the bridge on a river. त्यांनी नदीवर प्रल बांधला.
जेव्हा एखदा शब्द एखाद्या वर्गाच्‍या प्रतिनिधीचा उल्‍लेख करण्यासाठी वापरला जातो,त्‍या शब्दा अगोदर ‘A’ हे अनिश्चित उपपद जाते.
When a word is used to indicate any representative of nay group,then indefinite article ‘A’ is used before such
words.
Saraswati campus
13
2
1. A pupil विद्यार्थी A pupil should be regular and punctual. विद्यार्थी नियमित आणि शिस्तशीर असावा .
2. A cow गाय A cow is most useful animal. गाय सर्वात उपयुक्‍त प्राणी आहे.
3. A dog कु त्रा A dog is most honest. कु त्रा हा सर्वात प्रामाणिक प्राणी आहे.
4. A fish मासा A fish cannot live without water. मासा पाण्याविना जग å शकत नाही.
5. A tiger वाघ A tiger is a vital protector. वाघ वनक्षेत्राचा प्रमुख संरक्षक आहे.
6. A lon सिंह A lion is the most big cat of forest. सिंह हा सर्वात मोठा मांजरवर्गीय प्राणी आहे.
काही वाक्‍यात विशेषनामाचे सामान्‍य नामात रुपांतर करण्यासाठी त्‍या अगोदर ‘A’ हे अनिश्चित उपपद वापरतात.
When proper noun is used as common noun in sentence,indefinite article ‘A’ is used before such noun.
उदा :- 1) A Margaet selected in search team. - मार्गारेट शोध चमुत निवडलेली एक.
2) A Tendulkar is one among the Bharat Ratna awarded.
- तेंडु लकर भारतरत्न प्ररस्काराने सम्मातनतांÞ पैकी एक आहे.
3) A Anna Hajare one successful reformer regarding R.T.I .act.
- अण्णा हजारे मा‍हिती अधिकार कायद्याच्‍या संबंधी यशस्वी परीवर्तनवादी आहेत.
Saraswati campus
14
2
‘The’ उपपदासंबंधी खुलासा :-

जो शब्द विशीष्ट व्‍यक्‍ती, वस्तु वा ठिकाणाचा नेमका उल्‍लेख करते त्‍या शब्दा अगोदर ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.
‘The’ word which indicates particular person,thing or place,definite article ‘the’ is used before such word.
उदा :- 1) The books which deals with maths - प्रस्‍तक जे गणिता विषयी आहे
2) The girl who cried. - रडलेली मुलगी.
3) The lake close to highway. - राजमागाê ला लागून असलेले तळे.
एखाद्या वर्गचे प्रतिनिधित्व दर्शविण्यासाठी वापरल्‍या जाणाऱ्या एकवचनी नामा अगोदर ‘The’ हे निश्चित उपपद वापरतात.
When a word used as representative of any class, definite article ‘The’ is used before such word.
उदा :- 1) The cow is pet animal - गाय हा पाळीव प्राणी आहे.
2) The horse is noble animal - घोडा हा देखणा प्राणी आहे.
3) The cat loves to catch the rats - मांजरीला उंदीर पकडणे आवडते.
4) The rose is the beautiful flower - गुलाबाचे फु ल सुंदर आहे.

सर्वसाधारण पणे विशेष नामाआधी ‘the’ हे अनिश्चित उपपद वापरले जाते.
Generally indefinite article ‘the’ is used before proper nouns.
उदा :- 1) The Ganga is holy river. - गंगा ही पवित्र नदी आहे.
Saraswati campus
15
2
2) The sahara is largest desert. - सहारा हे सर्वात मोठे वाळवंट þ आहे.
3) The Himalaya is at north of India. -हिमालय भारताच्या उत्तरेला आहे.
4) The black sea is in Middle East. - काळा समुद्र मध्यप्रर्वेत आहे.
5) The west Indies is upper hand in sports.- वेस्ट इंडीज हे क्रिडा क्षेत्रात वरचढ आहे.
विशीष्ट ग्रंथ नामाआधी ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.

Indefinite article ‘the’ is used before a particular weading of the book.
1)The Geeta 2)The bible 3)The Ramayana 4)The Purana
एकमेव व्दितीय अशा वस्तु ठिकाणाच्‍या नामाआधी ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before the name of those things which only one in world.
the sun,the sky,the Ocean,the earth,the sea.
एखाद्या नामाच्‍या विशेषणा अगोदर हे निश्चित उपपद वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before adjectives of nouns,
1) The lazy boy 2) The tall girl
3) The sweet fruit 4) The speedy vehicle
Saraswati campus
16
2
5) The spider man 6) The officer
एखाद्या नामाचे विशेषण तमभाव (चांगल्‍या व वाईट कु ठल्याही विशेषणाची उच्चतम पातळी दर्शविण्याऱ्या भाव ) दाख विण्याऱ्या शब्दा अगोदर हे निश्चित उपपद
वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before the adjective in superlative degree of any noun.
उदा :- The most important thing.
The brightest star.
क्रमसूचकांच्‍या अगोदर ही ‘the’ हेच निश्चित उपपद वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before ardinals numbers.
उदा :-
1. She is the first lady to achieve the goal. उदिष्ट þ साध्‍य करणारी ती पहिली महिलाआहे.
2. He was the eighth man got aid. तो मदत मिळालेला आठवा माणुस आहे.
3. The 100th match was played by him. त्याने शंभरावा सामना खेळला .
संगीत वाद्याच्‍या नामाअगोदर ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.

Indefinite article ‘the’ is used before the name of musical instruments.
1) The flute 2) The drum 3) The guitar
Saraswati campus
17
2
अधादुत (समजून घेतलेले, गृहीत धरलेले) नामा-अगोदर किं वा विशेषणा अगोदर ‘the’ हे अनिश्चित उपपद वापरतात.
उदा :-
1. The cruel are to be tamed क्रु र लोकांना वठ þ णीवर आणले पाहिजे.
2. One show always help the poor. प्रत्‍यकाने दरीद्री लोकांना साह्य करावे.
3. The weak are deprived. दुर्बळांना वंचित ठेवले गेले.

4. The early birds catch the warm. लवकर उठ þ णारे पक्षीच किडे þ पकडतात.
वाक्‍यात तमभावाप्रमाण महत्‍व देणाऱ्या विशेषणा आधी हे निश्चित उपपद वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before the adjective which modify the noun as like as superlative
degree. उदा :-
1. The verb is the important word in a sentence. क्रियापद हा वाक्‍यातील महत्‍वाचा शब्द आहे.
2. The cow is the useful animals. गाय हा उपयुक्‍त प्राणी आहे.
3. Kiran is the clever girl. किरण ही हुशार विद्यार्थीनी आहे.
4. She is the smart girl. ती च ä णचुणीत मुलगी आहे.

‘तर भाव ’ (विशेषणाची दुसरी पातळी दाखविणारा) दर्शविणाऱ्या विशेषणा आधी हे निश्चित उपपद वापरतात.
Indefinite article ‘the’ is used before the word which is used as adjective having comparative
degree. उदा :-
Saraswati campus
18
2
1) The more the efforts to the more the success. - अधिकऱ्यांना अधिक यश
2) The more they get the more they want. - त्‍यांना जेवढे द्याल तेवढे ते अधिक मानतात.
3) The English is the more easy language
इंग्रजी ही अधिक सोपी भाषां आहे. पदार्थाची नावे आणि सर्व सार्धाण अर्थाने वापरलेली भाववाचक नाम (जी अगणणीय असतात) त्‍यांच्‍या आधी उपपद वापरत नाही.
Names of matter and obstract nouns used in general need not any article to be used before them.
उदा :-
1) Salt is harmful to health. - मीठ हे आरोग्‍याला अपायकारक आहे.
2) Honesty is the best policy. - प्रामाणिकता हे सर्वोत्तक धोरण आहे
3) Gold is precious metal. - साने हे मौल्यवान धातु आहे.
टिप:- परंतु जेव्हा नेमके पणाने त्‍या पदार्थाचा उल्‍लेख के ला जातो तेव्‍हा त्‍याच्‍या नामाआधी ‘the’ हे उपपद वापरतात,
But when the names of matter are used in particular intent rang definite articles ‘the’ is used before them.
उदा :-
1) Can you remove the salt? तुä मीठ þ काढू न टाक å शकतो का ?
2) Would you pass the sugar? साखर प्रढेþ करशील काय ?
3) The wisdom he shown was great! शहाणपणा महान होता.
Saraswati campus
19
2
2) अनेकवचनी गणणीय नाम जेव्हा सामान्‍य अर्थाने वापरतात.तेव्‍हा त्‍याचे आधी उपपद येत नाही.
उदा :- 1) Fishes swim against flow. 2) Boys like to play.

When (countable) names are used in general or commonly articles are not used.
परंतुä ह्याच नामाÞ चा जर विशेषत्वाने उल्‍लेख होत असेल तर मग ‘the’ हे उपपद वापरतात.
But when these names are used in specific sense,the indefinite articles ‘the’ is used before these words. उदा :-
1) Send the boys. 2) Clean the computers.
3) विशेषनामाआधी उदा.व्‍यक्‍तीची नावे, खंड þ ,देश, शहरे, (Hari, Hammid, Europ, China, Buldhana) तलाव, टेकडे ह्या… याच्‍या नावाआधी
उपपद लागत नाही.

Bengular is the capital of Karnataka.
टिप:- समजा उपरोक्त शब्दाÞ आधी हे निश्चित उपपद वापरले तर ती विशेषनाम सामान्‍य नामात रूपांÞ तरीत होतात.
4) Articles are not used before proper nouns of person, continent, Norton city, hills or lakes. When we put
indefinite article the before these words, these proper nouns get convert into common nouns.
उदा :- 1) My favorite’s city is the Buldhana. 2) He is the Picasso of our town.
Saraswati campus
20
2
टिप:- न्‍याहारी,जेवण,….इ. च्‍या आधी जेव्हा विशेषण येते तेव्‍हा ‘a’ हे अनिश्चित उपपद वापरतात.आणि जेव्हा विशिष्ट जेवणाविषयी साÞ गायच असते तेव्‍हा निश्चित उपपद
‘the’ वापरले जाते.

When breakfast,dinner etc.these words come along with adjectives,then indefinite article ‘a’ is used. It we want to use
these words to indicate particular lunch or dinner,then obviously definite article ‘the’ is used.
उदा :- 1) I had a dinner. 2) The lunch was sufficient.
5) भाषांÞ ची नावे,शाळा ,विद्यापीठ, मंदीर ,चर्च ,रुग्णालय ह्या नामाÞ आधी उपपद लागत.
Names of language and words Like:- School,College,University,Temple,Church,Hospital Etc.do not need to
put any article before them.
उदा :- 1) I learnt French at home 2) He stays in bed till noon.
3) Doctor is still in hospital. 4) Bell is ringing in temple.
टिप:- वरील वस्तुÞ चा नेमके पणासाठी उल्‍लेख होता तेव्‍हा ‘the’ मग हे निश्चित उपपद लावले जाते.
When above words are used to indicate specific things,the indefinite article ‘the’ is used.
उदा :- 1) The school is in front of garden. 2) He went to the college.
6) Father, Mother, Aunt, Uncle यासारखे दाखविण्याऱ्या आणि Cook, Nurse असे संबंध दर्शविणाऱ्या शब्दा Þ आधी उपपद वापरीत नाही.
1) Father told me to return early. 2) Nurse gave me the medicine.
Saraswati campus
21
2
7) एखाद्या क्षेत्रातील अव्दितीय स्थान दर्शविणाऱ्या विधेयकारी नामा अगोदर (Predicative nouns) उपपद वापरत नाही.
1) He is nominated chairman of the country.

2) She become principal of the principle articles are not put before the predicative nouns which are one and only one
in that field.
8) काही वाक्‍यामधील सकर्मक क्रियापदानंतर येणाऱ्या कमाê च्‍या आधी उपपद लागत नाही.
In some sentence articles are not used before the objects which follow transitive verb.
उदा :- 1) Oxygen is essential to catch fire. 2) The book is on table.
9) काही वाक्यांमधील शब्दयोगी अव्‍ययानंतर येणाऱ्याकाम अगोदर उपपद लागत नाही.

In some sentence articles are not used before the object which follow the prepositions
उदा :- 1) He is a home. 2) She is going to school. 3) We will go to by train.
Saraswati campus
22
2
विधेय
PREDICATE
 साधारण पणे वाक्‍यात आपण
1) एखाद्या व्‍यक्‍ती, वस्‍तु किं वा स्थळांचा उल्‍लेख करतो.
2) त्‍याव्‍यक्‍ती, वस्‍तु किं वा स्थळाविषयी काही सांगतो.
 Generally in sentence are

1) Indicate person, thing or place and
2) Provide or express something about the indicated person, thing or place.
 म्हणून वाक्‍यात भाग होतात.

1) वाक्‍यातील व्‍यक्‍ती,वस्‍तु किं वा स्थळ योÞ चा उल्‍लेख करणाऱ्या भागाला कर्ता किं वा उद्देश असे म्हणतात.
2) वाक्‍यातील कर्त्या किं वा उद्देशयाविषयी सांगणाऱ्या भागाला विधेय असे म्हणतात.
 Hence the sentence have two parts
1) The part of the sentence having the person or the thing or the place, is known as subject.
Saraswati campus
23
2
2) The part of the sentence which tells something about the subject is known as predicate.
 वाक्यात कर्ता (उद्देश ) व विधयाची मांडणी Structure of subject and predicate in a sentence.
 कर्ता व क्रियापद असलेल्‍या वाक्‍यांची मांडणी
 Structure of sentence having only subject & verb.

 ह्या वाक्‍याÞ मध्ये फक्त कर्ता सकाळ दर्शविणारी सहाय्यक क्रियापदासह किं वा शिवाय,क्रियापदाचे विविध रूपापैè की आवश्‍यक रूप वापरतो.
 In these sentences only subject and verb with/without auxiliary verb depending on these or sub tense are used.
Saraswati campus
24
2
विधेय PREDICATE विधेय PREDICATE

काळा वर आधारित क्रियापद SUBJECT काळा वर आधारित क्रियापद
SUBJECT VERB DEPEND ON A TENSE VERB DEPEND ON A TENSE
सहाय्यक क्रियापद क्रियापदाचे रूप सहाय्यक क्रियापद क्रियापदाचे रूप
Auxiliary verb From of a verb Auxiliary verb From of a verb
Manisha - Sings They Had Gone
Suresh Is Writing Lat a Had been Singing
He Has Played I Shall Dance
She Have been Cooked She Will be Teaching
Teachers - Taught Bhavana Will have Eaten
Ram Was Cultivating Apeksha Will have been Praying
कर्ता, क्रियापद व कर्म असलेल्‍या वाक्‍यांची मांडणी Structure of sentence has subject, verb and object.
ह्या वाक्‍यामध्‍ये कर्ता काळ दर्शविण्यासाठी सहाय्यक क्रियापदाच्‍या विविध रुपापैकी आवश्‍यक रूप व कर्म वापरतात.
In tense sentence subject, verb with/without auxiliary verb depending on tense or sub tense and object are used.
विधेय PREDICATE
काठावर आधारित क्रियापद कर्म OBJECT
कर्ता SUBJECT VERB DEPEND ON A TENSE
सहाय्यक क्रियापद क्रियापदाचे रुप उपपद नाम
Auxiliary verb From of a verb Article Noun
Saraswati campus
25
2
Rinky - Sings A Song
Anand is writing A Letter
He Has Played A Cricket
She Have been Cooked A Meal
Teachers - Taught The Math
Ram Was Cultivating The Form

They Had gone To Mumbai
Lata Had been Singing A Song
I Shall Dance A Garba
She Will be Teaching A Lesson

Shan Will have Eaten A Cake
Geeta Will have been praying To God
विधेय PREDICATE
Saraswati campus
26
2
कर्म काळावर आधारीत क्रियापद

Object Verb Depend On Tense
शब्दयोगी अव्‍यय कर्ता
नाम सहाय्यक क्रिया क्रियापदाचे रूप Preposition Subject
Noun Auxiliary verb From of a verb
Asong Is Sung By Rinky

A letter Is being Written By Anand
A cricket Have been Played By Him
The math Was Taught By Teachers
The form Had been Cultivated By Ram
A garba Shall be Danced By Me
A cake Will have Eaten By Shan
वाक्यांश
THE CLAUSES
Saraswati campus
27
2
वाक्‍यात मुख्यत: कर्ता व कर्त्या संबंधी के लेले विधान असते. वाक्‍यातील जो भाग अर्थासंबंधी स्वयंपुर्ण असतो म्हणजे ज्‍यात कर्ता आणि विधेय
असतेच त्‍याला मुख्य वाक्‍याÞ श असे म्हणतात. आणि जो भाग अर्थासंबंधी मुख्य वाक्‍याÞ शवर अवलंबुन असतो त्‍याला उपवाक्यांश म्हणतात. ह्या
उपवाक्‍याशामध्ये अट þ कारण किं वा मुख्य वाक्‍याÞ शासंबंधी प्ररक मा‍हितीवा दोन्‍ही असतात.
Generally sentence contains two parts or clauses.One part or clause is independent and having its
own complete meaning is known as main clause.Another clause is depend on main clause for its
meaning which is called subordinate clause.Subordinate clause may express condition,clause or
additional information regarding the main clause.
MAIN CLAUSE SUBORDINATE CLAUSE
Dog barked when stone came.
He failed because he did not studied.
They returned when office over.
We have departed after leaving the bus.
We bathed in a river which was very shallow.
They admired the man who helped all.
Saraswati campus
28
2
We slept before you returned.
She paid charges after her satisfaction.
He is very miser though belongs to rich family.
शब्दांच्या जाती
PART OF SPEECH
वाक्‍यातील उपयोगानुसार व कार्यानुसार शब्द विविध आठ þ प्रकारात विभागले गेले आहेत त्‍याला शब्दांच्या जाती असे म्हणतात.
1) Noun - नाम
2) Pronoun - सर्वनाम
3) Adjective - विशेषण
Saraswati campus
29
2
4) Verb - क्रियापद
5) Adverb - क्रिया विशेषण
6) Preposition - शब्दयोगी अव्‍यय
7) Conjunction - उभयान्वयी अव्‍यय
8) Interjection - के वल प्रयोग अव्‍यय
1) नाम (Noun) :-
विश्वातील सर्व दृश्य-अदृश्य,काल्‍पनिक-वास्‍तव आणि सजीव-निर्जीववस्‍तुंच्‍या नावांना नाम (Noun) म्हणतात.
त्‍यांचे एकु ण पाच प्रकार आहे.

Names of all seen-unseen,real-imagined living or non-living things in whole universe are called as nouns.
They are classified into five types.
English
मराठी शब्द Sentences
word
Abdomen पोट,उदर Abdomen is middle part of the body पोट þ हा शरीराचा मध्यभाग आहे
Aberration प्रिय किं वा वंदनीय गोष्टीपासून
दुर जाण
Saraswati campus
30
2
Ability क्षमता To walk in desert is the ability of camel

वाळवंÞ टात चालण्याची उंटाची विशेष क्षमता आहे
Ablations प्रक्षाळण, हातपाय धुण्यची Don’t skip the ablation before lunch
क्रिया घोडेþ बाहेर होते आणि तबेला रिकामा होता.
Abode घोड्याचा तबेला Horses were out and abode was empty
Abortion Abortion is right of lady गर्भपात हा स्त्रीचा अधिकार आहे.
Access शिÊ ण To access in folder press the shift button
फोल्डमध्ये शिफ्ट जाण्यासाठी कळ दाबा
Accident अपघात Our target is zero accident traffic.
शुन्य अपघात वाहतुक हे आमचे लक्ष आहे
Account खाते,रकान,हिशेब,लखा Account section is at third floor. लेखा विभाग तिसऱ्या गाळयोवर आहे
Acid आम्ल Acid neutrals the alkaline matter.
आम्ल हे धारधर्मीला उदासिन करतात.
Acre क्षेत्रफळाचे माप She is owner of 5 acre land ती पाचएकर भुमीची स्वामानी आहे.
Adult पुर्ण वाढलेला Adult should behave with maturity
तरुणांनी प्रगल्भतेने वागले पाहिजे
Agenda सुची कार्यक्रम सारणी Meeting concluded after following the agenda
विषयसुची प्रमाण काम करुन सभा संपली
Aim उद्देश His aim was not to injure me मला क्षती पोहचविणे हा त्‍याचा हेतु नव्‍हतं ?
Air वायू ,हवा Air pressure is utilized in various devices
Saraswati campus
31
2
हवेचा दाब वेगवेगळ्या साधनाÞ मध्ये वापरला आहे.

Album छायाचित्रे किं वा नमुन्याचा संग्रह handle the album gently संग्रहाची हळुवार हाताळणी करी.
Alloy दान वा अधिक धातुंचे मिळण Alloyed steel is a vital metal
मिळीत लोखंडीþ हा (उपयोगासाठी ) प्रधान धातु आहे.
Amount राशी One thousand rupees are short for re प्र uired amount
निर्धातीर राशीला एक हजार रुपये कमी पडतात .
Anchor मोठा नाÞ गर Anchor does not allow the sheep to move from the sea sore
नाÞ गी जहाजाला किना-योपासून सरकारन्यास अटकाव करतो.
Angel देवदुत Angels can fly for they are light weighted
देवदुत उडततात कारण ते (अह Þ कार शुन्य म्हणून) वजनाने हलके असतात.
Animal प्राणी Animals are our real friends प्राणी हे आमचे खरे मित्र आहेत.
Ape शेप्रटी नसलेले वानर Chimpanzee belongs to ape family
चिंन्पाझी हे कपी प्रजातीमधील प्राणी आहेत.
Apex शिखरस्थ Apex body took decision
शिखरस्थ / शिर्षस्थ कार्यकारतीने निर्णय घेतले.
Apple सफरचंद Apple a day,keeps a doctor away
रोज एक सफरचंद डॉक्‍टर पासून आपणास दुर ठेवते.
Arch बांधकामातील कमानी Erecting the arch in construction needs a special skill
बांधकामात कमानी उभारण्यास विशेष कौशल्य लागत.
Area क्षत्रफळ Area of s प्र uare is the s प्र uare of one side
Saraswati campus
32
2
चौरसाचे क्षेत्रफळ म्हणजे त्‍याच्‍या एका बाजुचा वर्ग

Army लष्कर, सैन्य Army cannot stop the thought सैन्य विचाराला थांबवू शकत नाही.
Art कला Poetry is also one of the arts काव्‍य ही कलेचाच एक भाग आहे.
Ash राख Coal ash is used in bricks production
कोळशाची राख वीट þ उत्‍पादनात वापरतात.
Atom अणू Atom consists neutron,proton and electron
अनुत न्युट्रॉन ,प्रोट्रान,आणि इलेक्ट्रान असणारा.
Audio ध्वनी किं वा प्रतीध्वनी Audio frequency is converted in sound
ध्वनी लहरीना आवाजात रुपाÞ तरीत करतात.
Aunt ओत्‍या,मावशी,मामी My aunt came yesterday
माझी ओत्‍या मावशी काल आली
Autumn उन्हाळा व हिवाळ्या मधील I will go to village in autumn
काळ थंडी ओसरण्‍याच्‍या काळात मी गावी जाईल.
Axis आलखातील काल्पनिक रेषां There are three main axis
मुख्य असे तीन आहेत.
Babe लहान मुलगी Babe cried when she saw the dog
कु त्रा पाहिल्यावर मुलगी रडली.
Back पाठ, पाठींबा I would like to back him in this election
त्‍याला ह्या निवडणुकीत पाठींबा देणे मला आवडेल.
Bag पिशवी Empty bag cannot stand straight.
Saraswati campus
33
2
रिकामी पिशवी आणि यस्टीवर धड þ कला.

Ball चेंडु Ball swung in and stroked the bells
Bark कु त्र्याचे भुकण, झाडाची The dog that barks can’t bite.
साल भुकणारा कु त्रा चावत नाही.
Barn शेतातील मोठे घर,धान्य कोठार Birds flew above the barn
पक्षी कोठावरुन उडले.
Base तळाचा आधार, तळ To strengthen the base they poured lead under the walls.
आधार पक्का करण्यासाठी त्यांनी खाली शिसे टाकले.
Basic ¡धिष्ठान, आधार Basic science is to be learnt carefully.
ओर्धाभुत विज्ञानाचा काळजीपुवरक अभ्‍यास के ला पाहिजे.
Bat फळी Put the bat and set for fielding. फळी ठेþ वा आणि क्षेत्ररक्षण सजवा.
Bath आंघोळ To save the water,take bath on alternate day.
पाणी वाचविण्‍यासाठी एक दिवस आड आंघोळ करा .
Bead दगड,काचचा लहान तुकडा Bead may injure the bare foot.
काचाकोपऱ्यांनी अनवाणी पायाला हानी पोहचु शकत.
Bear अस्‍वल Bear is fond of honey अस्‍वलाला मध फार आवडते.
Beast घातक Bear is dangerous beast. अस्‍वल हा घातक प्राणी आहे.
Bee मधमाशी Bees are the pray of green bee eater.
मधमाशा हे हिरण्‍या राघुचे भक्ष्य आहे.
Bell घंटा He rang the bell त्याने घंटा वाजवली
Belle सुंदर स्त्री This belle wants to know the office time.
Saraswati campus
34
2
त्‍यासुंदर ललनेला कार्यालयीन वेळची मा‍हिती हवी.

Belt पट्टा Belt is found slept from the wheel. पट्टाचाका वरुन घसरलेला दिसला
Bench बोक Sit on the bench. बाकावर बस
Bend वाक Bend down. ओणवा हा./ खालीवाक
Bicycle दुचाकी Use the bicycle and save the fuel. दुचाकी वापरा आणि इंधन वाचवा
Bike दुचाकी Put the bike and ride the bicycle.
मोटर सायकल ठेवा आणि साधी सायकल वापरा.
Bill देयक,चोच Bill was paid by me. देयक मी दिले
Board मंडळ, फलक Parliamentary boar took decision. साÞ सदायी मंडळाने निर्णय घेतला.
Body शरीर ढाचा Body is a gift of God शरीर ईश्वरी देणगी आहे.
Boiler पाणी तापवून वाफ करणारे Boiler is a steam generator
उपकरण बाष्पक हे वाफ निमिê ती साधन आहे.
Bomb स्फोटक गोळा He broke the news as a bomb.
त्याने ही वार्ता एखद्या ह्या स्फोटका प्रमाणे सांगीतली .
Bond परस्परांना बांधूनठेवणारी भावना Relations are the bonds between us to keep together.
किÞ वा जोर आपणास एकत्र बांधुन ठेवणारी बंधने म्हणजे नाती असतात.
Bone हाड Bones are mainly composed of calcium.
हाड मुख्यत: चुन्यापासून संयोजित झालेली असतात.
Bod पादत्राण In work shop,Don’t roam without bod
कार्यशाळेत पादत्राण विना भटक नका
Box डब्बा This box is cubical in shape. हा डब्बा नियमित ठोकळ्यासारखा आहे.
Saraswati campus
35
2
Brake गती थांबवणारे साधन Don’t use the brake without clutch. क्लच न दाबता ब्रेक लावू नये.
Branch शाखा I have to visit to the main branch. मला मुख्य शाखेला भेट दयायची आहे
Brass पितळ Brass is a mixture of different metals.
पितळ हे भिन्न भिन्नधातुंचे मिश्रण आहे.
Brawn शारीरिक शक्ती Regular exercise builds the brawn.
नियमित व्यायाम शारीरिकशक्ती निमाê ण करते.
Bread भाकरी Is bread inspiration or obstacle? भाकरी ही अडथळा आहे की प्रेरणा ?
Breath श्वास Let us stop just for a breath. थोडे श्वासासाठी थांबुयात.
Bull बैल Bull is useful animal to pull the cart.
गाडी ओढायला बैल उपयोगी असतात.
Bus मोठी वाहन गाडी I follow the watch and never miss the bus.
मी घडाळ्यावर चालतो आणि कधीच गाडी च ä कत नाही.
Butterfly फु ल पाखरु Tiny flowers and basking surface attracts the butterflies.
चिमुकली लहान मुले आणि उन्हे खेळण्‍यासाठी बसायला जागा असली की ,फु ल पाखरे येतात .
Cab भाड्याची गाडी It is quiet easy to get the cab here. इथे सहज भाड्याची गाडी मिळतात
Cable विद्युत वाहक तांराÞ चा Cable connection work is in progress.
रोधकासह के लेला लांब दोर तांरा जोडण्याचे काम चालले आहे.
Cake वाढदिवासाठी के लेला शीरा He brought the fresh cake त्याने तांजा कक आणला
Can भरणी Empty can floats on water. रिकामी भरणी पाण्यावर तरंगते.
Canal कालवा Canal is an artificial river. कालवा म्हणजे कृ त्रिम नदी असते .
Cap टोपी To change the caps is mere illusion of solution.
Saraswati campus
36
2
नुसती टापी बदलणे हा उपयांचा भ्रम होय.

Car गाडी To have a car in front of door is now turning as a prestige.
दाराशी कार असणे ही आता प्रतिष्ठेची गोष्ट होत आहे.
Case प्रकरण In case of war we will have to face the emergency.
युध्दप्रसंगी आपणास आणि बानीला तोंड दयावे लागले .
Cat मांजर Cat is taken as an aunt of tiger. मांजरीला वाघाची मावशी समजतात .
Cattle गुर-ढोरे Cattle heads are friends of farmer. गुरे-ढोरे ही शेतकऱ्‍याची मित्रमंडळी आहे.
Cave ग ä हा After a long stay in
cave the monk brought a light of knowledge.
प्रदीर्घकाळ काळ गुहेत राहुन साधून ज्ञानाचा प्रका श आणला .
Cell छोटे माप, छोटी खाली, विद्युत One cell does not have a voltage more than Two volts.
घट्ट एकाविद्युत घटाचा दाब दोन होल्‍ट पेक्षा अधिक दिसतो.
Chalk खडु Chalk is made from calcium
खडु कॅ ल्शियम पासून बनतो .
Chain साखळी Strength of chain is decided over its weakest link.
साखळ दंडाची शक्तीही त्‍यांच्‍या सर्वात अशक्त कडीवरुन ठरते .
Chair खुर्ची He got the chair of president. त्याने अध्यक्षपद मिळविले.
Chest छाती Chest is the part of body च ust above stomach
छाती हा शरीराचा पोटावरील भाग होय .
Child tåv Child is a father of man. मुल हे माणसाचा बाप असतो
Saraswati campus
37
2
Clerk लिपीक Clerk is the lowest officer. लिपिक हा सर्वात खालचा अधिकार ã असतो .
Cloud ढग Every cloud may shine if there is a sun behind it
प्रत्येक ढगचमकू शकतो ,जर त्‍या माग सुर्य असेल तर
Club समुह,संघ Nature club works for healthy environment.
निसर्ग मंडळ सदृढ पर्यावरणासाठी काम करते.
Code संके त Every body is supposed to follow the code of conduct
प्रत्येकाने आचार संके त पाळणे अभिप्रेत आहे.
Comb कगवा Comb attracts the dust after combing due to static charge.
क Þ गवा के सात पिकविÌ योनंतर धुळीचे कण ओढतो कारण त्‍यावर विद्युतभार आलेले असतात.
Consumer ग्राहक Consumer society is supposed to work for social welfare not for profit.
ग्राहक संस्थाÞ नी सामाजिक y वा क Ê ण ¡प्र â क्ष m असते लाs मिळविण नाही.
Core ओतील गाभा By moving the core we get change in electric field.
वेटाळ्यातील दाÞ डा सरकवून आपण विद्युत क्षेत्र अल्पावधितच करु शकतो .
Corn गहु , मका Corns are picked up by some birds.
Couple जोडी It will take couple of weeks. ह्याला एखदा दोन आठवडे लागतील.
Cow गाय Cow is the vital support to agriculture.
Cube घन Volume of cube is e प्र ual to cube of length of its edge
सर्व समान बाजू असलेल्‍या बेकळ्याचे घनफळ म्हणजेत्‍याच्‍या एकाच बाजुच्‍या लांबीचा घन होय .
Cup लहान प्याला A cup of tea is in a day is not harmful.
दिवसभरात एक कप चहा काही हानी कारक ठरणार नाही.
Saraswati campus
38
2
Cycle घटनाची प्रनरावृत्ती Time is a cycle of day and night.

काळ म्हणजे राग दिवसांची प्रनरावृत्ती होय
Dairy दुधविकी कद्र Dairy is on short distance from our house.
आमच्या घरापासून दुध विक्री कें द्र जवळच आहे.
Dam धरण Dams will be full of water in rainy season to come.
येत्या पावसाळ्यात धरण पाण्याने पुर्व भरलेले असेल.
Decade दशक Hurry up,you are going to live thousands of decades
त्‍वरा करा, तुम्ही काही हजारो दशक जगणार नाही.
Depth खोली (खालपणा) He has sufficient depth in his subject
त्‍याला त्याच्या विषयाचे आवश्‍यक ते सखोल ज्ञान आहे.
Desert वाळवंट þ Thorny shrubs are found in desert. काटेरी झुडपे वाळवंटात आढळतात .
Design ओराखडा your design is not practical. तुझा ओराखडा व्यवहार्य नाही.
Desk उंच बाकडा Cat च umped over the desk. माजर ने उंच बोकडी ह्यावर उडी मारली .
Diet ओहा Ê Spicy diet is harmful to health.
मसालेदार खाण आरोग्यास अपायकारकअसते .
Dinner दिवसाचे जेवण Don’t sip the water during the dinner.
जेवतांना पाणी पिऊ नये
Discipline शिशिस्त Discipline is the bridge between dream and achievement.
शिशिस्त ही स्‍वीन आणि सिध्दतां ह्यातील सेतू असतो.
Dish ताटली Finish the dish completely. ताटलीतील संपुर्ण आणि संपवा.
Saraswati campus
39
2
Division विभाग I have been rolled in C division.

माझी क विभागात नोंदणी करण्यासाठी आली.
Doe हरीण, ससा-मादी I saw doe in the jungle. मी रानात हरण बघितले.
Dog कु त्रा My pet animal is dog. माझा आवडता प्राणी कु त्रा आहे.
Donkey गाढव Donkey laden a sand. गाढवावर वाळू लादलेली होती .
Door दार Front door of my house is decorative.
तुझ्‍या शंके ने त्‍वरीत समाधान करु हो.
Dove होलगी, कबुतर Doves use to come in our garden.
आमच्या बागेत होलगी येतात .
Dream स्वप्न Last night ,Ram saw Dream of Horse riding.
काल रात्री रामने घोडे सवारीचे स्‍वप्न पाहिले.
Drill छिद्रकराचे यंत्र I do have a hand drill. माझीकडे हात शार आहे.
Dye रागविण्‍याचा रंग Liquid dye is more easy to apply द्रवरूप डाय लावायला सोपा आहे.
Dynamo यांत्रिक शक्तीचे विद्युत शक्तीत Dynamo is usefull to bicycle
रुपांतर करण्याचे यंत्र डायनॅमो सायकलीला उपयोगी असणे.
Eagle गरुड Eagle is Humter bird गरुड हा शिकारी पक्षी आहे.
Earth पृथ्वी Earth rotates and revolve too पृथ्वी स्वत: भोवती आणि प्रदक्षणतेही फिरते
Easter ख्रिस्ती सण City is crowded on the eve of easter
इस्टरच्या निमित्ताले शहरात दाटीच्‍या दळी
Echo प्रतिध्वनी Listen every sin has its echo लक्षात घ्या प्रत्येक पापाला प्रतिध्वनी असतो.
Eclipse ग्रहण Eclipse proves that all heaven podies move
Saraswati campus
40
2
ग्रहणानेहे कळते की अंतराळातील ग्रह तार फिरतात

Edge कडा Edge of clouds shines due sun behind tham
ढगांच्या कडा त्‍यांच्‍या मार्ग सुर्य असल्‍याने चमकतात.
Edition अंक This is the modified edition ही सुधारीत आवृत्ती आहे.
Ego घमंड Ego makes us blind अहंकार आपणास आंधळे करण
Election ऋणभारीत धातुच्‍या Electron movies in opposite direction of charge
अण å मधील एक कण इलेक्ट्रान विद्युतभाराच्‍या विरुद्ध दिशेने वाहतात.

Error दाष We re प्र uire error free system आपणास दोषमुक्तव्यवस्था हवी.
Estate मोठे आवारासह घर This estate is gifted ही संपत्ती भेट म्हणून मिळालेली आहे.
Event समारंभ,घटना Event should not be turned in disaster
उत्‍सवाचे संकटात रुपांतर होऊ नये.
Evidence पुरावा Plenty of evidence I Can show you of yoga’s effects
योगाच्‍या परीणामाचा मोठा परीणाम मी तुला दाखऊ शकतो .
Exam परीक्षा I pendamic exam is cancelled महा मारीमुळे परीक्षा रद्द झाल्यात .
Exit बाहेरची वाटा Due to invorment in fraud exit way shown him from body
घोटाळ्यात सहभाग असल्यामुळे त्‍याला कारीकारीणीतून बोहेची वाट दाखविली आहे.
Expert निपुण She is expert mathematician ती अत्यंत प्रविण गणिततज्ञ आहे.
Exponent घातांक Bigger the exponent biggerthe value of maximum
जेवढा घातांक मोठे तेवढे त्‍या अंकाच मुल्य अधिक असते .
Extent स्तर At what extend are they searless in study
Saraswati campus
41
2
ते किती प्रमाणात अभयारण्यासाठी गभीर आहेत.

Face चेहरा you have face the fruits तुम्ही वाशिस्तवाला तांडव दिले पाहिजे.
Fad वेड It is mere fad or spontenious intere of
व्यर्थ हे के वळ वेड आहे की,अंतरक्ष आवडी आहे?
Faith विश्वास Faith brings the miracle result विश्वासातूनच चमात्कारिक प्राप्ती होते.
Farm शेत Faith brings the miracle result सेंद्रीय शेती वनराईचे काम करते.
Fat चरबी Fat is load on heart & hills स्थुलतां हृद्यपार आणि पायावर भार असते .
Fear भीती Fear causes to suffer be four these thing which may net in existenc‍
भीतीही अस्तित्वात आपत्तींचा त्रास हसन करण्यास भाग पडते.
Feast पक्वानांचे जेवण If there is feast ,then eat least
जर समार पक्वान्न मीठाई असेल तर न्युनतम खा.
Field क्षेत्र Many electron experience force in magnetic field
फिरणाऱ्या इलेक्ट्रॉनवर चुंबकीय क्षेत्रात बल निर्माण होते.
Fig अंजीर One fir effect big एक अंजीर मोठा लाभा देते.
Figer अंक,संख्या,ओकार Main tain your figure for future भविष्यासाठी तुमचे शरीर नीट राखा.
Flight भरारी Light bodies can take flight easily
हलक्या वजनाचे पक्षी दुर भरारी घेऊ शकतात.
Flock थवा Flock is flock and umbrella is umbrella
थवा थवा असतो आणि छत्री छत्री असेल
Flood पुर Flood is result of our madness
Floor mळ Ground floor room is more cool तळमजल्यावरील खोली अधिक थंड आहे
Saraswati campus
42
2
Fog oä क Due to tag our bus arrived so late धुक्‍यामुळे आमची गाडी उशीरा आली.
Forest वन / जंगले Forest is root cause of sustainable water cycle.
शाश्वत जलचकामुळे वनराईत आहे.
Founder संस्थापक He is founder member of the party तां पक्षाचा संस्थापक सदस्य आहे.
Fox कोल्हा Friendship of fow and fox does not have any lide
कोंबडी आणि कोल्हाच्‍या मैत्रीला अधिक आयुष्य दिसत.
Fraud फसवणूक If you see fraud and do not say fraud then you are fraud
तुम्ही जर गोंधळ बघतां आणि गोंधळ म्हणत नाही तर तुम्ही गोंधळात आहात.
Frog बेडु क Frog can swim &jump also but it can’t run.
बेडु क उडे ह्या मारणे आणि पोहते ही पण ते धाऊ शकत नाही.
Fruit फळ Dishonest partner and fruittess busines.
अप्रामाणिक भागीदार आणि निष्कळ व्यवसाय
Fund निधी Funds is lubricant of business
भांडवल पैसा म्हणजे व्यवसायाचे वंगण होय .
Fur कसाळ कातडे Patern of fur is main criteriom to identify the tyres
वाघ ओळखण्यास त्‍याच्‍या का तडीवरील पट्टयांची शेळी खारी कसोटी .
Furnace भट्टी Furnace is the idle balance of oxygen,temp & Fuel.
भट्टी म्हणजे प्राणवायु तांप्रमान आणि इंधनाचे संतुलन होय .
Future भविष्य Forget the past,but future always is based on pressent
भुतकाळ विसरा, प्रण भविष्य वर्तमानावर उभे होते.
Saraswati campus
43
2
Gap फट,दुरावा Keep acirtain gap for sofe relations

संबधा सुरळी तर हावेत म्हणून एक निश्चित अंतर ठेवा.
Genius अस्सल गुणवत्ताधारी Keep acirtain gap for sofe relations
प्रतिभावा शक्‍य असेल ते करतो, सृजनशील मात्र आवश्‍यक असेल ते करतो.
Goom जंतु Good are not visible with open eyes जंतुउघड्या डोळ्यांनी दिसत नाहीत.
Gift भेटवस्‍तु Past is gone,future is must and present is gift

भुतकाळ गेलेला असतो भविष्य धुक असते के वळ वर्तमानच वरदान असते .
Gold सोने Maintain the softness of gold
माझीकडे जे काय असलेले म्हणजे(ईश्वरी) कृ पा होय.
Graph आलेख Graph is comentry of maths आलेख म्हणजे गणिताचे वर्णन होय .
Grass गवत Origin of meat is grass. मासांचे मुळ वनस्पतीत आहे.
Ground पटांगण Group of lion is known as prid सिंहाच्‍या कळपाला प्राइड म्हणतात.
Growth वाढ वृध्दी Growth of both is growth
दोघाÞ ची ही उनिती होत असेल तर तिला उनिती म्हणता येते.
Gun स्फोटक शस्त्र Gust of air made her more fair एका हवेच्या झुळकीने तिला अधिक सुंदर के ले.
Gym कसरेत कें द्र Habit makes a man rabbit संवयीने माणसाच्या ससा होता.
Habitat अधिवास Habitat of bird beasts proven healthy biodiversity
पक्षी प्राण्यांचा निवास व विविधतचा पुरावा असतो .
Hammock झोपाळ्या सारख अंथरुण To enJoy the Hammock plant the trees.
Saraswati campus
44
2
झोपाळ्याचा आनंद घेण्या साठी झाड लावा.

Handicap अपंग Handicap person is to be given due respe‍ct
दिव्यांगीचा यथोचित आदर करा .
Hat टोपी Hat is for head ,head is not for hat
टोपी डाक्‍यासाठी असते, डाक टापसाठी नाही.
Heap ढीग Boys spredover the heap of sound मुलानी वाळु चालीग पसरविला.
Hen कोबंडी Hen connect give more than one egger day.
कोंबडी दिवसाला एका अंड्यापेक्षा अधिक अंडी नाही देऊ शकत .
Herb औषधी वनस्पती Every hurb is weed tissue discover medicine is it.
प्रत्येक वनस्पती मधील औषधीचा शोध लागत नाही तांवर ती एक तण असते .
Hill टेकडी Hill is habitate of flora and fauma
टेकडी ही झाड झाडोऱ्यांचे, किटकाप्राण्यांचे निवासस्थान असते .
Hobby आवड Hobby of reading uplitts the persanlity
वाचतांना छंद ‍व्यक्तिमत्वाला उन्नत करतो.
Hostel छात्रालय My house is against the hostel माझे घर छात्र निवासासमोर आहे.
Husk धान्याचे कवच बोंड, कोंडा Husk in between two teeth दोन दांतातील टरफल मला चीड आणते
Ice बर्फ I don’t like to break the ice first.
आधी कणाशी बोलणे मला आवडत नाही.
Idea कल्‍पना, युक्ती Invention is product of idea शोध हे कल्पनेचे अपत्य आहे.
Idiom म्हण,वाक्रप्रचार Idiom is the collective talent of society
Saraswati campus
45
2
म्हणी ह्या सामाजिक प्रतिभाचे संकलन असते .

Idiot मुर्ख्य व्‍यक्‍ती Idiot blames other and avoid the responsibility
मुर्ख्य अपत्यावरील उत्तरदायित्व टाळतात आणि दुसऱ्‍याना विषेदतात.
Illusion भास,खोटा विश्वास To neglect the facts is illusion of solution
वास्तवाकडे डाळ झाक करण म्हणजे सोडवणुकीचा आभास होय .
Impunity शिक्षपासून सुट असणाची Impunity does not have place in democrcy
सवलत वा स्वातंत्र्य शिक्षेपासून विशेषसुट देण्‍याच्‍या पध्दतीला लोकतंत्रास्थान नाही.
Incidence एखाद्या गोष्टीचा घडण्‍याचा Impunity does not have place in democrcy
दर शिक्षपासून विशेषसुट देणयाच्‍या पध्दतीला लोकतंत्रस्थान नाही.
Inclination कल,एखाद्या कामाकडे प्रवृत्ती His instinct inclination is towards the commerce.
असणे त्‍यांचा अंतस्थ कल अर्थ शास्त्राकडे आहे.
Income आय Remember your income first and then spend the money
आपली आय लक्षात घ्या आणि नंतर खर्च करा .
Inductance विद्युत मंडळातील प्रवाह बोलुन Inductance is proportionality constant
विद्युत बल निर्माण होण्‍याची इंडटंस हा प्रमाणाबध्दतेचा स्थिरांक होय .
प्रक्रिया
Industry उद्योग Education field is turned into education industry.
Infection संसर्ग Immunity resists the infection
Inflation मुल्यवाढ Inflation is new taxation without delet in house
चलनवाढ म्हणजे सभागृहात चर्चा नकरता कर लादणे होय .
Saraswati campus
46
2
Injustice अन्याय Diffirent catagories in schools is social injustice

शाळाचे वेगवेगळ प्रकार म्हणजे सामाजिक अन्याय आहे.
Inlet आत जाणारा रस्ता Tank will overflow it outlet is blocked and inlet is clear
बाहेरचे छिद्र बंद आणि आत येणारे छिद्र माकळ असेल तर टाकीत पाणी बाहेर ओसाडु न वाहीन.
Input आत येणारे वस्‍तु/ द्रव Sugarcane is input & sugar is output
उस आत येणारा पदार्थ आणि साखर बाहेर पडणारा पदार्थ होय .
Insecticide किटकनाशक Used of insecticide did not overcome the insects but created another problems
किटकनाशकाच्‍या वापराने किटक नाश झाला नाही. पण दुसऱ्याच समस्या उदभवल्या नाहीत.
Institute संस्था To form and run the institute is social service not the business
संस्था स्थापन करण आणि चालविणे हा व्यवसाय नसुन समाजसेवा आहे.
Insurgent बंडखोर Any natrion should not provide the weapons to insurgent
कोणत्‍याही राष्ट्राने बंडखोराना शस्त्रे देऊ नयेत .
Interest आवड,स्‍वारस्थ For the sales of her interest father baught two puppie
तिच्या आवडीसाठी तिच्या बापाने दोन्‍ही कु त्र्याची पिल्ले आणलीत.
Insult मानहानी ,अपमान Insult couses of return us in awareness
मानहानी आपणास सावध करीत असते .
Ion विद्युतभारित (कण) अणु Ion carry the charge. आय विद्युतभाराचे वहन करते.
Jay निळकं ठ पक्षी Jay is called roller as per new terminology
नवीन प्रबोधाना नुसार जेला शोलर म्हणतात.
Jolt धक्का It was jolt to indica that us mithdrawn it troops from afganistan
Saraswati campus
47
2
अफगाणिस्तांनातुन अमेरिके ने सैन्य काढु न घेणे हा भारतांचा एक धक्का आहे.

Junk निरुपयोगी वस्‍तु Sweet dish also is Junkle when we are not hungry.
भुक नसेल मिळाई सुद्धा निरुपयोगी असते .
Kelvin तांप्रमानाचे एक माप 273.16 Kelvin is equal to zero degree cenlius
217.16 के ल्व्हीन शुन्य डिग्री सेल्सिअस होय .
Knee गुढघा Dovilet the anger raise above your knees
रागाला कधीही गुढघ्याच्या वरचढु देऊ नये.
Lab प्रयोगशाळा Doctor bridge between tab is and life
डॉक्‍टर म्हणजे प्रयोगशाळा आणि जीवनाची सेतू होती .
Ladle शिडी Practice is a ladle from knowledge of work.
सराव म्हणजे माहितीवरुन कामावर पोहचण्याचे शिडी आहे.
Land भुई, जमिन Relay on land not loan. शेतीवर विसबून रहा कर्जावर नाही.
Lark तपकिरी लहान पक्षी (चंडोळ ) I have a garden and hence lark and lily
माझीकडे बोग आहे म्हणून च Þ डाळ आणि लिलि आहेत.
Legend पारंपारीक कथा Lens are useless to see the beauty ,it is behind the eyes.
सौंदर्य बघायला भिंग निरुपयोगी असतात ते डाळ ह्याÞ च्‍या माग असतात.
Life आयुष्य Life is easy but we people make it difficult
जीवन सरळ असते आपण ते कठीण करते.
Lip ओठ Foolish believe in lipservice wise use whole body
मुर्ख के वळ ओढांनी बडबडतात शहाने प्रत्यक्ष करतात.
Saraswati campus
48
2
List सुची List your errors & forget the virtues.

आपले गुण विसरा आणि दोषांची सुची करा .
Load भार Don’t ask to lesson the load but try to strength the back.
भार कमी करण्याचे न सांगतो पाठ बळकट करण्याचा प्रयत्न करा .
Mail टे पौv We received letter from postman yesterday today we see the Email
दाल आपणा पोस्टमनकडू न पत्र घेतलेल आज आपण इमेल बघतो.
Meal जेवण Our meal is not grain and grossaries; it is flower of soil
आपलेजेवण म्हणजे धान्‍य आणि किराणा सामान नसून मातीचे फु ल असते .
Mess गोंधळ Don’t anger ,it you don’t want to mess the life
जीवन विस्कळीत करायचे नसेल तर रागावू नका .
Moan करण्‍याचा ध्वनी Morning betrayed the tiger
करण्‍याच्‍या आवाजामुळे वाघ कु ठेþ आहे, हे उघडे झाले.
Mother मातां,आई Mother is genius artist आई ही सृजनशील कलावंत असते .
Nature निसर्ग,स्‍वभाव Don’t count the nature is doller,it has its own currently
निसर्गाचे मुल्यांकन डॉलरमध्ये करु नका त्याचे आपले स्वत: च वेगळे चलन असते .
Nest घरटे Nest of bird is perprtual net of human beings
पक्षांचे घरटे शाश्वत असते-माणसाचे नाही.
Noon दप
ु ार Noon is time to thing what is to be done before sunset
दुपार म्हणजे सायंकाळपुर्वी काय पुर्ण करायचे ह्याचा विचार करण्‍याची वेळ होय
Saraswati campus
49
2
Organ अवयव One organ donation pull on two lives

एका अवयवाचे दान दोन जीवनाÞ ची लांबी वाढवते .
Outlet बाहेरचा मागणी We a were on outing with our teacher
आम्‍ही आमच्या शिक्षकासोबत रपेटीवर गला होता.

Outset प्रारंभ Oxygen does not burn itself but make to burn others
प्राणावायु स्वत: जळत नाही. दुसऱ्‍याना जाळतो.
Pace दोन प्रतलातील अंतर We can’t increase the length of pace but we can increase the number of page
आपल्या पावलाचे अंतर वाढवू शकत नाही पण पावलांची संख्या वाढवू शकतो .
Pan तबकडी Spade is first,pan is latters आधी फावडे चालवा मग ताटली द्या
Photo छायाचित्र Every pistaze Is systematic arrangement of points.
प्रत्येक चित्र म्हणजे बिंदुची शिशिस्त बध्द योजना असते.
Pond डबके Pond is pond and lake is lake डबके डबके च असते तलाव तलाव असतो.
Prelude गाण्‍या आधीचा आलाप Prelude opensthe ears प्रारंभीचा सुर कान उघडे करते.
quarrel भांडण To avoid the quarrel keep mum भांडण टाळण्‍यासाठी मौन रहा.
Rack रकाने असलेली भंडारी Radius is half diameter त्रिज्या म्हणजे अर्धा व्यास असतो .
Rank श्रेणी Rank is illusion understanding is real
क्रमांक फसवा असतो आकलन खर असते .
Ratio गणोत्तर Maintain your height weight तुमचे उंची आणिवजनाचे गुणोत्तर नीट राखा.
Region भुक्षेत्र,प्रदेश Dilete language changes region region
परीसरा गणिक बोली भाषां बोलली जाते.
Saraswati campus
50
2
Rock खडक Determination can grow the palnton rock

निश्चय असेल खडकावरही झाड वाढविता येते.
Salad कच्चा भाज्‍या Eat salad first brade latter जेवणनंतर घ्या कच्चा खुळाआधी खा.
Scar व्रण Scar may also beantity the face
व्रण सुद्धा चेहऱ्‍याला अधिक शोभा आणु शकतो .
Section विभाग Large section of society needs public transport
सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थाही समाजातील बव्हशी लोकांची आवश्यकता आहे.
Shade छाया सावली you have change the spot because shade more according to sun
माशाची झुंड प्रवाहाच्‍या विरुधा पोहत असते .
Shoal मासोळ्याचा समुह Shoal of fish swims against the steamer
माशांची झुंड प्रवाहाच्‍या विरुधा पोहत असते .
Sister बहिण Workers come of site श्रमिक कामाच्या ठिकाणी आलेत.
Sky आकाश Space is colourless sky is blue
अवकाश रंगहित असेल आकाश मात्र निळा असतो .
Speech भाषण बोलणे Prepared speech and given speed are always different.
तयार के लेले भाषण आणि आलेल भाषण नेहमी वेगळी असतात.
Stick काठी Stick can’t kill the snake head & hand can do it.
काठी साप मारु शकत नाही ते मारण्‍यासाठी डाकआणि हात लागतात.
Suger साखर Sugar is white poison साखर हे पांढरे विष आहे.
Tact युक्ती Tack can’t change the fact. युक्‍ती वास्तव बोलु शकत नाही.
Saraswati campus
51
2
Tape छोटी पट्टी Measuring tape shows cm as well as inches

माजणीच्या टेपर सेमी तसेच इंचही असतात.
Theme विषय,कल्‍पना Story converts the theme into play
कहाणी कल्पनला नीट ह्यात रुपांतर करते.
Tide लाट Time and tide do not wait काळ आणि लाट कु णासाठी थांबत नाहीत.
Truth सत्य By and large words are usedto connect the truth.
बहुदा शब्दांचा उपयोग सत्य लपवण्‍यासाठीच के ला जातो.
Umpire पंच Umpire should have Judgements not imotrons,
पंचाला भाव ननेनाही तर न्यायाने बघावे लागत.
Unit माप,प्ररिमाण Unit of mass is kg वस्तुचे मानाचे परीमाणा किलोग्रॅम आहे.
Value मुल्य Value based duration is our demand
आमची मागणी मुल्याधारीत शिक्षणाची आहे.
Venue समारंभाची जागा We reched at venue before time आम्‍ही कार्यक्रम स्थळी वेळी आधी पोचली.
Victim बळी Nobody should be victim of misunderstanding
आपल्या अपसमजावून कु णाचाही बळी जाऊ नये.
Wail ओरड Why he is wailing ? तो का ओरडत नाही?
Watch घड्याळ I gifted wrist watch to my mow मी आईला मनगडीचे घड्याळ भेटली.
Wind वारा I do not like to war with wind मला वाऱ्‍याशी भांडण आवडत नाही.
yard तीन फु टाचे माप I do not like to war with wind किके टच्‍या दोन्‍ही यस्टीतील अंतर यार्ड असते .
Zone क्षत्र Meeting was arranged of our zone
Saraswati campus
52
2
आमच्या प्रक्षयाची बैठक आयोजित के लेली होती.

Zinc जस्त Vessel of a cell is made up of zinc.विजेरीचे भांडे हे जस्तांपासून बनलेले असते .
Types of nouns:-
1) Common noun - सामान्‍य नाम
2) Proper noun - विशेष नाम
3) Collective noun - समुहवाचक नाम
4) Material noun - पदार्थवाचक नाम
5) Abstract noun - भाव वाचक नाम
A) Common noun (सामान्‍य नाम)-
सामान्‍य नाम वस्तुची ओळख किं वा नाम व्‍यक्‍त करणाऱ्या शब्दांना सामान्‍य नाम असे म्हणतात.
Words used to name or identify of common things are called common nouns.
उदा :-
मराठी शब्द English word Sentences
नदी River Ganga is longest river in India. ग Þ गा ही भारतातील सर्वात लांब नदी आहे.
Saraswati campus
53
2
दगड Stone There are some stone on the road. त्‍या रस्त्यावर काही दगड þ आहेत.
माणुस Human Humans have feelings. माणसाÞ ना भावना असतात.
B) Proper nouns (विशेषनाम)-

Words which used to name or identify person,places or particular things are called as proper nouns.
व्‍यक्‍ती,ठिकाणी किं वा,वस्तुची नावे अथवा ओळख व्‍यक्‍त करणाऱ्या शब्दांना विशेष नाम म्हणतात.
उदा :-
मराठी शब्द English Word Sentences
राम Ram Ram is good officer.
मुंबई Mumbai Mumbai is the capital of Maharashtra.
ताज महाल Tajmahal Tajmahal is the sign of love.
Note:- Proper nouns are started with capital letters.

टिप:इंग्रजी भाषेत विशेष नाम विशेष (Proper Nouns) अश्या मोठ ह्या लिपीत (CApital) अक्षराÞ नी प्रारंभ करुन लिहतात.
C) Collective nouns (समुहवाचक नाम):-
Saraswati campus
54
2
संख्या किं वा एखाद्या गट þ समुहाला बोध करवून देणाऱ्या शब्दांना समुहवाचक नाम म्हणतात.
Words indicate the number or च udgmen of size are called the collective nouns.
उदा :-
मराठी शब्द English Word Sentences
राष्ट्र Nation India is independent nation. भारत हे स्‍वतंत्र राष्ट्र आहे.
टाळी Gang “D-gang” is very dangerous. डी-टाळी ही खुप खतरनाक टाळी आहे.
गठ्ठा Bunch There is bunch of papers. तेथे कागदाचा गठ्ठा आहे.
D) Material noun (धातुवाचक नाम):-
धातुविषयी बोध करुन देणाऱ्या शब्दांना धातु वाचक नाम म्हणतात.

Words which indicate metal are called material nouns.
उदा :- Gold,Copper,Aluminum etc. सोन, तांबे, शिसे, लोखंडी , इ.
E) Abstract nouns (भाव वाचक नाम) :-
गुणवत्‍ता, सागुण व दुरगुण, कृ त्ये अवस्था इ.ची ओळख करवून देणाऱ्या शब्दांना भाव वाचक नाम म्हणतात.
Saraswati campus
55
2
Words which is indicate qualities,vietues,actions,states are called as Abstract nouns.

उदा :- संवेदनशिलतां, बंधुभाव ,दयाळुपणा,प्रगल्भतां,काठीण्य, वैभव/भरभराट
कृ त्ये:- सहभाग,साध्‍य अवस्था :-दारिद्र्य,शांतता,तांरण्य

Sincerity,fraternity,kindness,maturity,rigioloty,prosperity
Action:- contribution,help State:- poverty,silence,youth.
Saraswati campus
56
2
लिंग
GENDER
 Human life is depend upon the life sources.

मानवी जीवन जलस्त्रोतांÞ वर अवलंबुन आहे.
 Bees can live without human race but,human can’t exist without bees.
मधमाÎ या मानवी जमाती विना जगू शकतील प्रण मानवाचे आस्तित्व त्‍याच्‍या विना शक्‍य नाही.
 Rivers are life-line of our planet.
नद्या पृथ्वीवरील जीवन वाहिन्या आहेत.
 Everest is the highest mountain in the world.
एव्हरेस्ट þ हा जगातील सर्वाच्च पर्वत आहे.
जे शब्द वाक्‍यातील नामाÞ चा लिंगबोध करतात किं वा एखाद्या लिंगाचा अभाव दर्शवितात त्‍यांना लिंग म्हणतात.
Words indicate or define the sex or the obscene of sex are called gender.
A) Masculine Gender (पुलिंग) :-
जे शब्द वाक्‍यात पुल्लिंग नाम दर्शवितात त्‍यांना पुल्लिंग म्हणतात.
Word denotes male sex is called masculine gender.
Saraswati campus
57
2
उदा :- Man,Boy,Dog,etc. माणुस,मुलगा,कु त्रा, इत्यादी.
B) Feminine Gender (स्त्रीलिंग) :-

जे शब्द वाक्‍यात स्त्रीलिंग ã नामाचा बोध करवून देतात त्‍यांना स्त्रीलिंग म्हणतात.
Word denotes female sex is called feminine gender.
उदा :- Woman,Girl,Beech etc. स्त्री,मुलगी,क ä त्री,इत्यादी.
C) Common Gender (सामान्‍य लिंग) :-

जे शब्द वाक्‍यात पुल्लिंग ‍आणि स्त्रीलिंग नामाचे ही अर्थ दर्शवितात त्‍यांना सामान्‍य लिंग म्हणतात.
Word denotes either male or female sex is called common gender.
उदा :- Child,Flower,Fruit,etc. मुल,फु ल,फळ ,इत्यादी.
D) Neuter Gender (तटशिस्त लिंग) :-

जे शब्द निर्जीववस्तुÞ चा बोध करवून देतात त्‍यांना तटट þ शिस्त लिंग म्हणतात.
Word denotes the non-living things are called Neuter gender.
उदा :- Bench,Spade,etc. बेंच,फावडा,इत्यादी.
Saraswati campus
58
2
How the masculine gender is transformed into feminine gender.

पुल्लिंगी नामाच स्त्रीलिंगी नाम कसे करतात?
A) By suffixing ‘ess’ without any change in its original spelling.
पुल्लिंगी नामात कु ठलाही बोल न करतो suffix ‘ess’ जोडु न त्‍याचे स्त्रीलिंग ã के ले जाते.
Masculine Gender Feminine Gender
पुल्लिंगी स्त्रीलिंग ã
Lion- सिंह Lioness- सिÞ हीण B) By the adding ‘ess’ after dropping the last
Count- प्रदाधिकारी Countess- प्रदाधिकारी word.
Giant
Masculine þ मोठा
- धिप्पाडGender Feminine Gender धिप्पाड þ,माठी
Giantess- Instructor- निर्देशक Instructress- निर्देशिका
Priest
Negro-- निग्रो
कवी Negress-Priestess-
निग्रेस धार्मिक,मार्गदशिê का
Conductor- वाहक Conductress- वाहक
Poet - आश्रयदातां Poetess-
Emperor- सम्राट þ Empress- सम्राज्ञी कवियत्री
Patron- यजमान महोद्य Patroness- ओळयदात्री Founder- संस्थाप्रक Foundress- संस्थाâ प्रका
Traitor-
Host - उच्चधिकारी
देशद्रोही Traitress- देशद्रोही
Hostess- यजमान,महोद्या Hunter- शिकारी Huntress- शिकारी
Viscount
Actor - नट- धंगर Actoress- नटी
Viscountess- उच्चधिकारी Temper- आकर्षण करणारी Temptress- आकर्षण करणारी
Shepherd- जहाजावरील सेवक Shepherdess-
Benefactress- साह्यदात्री धंगरिण
Benefactor- सहाय्यता
Steward- लेखक Stewardess- सेविका
Author- व्यवस्थापन Authoress- लेखिका
Manager- वारस Manageress- व्यवस्थापिका Suffix किं वा Prefix जोर्ड åþ न गेलेली नाम
Hair- व्यवसायी Heiress- वारसिका By a word Suffix or Prefix
Boron- व्यवसायी Baroness- व्यवसायिका
Mayor- महापौर Mayoress-महापौर Saraswati campus
Peer- संत Peeress- स्‍वाधी
59
2
Masculine Gender Feminine Gender Bull- बैल cow- गाय

Man-servant- नाकर maid-servant - नाè करानी Drone- मधमाशीचा नर bee- मधमाशी
He-goat- बोकड she-goat- बकरी Gander- नर बोक goose- मादी बोक
Bull-calf- वासरु caw-calf- वासरी Stag- नर हरिण hind- मादी हरीण
Grand-father- आजोबा grand-mother- आजी Gentleman- सभ्य पुरुष lady- सभ्य स्त्री
Land-lord-जमिनार land-lady- जमीनार बाई Husband- पती wife- पत्नी
Milk-man- दुधवाला milk-maid- दुधवाली Lord- धनिक lady- धनिका
Peacock- माÊ pea-hen- लांडोर King- राजा queen- राणी
Father- वडील mother- आई Monk- जोगी nun- जोगीनी
Son- पुत्र daughter- पुत्री Sir- महोद्य madam- महोद्या
Brother- भाऊ sister- ‍बहीण Uncle- काका ,मामा aunty- काकु , मामी
Man- माणुस women- बाई Wizard- कु शल पुरुष witch- क ä शल महिला
Boy- मुलगा girl- मुलगी Hart- नर हरीण hoe- मादी हरण
Bachelor- अविवाहित spinster- अविवाहितां Drake- नर बोक duck- बोक
Cock- कोंबडी hen- कोंबडी
Dog- कु त्रा bitch- कु त्री
वचन
Saraswati campus
60
2
NUMBER
There are two numbers in English.

1) Singular number - एकवचनी नाम
2) Plural number - अनेकवचनी नाम
1) Singular number- एकवचनी नाम :-

k नाम वाक्‍यात के वळ एकाच व्‍यक्‍ती / वस्‍तुचा बोध करवून देते त्यास एकवचनी नाम म्हणतात.
A noun which indicates only one thing or person is said to be in singular number.
उदा :-
मराठी English Sentences
माण y Man he is the man to whom I met yesterday.
हा तो माणुस आहे ज्‍याला मी काल भेट þ ला.
अध्यक्षपद Chair I was the chair of function.
मी त्‍या कार्यक्रमाचा अध्यक्ष होता.
का गा Paper Misuse of paper leads to deforestation.
का गदाचा ग è रवापर कारणीभुत असतो.
Saraswati campus
61
2
2) Plural number- अनेकवचनी नाम :-

जे नाम वाक्‍यात ऐका पेक्षा अधिक व्‍यक्‍ती/वस्‍तुचा बोध करवून देते त्यास अनेकवचनी नाम म्हणतात.
A noun which indicate more than one thing or person is said to be in plural numbers.
उदा :-
मराठी English Sentences
माणुस Man men and women are welcome in the hall.
सर्व स्त्री आणि पुरुषाचे स्वागत आहे.
अध्यक्षपद Chair All chairs are repaired.
सर्व खुर्चा दुरुस्त के ल्या.
कागद Paper bunch of papers put under the paper weight.
का गदाÞ चा गठ्ठा वजनाखाली ठेव.
FORMATION OF PLURALS
Generally the plurals of nouns are formed by adding ‘s’ to the singular but,there is vast variation.
Note the following similar examples and make out,how the plurals are formed.
उदा :-
SINGULAR PLURAL Boy Boys
एकवचनी अनेकवचनी Girl Girls
Saraswati campus
62
2
Pen Pens Cat Cats

Pencil Pencils Dog Dogs
Negro Negros Chair Chairs
Hero Neros Mango Mangoes
Cargo Cargos Photo Photos
Buffalo Buffalos Box Boxes
Torch Torches Watch Watches
Match Matches Banana Bananas
Class Classes Book Books
*MAKING OUT TO DECIFER THE MEANING

उदा :-
SINGULAR NUMBER PLURALNUMBER
Commander-in-chief Commanders-in-chief Coat of mail Coats of mail

Daughter-in-law Daughters-in-law Step-son Step-sons
Mother-in-law Mothers-in-law Step-mother Step-mothers
Sister-in-law Sisters-in-law Maid-servant Maid-servants
Son-in-law Sons-in-law Looker-on Lookers-on
Brother-in-law Brothers-in-law Basis Bases
Saraswati campus
63
2
Analysis Analysis Step-daughter Step-daughters

Criterion Criteria Step-father Step-fathers
Index Indices Passer-by Passers-by
Memorandum Memoranda Crisis Crises
Bandit Banditti Axis Axes
Terminus Termini Hypothesis Hypotheses
Seraph Seraphim
NOTE THE FOLLOWING EXCEPTIONAL CASES:-
 Some nouns are used in the plural.
Scissors,Tongs,Spectacles,Trousers,Drawers,Alms,Riches,Tidings,Draughts,Proceeds,Assets,Measles,Bill
acids.
 Some nouns are used in singular:

Civvies,Mathematics,Physics,Politics,News.
 Some nouns are some in singular and plural

a) Sheep - Sheep
b) Dear - Dear
c) Swine - Swine
Saraswati campus
64
2
d) Cod - Cod
 Abstract and material nouns do not have plural form.

Lone,Charity,Honesty,Iron,Silver.
When the material nouns are used in the plural,their meaning gets so change that they become common name.
a) Copper - Copper coins
b) Tins - Coins made up of tin
c) Woods - Forest
 THE NOUN-CASE
1. Nominative Case
2. Objective case or accusative case
3. Possessive case or Genitive case
4. Vocative case or Nominative case
5. Dative case
1. Nominative case:-
A noun or a pronoun used as the subject of a verb is said to be in the Nominative case.
नाम किं वा सर्वनाम वाक्‍यात कर्ता म्हण å न वापरले असेल तर त्‍यात ते नाम (नामनिर्देशीत) नॉमिनेटिव्ह के समध्ये आहे असे म्हणतात.
Saraswati campus
65
2
उदा :-
a) Socratic was a plilospher.(pronoun)
b) Silver is white.(material noun)
c) Team played well.(collective noun)
d) Mountains are green.(common nouns)
e) Honesty is the best lesson of the book of life.(abstract noun)
Note: To find the nominative case,ask the question ‘who’ or ‘what’ to verb.
2. Objective case :-
A noun or a pronoun,when plays the role of objective of a verb then it is said to be in the objective case.
जेव्हा एखदा नाम किं वा सर्वनाम क्रियापदाच्‍या कमाê च्‍या भुमिके त येते तेव्‍हा ते नाम वा सर्वनाम कामिê क म्हणजे Accusative or objective case
मध्ये आहे असे म्हणतात.
उदा :-
a) “Ram pushed a car.”
It we ask the question
“What did Ram push?”
We get answer
“The car”
Saraswati campus
66
2
“car” is called as object
It means that it is said be in the objective or accusative case

1) Abhay kicked the ball-(common noun)
2) He addressed the mab-(collective noun)
3) They appreciated his scholerness-(abstract noun)
4) Swith operator heated the iron-(material noun)
5) We honoured Govindrao.(proper noun)
Or
They visited Mumbai(proper noun)
6) Pravin cooked the rice.
7) Team won the match.
8) Reality is more wonderful than mystery.
9) Diamond is shining substance.
10) Government coufend B.Ron A.B.V.and M.M.M.
To identify the objective or accusative case in sentence,put ‘whom’ or ‘what’ before the verb and its subject.
Saraswati campus
67
2
Extra Information:-
Sentence -
Expression - वाक्‍य
Reward against crime - ग ä न्हाबद्दल शिक्षा
शिक्षा घोषित करण -To decleare the punishment

---- 00 ----
3) Possessive or genitive case:-

A noun or pronoun,when it is used to show ownership or possessive on owtherity , origin , kind etc it is said
to be in the possessive or genitive case.
जेव्हा नाम किं वा सर्वनाम हे स्‍वामित्वाच्‍या अधिकाराच्‍या, स्त्रोतांच्‍या किं वा मुळ अशा आशयापासून वापरले जातात तेव्‍हा त्‍यांना Passessive or genitive
case म्हणतात.
उदा :- This is Hari’s farm. हे हरीचे शेत आहे.
How to form the possessive case:-
Saraswati campus
68
2
When the noun is singular,the possessive case is form by adding ‘s’(apostrophe ‘s’) to the noun and when it is
‘s’ ending plural by adding an apostrophe after the ‘s’(S’)
जेव्हा नाम हे एकवचनी असते तेव्‍हा possessive case आणिआधी apostrophe आणिनंतर ‘s’ जोर्ड þ ला जातो आणि जेव्हा नाम अनेक वचनी असते
तेव्‍हा आधी ‘s’ आणिनंतर apostrophe जोडतात
उदा :- 1) Girl’s pen - मुलीचा प्रन (एकवचनी नाम) 2) Girl’s school - मुलीA ची शाळा (अनेकवचनी नाम)
4) Vocative case or Nominative of address:-

When the noun is the name of a person spoken to or address,it is said to be in the vocative case or we call it’s
case,the nominative of address.
जेव्हा नाम हे एखाद्या व्‍यक्‍तीचे नाव असते आणि त्‍या व्यक्तिला उद्देशून आज्ञा किं वा सुचना कली असते ते नाम vocative case मध्ये आहे किं वा ते nominative of
address आहे असे म्हणतात.
उदा :-
1) Stand up Ram. - राम उभा रहा.
a. Note:-Here,Ram is addressed
- Come on Leela,come on ये लिला ये.
2) Friends,listen to me. मित्रानों ,मी काय सांगतो ते एका .
Saraswati campus
69
2
5) Dative case:-
When a noun indicates the indirect object of the verb generally ‘GIVE’ it is said to be in the Dative case.
जेव्हा नाम हेअप्रत्यक्ष प्रण सामान्‍यप्रण देणे/नेले/उपलब्ध करवून नेले/आणण ह्या क्रियापदाचेकर्म म्हणून देते ,ते नाम Dative case मध्ये असे समजतात .
उदा :- 1) Sita gave a pen to Lina.Lina is the person to whom SIta gave a pen.
2) He brough Hari’s pocket.
3) Get,grandpa a glass of water.
4) Bring umbrella for dad.
Note:- To find the defive case ask the question------for whom?
STUDY HOW THE FOLLOWING NOUN FORMS  Appear Appearance

ARE FORMED  Abolish Abolotion
WORDS NOUN FORMS  Adapt Adaptability
 Accept Acceptance /Adaptation
 Applaced Applause  Apologies Apology
 Arrive Arrival  Bathe Bath
 Approbate Approbation  Bless Bliss
Saraswati campus
70
2
 Blandish Blandishment  Entice Enticement

 Bind Band  Exist Existence
 Belive Belief  Feed Food
 Befool Belief  Fail Failure
 Befround Fround  Generous Generosite
 Conculde Conclusion  Hard Hardness
 Compensate Compensation  Heighten Height
 Concentrate Concentration  Helpful Help
 Complete Completion  Imitate Imitation
 Distinct Distinction  Induce Inducement
 Pesperate Pesperation
 Declare Declaration WORDS NOUN FORMS
 Decide Decision  Announce Announcement
 Deprive Deprivation  Available Availabilite
 Defend Defense  Advise Advice
 Deny Denial  Admit Admission/Admittance
 Efficient Efficiency  Acquire Ac प्र uisition
Saraswati campus
71
2
 Assume Assumption  Define Defination

 Achieve Achievement  Devise Device
 Breathe Breath  Execute Execution
 Bear Birth  Exalt Exaltation
 Blow Blast  Explain Explanation
 Bite Bit  Except Expectation
 Brighten Brightness  Fly Fight
 Befriend Friend  Grow Growth
 Charitable Charits  Heal Health
 Choose Choise  Hasten Haste
 Consider Consideration  Harmful Harm
 Deep Depth  Imagine Imagination
 Devide Division  Introduce Introduction
 Defy Defiance 
 Differ Difference
Saraswati campus
72
2
विशेषण
ADJECTIVES
नामाच्‍या अर्थामध्ये भर टाकणाऱ्‍या शब्दाला किं वा नामाविषयी अधिक मा‍हिती देणाऱ्या शब्दाला विशेषण असे म्हणतात.
Adjectives are classified into nine (9) types:-
विशेषणाचे एकु ण नऊ प्रकार आहेत.
1) Quality or Descriptive Adjective :- गुणवाचन विशेषण
2) Quantity Adjective :- मात्रा विशेषण/ प्ररिमाणार्शक विशेषण
3) Numeral Adjective :- संख्या विशेषण
4) Demonstrative Adjective :- दर्शक विशेषण
5) Interrogative Adjective :- प्रश्नार्थक विशेषण
6) Distributive Adjective :- वितरण विशेषण
7) Possessive Adjective :- स्‍वामीत्वदर्शी विशेषण
8) Emphasizing Adjective :- जोर देणारी विशेषण
9) Exclamatory Adjective :- उद्गारवाचक विशेषण
Saraswati campus
73
2
DICTIONARY OF ADJECTIVE :-
 His work of assembling is skillful.
 His existence is pleasant.
 His presence is pleasant.
1) Quality or Descriptive Adjective - गुणवाचक विशेषण :-

‘Adjective of प्र uality’ generally प्र uality the nouns,it shows the kind of प्र uality of a person or thing.
उदा :-
a) Ram is clever boy.
b) Peacock is a beautiful bird.
c) Market is a growded are a
In the above sentences,words clever beautiful and crowded are the adjectives of प्र uality or descriptives.
2) Quantity Adjective - मात्रा विशेषण :-
Adjective of प्र uantity show the प्र uality of things,involved प्र uantity adjectives.
(माØ दा विशेषण) विद्यानात अंतर्भुत वस्‍तुÞ च्‍या लाप्रकते संबंधी निर्देश करतात.
- Use of Adjective in a sentence.(Structure)

- विशेषणा चा वाक्‍यात उपयोग (मांडणी) उदा :-
Saraswati campus
74
2
Whole पुर्ण He ate whole sandwitch. त्याने पुर्ण सॅण्ड þ विच खाल्ले
All सर्व There are all books. तेथ सर्व पुस्‍तक आहे.
More अधिक Fruits are more than आवश्‍यकतेहुन अधिक फळ आहे.
Enough पुरेशा These breads are enough for tom. टॉमसाठी ह्या ब्रेडर्स पुरेश आहेत.
3) Adjective of number or numeral - संख्या विशेषण :-
Numeral adjectives show the numerical प्र uantity of things involved. उदा :-
She stood first in the university
First प्रथम
ती विद्यापीठातुन प्रथम के माÞ कान उत्तीर्ण झाली .
Five पाच We are five members of the club. आम्‍ही ह्या गटाचे पाच सदस्य आहेत.
4) Demonstrative Adjective - दर्शक विशेषण :-

Demonstrative adjectives specify or point out the nouns.
दर्शक विशेषण Demonstrative adjectives हे विधानात नामाकड þ निर्देश करतात.
उदा :- This हा, ही, हे This is my brother’s room. ही माझी भावाची खोली आहे.
Saraswati campus
75
2
These हे, ह्या, ही These are all male ducks. हे सर्व नर बोक आहेत.
Those ते ,त्‍या,ती Those cows are belongs to pawar. त्‍या गाई प्रवाराÞ च्‍या आहेत.
5) Interrogative Adjective - प्रश्नार्थक विशेषण :-

Interrogative adjectives are used with nouns to ask question.
In these question interrogative pronouns used are: - What,Which,Whose
प्रश्नार्थक विशेषण नामासोबत प्रश्‍न विचारण्यासाठी वापरतात.
ह्या प्र Î नाÞ मध्य प्रश्नार्थक सर्वनाम What,Which,Whose योÞ चा वापर होता
What काय What yield did you find in this? ह्या योजनेत तुला काय लाभ झाला /नसला?
Which team he is playing for?

Which कोणता,कोणती,कोणते ,कोणत्‍या
तो कोणत्‍या चमुकडू न खेळत आहे?
Whose कोणाचे Whose house is these? तिथे कोणाचे घर आहे?
6) Distributive Adjective- वितरण विशेषण:-
Saraswati campus
76
2
Distributive adjectives point out each one of number.

वितरण विशेषण Distributive adjectives हे प्र ¾u क के माÞ क किं वा घट þ का कर्ड þ निर्देश करतात.
Each प्रत्येक Each boy took part in tournament. प्रत्येक मुलाने क्रिडा स्पर्धेत भाग घेतले à.
Neither कोणत्‍याही Neither T.V.has shown maturity. कोणत्‍याही वाहिनीनेप्रगल्भतेचे प्रदर्शन के ले नाही.
7) Possessive Adjectives- स्‍वामीत्वदर्शी विशेषण :-

Possessive adjectives indicate possession possessive adjectives.
स्‍वामीत्वदर्शी विशेषण Possessive adjectives स्वामीत्वाचा बोध करवून देतात.
This हा, ही, हे This is my pen. हा माझा प्रन आहे.
These हे, ह्या, ही These are her cows. ह्या गाई तिच्‍या आहे.
They ते, त्‍या, ती They are our relatives. ते आमचे नाते वा¢ê क आहेत.
8) Emphasizing Adjectives- जोर देणारी विशेषण:-

Emphasis: - To stress,to push the point etc.
(एखाद्या तत्वा/मुद्दा/गोष्टी वरभर/जोर देणे)
you are Expected to lay emphasis.
Emphasizing adjectives are used to give more emphasis (important).
Saraswati campus
77
2
The word ‘own’ and ‘very’ are used for these adjectives.
जोर देणारी Emphasizing adjectives अधिक महत्‍व किं वा भर देण्यासाठी वापरतात,त्‍यासाठी ‘own’ आणि‘very’ हे शब्द वापरतात
Examples:
This is my own car. ही माझी स्वत: ची कार आहे.
Own स्वत: चा/ स्वत: ची
This is the very book I was searching for.

हेच ते प्रस्‍तक की मी ज्याच्‍या शोधात होतो.
Very खुपच We saw the very man whom we met in last month.
आम्‍ही तोच माणुस बोहिला ज्‍याला आम्‍हीभागच्‍या महिन्यात भेटलो होता.
9) Exclamatory adjectives- उद्गारवाचक विशेषण :-

Exclamatory adjectives point out same exaggeration the word ‘WHAT’ is used for this.
उद्गार विशेषण Exclamatory adjectives काहीच्‍या ¡ámÎà योप्र L व्‍यक्‍त करतात आणि त्‍यासाठी ‘WHAT’ हा शब्द वापरतात.
Examples:-
 What:- काय
Saraswati campus
78
2
i. what a car!
काय गाडी आहे!
ii. what a idea!
काय कल्‍पना आहे!
iii. What a courage!
काय धाडस आहे!
Saraswati campus
79
2
विशेषण
FORMATION OF ADJECTIVES
Adjectives are derived from different words by adding:-

‘ac’,‘ous’,‘ive’,‘ate’,‘ful’,‘lic’,‘ic’,able’,‘y’,‘some’,‘ly’,ary’,‘ory’,‘ent’,or ‘ant’ etc.
विशेषण विविध शब्दना ‘ac’‘ac’,‘ous’,‘ive’,‘ate’,‘ful’,‘lic’,‘ic’,able’,‘y’,‘some’,‘ly’,ary’,‘ory’,‘ent’,किं वा ‘ant’ ¢.प्रत्यये जोडू न साकारली
जातात.
WORD ADJECTIVE Climat - वातांवरण Climatic - हवा पाण्‍यासंबंधी

Cream - मलाई Creamy - ‍स्निग्ध
शब्द विशेषण
Credit - पद
Awe - आश्चर्य Aweful - आश्चर्य कारण Compare - तुलना क Ê ण Comparable - तुल्य
Air - वायु Airy - वायुयुक्त Catastrophe - संकट Catastrophic - आपत्तीजनक
Angel - देवदुत Angelic - देदुतांसमान Clamity - संकट Calamitous - आपत्तीजनक
Act - कृ ती/ कृ ती क Ê ण Active - सक्रिय Comedy - विनाद Comic - विनाद
Annoy -चिडवणे annoying -चीड þ आणणारे Courage - धैर्य Courageous - धैर्यवान
Bravery - शुर Braver - शौर्य Drama -नाटक Dramatic -नाटक L (रामाÞ चक)
Brief - संक्षिप्त Brevity - संक्षेप Difference - भेद /फरक Different - वेगळा
Book - ग्रंथ Bookish - ग्रांथिक Depth - खाली Deep - खोल
Burden - ओझे / भार Burdensome - ओझ्यासमान Diversity - वैविध्य/विविधतां Diverse - विविधतां पुर्ण
Saraswati campus
80
2
Environment -पर्यावरण Environmental - पर्यावरणीय Lamentation - प Î चाताप Lamentable - प्र Î चातापास्पद

Envy - हेवा/मत्सर Envious - मत्सर जनक Length - लांबी Long - लांब
Essence - महत्‍व Essential - महत्वाचा Maturity - प्रगल्भतां Mature - प्रगल्भ
Excellence - पुÁ दी/प्रज्ञा Excellent - बुध्दीवान/प्रज्ञावान Mortality - जैविक अंत Mortal - मर्त्स
Fortune - भाग्य Fortunate - भाग्यवान Mind - चित /मन Mindful - मानसिकचित्ताविषयक
Fright - भीणे Frightful - भीतीदायक Money - नाणी /पैसा Monatory - मुद्रासंबंधी/आर्थिक
Frand - घोटाळा Fradulant - घोटाळेबाज Morality - न è तिकता Moral - नैतिक/नितीमान
Greed - हाव/लोभ Greedy - लाभी Nobility - उमेदप्रण Nobel - प्रभावी/उमा
Glory - वैभव/ आनंदी Glorious - वैभवी/आन Þ दी Note - दखल/सुचना Noteworthy - दखलयोग्य
Hero - नायक Heroine - नायकी Name -नावे Nominal - नाममात्र
Height - उंची High - उंच Origin - मुळ/उगम Original - उद्गाना/उगमापासून
Haste -घाई/धांदल Hasty - घाईचा Occasion - प्रसंग/घटना Occasional - प्रासंगिक
Industry - उद्योग Industrious - उद्यमी/उद्योग Organization - संघटना Organizational - संघटनात्‍मक
Impress - प्रभाव /छाप पाडण Impressive - प्रभावी Person - व्‍यक्‍ती Personal - वैयक्तिक
Irany -उपराध Ironic - उपरोधक Perish - नाश Perishable - विनाश पावल असा
Identity - ओळख Identical - समसमान Prevent - थांबवण Preventive - थांबवण्‍यास सक्षम
Inspire - प्रेरणा देणे Inspring - प्रेरक Piety - धार्मिकतां Pious - धार्मिक
Joy - आनंद Joyous - आनंददायी Race - स्पर्धा Racial - स्पर्धाविषयक
Journal - प्रसिध्दी प्रत्र Journalistic - प्रसिध्दी विषयक Rigour - मोठा /भारी Rigaurous - व्यापक/मोठ्यान
Kind -दया Kindly - दयाळूपणे Revenge - सुड Revangful - सुड þ माननेगस्त
Know - मा‍हिती करुन घेणे Knowing - माहित असलेला Sense - भाव /जाण Sensitive - संवेदनशील
Law - नियम Legal - नियमानुसार Storm - वादळ Stormy - वादळी
Saraswati campus
81
2
Surety - हकी/विÎ वास Sure - निश्चित Vindicate - सक्रीय Vindictive - अनुमान काढण्‍याजोगा
Tragedy - शकाÞ तिका Tragic - शोकपर्ण Word - शब्द Wordy - शब्दीक
Triumph - विजय Triumphant - विजयी War - युध्द Warlike - युध्दसमान
Town - शहर/गाव Towny - शहरी Xylograph - लाकडावरील Xylographic - नत्रीकाम संबंधी
Vice - दुभविना/Àä ग ê ण Vicious - स्पष्ट þ/दुरात्मा नक्षीकाम
Use - उपयोग Useful - उपयोगी Zodiac - नक्षत्र Zodiacal - नक्षत्र विषयक
Universe - विलक्षण/ब्रम्ह्याड þ Universal - एकमेव,वैष्वीक
1) Awe and Aweful:-

i. Tajmahal is the eight awe in the world. - तांजमहल हे जगातील आठवे आश्चर्य आहे.
ii. Raining in the winter was very aweful scene. - हिवाळ्यात पाऊसहे आश्चर्य कारक दृश्य होते.
2) Air and Airy:-
i. To enJoy the fresh air take a morning walk. - शुध्द हवेचा आनंद घेण्यासाठी सकाळी फिरावे
ii. Hill stations are generally airy places. - उंच ठिकाण ही सहसा वायुयुक्त असतात.
3) Angel and Angelic:-
i. yuvraj played a role of angel by hitting sixes consequently.
- युवराजने एकापाठोपाठ þ सहाषटकार मारुन देवातांची भूमिका कली.
ii. Under ground water conservation work of Rajendra Singh is an angelic job.
Saraswati campus
82
2
- राजेंद्रसिंह यांचे भुजल संवर्धनाचे काम हे देवदुतांसारखे आहे.
4) Act and Active:-

i. We should (have to) must think before each and every act. - आपण प्रत्येक कृ ती पुर्वी विचार के लाच पाहिजे.
ii. Anushka is very active in sports. - अनुष्का ही क्रिडा क्षेत्रात ‍सक्रिय आहे.
5) Annay and Annoying:-

i. Friction noise causes to annoy the operator. - घर्षण ध्वनीचालकाला त्रशिस्त करण्यास कारणीभुत ठरतो.
ii. Shouting of children was very annoying to me. - मुलांचा गलका माझीसाठी फार चीड þ आणणारा होता.
6) Brave and Bravery:-
i. To prove his bravery he died in flood. - आपले शौर्य सिध्द करतांना तो पुरातच मेला.
ii. Shivaji Maharaj was a brave king. - शिवाजी महाराज हे शूर राज होते.
7) Bravity and Brief:-

i. The story told to editor in bravity. - संपदाकास स Þ क्षेपात गोष्ट þ सांगीतली .
ii. Please,tell me in brief. -कृ पया मला संक्षीप्त साÞ गा.
Saraswati campus
83
2
8) Book and Bookish:-

i. Books are source of knowledge. - ग्रंथ हे ज्ञानाचे स्त्रोत आहे.
ii. Be practical,don’t be bookish. - व्यवहार्य हा ग्रंथीक राहु नका.
9) Burden and Burdensome:-

i. Government took the decision of reducing the burden of school bags.
- शासनाने दप्तराचा भार कमी करण्‍याचा निर्णय घेतले.
ii. Don’t treat the folk-education like burdensome.
- लाक शिक्षणाला भारासमान समजू नका .
10) Climet and Climatic:-

i. Today’s climes is clean and clear. - आजचे हवामान निरभ्र आणि स्‍वच्छ þ आहे.
ii. There is a healthy educational climatic our institute. - आमच्या संस्थेत स्‍वच्छ þ शैक्षणिक वातांवरण आहे.
11) Creamless and Creamy:-
i. Creamless milk is better for health. - स्निग्धतांहीन दुध प्रकृतीसाठी उद्याक असते .
Saraswati campus
84
2
ii. Creamy layer of society is the vital source of taxes. - आर्थिक दृष्ट्या समाजाचा वरचा स्तर हा ठ þ ळक करादाता असतो.
12)Credit and Creditable:-

i. I am the member of credit society. - मी पत संस्थेचा सदस्य आहे.
ii. Gold is a creditable asset to get the loan. - सानेही कर्ज घेण्यास पात्र अशी संपत्ती आहे.
13) Compare and Comparable:-

i. Don’t compare what you have with another but be happy with it.
- इतराच्या जवळ जे असेल त्‍याच्‍याशी तुलना करु नका. तुमच्‍या जवळ जे आहे त्‍यात आनंद मानावा.
ii. It is rather difficult to choice one among two comparable things.
- दोन तुल्यबळ वस्तुमधुन एक निवडण जरा कठीणच असते .
14) Cotastrophe and Catostrophic:-

i. Sudden and unexpected rain was catastrophe for farmer.
- अचानक आणि अनपेक्षीत पाऊस हा शेतकऱ्‍यासाठी संकट/अरिष्ट ठरला.
ii. His anger was cotastropic moment. - त्‍याचा क्रोध हा संकटदायी क्षण होता.
Saraswati campus
85
2
15) Calamity and Calamitous:-

i. Earth प्र uake at Bhooj was a major national calamity. - भुज येथील भुकं प ही एक राष्ट्रीय आपत्ती होती .
ii. Ignorance causes to create the calamitous occurrence. - अज्ञानातुन आपत्तीजनक प्रसंग उद्धवतात
16) Comedy and Comic:-

i. Comedy is the vital par of C.V.Joshi’s writings. -चि.वी.जोशीA च्‍या लेखनाचा विनोद हा प्रमुख भाग आहे.
ii. Boys like the comic stories. - मुलाना विनादप्रचुर गोष्टी आवडतात.
17) Courage and Courageous:-

i. He was in more anger but due to courage he resisted himself from unto ward action.
- तो रागात होता प्रण धैर्यामुळे त्याने स्वत:ला अवांछनीय कृ तीपासून रोखले
ii. Courageous persons do not their stability at any time.
- धैर्यवान लाक कोणत्‍याही प्रसंगी आपले धैर्य सोडत नाहीत.
18) Drama and Dramatic:-
Saraswati campus
86
2
i. Life is drama and we have to present role.

- जीवन हे एकनाटक आहे आणिआपणास आपली भुमिका सादर करायची .
ii. The scene of hoodwinking of deer to tiger was very dramatic.
- हरणाने वाघाला हुलकाणी देऊन पळण्याचे दृश्य खुप नाट्यमय होते.
19) Difference and Different:-

i. Gandhiji denoyed the difference between man-to-man.
- गाÞ धीजीA नी माणसा-माणसातला भेद नाकारला.
ii. Alkayle does have a differenct quality from acid.
- क्षारधर्मी श्रावणाचे/द्रवणास आम्लद्रर्वी द्रावणाहुन वेगळ गुणधर्म असतात.
20) Depth and Deep :-
i. Meter is a unit to measured the depth. - मीटर हे खोली मोजण्याचे प्रमाण आहे.
ii. The speech of leader has no serious approach. - भाषणाला गांभीर्य नसून ते वर-वरच होते.
21)Diversity and Diverse:-

i. Rich bio diversity is the ocean of healthy environment.
Saraswati campus
87
2
- समुद्र जैव विविधतां ही सदृढ पर्यावरणाचे लक्षण होय

ii. Deer is a diverse specis from rabbit.
-हरीण ही ससाहुन भिन्न प्रजाती आहे.
22)Environment and Environmental:-

i. Pollution causes to mars the environment. - प्रदुषण हे पर्यावरणाला विघडण्यास कारणीभुत ठरते .
ii. Environment aspect should be taken into consideration while erecting the industry.
- उद्योग उभारणी करताना पर्यावरणीय अंगाचा विचार के ला पाहिजे.
23)Envy and Envious:-

i. I do envy of my friend who got 100% marks in mathematics.
- माझी मित्राने गणितात १००% गुण मिळविल्याबद्दल मला त्‍याचा हेवा वाटतो.
ii. His decorative house is envious matter for neighbors.
- त्‍याचे सुशोभीत घर शेजाऱ्‍यासाठी मत्सरजनक सुध्‍दा आहे.
24) Impress and Impressive:-
Saraswati campus
88
2
i. To impress the votes leader promised a lot.

- मतदाराÞ ना प्रभावित करण्यासाठी पुढाऱ्याने आश्वासने दिली
ii. His personality is impressive. - त्‍याचे व्‍यक्‍तीमत्व प्रभावी होते
25) Irony and Ironic:-

i. Teacher said him ‘sir’ as Irony. - शिक्षकानी त्‍याला ‘महाशय’ असे उपरोधाने संबोधले.
ii. Ironic poem is called satire. - ओ è पराधिक कवितेला उपहासिका म्हणतात.
26) Identical and Identity:-

i. Color is one Identity to find the base or acid. - रंग ही आम्ल किं वा आम्हारी शोधण्‍याची ओळख आहे.
ii. Leaves of banyan tree are similar but not identical. - वडाची पाने समरूप प्रण तंतोतत समान दिसतात.
27) Inspire and Inspiring:-

i. To inspire the student teacher told the story of Edison.
-विद्यार्थ्यांना प्रेरीत करण्यासाठी शिक्षकानी एडीसनची गोष्ट सांगीतली .
ii. Example of A.P.J.Kalam is inspring for all.
Saraswati campus
89
2
- ए.पी.जे कलामांचे उदाहरणे सर्वासाठी प्रेरणादायी आहे.
28)Joy and Joyous:-

i. There is a unique Joy in swimming. - पोहण्यात एक वेगळाच आनंद आहे.
ii. To understand the subject is a joyous. - विषय समजून घेणे ही एक आनंददायी प्रक्रिया आहे.
29) journal and journalistc:-
i. Journal his work published in vast circulated. - त्‍याचे कार्य व्याप्रकप्रण वितरित होणाऱ्या प्रत्रकात प्रसिध्द झाले.
ii. She is journalistic by profession. - ती व्यवसायाने प्रसिध्दी विषयक आहे.

30) Kind and Kindly:-
i. Be kind and liberate the bird from cage. - दयाळू ‍आणी पिंजऱ्‍यातील पक्षी सोडू न द्या.
ii. Please kindly consider his re प्र uest. -कृ पया, त्‍याची विनंती दयाळुपणे विचारात घ्या.
31) Law and Legal:-
i. In democracy,public representatives are capable to from the law.
- लाकशाहीत लाकप्रतिनिधी हे कायदे निश्चित करण्यास सक्षम असतात.
ii. Before every decision confirm whether it is legal.
- प्रत्येक निर्णया आधी खात्री करुन घ्या की ते कायद्यानुसार आहे का .
Saraswati campus
90
2
32) Lamentation and Lamentable:-

i. “Oh,I cut the tree on which there was a nest.”
- he said in lamentation.
- ‘‘ अरे ! मी ते झाड कापले की ज्‍यावर घरटे होते’’
- तो पश्चातापाने म्हणालाñ
ii. It was my lamentable ignorance that I disobeyed mother.
- हे माझे पश्चातापाने वागणे/अज्ञान होते की मी आईची अवज्ञा कली.
33) Length and Long:-
i. The length of leaf of banana tree is 0.5m. - कळीच्‍या झाडाच्या पानाची लांबी ०.५ मी आहे.
ii. The snake was as long as tommy. - साप हा टॉपी ऐवढा लांब होता.
34) Maturity and Mature:-

i. you are expected to master the maturity in behavior.
- तुमच्‍या वागण्‍यात तुमच्‍याकडु þ न प्रगल्भतेची अपेक्षा आहे.
ii. The cub was not so mature that fight the eagle.
Saraswati campus
91
2
- सिहाचे पिल्लू (छावा) तेवढे þ प्रौए þ नव्हते की ते गरुडाशी लढा देईल.
35) Mortality and Mortal:-

i. Mortality should be remembered forever. - मृत्युचे सतत स्मरण होता.
ii. Man is a moral. - मानव मार्य प्राणी आहे.

36) Money and Monatory:-
i. To send the money new a days there are so many modes.
- पैस पाठवण्‍यासाठी आज अनेक माग ê आहे.
ii. To solve the monitory problem government launched different loan skim.
- आर्थिक समस्यांचे,निकारण करण्यासाठी शासनाने वेगवेगळ्या कर्ज योजना सुरु के ल्या.
37) Nobility and Nobel:-

i. He is famous due to his nobility. - तो त्‍यांच्‍या उमेदपणामुळे प्रसिध्द झाला .
ii. Raja harishchandra was Nobel person. - राजा हरीशचंद्र प्रसिध्द व्‍यक्‍ती होता.
38) Note and Noteworthy:-
Saraswati campus
92
2
i. Students are made to note the important word by underling way.

- महत्‍वाच्‍या शब्दांना अधोरेखित करुन विद्यार्थ्याना शब्दाÞ ची दखल घ्यावयास लावली
39) Name and Nominal:-
i. He was named as a member of investigation comity.
- त्‍याला तपासणी समीतीवर सदस्य म्हणून त्‍याचे नाम घेतले आहे.
ii. She is a nominal president of lady club.
- ती महिला मंडळाची नाममात्र अध्यक्षा आहे.
40) Origin and Original:-

i. Desire is a origin of sorrow. - इच्छा ही दु : खाचा उगम आहे.
ii. Original copy of the book is missed. - मुळ प्रत हरवली आहे.
41) Occasion and Occasional:-

i. Sarpancha is invited as a chief guest on the occasion.
- सरपंचाना यो प्रसंगी प्रमुख अतिथी म्हणून आमंत्रित करण्‍यात आले.
ii. My singing was Just occasional performs.
Saraswati campus
93
2
- माझे गाण म्हणजे प्रासंगिक सादरीकरण होते.
42) Organization and Organizational:-

i. Student’s organization arranged the tree plantation program.
- विद्यार्थी संघटनने वृक्षारापनाचा कार्यक्रम आयोजित के ला आहे.
ii. Organizational rules are regulations must be followed.
- संघटनात्‍मक नियमाचे पालन के लेच पाहिजे.
43) Perish and Perishable:-

i. Industrial progress is causing to perish the environment.
- औद्योगीक प्रगती ही पर्यावरण नाशला कारणीभुत ठरत आहे.
ii. Some spaces of birds are observed perishable against the environmental change.
- काही पक्ष्यांच्‍या प्रजाती पर्यावरणीय बोलाÞ समोर बोलाÞ मुळे नाश पावत आहेत असे आढळून आले.
44) Prevent and Preventive:-

i. To prevent the soil erosion plantation is to be take in vigorously.
Saraswati campus
94
2
- मातीची झिज
45) Piety and Pious:-
i. Be aware that our piety should not convert into fanaticism.
- धार्मिकतां कट्टरते रुपांतरीत होऊनये यासंबंधी आपण सावध असले पाहिजे.
ii. As Indian people are pious they averse wrong doings.
- भारतीय जनता धार्मिक असल्‍याने ती अयोग्य कृ त्ये टाळते .
46) Race and Racial:-

i. Bird can live without human race but human are can’t live without bird.
- मानवाविना……………………………….
47) Revange and Revengful:-

i. Feeling of revenge is harmful to themselves who harboure it.
- सुडाची भावना बोळगणाऱ्‍यासाठीच घातक असते .
ii. Revengful approach leads to dangerous result.
48) Sense and Sensitive:-
Saraswati campus
95
2
i. Traffic sense is very essential for secure and safe travelling.

- खात्रीच्‍या आणि सुरक्षीत प्रवासासाठी वाहतुक संवेदना आवश्‍यक आहे.
ii. Butterflies are very sensitive to the temperature of surface they London.
- फु ल पाखरे ज्‍या पृष्ठ þ भागावर दिसतात त्‍याच्‍या तापमानासंबंधी खुपच संवेदनशील असतात.
Saraswati campus
96
2
CORRECT USE OF SOME ADJECTIVES

I] EACH AND ‘EVERY’:-
‘Each’ and ‘every’ are more or less similar in meaning but every is stronger than each.“Every’ means ‘each’
without each exception.Each is used to denote two or more things while,‘Every’ denotes more than two,each shows
something limited and definite,but every shows something indefinite.
Meaning of following word:-
 Except = (v) वगळण
 exception = (n) अपवाद
 accept = (v) To receive,स्‍वीकारणे
To take
To agree
- ‘Every’ हे विशेषण ‘Each’ च्‍या तुलनेत अधिक तीव्र आहे ‘Every’ म्हणजे कोणत्‍याही अपवाद न करणे प्रत्येकी ‘Each’ हा दोन आणि दोन पेक्षा अधिक
वस्तुÞ कर्ड þ निर्देश करतो आणि‘Every’ हा दोन पेक्षा अधिक वस्तुÞ कर्ड þ निर्देश करतो हे ‘Each’ विशेषण मर्यादीत आहे आणि निश्चित वस्तु भाव दाखवते परंतुä
‘Every’ हे विशेषण असंख्य निश्चित वस्तुभाव दर्शविते .
Examples: -
i. We took bath every day during the summer season.
Saraswati campus
97
2
- ग्रीष्म ऋतुत आम्‍ही दररोज आंघोळ करतो.

ii. Each member had been given an idea of new schedule.
- प्रत्येक सदस्यला नवीन ओराखडु ह्याची कल्‍पना दिली होती .
II] Little and A little,The little:-

A] Little:- Little has practically negative meaning.
-लिटल याविशेषणाला नकारात्‍मक अर्थ आहे.
i. There is little chance of raining i.e.It is not likely to rain.
-पावसाची फारच अंधुकशक्‍यतां आहे याचा अर्थ पाऊस येणार नाही.
ii. There is little water in the tank i.e there is practically no water in the tank.
- टाक्यामध्य अत्सल्प पाणी आहे याचा अर्थ टाक्‍यात पाणी नाही.
B] A little:-
A little means- same,though not much.It has a positive meaning.
“अ लिटल” म्हणजे फार नसले तरी थोडेþ (काही) या विशेषणाला सकारात्‍मक अर्थ आहे.
Examples:
i. There is a little ink in the inkpot.
- दाऊतीत थोडीशी शाई आहे.
Saraswati campus
98
2
ii. Well and inkpot are not completely empty,but there is some प्र uantity in them.
- विहीर आणि दाऊत पुर्णत रिकाम्या नसून त्‍यात काही मात्रात काणी आणि शाई आहे.
C] The little:-
The little means not much,but all that there is.
“द लिटल” म्हणजे अधिक नसले तरी जेवढे काही असेल तेवढे þ !
Examples:
i. The little milk mom gave me.
- आईने मला थोडे दुध दिले.
ii. The little petrol we did have helped us to reach to the petrol pump.
- जे काही थोडेसे पेट्राल आमच्याकडेþ होते देवढयाच्‍या मातीने आम्‍ही पेट्रोल पंपापर्यंत पोहचलो.
III] FEW,A FEW ,THE FEW:-

A) Few:- Few means not many hardly any.It has negative meaning.
- “फीव” म्हणजे पुष्कळ नसून फार झाले तर एखदा फीव ला नका रात्‍मक अर्थ आहे.
i. Few students have paid the fees.
- अत्सल्प विद्यार्थ्यांनी शुल्क दिली.
Saraswati campus
99
2
ii. Few temples have banned on putting the flowers and coconut in front of idol of deity.
- फार थोड्या मंदीरात मुर्तीसमोर फु ले आणि नारळ ठेवण्यास बंदी कली आहे.
B) A Few:- A few means,‘some’ it has positive meaning.

- “ए फिव” म्हणजे काही योला सकारात्‍मक अर्थ आहे.
i. A few students can solve the problems.
- काही विद्यार्थी उदाहरणे सोडवू शकतात.
ii. A few formers sold the cotton.
- काही शेतकऱ्‍याÞ नी कापुस विकला.
C) The few:- The few means not many,but all that there is.
- “द फिप” म्हणजे पुष्कळ नसले तरी ते सर्व आहे.
i. The few pictures she had were very meaningful.
- तिच्‍या जवळची जी चित्र होती ती अर्थपुर्ण होती .
ii. The few medical colleges we have are not well e प्र uipped.
- जेवढी वैद्यकीय महाविद्यालय आपणाकडेþ आहेत ती पुरेश साधन सोईंनी युक्त नाहीत.
Hardly = (n) - फार तर
Saraswati campus
100
2
E प्र uipped = (adj) - साधन सोयीA नी युक्त
IV] Some,Any:-
A) Some = ‘some’ is used to express प्र uantity or degree in the affirmative sentence.
- हे विशेषण सकारात्‍मक विधानात ‘मात्रा’ किÞ वा संख्या दाखवण्‍यासाठी वापरतात.
i. I have some copies.
- माझीकडे काही व ह्या आहेत.
ii. Dad taught some toys for kids.
- बोबोÞ नी मुलासाठी काही खेळणी आणली.
‘Some’ is also correctly used in interrogative sentences which are really commands or re प्र uests.
- “सम” हे विशेषण आज्ञार्थी वाक्‍य की - जे आज्ञा किं वा विनंती व्‍यक्‍त करतात. त्‍यातही अचुकपणे वापरले जाते.
i. Will you please show me some samples of pen?
- कृ पया मला पेनाचे काही नमुने दाखवाल काय?
ii. Will you keep silence for some time?
- थोडा वेळ शांतता ठेवाल का ?
B) Any:-
‘Any’ is used to express प्र uantity or degree in negative or interrogative sentences.
Saraswati campus
101
2
- ‘एनी’ हे विशेषण नकारात्‍मक किं वा आज्ञार्थी वाक्‍यात ‘मात्रा’ अथवा ‘संख्या’ दाखवण्‍यासाठी वापरतात.
i. They could not complete any file.
- ते कोणत्‍याही संचायिका पुर्ण करु शकले नाही.
ii. Has she achieved any goal?
- तिने एखादे लक्ष्य पुर्ण के ले काय?
Saraswati campus
102
2
सर्वनाम
THE PRONOUN
CLASSIFICATION OF PRONOUNS
Pronouns are generally classified into nine
1) Personal Pronoun
2) Emphatic pronoun
3) Reflexive Pronoun
4) Demonstrative pronoun
5) Indefinite Pronoun
6) Distributive Pronoun
7) Relative Pronoun
8) Interrogative Pronoun
9) Exclamatory Pronoun
1) Personal Pronoun:-
Saraswati campus
103
2
Personal pronoun stand for the ‘Three’ persons - first person,second person and third person.A personal
pronoun has the same number gender and case as its nominative,objective and possessive case when used in a
sentence.
- व्यक्तिगत सर्वनाम प्रथम, व्दितीय, आणि तृतीय व्‍यक्‍ती निर्देशसाठी वाक्‍यात येतात. त्‍यांच्‍या स्वत: च्‍या भुमिके तुन त्याचे वचन, लिंग, विभक्ती वापरले
जातात.
Table:-
Singular Plural Singular Plural singular Plural
My Our
1st person I We Me Us
Mine Ours
your your
2nd person you you you you
yours yours
He They Him Them His
Their
3rd person She They Her Them Her/hers
Their’s
It They It Them It’s
Note:- The first person is the speaker the second person is the spoken one spoken to and the third person is the
one spoken about.
- प्रथम व्‍यक्‍ती, वक्ता, व्दितीय व्‍यक्‍ती श्रोता(ज्‍याला सांगीतले जाते) आणि तृतीय व्‍यक्‍ती ती की जिच्‍यासंबंधी बोलल जाते.
How the personal pronouns are used as possessive adjectives and possessive pronouns.
Saraswati campus
104
2
- वैयक्तिक सर्वनाम स्‍वामित्व विशेषण आणि स्‍वामित्व सर्वनाम म्हणून कसे येतात.
Examples:-
i. That is her pen.- (possessive adjectives) - तो तिचा प्रन आहे.
ii. That pen belongs to her.- (possessive adjectives) - तो पेन तिच्‍या मालकीचा आहे.
2) Emphatic Pronouns:-
Emphatic pronouns are personal pronouns used for emphasis/
The suffixes ‘self’ and ‘selves’ are added to various personal
pronouns for emphasis.
- महत्‍वायक सर्वनाम वैयक्तिक महत्‍वासाठी वापरतात. त्‍यासाठी वैयक्तिक सर्वनामाÞ ना आणिही प्रत्यये जोडावी लागतात.
Examples:-
i. I did my work myself. - मी माझे काम स्वत: के ले.
ii. you came here yourself. - तु स्वत: इथे आलास.
iii. They should pay the fees the my selves. - त्यांनी स्वत: त्‍याÞ ची शुल्क द्यावी.
iv. We bought it ourselves. - आम्‍ही स्वत: ते विकत घेतले.
v. She cooked herself. - तिने स्वत: स्वयंपाक के ला.
Saraswati campus
105
2
3) Reflexive Pronoun:-
When the action done by the subject affects or reflects or reacts upon the subject they are reflexive pronouns.
The addition of ‘self’ and ‘selves’ to the various compound personal pronouns helps to produce a new meaning
quite different emphasis.
- जेव्हा एखादी क्रिया कर्त्यावर थेट परीणाम कर्म करते, तेव्‍हा वापरले जाणाऱ्या वैयक्तिक सर्वनाम हे reflexive pronouns असते .विविध संयुक्त वैयक्तिक
सर्वनामाना ‘self’ किं वा ‘selves’ जोडु न एक नवा आशय आणि वेगळेच महत्‍व दिली जाते.
Examples:
i. I uprooted the hair myself. - मी स्वत: के स उपट þ ला.
ii. He cut the nail himself. - त्याने स्वत: नख कापले.

iii. Are’t those trees of banyan? - ही झाडेþ नाहीत का ?
Saraswati campus
106
2
4)Indefinite Pronouns:-
Indefinite pronouns are used to denote persons or things in a general way.Words like
ALL,SOME,FEW,EVERyONE,ENERyBODy,NOBODy,MANy,NONE etc.
- संदिग्ध सर्वनाम ही सर्वसामान्‍य व्‍यक्‍ती वा वस्तुकर्ड þ निर्देश करतात.
ऑल,सम, फिव, एव्हरीन,एव्हरीबडी,मेनी,नोबडी,नन इ.शब्द सनग्ध सर्वनाम म्हणून वापरले जातात.
Examples:-
i. All are welcome. -सर्वांचे स्वागत आहे.
ii. Some say night was cold. - काहीच्‍या मते रात्री थंडी होती .
iii. Nobody touched flowers. - कु णीही फु लांना स्पर्श के ला नाही.
iv. One must not beast oneself. – कु णीही
5) Demonstrative Pronouns:-
Demonstrative pronouns are used to point out a thing or things commonly used in spoken language.
The words This,These,That and Those are demonstrative pronouns when they stand alone.
- निर्देशकर्ता सर्वनाम हे वस्‍तु दाखवण्‍यासाठी सर्व सार्धाणपणे बोलीभाषेत उपयोगात आणतात. एकट ह्याने उल्‍लेख होता तेव्‍हा - This,These,That
आणिThose ही निर्देशकर्ता सर्वनाम होता.
Examples:
Saraswati campus
107
2
i. This,the tree under which I used to sit. - हे,हेच ते झाड्याच्याखाली मी बसत होता.
ii. That,I shall catch. - ते ,ते मी पकडणार
iii. These,all are my classmates. - हे,सर्व वर्गबोंधव आहे.

Note:- This,That,Those etc are demonstrative adjectives when they are used with nouns.
नाटे - This,That,Those इत्यादी शब्द जेव्हा नामाशी जोडू न येतात, तेव्‍हा तां निर्देशकर्ता विशेषण असतात.
Examples:
i. This car is hybrid. - ही कार संकरीत आहे.
ii. Aren’t those trees of banyan? - ही झाडे वडाची नाहीत का ?
Saraswati campus
108
2
6) Distributive Pronouns:-
Distributive pronouns are used to denote persons or things one at a time.They are always used only in the
singular and the verb following them.Must also be in the singular.
The word Each,Either and Neither are used as distributive pronouns.
- Distributive pronouns व्‍यक्‍ती किं वा वस्तुÞ चा एका वेळी एकात निर्देश करण्यासाठी वापरतात. ते नहमी एकवचनी असेन त्‍याÞ ची क्रियापदही एकवचनी
अप्ररिहार्य असते .Each,Either आणिNeither हे शब्द Distributive pronouns म्हणून वापरले जातात.
Examples:
i. Each of these birds has its own nest. - प्रत्येक पक्षीच आपले स्वत: चे घरटे आहे.
ii. Either of these cows belongs to hari.
iii. Neither of you is guilty. - तुम्हापैकी कु णीही दोषी नाही.
iv. Along either side was a row of trees. -दोन्‍हीकडेचे ने झाडाची रांग होती .
7) Relative Pronouns:-
Relative pronouns aare use to च oin together two sentence relative pronouns are
Who,Whom,Whose,Which,What,That.
- Relative pronouns दोन वाक्‍यांना एकत्रा जोडण्यासाठी उपयोग करतात.Who,Whom,Whose,Which,What,That. ही Relative
pronouns आहेत.
Saraswati campus
109
2
Examples:
1)
i. The girl selected a ring it is made of gold.
- (ह्या) मुलीने जी सोन्याची अंगठी निवडली ती साÂ योची आहे.
ii. The girl selected a ring which is made of gold.
- (ह्या) मुलीने सोन्याची अंगठी निवडली.
2)
i. Teacher punished a students.They failed to complete the home-work.
- शिक्षकाÞ नी विद्यार्थ्यांना शिक्षा केली त्यांनी गृहपाठ þ पुर्ण के ला नाही.
ii. Teacher punished students who failed to complete the home-work.
- शिक्षकाÞ नी गृहपाठ þ पुर्ण न के लेल्या विद्यार्थ्यांना शिक्षा के ली.
3)
i. This is my classmate I burrowed him/her pen.
- हा /ही माझा/माझी वर्ग मित्र/मैत्रिणी आहे त्‍याला/तीला मी पेन उसना दिला.
ii. This is my classmate whom s barrowed is pen.
- हा /ही माझा/माझी वर्ग मित्र/मैत्रिणी आहे ज्‍याला/जीला मी पेन उसना नला.
4)
Saraswati campus
110
2
i. The tiger was trapped in cage.It was turned into man eater.
- वाघ सापळा लावून पिंजऱ्यात अडकला तो नरभक्षकघाला होता.
ii. The tiger was trapped in cage that was turned into man-eater.
- नरभक्षक झालेला वाघ सापळा लावून पिंजऱ्यात अडकवला.
5)
i. I learned that,I decided that.- मी ते शिकला मी ते ठरवले होते.
ii. I learned what I decided. - मी ते शिकला जे ठरवले होत.

6)
i. I saw a girl.Her eyes were blue. - मी एक मुलगी पाहिले तिचे डाळ निळ होते.
ii. I saw a girl whose eyes were blue. - मी एक मुलगी पाहिले जिचे डाळ निळ होते.
Note 1:- The relative pronoun ‘who’ has different forms for Accusative and Genitive case.
- ‘who’ ह्या साप्रक्ष सर्वनामाची Accusative आणिGenitive भुमिके त वेगळी रूप असतात.
 Nominative who
 Genetive whose
 Accusative whom
Note 2:-The relative pronoun ‘who’ generally refers to human beings and ‘which’ to animals and in animate things.
Saraswati campus
111
2
- ‘who’ हे साप्रक्ष सर्वनाम सर्वसार्धाणप्रण मानवी प्राण्‍याÞ साठी आणि ‘which’ हे इतर प्राणी तसेच निर्जीव वस्तुÞ साठी वापरतात.
Note 3:-The relative pronoun ‘That’ is often used for ‘who’,‘whom’,or ‘which’.
Examples:-
1)
i. This is the horse that च ohn trained.
- हा तो घोडा आहे ज्‍याला जॉन ने प्रशिक्षित के ला.
ii. This is the horse which John trained.
- जॉनने प्रशिक्षित के लेला हाच तो घोडा आहे.
2) The girls that selected for dance are prepared.

- न æ त्‍यासाठी ज्‍या मुलीA ची निवड झाली त्‍या तयार आहेत.
3)
i. Sachin is the best player that ever played from our side.
- आतापर्यंत आमच्या चमुकडू न खेळलेला सर्वोत्तम खेळाडू þ सचिन आहे.
ii. Sachin is the best player who ever played from our side.
- आतापर्यंत आमच्याचमुकडू न खेळलेला सर्वोत्तम खेळाडु þ सचिन आहे.
Saraswati campus
112
2
Note 4:- ‘Whom’ is generally used in formal English but it is common to use ‘Who’ in ordinary conversation.
- ‘Whom’ हे साधारणपणे औपचारिक इंग्रजीत वापरतात परंतुä सामान्‍य संवादात ‘Who’ चा उपयोग करतात.
Examples:-
1) The boy whom they called as a musical student. - त्यांनी बोलावलेला मुलगा संगिताचा विद्यार्थी आहे.
2) The man whom she appointed was a skilled worker. - तिने नियुक्त के लेला माणुस कु शल कामगार होता.
Note 5:-The relative pronoun also can be omitted.
- सापेक्ष सर्वनामे सुध्‍दा वगळले जाऊशकतात.
Examples:-
i. All the money he had been earned had denoted.
- त्याने मिळवलेले सर्व पैसे देणगीत दिले होते.
ii. The poem we heard was melodious.
- आम्‍ही ऐकलली कवितां संगीतमय होती .
* Above sentence can be written in the following ways.
i. All the money that he had earned had been denoted.
- जे काही सर्व पैसे त्याने मिळवले होते, ते देणगीत दिले गेले होते.
ii. The poem that we heard was melodies.
Saraswati campus
113
2
- जी कवितां आम्‍ही ऐकली ती संगीतमय होती .

8) Interrogative Pronouns:-
When the relative pronouns - who,whom,whose,which and what are used to ask questions then they called
Interrogative Pronouns.
- जेव्हा साप्रक्ष सर्वनाम who,whom,whose,which आणि what हे प्रश्‍न विचारण्यासाठी वापरले जातात. तेव्‍हा त्‍यांना (आज्ञार्थी सर्वनाम)
Interrogative Pronouns म्हणतात
Examples:-
i. Whose is this book?
- कोणाचे हे प्रस्‍तक ?
ii. What is the reason to get angry?
- रागावण्‍याचे कारण काय ?
iii. Who was that man?
- तो माणुस कोण होता?
Saraswati campus
114
2
क्रियापद
VERB
( सकर्मक, अकर्मक, झिरोइन्फे नीटीव्ह धातुसाधीत क्रियापदे)
1. क्रियापद (verb)
वाक्यातील क्रिया स्पष्टकरणाऱ्या किं वा वाक्याचा क्रियात्मक अर्थ स्पष्ट करणाऱ्या शब्दाला क्रियापद म्हणतात.
The Word which clear or complete the meaning of sentence regarding the action is known as verb.
2. कर्ता (subject)
क्रियापदाने निर्देशीत के लेली क्रिया जो करतो त्याला कर्ता म्हणतात किं वा वाक्यातील क्रिया करणाऱ्याचा अर्थबोध ज्या शब्दाने होतो त्या शब्दास कर्ता म्हणतात .
Actor or Door of action indicated by verb is known as subject
3. कर्म (Object)
कर्त्याने करावयाची क्रिया ज्या विषयावर किं वा वस्तुवर होते - त्या शब्दास कर्म म्हणतात.
The word on which work or action is done is known as Object.
वरील तिन्ही संज्ञा / व्याख्या म्हणजे क्रियापद, कर्ता आणि कर्म ह्यांचे वाक्यातील स्थान तसेच भूमिका आपण खालील उदाहरणावरुन समजुन घेऊ
१( राम फळ कापतो. 1) Ram Cuts the Fruit
Saraswati campus
115
2
(कर्ता ) (कर्म) (क्रियापद) S V A O

२) लीला भाकरी भाजते 2) Leela Bakes the Brade
(कर्ता) (कर्म) (क्रियापद) S V A O
3) जय नेपाणी पिले 3) Jay DrunkWater
(कर्ता) (कर्म) (क्रियापद) S V O
आपण वरील वाक्यात Cut, Back आणि Drink (Drank) ही क्रियापदे बघितलीत यामधील क्रिया अनु. फळ, भाकरी, आणि पानी हा कर्मांची आवश्यकता
होती. परंतु काही क्रियापदांना अशा कोणत्याही कर्ताची आवश्यकता भासत नाही. म्हणून ह्या वरुन क्रियापदांचे दोन प्रकार पडतात
सकर्मक क्रियापदे आकर्मक क्रियापदे
(कर्म असलेली क्रियापदे) (कर्माची आवश्यकता नसलेली क्रियापदे)
Transitive Verbs intransitive Verb
4) सकर्मक क्रियापद Transitive Verbs

सकर्मक क्रियापद नर्मदा निबंध लिहीते
Transitive Verbs (कर्ता) (कर्म) (क्रियापदे)
Narmada Writes Essay
S V O
वरील वाक्यात नर्मदेकडु न लिहीण्याची क्रिया घडते. त्या क्रियापदाचा अर्थ पुर्व होण्यासाठी निबंध हे कर्म आवश्यक आहे.
Saraswati campus
116
2
म्हणून Writes हे क्रियापद सकर्मक क्रियापद आहे.

To Clear or Complete the meaning of verb- ‘Write’ in above sentence the object ‘essay’ is essential, have write Is
transitive verb. To generalise
वाक्यात क्रियापदाचा अर्थ पुर्ण होण्यासाठी कर्माची आवश्यकता असते, त्या क्रियापदाला सकर्मक क्रियापद
The Verb which needs the object to complete its meaning is known as translate verb.
6) अकर्मक क्रियापद (Intransitive Verb) –
ज्या क्रियापदाचा अर्थ पुर्ण होण्यासाठी किं वा ज्या क्रियापदाची वाक्यातील भूमिका पुर्णत्वास नेण्यासाठी कर्म आवश्यक नसते त्या क्रियापदाला - अकर्मक म्हणतात.
The Verb which does not need any object to play its role in sentence or to complete the meaning of sentence is
known as intransitive Verb. Ex.
1) विमल झोपते Vimal Sleeps
2) स्नेहा चालते Sneha Walks
3) वारा वाहतो Wind Flows
4) पाऊस पडतो It Rained (Rain made its presence Know)
5) सूर्य तापतो Sun heats
6) ) धातु चतकतो Metal Shines
7) ) तो हसला He Laughed
Saraswati campus
117
2
विमल झोपते, स्नेहा चालते ......... ह्या वाक्यात कर्त्यांची झोपण्याची किं वा चालण्याची क्रिया घडतांना कोणत्याही अन्य साधना-पदार्थांची आवश्यकता नाही. जसे की
नर्मदा निबंध लिहिते ह्या वाक्यात लिहीण्याची क्रिया पुर्ण होण्यासाठी किं वा ते वाक्‍य अर्थपुर्ण करण्यासाठी निबंध हे कर्म तसेच जयने पाणी पिले - ह्या वाक्यात 'पिणे' ह्या
क्रियापदाच्या पूर्णत्वासाठी पाणी, दुध, शरबत ..... ई. काहीतरी पेय म्हणजे कर्म आवश्यक असते. पण वरील वाक्यात विमलच्या झोपण्यासाठी जसे कर्म लागत नाही. त्याचप्रमाणे
स्नेहा, वारा, पाऊस, सूर्य, तो.... इ. कर्त्यांच्या क्रियापदासाठीही अन्य कोणती साधने-पदार्थ म्हणजे कर्मे आलेली नाहीत किं वा आवश्यकच नाहीत म्हणुन ती सर्व क्रियापदे,
अकर्मक क्रियापदे होत.
नोट : ती विश्रांती घेते. She Rests
ह्या वाक्यात “Rest” हे क्रियापद समजा “She Takes Rest” असे के ले तर इथे क्रियापद असतो. आणि . rest हा कर्माच्या भूमिके त जातो. परंतु
क्रियापद म्हणुन विचार के ला तर rest हे अकर्मकच क्रियापद आहे, कारण इंग्रजीत “She Rests” हेच योग्य ठरते “She takes rest” हे आपण मराठीच्या
वळणाने के लेले इंग्रजीकरण होय. आतपर्यंत आपण
उदाहरणांनी आणि ज्या मधून सुध्दा सकर्मक क्रियापदे आणि अकर्मक क्रियापदे समजून घेतलीत. त्यांची आपण खालील प्रमाणे सारणी करुन विभागणी करू शकतो. |
Thus by means of examples well as by deffinition we have learnit or seen the transitive and Intrasitive Verbs.
we cand distinguish them with the help of table shown below.
Saraswati campus
118
2
सकर्मक क्रियापदे अकर्मक क्रियापदे

Transitive Verbs Intransitive Verb
Drink Sleep
Paint Walk
Cut Flow
Rains
Heat
Shine
टीप : आपण जरी क्रियापदांची वरीलप्रमाणे विभागणी के ली तरी काही क्रियापदे ही त्याच्या उपयोग कसा करतो. त्यावरुन सकर्मक किं वा अकर्मक अशा दोन्ही प्रकारांनी वाक्यात
भूमिका निभावतात - थोडक्यात काही क्रियापदे ही सकर्मक आणि अकर्मक स्वरूपातही उपयोगात आणता येतात.
Number of verbs can be used as transitive is well as intransitive Verbs.
Ex.
1) चालकाने गाडी थांबविली आगगाडी आकस्मात थांबली
The Driver Stopped the Train The train stopped suddenly
2) राम घंटा वाजवितो घंटा जोरात वाजला
Ram rings the bell The Bell rang loudly
3) कृ ष्णा खरे बोल्ला तो स्पष्टपणे बोलला
Krushna Spoke the Truth He Spoke astutely
Saraswati campus
119
2
4) घोड्याने माणसाला पाडले हा घोडा कधीच लात मारत नाही.

The horse kicked the man . This Horse never kicks
5) त्याच्या डोक्यात असंख्य वेदना होत आहेत तुला कसे वाटते ?
He feels a severe pains in his head How do you feels ?
6) ध्वनी एकू ण मुलगा जागा झाला
Hearing the noise the boy wakeup
एकू ण आणि जागे होणे ही दोन्ही क्रियापदे 'मुलगा' ह्या एका कर्मासोबत (कर्त्याकडु न) घडली आहेत.
(प्रत्यय > शब्दाच्या मागून जूळणाचा उच्चार)
-भूतकाळ वाचक धातूरतधित क्रियापदांचा वापर -
धातु म्हणजे मुळस्वरुप, आणि त्यापासुन साध्य के लेली क्रियापदे म्हणजे धातुसहीत, क्रियापदे होत. क्रियापदाच्या मूळ स्वरुपाला म्हणजे धातुला प्रत्यये जोइन-साधुन आपण वर्तमान
काळाची, भूतकाळातील स्वरुपात रुपांतरीत करतो- त्यावेळी आपण आता भुतकाळ वाचक धातुसाधीत क्रियापदे बघू यात.
Intinitive verb means virgin or original form of verb Ex. to play to spend... etc. these are the intimitive form of the
verbs. ‘play’ and spend. It we remove to and take only ‘play’ or spend then these verbs are called ‘Zero Intinitive’ but
if we to use the verb ‘play’ or ‘Spend’ in sentence, we have to change the form of play as played, playing, have
played, has played had played etc. and spend as spent, etc. Among them playing or spending are called present
participle and played ior spent are called past participle
Saraswati campus
120
2
Intinitive verb म्हणजे - धातु स्वरुप क्रियापद -

उदा. “to Play” “to Spend” वगैरे आता ह्यातील “to Spend” वगैरे आता ह्यातील ‘to’ सुद्धा काढल्यानंतर उरलेले. क्रियापद म्हणजे झिरो इन्फे निटीव्ह होय.
ह्या झिरो इन्फे निटीव्ह चे आपणास वाक्यात उपयोग करतो तेव्हा वाक्यातीलि काळानुसार रुपांतर करुन घ्यावे लागते. जसे की ‘play’ चे played, playing, have
played, has played, had play‍ed आणि spend चे spent, spending, have spent, has spent, had spent वगैरे ह्यापैकी played आणि
Spent हे participate म्हणजे भूतकाळ वाचक धातुसाधीत क्रियापदे होत. आणि playing, spending ही वर्तमान काळवाचक म्हणजे present participle
होत.
Note :
Use of Zero Intinitive :-
( क्रियापदाच्या शुध्द धातुचा उपयोग )
आईने मला हिरव्या भाज्या खाणे शिकविले, Mother made me eat green vegetables
खाण्याचे वळण लावले,
गोडी लावली.
माझ्या भावा ने मला गाणे गाण्याचे वळण लावले My Brother made me ‘sing’ song
गोडी लावली
Saraswati campus
121
2
वरील वाक्यावरुन हे कळते की, झिरो इन्टीनिटीव्ह Zero Intinitive चे क्रियापद हे सकारात्मक आशयासाठी वापरले जाते. जसे की, हिरव्या भाज्या, खाण्याचे वळण किं वा
गाण्याची गोडी लावणे ह्या गोष्टी, वांदनीय आहेत. पण कु णाकडू न विवश के ले गेल आणि एखादी क्रिया घडवून आणली जाते. तेव्हा ती कृ ती किं वा काम - नकारात्मक असू शकते
उदा.
त्यांनी मला आंबी (चोरुन) आणायला लावले They forced me to steal the mangoes
किं वा
त्याने मला त्या मुलांना चिडविण्यास लावले He Completed me to tease the boys
किं वा
त्यांनी मला कु त्र्याला गोटे मारण्यासाठी They templeted me or perswaded me to
आकर्षीत के ले. hurt the stones on dog.
आता भुतकाळ वाचक धातुसाधित –
Past participle a उपयोग होणारी उदाहरणे बघू -

1) वादळा - धुळीने आंधळ होऊन ते अस्ताव्यस्त विखुरले गेलेत - Blinded due to dust, storm the fell into disorder
2) मित्रांकडु न फसविले गेल्याने तो पुर्वत: निराश झाला Deceived by his friends he lost all hopes.
3) अयोग्य कामात वेळ घालविणे म्हणजे वेळ वाया घालविणे होय - Time misspent is time lost
4) भुके पोटी त्याने पाव चोरला - Driven out by hunger he stole a piece of bread.
5) आम्ही फळांनी लदबदलेले झाड पाहिले - We saw some trees laden with fruits |
Saraswati campus
122
2
6) फु लांचा करंडा नेत असलेल्या मुलीला आम्ही भेटलो. - We met a girl carrying a basket of flowers
7) जोराने फाटक वाजवून त्याने आत येण्याची अनुमती मागितली. - Loudly knocking at the get he demanded admission
8) सर्व काही सुरक्षीत आहे हा विचार करुन मुलाने रस्ता ओलांडण्याचा प्रयत्न के ला. - The Child thinking all was safe, attempted to cross the
road.
9) तो रणांगणात शिरला आणि लढता लढता धारातिर्थ पडला. - He rushed into the field, foremost fighting fell (Pt. of fall)
कोणत्याही शब्दाच्या मुळरुपाला धातु म्हणतात. जसे “जल” नामाचा हा मुळ धातु होय. आणि जल हे नाम - आहे ह्याला जर 'स' उपसर्ग (Prefix) तर “सजल”
म्हणजे विशेषण झाले. तसेच ‘जल’ ह्या धातुला “मय” प्रत्यय न लावला तर “जलमय” हे विशेषण झाले. अशाच प्रकारे ती ह्या सर्वनामाला धातु म्हणतात त्याला जर “ला” हा
प्रत्यय जोडला तर “ती” चा ऱ्हस्व ति होतो आणि “तिला” असा धातुसाधित सर्वनामी शब्द तयार झाला. ती ला चा प्रत्यय लावला तर तिचा हा शब्द तयार होतो.
हे मुळविशेषण झाले. या धातुला अग्नी हा प्रत्यय जोडला तर मंद+अग्नी मंदाम्नी - म्हणजे क्षीच आच असा धातुसाधीत शब्द तयार झाला. आता मंद धातुला मती हा उपसर्ग
(Prifix) जोडला तर मतीमंद असा धातुसाधीत शब्द तयार होतो.
क्रिडा हा धातु म्हणजे खेळणे होय. पण त्याला “आ” प्रत्यय जोडल्यावर. त्याचा क्रिडा हा नाम धातुसाधीत शब्द तयार होतो. परत क्रिडा ला पदु प्रत्यय जोडला की, जल
हा उपसर्ग (Prifix) जलक्रिडा असा धातुसाधीत शब्द तयार होईल.
Infinitive म्हणजे क्रियापदाचे मूळ स्वरुप होय हे आपण आधीही बघितले आहे. ह्या Infinitive ला (आधी) (Prifix) जोडु न किं वा Aa (Suffix) aga
aga, fra aera orea aa होतात. जसे की - Normal ला जर 'al' हा (Suffix) जोडला तर त्याला सामान्य अपेक्षीत अवस्थेचा असा अर्थ प्राप्त होतो. Norm -
Normal.
Saraswati campus
123
2
परत Normal ला cy हा Suffix जोडला ती 'सामन्यपणा' किं वा “अपेक्षीत अवस्था” असा Normalcy शब्द तयार होतो. आता Normal शब्दाला 'ab'
हा 28% जोडला तर विस्कळीत झालेला किं वा विचीत्र झालेला, किं वा अनपेक्षीत अवस्थेत गेलेला असा abnormal हा शब्द तयार होतो. ह्या शब्दोत्पत्ती प्रक्रियेला मराठीत
आपण धातुसाधीत शब्द तयार होण्याची प्रक्रिया म्हणतो आणि त्या शब्दांना धातुसाधीत शब्द म्हणतो.
Infinitive is the original form of verb. when we cannot participle to infinitive it getes change by adding prifix
and suffix. for ex. if we add ‘al’ to ‘norm’ we get word ‘normal’ further we add ‘cy’ to word ‘normal’ we get
normaly (normal condition) It we add ‘ab’ as prefix to normal, we get abnormal - means the thing which is not
normal In case of verb - we have already seen s, ed, d, ing. etc.... and these are called participles. among them
‘Ing’ plays two roles
1) ‘ing’ may be present participle or suffix to make the verbes gerund
Ex.- 1. She is drawing the picture ( Verb with present participle)
2. Her Drawing is fine ! (Ground)
3. His walking is fast (Ground)
Use of Infinitives - क्रियापदाचा मुळ रुपाचा वापर. |
Infinitives as Subject - क्रियापदाचा कर्ता म्हणुन
To Find fantt is easy - दोष बघणे सोपे असते
To err is human - चुका करणे मनुष्य स्वभाव आहे.
To Search is passion - शोध हा एक ध्यास असतो.
Saraswati campus
124
2
To Sing is hobby - गाणे हा छंद आहे.
Infinitive म्हणजे क्रियापदाचे मूळ स्वरुप होय हे आपण आधीही बघितले आहे. ह्या Infinitive ला (आधी) (Prefix) जोडु न नंतर (Suffix) जोडु न
वेगवेगळे, भिन्न अर्थाचे शब्द तयार होतात. जसे की - Normal ला जर ‘al’ हा (Suffix) जोडला तर त्याला सामान्य अपेक्षीत अवस्थेचा असा अर्थ प्राप्त होतो. Norm -
Normal.
परत Normal ला Cy हा Suffix जोडला ती “सामन्यपणा" किं वा “अपेक्षीत अवस्था” असा Normalycy शब्द तयार होतो. आता Normal
शब्दाला 'ab' हा “Prefix” जोडला तर विस्कळीत झालेला किं वा विचीत्र झालेला, किं वा अनपेक्षीत अवस्थेत गेलेला असा abnormal हा शब्द तयार होतो. ह्या
शब्दोत्पत्ती प्रक्रियेला मराठीत आपण धातुसाधीत शब्द तयार होण्याची प्रक्रिया म्हणतो आणि त्या शब्दांना धातुसाधीत शब्द म्हणतो.
Infinitive is the original form of verb. when we cannot participle to infinitive it getes change by adding prifix
and suffix. for ex. if we add ‘al’ to ‘norm’ we get word ‘normal’ further we add ‘cy’ to word ‘normal’ we get
normaly (normal condition) lt we add ‘ab’ as prefix to normal, we get abnormal - means the thing which is not
normal In case of verb - we have already seen s, ed, d, ing. etc.... and these are called participles. among them
‘ing’ plays two roles
1) ‘ing’ may be present participle or suffix to make the verbes gerund
Ex.- 1. She is drawing the picture ( Verb with present participle)
2. Her Drawing is fine ! (Ground)
3. His walking is fast (Ground)
Use of Infinitives - क्रियापदाचा मुळ रुपाचा वापर.
Saraswati campus
125
2
Infinitives as Subject - क्रियापदाचा कर्ता म्हणुन

To Find fantt is easy - दोष बघणे सोपे असते
To err is human - चुका करणे मनुष्य स्वभाव आहे.
To Search is passion - शोध हा एक ध्यास असतो.
To Sing is hobby - गाणे हा छंद आहे.
सकर्मक क्रियापदाचे कर्म म्हणुन
Object of Transitive Verb
Ex.-
1) I want to read मला वाचायला पाहिजे
2) He Likes to play cricket त्याला क्रिके ट खेळायला आवडते
3) She hates to walk in rain तिला पावसात चालायचा तिटकारा आहे.
शब्दयोगी अव्ययाचे कर्म म्हणुन
Object of Preposition
Saraswati campus
126
2
1) He hadnochoice buttoobey त्याला आज्ञापालना विना पर्याय नव्हता.
2) The Speaker is about to begin वक्ता भाषणाला प्रारंभ करण्याच्या बेतात आहे.
अशा प्रकारे वरील उदाहरणांमध्ये जे Infinitive वापरले आहेत त्यांना Simple infinitive म्हणतात. क्रियापदाचे मुळ रुप आणखी खालील प्रमाणेही वापरता
येते – infinitive can also be used in ways as below मुळ क्रियापदाचा उद्देश व्यक्त करण्यासाठी To clear the purposed main verb in
sentence
Ex. 1) Hecalled to see my brother ( for the purpose of seeing my brother)
2) We eat to live (Purpose)
आम्ही जगण्यासाठी खातो.
मी सिझरला गाडणयासाठी येथे आलो.
विशेषणाचा अर्थ मर्यादीत, निश्चीत करण्यासाठी
To fix the meaning of adjective
Ex. A) Ground nuts are good to eat
शेंगदाणे हे उत्तम खाद्य आहे.
Saraswati campus
127
2
B) This Medicine is pleasent to take
ही औषधी घेणे सुखद आहे.
C) This concept is interesting to teach
ही संकल्पना / सिध्दांत शिकविण्यास रस आणणारा आहे.
D) Student are eager to karm

विद्यार्थी शिकण्यासाठी उत्सुक आहेत.
३) नामाचा अर्थ निश्चीत करण्यासाठी

To fix the meaning of noun,
A) This is right time to plays
ही रोखण्यासाठी योग्य वेळ आहे.
B) You will have a cause to gain
तुम्हाला हे पुढे उपभाचे कारण ठरेल.
C) He is a man to be admired
ह्या माणसाची स्तुती व्हावी.
Saraswati campus
128
2
४) एखादे वाक्य मर्यादीत करण्यासाठी |

A) He was retired so to speak .
तो इतका घाबरलेला की बोलू शकत नव्हता, बोलु शकत नव्हता इतका तो घाबरला होता.
B) To tell the truth, | quite forget my promise
सत्य सांगण्यासाठी मी माझे वचन साफ विसरलो
जेव्हा क्रियापदाचे मुळरुप वरील प्रमाणे वापरले जसे तेव्हा त्याला क्रियापदाचे कृ दन्तीय (Gerundia) किं वा विशेषण मुळ रुप असे म्हणतात.
When we romove to from infinitive, the remaining part of verb represents simple present tense.
जेव्हा इन्फे निटीव्ह म्हणजे क्रियापदाचा (0 विना वापर के ला जातो - तेव्हा ते क्रियापद साध्या वतमान काळाचा अर्थबोध करते.
वर्तमान काळात कर्ता हा एकवचनी तृतीयव्यक्ती असेल तेव्हा विना क्रियापदाला 'S' किं वा 'ES' प्रत्यय ‘Suffix’ जोडला जातो.
In simple present tense for 3° person single, subject verb is followed by ‘s' or ‘es’ suffix use of ‘to write’ in simple
present tense simple present tense
I Write a letter - मी पत्र लिहितो
We Write a letter - आम्ही पत्र लिहितो
You Write a letter - तु पत्र लिहितो
You Write a letter - तुम्ही पत्र लिहितो
She/He Write’s a letter - ती / तो पत्र लिहिते / तो
Saraswati campus
129
2
They Write a letter - त्या / ते पत्र लिहतात

It Write a letter - होतो (नपुसकलिंगी) पत्र लिहिते.
Ram Writes a letter - राम पत्र लिहीतो.
मूळ क्रियापदाला ing प्रत्यय Suffix जोडु न तयार होणाऱ्या धातुसाधीत क्रियापदाचा to be च्या am, is, are ह्या साह्यकारी क्रियापदासह वापर होतो तेव्हा
Present Continues tense तयार होतो. हा सर्व कर्त्यांसाठी उपयुक्त पण भूतकाळदर्शी आहे. am, is are हे प्रथम, तृतीय आणि व्दितीय व्यक्तीसाठी व असुन वर्तमान
काळाचे प्रतिनिधीत्व करतात Shall will हे भविष्यकाळी निर्देशक असले तरी अनुक्रमे प्रथम आणि व्दितीय-तृतीय व्यक्ती कर्त्यांसाठी असतात - हा त्यांचा थोडक्यात सारांश,
पण उपरोक्त अभिवृत्ती दर्शक म्हणजे कोणत्या वृत्तीतून विधानाला प्रारंभ करण्यात येत आहे किं वा विधानाचा कार्यकारणभाव कोणता आहे हे निश्चीत करणारे शब्द मुख्य
क्रियापदाआधी वापरतात. त्यांना Modal Auxilary म्हणतात जसे आपण am, is, यांना क्रियापदे म्हणतो पण ती to bee ची रूपे असल्याने त्याना S, es, ing, वगैरे
लागत नाही तसेच can must यांनाही s, es, ing लागत नाही. 'do' ला मात्र does, doing आणि did- done के ले जाते. आता कोणत्या Modal auxiliary
ची कोणती अभिवृत्ती हे वघु यात.
Can - अनुमती
Could - (समता) संभावना
Would - भविष्य संभावना
Should - सूचना
May - निश्‍चिती
Will, Shall - हे कालवाचक शब्द आहेत.
I Write a letter - मी पत्र लिहितो
Saraswati campus
130
2
We Write a letter - आम्ही पत्र लिहितो

You Write a letter - तु पत्र लिहितो / ते
You Write a letter - तुम्ही पत्र लिहितो
She/He Write’s a letter - ती / तो पत्र लिहिते / तो
| They Write a letter - त्या / ते पत्र लिहतात
It Write a letter oe - होतो (नपुसकलिंगी) पत्र लिहिते.
Ram Writes a letter - राम पत्र लिहीतो.
मूळ क्रियापदाला ing प्रत्यय Suffix जोडु न तयार होणाऱ्या धातुसाधीत क्रियापदाचा to be च्या am, is, are ह्या साह्यकारी क्रियापदासह वापर होतो तेव्हा
Present Continues Tense अपूर्ण वर्तमान काळ तयार होतो. हा सर्व कर्त्यांसाठी उपयुक्त पण भूतकाळदर्शी आहे. am, is, are हे प्रथम, तृतीय आणि व्दितीय
व्यक्तीसाठी असुन वर्तमान काळाचे प्रतिनिधीत्व करतात Shall will - हे भविष्यकाळी निर्देशक असले तरी अनुक्रमे प्रथम आणि व्दितीय-तृतीय व्यक्ती कर्त्यांसाठी असतात - हा
त्यांचा थोडक्यात सारांश, पण उपरोक्त अभिवृत्ती दर्शक म्हणजे कोणत्या वृत्तीतून विधानाला प्रारंभ करण्यात येत आहे किं वा विधानाचा कार्यकारणभाव कोणता आहे हे निश्चीत
करणारे शब्द मुख्य क्रियापदाआधी वापरतात. त्यांना Modal Auxilary म्हणतात जसे आपण am, is, are यांना क्रियापदे म्हणतो पण ती ‘to bee’ ची रुपे असल्याने
त्याना s, es, ing, वगैरे लागत नाही तसेच Can must यांनाही s, es, ing लागत नाही. 'do' ला मात्र does, doing आणि did-done के ले जाते. आता
कोणत्या Modal auxilary ची कोणती अभिवृत्ती हे वघु यात. Can - अनुमती
Could - (समता) संभावना
Would - भविष्य संभावना
Should - सूचना
Saraswati campus
131
2
| May - निश्‍चिती
Will, Shall - हे
कालवाचक शब्द आहेत.
Saraswati campus
132
2
विद्यार्थी मित्रांनो, आपण आतापर्यंत रुढ असे १२ काळ विविध अशा कर्त्यांच्या संदर्भात समजून घेतलेत. त्यानंतर भूतकाळात दीर्घवेळ चालणाऱ्या आणि नंतर थांबलेल्या क्रियेसाठी
सरावधर्मी भूतकाळ (Habitual past tense) १३ वा काळ बघितला. पण ह्या १३ काळाच्या चौकटीतच आपले अनुभव, कल्पना किं वा विचार व्यक्त करता येतात काय ? नाही
आणखीही वेगळ्या अवस्थांमधुन आपणास आपले म्हणजे मांडायचे किं वा प्रश्न विचारायाचे असतात. व्याकरणासोबत त्याही यथाशक्य अवस्थांची वाक्ये अभ्यासण्याचा प्रयत्न करु.
Can - Could
may - might
Shall - should
Will - would
must, daxto, onght to अशी काही जोड क्रियापदे आपण भाषेत ऐकतो - वाचतो - वापरतो – ह्यांना अभिवृत्तीदर्शक (Modal Auxillary Verb)
म्हणतात. (Auxillary) म्हणजे सहाय्यक क्रियापद has, have, has, shall, will, am is are - एकतर काळाची किं वा कर्त्याची निश्‍चिती करतात. जसे की has
आणि have हे कर्त्यांची विभागणी तर करतातच पण काळाचाही निर्देश करतात, had
Saraswati campus
133
2
‘AM’ IN ENGLISH GRAMMER
 Am हे To be चे रुप आहे. To be म्हणजे असणे हा शब्द वर्तमानकाळात एकवचनी प्रथमव्यक्तीचा म्हणजे रवासकरुन ‘|’ च्या असण्याचा भाव व्यक्त करतो.
 am हे to be चे रुप असूनही ते काही वाक्यात असणे ह्या मुख्य क्रियापदांची भुमिका, निभाऊ शकते. ज्यावेळेस व्यक्ती हा नेमका कोण आहे? हे सांगावे लागते
त्यावेळेस 81 हे मुख्य क्रियापद म्हणुन साध्या वर्तमानकाळाचा उल्लेख करते.
Ex. l am a boy मी मुलगा आहे
l am a singer मी गायक आहे
V4 सोबत am चा जोड :-
Writing (V4) लिहीत असणे (अपुर्ण / चालु)
am (AV) आहे. (वर्तमान काळ)
am writing लिहीत आहे (अपुर्ण क्रिया)
येथे (am + V4) चा जोड वर्तमानकाळातील ह्या कर्त्याचे, अपूर्ण कार्याचा उल्लेख करतो. म्हणजे (am + V4) हे Present Continuous Tense चा निर्देश
करते.
Ex. I am writing a letter
Saraswati campus
134
2
मी पत्र लिहीत आहे

I am cutting a wood
मी लाकू ड कापत आहे.
* V3 सोबत am चा जोड :-
Written (V3) fests (Gur)
taught
am आहे (वर्तमान)
am writte‍n लिहिलेले आहे. (कर्मावर क्रिया)
येथे काय व कोणाकडू न लिहलेले आहे ? असा प्रश्न पडतो. “काय” म्हणजे “कर्म” आणि कोणाकडू न म्हणजे कर्ता परतु (am+V4) हे कर्माविषयी अधिक बोलते याचा
अर्थ हा साध्या वर्तमान काळाचा कर्मणी प्रयोग आहे. (Passive Voice)
Teacher teaches me (Active Voice T1)
शिक्षक मला शिकवीतो
| am taught by the teacher (Passive Voice of T1)
मी शिक्षकाकडू न शिकविल्या गेलो
V0 सोबत am चा जोड :-
Saraswati campus
135
2
To Write लिहणे
am (AV) आहे
am to write - लिहणे आहे. (आवश्यक क्रिया) येथे (am+VO) हे वर्तमानकाळातील प्राप्त कर्तकाची जाणीव करुन देते.
Ex. I am to write मला लिहायचे आहे.
I am to go मला जायचे आहे.
AM at Interrogative मध्ये उपयोग
कोणत्याही वाक्यात 'AM' ज्यावेळेस साह्यकारी क्रियापद म्हणून काम करते, त्या वाक्याची सुरुवात AM ते के लास Yes / No प्रश्‍नाची निर्मीती होते.
I am Singer मी गायक आहे.
Am, I a singer ? मी गायक आहे. का ?
lam writing a letter मी पत्र लिहित आहे
Am I writing a letter मी पत्र लिहित आहे का ?
am to, is to, was to, are to, were to
AM आणी not जोड Negative Sentence तयार करते.

EX.
I am a singer मी गायक आहे.
I am not a singer मी गायक नाही.
Saraswati campus
136
2
I am writting a letter मी पत्र लिहीत आहे.

I am not writting a letter मी पत्र लिहीत नाही.
Is in english Grammer :-
Is हे “To Be” चे रुप आहे व त्याचा उपयोग आहे म्हणुन करतात. Is हा शब्द वर्तमानकाळातील एकवचनी तृतीय , व्यक्ती साठी वापरल्या जातो.
Is हे ‘To Be’ चे एक रुप असूनही काही वाक्यात “असणे” ह्या आशयाच्या मुख्य क्रियापदाची भुमिका निभाऊ शकते ज्यावेळेस एकवचनी तृतीयव्यक्ती कर्ता नेमका कोण आहे.
हे सांगावे लागते. त्यावेळेस Is हे मुख्य क्रियापद म्हणुन साध्या वर्तमानकाळाचा निर्देश करते.
Ex. He/She/ It / Ram is a Cricketor
तो / ती / ते / राम क्रिके टर आहे.
V4 सोबत I5 चा जोडा :
Writing (V4) is (AV) ame. :- लिहीत असणे
is Writing लिहीत असणे (अपूर्ण क्रिया) येथे (15 + V4) हा जोड वर्तमानकाळातील एकवचनी तृतीय पुरुषी कर्माचे वर्तमान काळातील अपुर्ण कार्य दर्शविते याचा aief
(15 + V4) हा एकवचनी तृतीय पुरुष कर्त्याचा Present Continous Tense निर्देश करते
Ex.
He / She / It/ Ram is writing a letter
तो / ती / ते / Ram पत्र लिहीत आहे. (अपुर्ण क्रिया)
V3 सोबत IS चा जोडा :
Saraswati campus
137
2
Written (V3) लिहलेले

is (AV) आहे (साधा)
is written लिहलेले आहे (कर्मावर क्रिया) |
येथे काय आणि कोणाकडू न लिहलेल आहे ? असा प्रश्न पडतो “काय" म्हणजे “कर्म' जे सुरवातीला येईल आणि कोणाकडू न म्हणजे कृ ती' जे शेवटी येईल. याचा अर्थ (|5
+ V4,) हे जोड क्रियापद कमी विषयी माहिती देईल म्हणजे तो Sim Present Tense चा Passive Voice आहे.
He writes a letter - A Letter is written by him
Is चा T Interrogative मध्ये उपयोग :

कोणत्याही वाक्यातील Is काढू न आणि वाक्याची सुरवात Is काढु न आणि वाक्याची सुरवात Is पासुन के लास
Interrogative वाक्य तयार होते.
He is a Cricketor तो क्रिके टर आहे.
ls he a Cricketor तो क्रिके टर आहे का ?
She is Singing a Song ती गाणे गात आहे
Is she Singing a Song ती गाणे गात आहेका?
(Is + Not) जोड

(Is + Not) ais Negattive वाक्‍य तयार करते.
Saraswati campus
138
2
He is a cricketor तो क्रिके टर आहे.

He is not a cricketor तो क्रिके टर नाही.
Was in Grammer
 Was हे To be रुप आहे (भुतकालीन) त्याचा अर्थ होता, होतो, होती, होते... असा आहे हे शब्द भुतकाळात एकवचनी, प्रथम पुरुषी, एक वचनी, तृतीय पुरुषी
कर्त्यांसाठी वापरतात
 Was हे To be रुप असुन काही वाक्यामध्ये मुख्य क्रियापदाची भुमिका करतांना साध्या भुतकाळाचा निर्देश करते व
कर्ता नेमका कोणत्या भुमिके त होता ते सांगतो.
| मी
He तू
She Was hust ती यजमान होते
it ते
Ram राम
V4 सोबत was चा जोडा :

Singing(V4) : गात असणे
Was (AV) : होता, होती, होते (भूतकाळ)
Saraswati campus
139
2
Was Singing : गात होता / होती / होते (अपूर्ण) कोण गात होता ? कोण म्हणजे “कर्ता” म्हणजे कर्तरी, प्रयोग, येथे (Was +V4) जोड भुतकाळातील कर्त्यांचे
अपूर्णकिं वा चालु कृ ती दर्शविते. म्हणजे (Was +V4) Past Continuos temse चा निर्देश करते.
Saraswati campus
140
2
| मी
He तो
She Was singing a son ती गाणे गात होतो / होता / होती
It ते
Ram राव
क्रियापद भुतकाळातील / तिसऱ्या व्यक्तीचे कथन अप्रत्यक्ष कायम असते. कोण सांगतेय, कोण गात होता ? असा प्रश्न
आला की तृतीय व्यक्ती कोण ह्या व्यक्ती साठी अप्रत्यक्ष कथन करते म्हणुन (Was + V4) हे Simple Present Tense मधील Direct Speech च्या Indirect
Speech चे क्रियापद म्हणून काम करते.
Ex. He Said “Ram writes a letter’
He said that Ram was writing a letter.
V3 ची was सोबत जोड :-

Promoted (V3) पदोन्नती के लेली
Was (AV) होती (भूतकाळ)
Was Promoted पदोन्नती के ली होती (कोणाची व कोणाकडु न)
Saraswati campus
141
2
येथे कोणाची हे कर्म असून कोणाकडु न हा कर्ता आहे. म्हणुन Was + V3 हे कर्माविषयी माहिती देते, आणि (Was + V3) हे कर्माविषयी माहिती देते. आणि
(Was + V3) हे साध्या भूतकाळातील कर्तरी प्रयोगाचे कर्मणी प्रयोगामधील क्रियापद ठरते.
Ram promoted me/him/her/it/sita
was promoted by Ram
Was चा Interrogative मध्ये उपयोग

कोणत्याही वाक्याची सुरुवात A:V: Was पासुन के ल्यास ते Interrogative Sentence होते. (Yes/No)
He was singing तो गात होतो
Was he singing ? तो गात होता का?
He was a postman तो पोस्टमन होता
Was, he a postman ? तो पोस्टमन होता का ?
Was व not जोडी negative sentence तयार करते.

He was Singing तो गात होता.
He was not singing तो गात नव्हता
She was promoted by RAM
तिची पदोन्नती रामाकडु न झालेली होती.
Saraswati campus
142
2
She was not promoted by RAM

तिची पदोन्नती रामाकडु न झाली नव्हती.
Are In Grammer
Are हे To be रुप आहे हा शब्द वर्तमानकाळात अनेकवचनी प्रथम व्यक्ती, अनेकवचनी व एकवचनी व्दितीय | व्यक्ती, तृतीय व्यक्तीसाठी वापरतात. त्याचा अर्थ
आहोत/ आहात/ आहेत... असा होतो.
ज्यावेळेस We/ You / They किं वा अनेक वचनी कर्ते / नु मते कोण आहेत, हे सांगावे लागते वर्तमान काळात तेव्हा are हे मुख्य क्रियापदाचे काम करते.
We आम्ही खेळाडु
You Are तु / तुम्ही आहोत /
They Players ते आहात /
Boy's मुले आहेत
V/4 सोबत ARE चा जोड:

Playing (V4) - खेळत असणे
Are (AV) - आहोत/आहात/ आहेत (वर्तमानकाळात)
Saraswati campus
143
2
areplaying - खेळत आहोत / आहात / आहेत

(अपुर्ण किं वा चालु क्रिया)
कोण गात आहेत ? कोण म्हणजे ‘कर्ता' कर्त्याविषयी अधिक अर्थ स्पष्ट करणारे (Are + V4) हे क्रियापद, वर्तमान, काळातील कर्त्यांची अपूर्ण किं वा चालु कृ ती दर्शवित
म्हणून ते Present Continuous Tense मधील कर्तरी प्रयोगाचा उल्लेख करते.
EX. Are Play-
We ing
You Cricket
May
Boys
आम्ही क्रिके ट
तु/तुम्ही खेळत
ते आहेत.
मुले
V3 चा are सोबत जोड :
Saraswati campus
144
2
Broken (V3) - तुटलेले / तुटलेला / तुटलेली (वर्तमान)

Are (AV) - आहेत
Are Broken - तुटलेले आहेत
काय तुटलेले आहे ? ह्या प्रश्नात काय हे कर्म आहे, आणि (are + V4) हे क्रियापद कर्माचा अर्थ अधिक स्पष्ट करते. म्हणुन (are + V4) हे क्रियापद वर्तमान
काळातील कर्मणप्रयोग (Passive Voice) निर्देश करते.
We
You
Theys Break The Coconuts
Boy's Us
Us
You
The Coconuts are broken by Them
Boys
वाक्यातील AV काढू न, नविन वाक्यात AV ने सुरवात के ल्या YES/NO चा प्रश्‍न तयार होतो.
You are a singer
Are you a singer ?
We are cutting a wood ?
Saraswati campus
145
2
Are we cutting a wood ?
(are + not) a sits negative sentence तयार करते

You are a singer
You are a singer
Were in grammer
Were म्हणजे होतो / होता / होती. हे AV/ अनेक वचनी प्रथम पुरुषी एक व अनेक वचनी व्दितीय पुरुषी आणि अनेक वचनी तृतीय पुरुषी भुतकाळातील कर्त्यांसाठी
वापरतात
ज्योवेळेस We / you/ They / Boys /कोण होते हे सांगावे लागते, त्यावेळेस were हे मुच्य क्रियापदाचे काय करते
we
you
they were players
Boys
आम्ही
Saraswati campus
146
2
तू / तुम्ही
ते खिलाडु होतो / होते
मुले
V4 च were सोबत जोड :

Writing (V4) - लिहीत असणे
Were (AV) - होते / होतो / होतो (भुतकाळ)
Were writing - लिहीत होते / होता / होतो (अपुर्ण/चालु क्रिया)
कोण लिहीत होते ? असा प्रश्न. आल्यास कोण हा कर्ता असतो म्हणजे (Were + V4) कर्त्याला अधिक न स्पष्ट करते (Were + V4) हे Past
Continuos Tense मधील प्रयोगाचा निर्देय करते.
We
You
They Were writing a letter |
Boys
आम्ही
तु / तुम्ही
Saraswati campus
147
2
ते पत्र लिहीत होते

मुले
कोण सांगतो, कोण लिहीत होते ? असा प्रश्‍न आला की, तृतीय पुरुष, कोणा ह्या व्यक्ती विषयी अप्रत्यक्ष कथन करते म्हणुन (Were + V4) हे Present Tense
मधील Direct Speech अनेकवचनी, कर्त्यासाठी Indirect Speech मध्ये क्रियापदाचे काम करते.
Eq. 1) She said “we are eating apples
. She said that they were eating apples
2) He said “They are playing a cricket
He said that they were playing a cricket
V3 चा were सोबत जोड :

Broken(V3) - तुटलेले
were (AV) - होते / होता / होती (भुतकाळ)
Were Broken - तुटलेले होते / होता / होती
काय तुटलेले आहे व कोणाकडु न अर्थ अधिक स्पष्ट करते. म्हणुन (Were + V3) हे क्रियापद साध्या भूतकाळातील
कर्तरी प्रयोगाचे कर्मणी प्रयोग Passive Voice करतांनी वापरल्या जाते.
Saraswati campus
148
2
We
You
They Broke the apples (Active Voice)
Boys
us
The apples were broken by Them
Boys
(Passive Voice)
वाक्याची सुरवात ज्यावेळेस Were ह्या AV पासुन होईल, तेव्हा तो भुतकाळातील YES/NO उत्तराचे प्रश्न बनेल
They Were Player
Were They Players ?
We were Farmers
Were, we Farmers ?
Were + not हो जोड भुतकाळातील
negative sentence aaa
They were not players
We were not cooks
Saraswati campus
149
2
Were + V0 चा जोड भुतकाळातील आवश्यक कृ तीचा उल्लेख करते.

They were to go to mumbai
त्यांना मुंबईला जाणे होते.
Has / Have in Grammar

Has/Have चा अर्थ आहे म्हणुन वापरल्या जाते
Has हे He/She/It/Who/Singular Nouns nouns साठी वापरल्या जाते.
Saraswati campus
150
2
Has / Have as main verb
स्वामित्व दर्शविण्यासाठी Has / Have हे मुख्य क्रियापदाची भुमिका पार पाडतात.
You
We Have a Car.
They
Teachers
He
She
It Has a ear
Ram
(Has + V0)Have + V0) जा जोड ही क्रियापदाची कृ ती आवश्यक बनविते.
Saraswati campus
151
2
You ,
We have to eat something
They
Boys
He
She
It has to eat something
Ram
Saraswati campus
152
2
(Has/Have+V3) चा कोड
Written (V3) feeds
Has (AV) आहे
Have (AV) आहे (वर्तमान काळ)
Has written / have written लिहिलेले आहे (पुर्ण कृ ती)
कोणी लिहलेले आहे ? ह्या प्रश्नात कोणी हा कर्ता आहे. has+V ३/have+V ३) हे क्रियापद कर्त्याची वर्तमानकाळातील पुर्ण कृ ती दर्शविते. म्हणुन Present
Perfect Tense दर्शविण्यासाठी has + V3/ Have + V3 हे क्रियापद वापरल्या जाते.
You
We have written a letter
They
Boys
He
she
Saraswati campus
153
2
It Has Written a letter
Ram
(Has Been /Have Been +V,) चा जोड
Teaching (V4‍) ‍ शिकवीत असणे (अपुर्ण क्रिया)
Has Been / Have Been: ले/ ला / ली / आहेत / आहे (वर्तमान काळ)
Has Been Teaching
Have Been Teaching : frdta ate / आली / आला आहे / आहेत.

आले / आली / आला आहे / आहेत, हे कामातील वर्तमान काळात सातत्य दाखविते. म्हणुन
(has been+V,) have been + V, @ frame Present Perfect Continuos Tense दाखविते.
We
You
They have been playing cricket
Boys
Saraswati campus
154
2
He
she
It has been playing cricket
Ram
(Has been /Have been +V3)

made (V3) बनविला जाणे (पुर्ण कृ षी)
Has Been / Have Beem ला / ले / ली /आहे / आहेत (वर्तमान काळ)
has been made
have been made बनविला गेला आहे / आहेत.
काय व कोणाकडु न बनविला गेला आहे ? ह्या मध्ये काय हे कर्म आहे व कोणाकडु न हा कर्ता आहे. येथे Has Been V3/ Have Been V3 हे क्रियापद ‘कर्म'
अधिक स्पष्ट करते. म्हणजे हे क्रियापद Present Perfect Tense च्या कर्तरी प्रयोगाचे कर्मणी प्रयोगामध्ये रुपांतर करतांना वापरले जाते.
We
You
They Have made a kit
Boys
us
Saraswati campus
155
2
The kit have been made by you

Them
Boys
Saraswati campus
156
2
He
She
It Has made a Kit
Ram
him
The Kite has been made by her
It
Ram
काही क्रियापदे ही थेट अर्थाची असतात आणि ती त्याच अर्थाने वापरतांना भाषेत एक राठपणा किं वा विरुपना जाणवते. म्हणुन भाषेत एक आदर किं वा मार्दव येण्यासाठी
काही वेगळी पर्यायी क्रियापदे वापरतात. आश्‍चर्य हे की ह्या पर्यायी क्रियापदांचा स्वतंत्र्यपणे अर्थ बघाल तर अत्यंत वेगळा असतो. जसे की, फराळ खा हे शब्दार्थाने योग्य असला तरी
फराळ घ्या असे म्हणतात. घ्या चा अर्थ खाणे होत नाही.
अशाच प्रकार चहा घ्या Cat drink, खुर्चीत बसा – Sit in Chair असे न म्हणता -
Would you like to home tea ? ‍ आणि “ Have a sit Please !” असे म्हटले जाते म्हणजे पिणे, खाणे, बसणे, उपयोग घेणे... इ. क्रियापदासाठी
Have हे क्रियापद वापरतात.
Sentences With Direct Meaning Verb Senteces with better atterative - Have
Saraswati campus
157
2
1) I Eat a lunch 1) I have a lunch

2) Please sit in the chair 2) Have a seat please
3) I ate a lunch 3) I did have a lunch .
कृ ती करण्याची विवशता दर्शविण्यासाठी Has /Have चा उपयोग
Tense Sentence with verb Sentece with better
of Direct Meaning alternative for some verb
Simple Present I Eata lunch I have a lunch
Tense मी न्याहारी घेतो मी न्याहारी घेतो
Simple Past l ate alunch I had alunch
Tense मी न्याहारी घेतली मी न्याहारी घेतली
Present Perfect I have eaten lunch I have eat lunch
Tense मी न्याहारी घेतली आहे मी न्याहारी घेतली आहे.
They have taken nap The Have Had Nap
सर्व साधारणपणे ‘Have had to has had to' आणि ‘had had to’ हे समूह वाक्यातील कर्त्याची कृ तीविषयक विवशता दर्शवितात. त्यावेळी कृ तीचे क्रियापद
हे V1 स्वरुपात असते
Sub + Have had to + V1
Sub + Has had to + V1
Saraswati campus
158
2
Sub + Had had to + V1

You have to go there तुला तिथे जायचे आहे. |
You have had to go there तुला तिथे जाणेच होते.
He had to go there त्याला तेथे जायचे होते.
We had had to go आम्हाला तेथे जाणेच भाग पडले होते
He had had to paid the fee त्याला शुल्क देणेच भाग पडले होते.
It has had to sit in the corner त्याला ह्याला कोपऱ्यात बसणेच भाग पडले होते
I Felt offer had had good Hight Sleep
I had had this photograph in my pocket all along
We
You
Have, They Been Playing
Boys
He
she
Has It Been Informed
Ram
Saraswati campus
159
2
(Has / Have + not) जोड :

जर वाक्यात Has/Have नंतर not येत असेल तर negative sentence तयार होते.
Ex.
We
You
They Have not been playing
Boys
He
She
It Has not been Informed
Ram
‘Have’ ह्या साह्यकारी क्रिया पदाला Been आणि gone अनु. ‘be’ चे ‘V3’ रुप जोडू न तयार होणारी वाक्ये वर-वर सारख्या आशयाची वाटत असली तरी
त्यांच्यातील कृ तीमधे कसे अंतर आहे ते आपण बघुयात –
| have been to pune a few times मी पुण्याला अल्पवेळी गेलो आहे आणि – I have gone to pune a few time
Saraswati campus
160
2
मी पुण्याला अल्पवेळी गेलो आहे परंतु - “Have been” म्हणजे बोलणाऱ्याचा प्रवास पुर्ण झाला आहे. Journies-Completed and Speaker returned -
प्रवासी परत आला आहे- आणि “have gone” म्हणजे . journies can refer the speaker not yet returened from pune प्रवासी परत आला आहे
असेही ह्या वाक्यातुन ध्वरीत होऊ शकते उदा.
He has been to Briton
तो ब्रिटनमध्ये राहिलेला आहे.
त्याने ब्रिटनला भेटी दिल्या असुन तो परत आलेला आहे.
He has gone to Briton
तो ब्रिटनला गेलेला आहे (परत यायचा आहे किं वा आलेला नाही)
 I have been at crockery classes since I was a child - (Cookery Classes संपवून परत आला आहे.
 I have gone to crockery classes ला गेला असुन तो अद्याप तेथेच असू शकतो - असावा असे ह्या वाक्यातून म्हणतात येते.
 I went to school when principal arrived at my home - जेव्हा प्राचार्य माझ्या घरी पोहोचले तेव्हा मी शाळेत गेलो
 I had gone to school when principal arrived at my home, प्राचार्य जेव्हा माझ्या घरी पोहचले तेव्हा मी शाळेत गेलेली होतो.
वरील वाक्यात I went to school म्हणजे प्राचार्य वक्त्याच्या घरी पोहचले तेव्हा नेमका वक्ता शाळेत गेलो आणि I had gone…. म्हणजे प्राचार्य वक्त्याच्या
घरी पोहोचले या घटनेच्या खुप अगोदरच वक्ता शाळेत गेलेला होता.
Had in English Grammer
Saraswati campus
161
2
Had हे Ha‍s आणि Have चे भूतकाळी रुप आहे ते सर्व प्रकारच्या कर्त्यांसाठी वापरल्या जात जसे की, एकवचनी वा अनेक वचनी प्रथम, व्दितीय, तृतीय, व्यक्ती
Like I / He / She /It/We/ You/ They /Ram/ Boys
Had मुख्य क्रियापद :-

भुतकाळातील स्वामीत्व दाखविण्यासाठी आपण Had उपयोग करतो.
|/He/She/It/Ram Had a Card
We/You/They/ Boys
(Had + V0) चा जोड :-

भुतकाळातील आवश्यक कृ ती (Had + V0) ने दर्शविल्या जाते.
I/He/She/It/Ram Had to Learn
We /You/ They
To learn (V0) -
शिकणे
I Had (AV) - ला / ले / ली होती / होता (भुतकाळ)
I Had to learn - शिकावे लागले होते.
Saraswati campus
162
2
(Had + V0) चा जोड :-

Spoken (V3) - बोललेला / ली / ले असणे (पुर्ण क्रिया)
Had (AV) - ला / ले / ले होता / होती / होते (भुतकाळ)
Had Spoken - बोललेला / बोललेले / बोललेली / होता / होते / होती.
कोण बोललेला ली / ले होता / ती / ते ह्या प्रश्नात कोण म्हणजे कर्ता म्हणुन Had + V3 हे भुतकाळात कर्त्याच्या पुर्ण कृ तीचा उल्लेख करतो, म्हणजे Had + V3
हे Past Perfect Tense चा निर्देश करते.
Ex.
I/He / She / We / You / They / Ram / Had Spoken on phone |
मी फोनवर बोललेलो होतो.
कोणी सांगीतले, कोण बोललेला / ली / ले/ होता / ती/ ते ? ह्या प्रश्नात कोणी सांगितले ही तृतीय, व्यक्ती कोण बोललेला, दुसऱ्या कोणाविषयी कथन करतो अप्रत्यक्ष
कथन हे नेहमी भुतकाळात सांगावे लागते. (Had + V3 ) भुतकाळातील पुर्ण क्रियेची सुचना करतो म्हणुन (Had + V3) हे Present Perfect, Simple Past OR
Past Perfect Tense च्या Indirect Speech मध्ये वापरल्या जाते.
She said “have eaten a mango” (T4)
She said “That she had eaten a mango”
Saraswati campus
163
2
She said “I at a mango’ (T5)

She said “ That she had eaten a mango”
She said “I had eaten a mango” (T8)

She said “That she had eaten a mango”
(Had Been + V3) चा जोड :-

Painted (V3) - रंगविले असणे (पुर्ण कृ ती)
Had Been (AV) - ले / ली / ला होता / ती / ते (भुतकाळ)
Had Been Pained - रंगविळेला / मी / मे होता / ती / ते
काय रंगविलेले होता ? कोणाकडु न ? ह्या प्रश्‍नात काय म्हणजे कर्म व कोणाकडु न म्हणजे कर्ता म्हणजे (Had Been + V3) हे कर्माचा अर्थ अधिक स्पष्ट करते,
म्हणुन भुतकाळातील पुर्ण कृ तीचा कर्मणी प्रयोग करण्यासाठी हे क्रियापद वापरतात.
Geeta had painted a picture (Tr)
A Picture had been painted by Geety
(Has / have / had + had / to ची जोडणी
Saraswati campus
164
2
Has - वर्तमान काळात एकवचनी तृतीय व्यक्ती

Have - वर्तमान काळात एकवचनी प्रथम व्यक्ती, अनेक वचनी, प्रथम, व्दितीय व तृतीय व्यक्ती
Had - भुतकाळात सर्वासाठी
Had to - Had (V3) झालेली कृ ती
Had विवश होऊन झालेली कृ ती
Had has to - करावेच लागले (Third Person)
Have had to - रावेच लागले (1st, 2nd, 3rd Person)
Had had to - करावेच लागले होत (all)
(Had Been + V4) चा जोड :-

Speaking (V4) बोलत असणे (अपुर्ण किं वा चालु क्रिया)
HadBeen(AV) - लेला / लेली / लेले होता / होती / होते
भुतकाळातील पुर्ण कृ ती
Had Been Spaking - बोलत आलेला / ली /लेहोता /ती / ते
कोण बोलत आलेला होता ? कोण म्हणजे कर्ता आलेला होता “म्हणजे” “सातत्य” म्हणजे (had been + V4) हे क्रियापद कर्त्यांच्या भुतकाळातील सातत्याने करीत आलेल्या
कृ तीचा उल्लेख करतो, म्हणुन हे क्रियापद Past Perfect continuous Tense चा निर्देश करते.
Geeta Had Been Speaking On Phone
Saraswati campus
165
2
गिता फोनवर बोलत आलेली होती.

कोणी सांगीतले, कोण बोलत आलेला होता ? ह्या प्रश्नात कोणी सांगीतले हा Third Person त्याचे वक्तव्य दुसऱ्या विषयी
म्हणजे अप्रत्यक्ष कथन म्हणजे (Had been + V4) हे क्रियापद भुतकाळातील अपुर्ण क्रियाच्या अप्रत्यक्ष कथनाचा उल्लेख करतो म्हणुन हे क्रियापद Past Continuos
Tense
Past Perfect Continuous Tense च्या अप्रत्यक्ष कथनात वापरले जाते.
She said “ | was speaking in english”
She said tha she had been speaking in english
She said I had been speaking in english”
She said that she had been speaking in english
She has had to complete the tile
तिला फाईल पुर्ण करावेच लागले
I have had to go Mumbai
मला मुंबईला जावेच लागेल.
He had had to pay fees
त्याला शुल्क द्यावेच लागले होते.
Had in interrogative sentence
अन्य साह्यकारी क्रियापदाप्रमाणे Had ने प्रारंभ होणारी वाक्ये ही प्रश्‍नार्थी विधाने होतात व त्याची उत्तरे Yes Or No ह्यापैकी एका शब्दातच दिली जातात.
I
Saraswati campus
166
2
He
she
Had, I Eaten ?
We
You
They
Ram
जर वाक्यात Had aay not Ja sis negative sentence तयार होते.

I
He
She
Ram Had not informed
we
You
They
Saraswati campus
167
2
Shall in English Grammer

Shall म्हणजे असेले / असु / असणार / असतील ह्या भविष्याचा निर्देश करणारा modal Verb आहे. हे एकवचनी अनेकवचनी प्रथम व्यक्तीसाठी वापरल्या जाते.
(Shall + V1) जोड
go (V1) - जाणे (साधा)
| shall(AV) - असतील (ईल), असणार (आर) (भविष्यकाळ)
shall go - जाईल, जाणार
(Shall + V1) हा जोड साध्या भविष्यकाळाचा निर्देश करतो Simple Future Tense
E.g. I/ We shall go मी जाईल / आम्ही जाणार
I/We shall eat मी खाईल / आम्ही खाणार
(Shall Be + V1) हा जोडणी

I going (V1) जात असणे (अपुर्ण)
I shail be भविष्यातील कार्यरत (अपुर्ण/चालु अवस्था)
| shall be going जात असेन, जात असेल, जात असणार, जात असतील
(Shall Be + V4) हे/ चालु अपुर्ण भविष्यकाळ Future Continuos Tense दर्शविते.
We shall be going मी जात असेल आम्ही जात असणार
Saraswati campus
168
2
(Shall have + V,) जोडणी

gone (V3) गेलेलो / ली / ले असणे (पुर्ण)
shall have (AV) भविष्यात क्रिया पुर्ण झाल्याची अवस्था
shall have gone गेलेला / ली / ले असेल /असु / असतील
shall have gone गेलेला / ली / ले असेल /असु / असतील
(Shall have + V3) हे भविष्यकाळातील पुर्ण झालेल्या क्रियेचा निर्देश करते म्हणजे Future Perfect Tense हे क्रियापद काम करते
We shall have gone मी गेलेलो असेन, आम्ही गेलेलो असु
Saraswati campus
169
2
(Shall have been + V4)

going (V4) जात असणे (अपुर्ण/चालु)
shall have been लेले / लेली / लेला असतील भविष्यकाळातील क्रिया पुर्ण करणारी अवस्था
shall have been going जात आलेले / लेली / लेला असतील (सातत्य)
(shall have been + V4) हे क्रियापद भविष्यातील सातत्याने घडत असणाऱ्या क्रियेचा निर्देश करते म्हणुन हे
क्रियापद Future perfect continuos Tense चा निर्देश करते.
I/ We shall have been going मी जात आलेला असणार, आम्ही जात आलेले असु.
(Shall have been + V3)

Trained (V,) प्रशिक्षीत झालेला ली/ले/असणे (पुर्ण क्रिया)
I shall have been(AV) लेला/लेली/लेले/असू//असतील भविष्यातील पुर्ण क्रिया
I shall have been trained प्रशिक्षीत झालेला / लेली / लेले / असु / असतील कोण व
कोणाकडू न प्रशिक्षीत झालेला असतील ? ह्या प्रश्नात कोणाकडू न हा कर्ता व कोण हे कर्म आहे. हे कर्माचा अर्थ अधिक स्पष्ट करते म्हणुन हे क्रियापद Future perfect
Tense च्या कर्तरी प्रयोगाचे कर्मणी रूपांतर करतांनी वापरतात.
Teacher shall have trained me
I shall in english grammer
Saraswati campus
170
2
Should in english grammer

Should हे Shall चा भुतकालीन रुप आहे. परंतु भविष्यकाळातील सर्व प्र. भुतकाळाचा आशय अधिक स्पष्ट करावे. हे कर्त्यासाठी सुचनादर्शक म्हणुन काम करते.
Should हे Shall चे भुतकाळी समतुल्य म्हणुन वापरल्या जाते. सल्ला, कर्तव्याची जाणीव, जबाबदारीची जाणीव चे सुचनादर्शकाचे काम 50018 हे Modal करणे
म्हणजे नेमके काय कृ ती करायला पाहीजे. ह्या निर्देश करते. कृ ती साठी V1 रुप निवडावे लागेल (Should + V1) हे क्रियापद कर्त्याची जबाबदारी सांगते.
You should work hard
(तु कष्ट करायला हवेत / तु कष्ट के ले पाहिजेत)
You should take medicine in time
(तु वेळेवर औषधी घ्यायला हवी)
We should love our country
(आपण आपल्या देशावर प्रेम करायला हवे)
We should help to everyone
(आपण प्रत्येकाला साह्य करायला हवे)
Should be
Should Should Be - सुचना किं वा सुचनेची प्रस्तावना
(पुढे व्यक्त होणाऱ्या अपेक्षेनुसार असण्याची सुचना)
Saraswati campus
171
2
जेव्हा एखादी व्यक्ती किं वा वस्तु वक्ताच्या अपेक्षेनुसार असायला हवी असे म्हणायचे असते तेव्हा त्या व्यक्ती किं वा वस्तुचा उल्लेख करुन नंतर Should Be जोडु न पुढे
आपल्या अपेक्षा स्पष्ट करणारे विशेषण किं वा अटींची पुर्तता करणारे विवरण जोडले जाते. याचा अर्थ, अपेक्षीत वस्तु किं वा व्यक्ती - कर्ता, Should be हे क्रियापद आणि नंतर
विशेषण किं वा अभिप्रेत अटींची पुर्तता करणार विवरण येते 3410 - They/ That / It Should Be + Practicle You + Should be at home/ I when
will come.
S + Should Be + Adj / Conditinoal Discription
Students should be regular
Teacher should be prepared
Leader shoud be brod minded
Officer should be sinciere
Farmer should be aware about environement
Dog Should be trained
They should be there before noun.
Saraswati campus
172
2
Should Have - सुचना / सुचनेची प्रस्तावना

1) स्वामीत्व भाव Pessiesion २) पुर्ण वर्तमानकाळा चा निर्देश
`Should Have - स्वामीत्व असण्याची सुचना
(गुण, वस्तु, कार्यपुर्ती, पात्रता.... इ. स्वामीत्वदशी सुचना)
जेव्हा वक्त्याला एखाद्या व्यक्ती किं वा वस्तुकडू न गुणात्मक, कार्यपुर्ती किं वा विशिष्ट पात्रते संबंधी स्वामित्वदर्शक अपेक्षा असते - त्यावेळी वक्ता आपल्या वाक्याच्या प्रारंभी
त्या व्यक्तीचा नावाने किं वा सर्वनामाने उल्लेख करुन नंतर Should Have क्रियापद वापरुन पुढे स्वामीत्व दर्शी गुण, पात्रता, कार्यपुर्ती... इ. व्यक्त करतो -
Sub + Should have + V,/ Possesion of Expected things
They Should have errected the tent.
She Should have her own P.C.
I, Should have invited you on that occasion !
Should - सुचना / सुचनेची प्रस्तावना
Have - पुर्ण वर्तमान काळ निर्देश
V1 - ........ णे.
जेव्हा वक्त्याला एखाद्या व्यक्तीकडू न वा वस्तुकडू न एखादी क्रिया घडणे निकट भुतकाळात, अपेक्षीत असते तेव्हा ती, क्रिया घडण्यासाठी Infinitive Verb (to
V1) वापरतात. म्हणजे - ‘Should Have+V1’ ह्यातून अपेक्षीत क्रिया घडण्याची सुचना के ली जाते.
उदा.
she should have to attend the situation
Saraswati campus
173
2
तिला बैठकीत उपस्थित राहणे होते.

They should have to mamage the situation
त्यांना प्रसंगाचे व्यवस्थापन करणे होते.
Cow should have to return
गायीला परत येणे होते.
Should Have V3 - सुचना / सुचनेची प्रस्तावना. पुर्ण वर्तमान काळाचा निर्देश लेला / लेले / लेली
Saraswati campus
174
2
जेव्हा वक्त्याला एखाद्या व्यक्तीकडु न भुतकाळात एखाद्या वर्तनाची किं वा कृ तीची अपेक्षा असते. पण ती कृ ती | किं वा वर्तन घडत नाही, ही खत आता वर्तमानात व्यक्त
करतांना Should have चा उपयोग हवे होते, होता, होती...? साठी आणि ४, चा उपयोग त्या भुतकाळी न घडलेल्या कृ तीसाठी होतो.
म्हणजे - एखाद्या व्यक्तीकडु न भुतकाळात न झालेल्या क्रियेविषयी, वर्तनाविषयी सुचनात्मक अपेक्षा
व्यक्त करण्यासाठी -
Sub + Should have + V3 अशी वाक्य रचना के ली जाते.
उदा.
You should have deposited the amount
तु राशी ठेवीत टाकायला हवी होती.
The should have applied before time
त्यांनी वेळेआधी याचिका सादर करायला हवी होती.
She should have given her contribution
तिने तिचा वाटा द्यायला हवा होता.
She Be - (अपेक्षीत) असण्याची सुचना

V4 - ...... त असणे / आहे.
जेव्हा एखाद्या व्यक्ती किं वा समुहाकडू न एखादी कृ ती व वर्तन घडत राहणे अपेक्षीत असते किं वा त्या अपेक्षेने सुचना करायची असते - तेव्हा ४ 4 ने ती अपेक्षीत कृ ती आणि
5000 ।8 ४९ व्दारे ती कृ ती किं वा वर्तन घडावेत अशी सुचना के ली जाते.
Saraswati campus
175
2
उदा.
1) You should be coming (तु येत रहावेसे)
2) They Should be reading = (watt वाचत रहावे)
3) She should be keeping distance from such people
(अशा लोकांपासुन तिने अंतर ठेवत रहावे)
4) we should be trying (आपात प्रयत्नरत रहावे)
5) Should be V3 अपेक्षीत असण्याची सुचना .....लेले / लेला / लेली सुधारलेले / लेला / लेली
एखाद्या व्यक्ती किं वा वस्तुवर आधीच अपेक्षीत असलेल्या पण न झालेल्या आणि आता तरी करावयाच्या क्रियेच्येसंबंधी किं वा तिच्यावर होणाऱ्या प्रक्रियेची सुचना
करण्यासाठी खालील प्रमाणे रचना के ली जाते. समजा एक हिशेब किं वा इ कोणती तरी आकडेमोड चुकलेली आहे आणि ती चुक काढु न पुन्हा तो लिहण्याची सुचना करतांना वक्ता
म्हणले -
This calculation should be corrected
ही आकडेमोड सुधारलेली असावी, (हे सुधारलेले सुधारलेले असावे)
वरील वाक्यात आकडेमोड म्हणजे Calculation हे कर्ज असुन त्यावर सुधारण्याची प्रक्रिया करावयाची आहे. अर्थात वक्त्याने सुचना के ली म्हणुन तो कर्ता नाही.
म्हणुन ह्या वाक्यात कर्ता तो असेल ज्याला सुचना के ली गेली – अर्थात तो अद्यारुत आहे आणखी काही उदाहरणे घेऊन बघूयात -
She should be informed
(तिला कळविलेले असाने / तिला माहिती दिलेली असावी)
Saraswati campus
176
2
वरच्या वाक्यात -दिलेली साठी informed srarcharct ‘be’ आणि ‘should’ म्हणजे नुसती सुचनेचा निर्देश आहे. ती ही कर्म असुन सुचनेचा निर्देश आहे. ती
ही कर्म असुन माहिती देण्याची क्रिया तिच्यावर झालेली असावी असो तो आशय आहे. म्हणजे तो Possive Voice आहे They should be invited (ते निमंत्रीत
झालेले असावेत त्यांना निमंत्रण दिलेले असावे)
वरील वाक्यातही ‘ते' They हे कर्म आहे.
म्हणुन हे वाक्य Passive Voice मध्ये आहे.
Should have been + Adjective/Noun
Should - सुचना Have - स्वामीत्वभाव
Been - असलेले / लेली / लेला
जेव्हा एखादी वस्तु किं वा व्यक्ती ज्या स्वरुपात असते, ती व्यक्ती किं वा वस्तु - वक्याला वेगळ्याच स्वरुपात किं वा वेगळ्याच गुणवत्तेची अपेक्षीत असते. अशावेळी त्याच्या
अपक्षेनुसार जी सुचना के ली जाते - ती खालील प्रमाणे वाक्य रचना करुन साध्य करतात.
Sub + Should Have Been + Expected Kind / Quality
I Should have been a doctor
| = Subject कारण I ने ते अपेक्षीत परीवर्तन स्वत: करायचे आहे
Should = सुचना / सुचनेची प्रस्तावना
Have = स्वामित्व भाव (हवा / हवी / हवे)
Been = असायला हवे (असलेले / लेला / लेली)
Doctor = अपेक्षीत प्रकार किं वा गुणवत्ता
Saraswati campus
177
2
मी डॉक्टर असायला हवा होतो.
She Should have been singer
तिने गायिका असायला हवे होते.
They should have been member of union
त्यानी संघटनेचे सदस्त्य घेतलेले हवे होते / ते संघटनेचे सदस्य असायला हवे होते.
We should have been involved in the scheme
आपण (त्या) योजनेत सहभागी असायला हवे होतो
You should have been trained |
तु प्रशिक्षीत असायला हवा होता
He should have been ready
तो तयार असायला हवा होता.
Should have been + V,
Should = सुचना / सुचनेची प्रस्तावना
Saraswati campus
178
2
Have = स्वामीत्व भाव
Been = असलेला / लेली / लेले ...(असायला-हवा-होता-होती)
एखाद्या व्यक्ती किं वा वस्तुवर अपेक्षीत प्रक्रिया घडवुन आणायला हवी होती - त्याचेवर एखादे काम व्हायला हवे होते - अशी सुचना ध्वनीत करण्यासाठी खालील प्रमाणे
वाक्य रचना करतात -
O + Should have been + V,
It should have been painted
It = कर्म (कारण | वर रंग देण्याची सुचना झालेली आहे)

Should = सुचना
Have = स्वामीत्वभाव
Been = असायला हवा होता / हवी होती....
Painted = रंगदिलेला / ली / ले
(हे रंगीत के लेले हवे होते / ह्याला रंग द्यायला / दिलेला हवा होता) आणखी काही वाक्ये बघुयात -
They should have been given a chance
त्यांना संधी द्यायला हवी होती.
She should have been elected
ती निर्वाचीत असायला / न्हायला हवी होती
म्हणजे “Should Have been” च्या नंतर
Saraswati campus
179
2
1) Noun आले तर ते वाक्य Active Voice मध्ये असेल

2) Adjective आले तर ते वाक्य अपवाद वगळता Active Voice मध्ये असेल
3) V3 आले तर ते वाक्य अपवाद वगळता Passive Voice मधेच असेल.
उदा.
She should have been participated in the game
वरील वाक्यात १) तिने खेळात सहभागी व्हायला/ असायला हवे होते असेही म्हणता येते आणि २) तिला खेळात सहभागी करुन घ्यायला हवे होते - असेही म्हणता येते... वरील
पैकी पहिला आशय Active Voice मधे २) आशय Passive Voice मध्ये असल्याचे दिसते. Will आणि Shall के व्हा मराठीत स्पष्टीकरण Will आणि Shall ह्या
दोन्ही शब्दांचा उपयोग भविष्य दर्शक आशयासाठी के ला जातो. Shall चा उपयोग प्रथम व्यक्ती कर्ता असतांना तर Will चा उपयोग व्दितीय आणि तृतीय व्यक्ती कर्ता असतांना
के ला जातो ३४१०
I shall buy the book on my way home
मी घरी जातांना किं वा घरच्या रस्त्याने हे पुस्तक विकत घेईन.
You will find him a difficult customer
तो म्हणजे एक अडचणी चेच ग्राहक आहे हे तुझ्या लक्षात येईल.
He will follow the directions
तो मार्गदर्शनाचा / सुचनांचा अवलंब करेल.
वरील वाक्यातील Shall आणि Will परस्परात स्थान बदलुन वापरलेत तर ते के वळ भविष्य विषयक आशय व्यक्त न करता - आणखी वेगळा शब्द आशय व्यक्त
करतील. म्हणजे Will हा प्रथम व्यक्तीसाठी के वळ इच्छा असणे किं वा एखादे गोष्ट ठरविणे अशा आशयाने भुमिका करतो. I Will meet him at Once इच्छा व्यक्त के ली.
Saraswati campus
180
2
We will arrive before 10 am (संकल्प किं वा ठराव व्यक्त के ला) अशाच प्रकारे Shall जर व्दितीय किं वा तृतीय व्यक्ती न कर्त्यासोबत वापर के ला तर त्यात एकतर
क्रिया करणे भाग पडावे अशी असते किं वा ते काम कर्त्याला बंधनकारक तरी की असते. जसे की – Your Application Shall be Considered वचन दिले आहे की
तुझा अर्ज विचारात घेतला जाईल.
They shall return the loan on the due date - विवशता किं वा बंधन व्यक्त के ले आहे की ते निर्धारीत तिथीला क्रण परत करतील. अशा प्रकारे हे स्पष्ट
होते की Shall आणि Will परस्परांच्या ठिकाणी बदलुन वापरता येत नाहीत. प्रथम - Shall आणि (व्दितीय-तृतीय = Will) असेच हवे. तेव्हाच ते भविष्यकाळासाठी
असतात. परंतु जेव्हा . त्यांची परस्परात अदलाबदल कराल तेव्हा त्या वाक्यातुन - ठरविणे, संकल्प करणे, बंधनकारण असणे, वचन देणे – असे आशय व्यक्त होतात.
WILL IN ENGLISH GRAMMER

Will म्हणजे असेल / अस/ असणार / असतील.... ह्या भविष्याचा निर्देश करणारा Modal Web आहे. Will हे सर्व प्रकारच्या कर्त्यांसाठी वापरले जाते. Will आणि
Shall च्या वापरासंबंधी अधिक सविस्तर मार्गदर्शन स्वातंत्र्य पण पुढे येणार आहेच, तो पर्यंत आपण एवढे ध्यानात ठेवावे की Will हे सर्वांसाठी वापरता येते.
Will + V1 - असेल /असतील ………….. +………………… णे (करणे, येणे, घेणे)
go(V1) - जाणे
Will go (V1) - जाणार, जातील, जाशील, जाईल
(Will + V1) - ही जोडणी साध्या भविष्य काळाचा निर्देश करते
Simple Present Tense
उदा. He/ She /It/ You / They - Will go a, ती हे ते जाईल
ते/ तुम्ही / जातील / जाल
Saraswati campus
181
2
He/ She / It/ You / They - Will write

तो, ती हे ते लिहील
तुम्ही / ते - लिहाल / लिहतील.
Will be + V4
Going (V4) - जात असणे (जाण्याची क्रिया अपुर्ण)
Will be - भविष्यातील असण्याची अवस्था
Will be going - भविष्यातील जात असण्याची क्रिया जात असेल, असतील, असणार |
Will be + V4 - ही जोडणी भविष्यातील अपूर्णकाळ भविष्यातील, क्रियेचा, क्रिया चालली असल्याचा
आशय दर्शविते.
He/ She /It/ They / Ram will be going
तो / ती / होते / राम - जात असेल, ते जात असतील.
म्हणजे Will be + V4 ह्या क्रियापद समूहातुन अपुर्णभविष्य काळ व्यक्त होतो.
Will have + V3 - लेला / ली / ले असेल / असतील....
Will have gone - गेलेला / ली / ले असेल / असु / असतील
gone - गेलेला / ली / ले
have - स्वामीत्व भाव
Saraswati campus
182
2
will - भविष्यदर्शक – असेल असतील

Will have+V3 - हा क्रियापद समुह भविष्य काळात क्रियापुर्ण झाल्याची काल्पनीक अवस्था व्यक्त करतो. म्हणजे
future perfect tense चा निर्देश करतो.
He/She/It/They/Ram Will have gone
तो / ती / राम / होते - गेलेला / ली / ले असेल / असतील....
Sub : We असेल तर “गेलेले असु होईल”
Will have been + V4

going V4 - जात असणे (अपूर्व / चालु)
Will have been - लेल/ लेला / लेली - असतील....
भविष्यकाळातील क्रिया पुर्ण झालेली been असण्याची काल्पनीक अवस्था
will have been going - जात आलेला / जात आलेली जात आलेले असतील,असु समुह
(will have been going + V4) - हो क्रियापद समुह भविष्यातील सातत्याने घडत (असणाऱ्या) जाणाऱ्या क्रियेचा निर्देश
करतो) म्हणुन क्रियापद Future per continuos tense निर्देश करतो you / They will
Have been going तुम्ही / ते जात आलेले असाल/असतील.
Will have been + V3
Trained (V3) - प्रशिक्षीत
Saraswati campus
183
2
Will have been - भविष्यातील लेला / लेले / लेली क्रिया पुर्ण झाल्याची अवस्था
Will have been trained - प्रशिक्षीत झालेला / लेली / लेले असेळ, असशील, असतील...
वरील रचनेच हे स्पष्ट होते की, Will च्या आधी जे सर्वनाम किं वा व्यक्तीदर्शक कोणताही शब्द येईल, ते कर्म असेळ आणि मुख्य क्रियापदाच्या धातुसाधीत भुतकाळी
रुपांतर “by” असे जे शब्द प्रयोजन होईल. त्यात कर्ता असेल. म्हणजे हे वाक्य Future Perfect Tense war adit warmed aot प्रयोगात रूपांतर करते जसे की -
Teacher will have trained me.
I will have been trained by teacher
शिक्षकांनी मला प्रशिक्षीत के ले असेल.
मी शिक्षकाकडु न प्रशिक्षीत झालेला असेन.
Would
Would हे Will भुतकाळी रुप असुन भविष्यकाळीन कल्पित भुतकाळाचा आशय व्यक्त करते - ही त्याची सामान्य भुमिका परंतु Should जसे Shall चे
भुतकाळी रुप असुन सुचना किं वा सुचनेची प्रस्तावना व्यक्त करते, तशा Would हे सहज - अपेक्षेचा आशय व्यक्त करतो. त्यात सुचना किं वा आग्रहाचा भाव नसतो उदा. वक्ता
म्हणतो -
I would like to recall some times
मला काही ओळी (इथे) सांगणे आवडेल.
निवेदक अध्यक्षांना म्हणतील
We would like to pull your attention
Saraswati campus
184
2
आम्ही आपले ध्यान आकर्षीत करु इच्छितो की....
तशा प्रकार -
ह्या वाक्याचा विचार के ला तर तो जाईल ती येईल, ही नुसती, शक्‍यतांची माहिती देणारी वाक्य आहेत आणि त्यांचा “He will go” “She will come” ह्या वाक्यांसारखाच
अर्थ होत असला तरी – Will go आणि will come व्दारे घडणाऱ्या क्रिया ह्या अधिक विश्वासार्ह आहेत. पण Would go आणि Would come ह्या क्रिया मात्र, घडु
शकतील - अशा अर्थाच्या आहेत. - Would नंतर विशेषण आले तर “You Would better go by train” तु रेल्वेने जाणेच Would be पुढील क्रिया पदांनुसार
असण्या-घडण्याची अपेक्षा / भाकीत -
एखाद्या व्यक्ती किं वा वस्तुच्या भविष्यातील म्हणजे संभाव्य अवस्थेचे वर्णन करण्याआधी “would be” हो साह्यकारी
क्रियापदाचा समुह प्रस्तावनेचे काम करतो जसे -
“It would be there” “हे तेथे असेल”
“It will be there” “हे तेथे असेल”‍अधिक विश्वासपुर्वक
“You would be deputed for this work”
ह्या कामासाठी तुला नेमलेले असेल.
“Now the temple would be closed” |
आता मंदीर बंद झाले असेल
म्हणजे “Would be + V3 म्हणजे काल्पनीक भुतकालीन अवस्था वर्तमानात उभे राहुन भाकीता प्रमाणे सांगणे होय. तसेच - |
Saraswati campus
185
2
would be + V, Adj. म्हणजे एखाद्या व्यक्ती-वस्तुच्या गुणवत्तेविषयी भाकीत करणे आणि ती गुणवत्ता स्थळ, दर्शक, स्थितीदर्शक, संख्यादर्शक.... असु शकते उदा. He
would be there तो तेथे असेल.
It would be sufficient
होते / पुरेसे असेल
They would be capable to manage the work
ते /त्या कामाचे व्यवस्थापन्‌करण्यास सक्षम असतील.
Would have + V3
Would = भाकीत किं वा अपेक्षेतुन झालेली प्रस्तावना
have - स्वामीत्व भाव
V3 -लेले / ले / लेली
जेव्हा वक्ता एखादी घटना, घडली, त्या ऐवजी ती कशी घडायला हवी होती हे सांगतो तेव्हा – Would have + V3 चा उपयोग होतो. परंतु हा प्रयोग साधारणत: पुर्व
अट लावुनच अधिक उपयोगात आणतात -
उदा.
If it had rained the grass would have grown पाऊस पडला असता तर गवत वाढले असते. She told me her difficulty 9 would
have helped her.तिने मला तिची अडचण सांगितली असती तर मी तिला साह्य के ले असते. If road had clear we would have reached before
time जर रस्ता मोकळा असता तर आम्ही वेळेआधी पोहचली असतो.
Saraswati campus
186
2
would have been + V3

Would - भविष्यकाळातील किं वा कल्पनेतील भुतकाळ दर्शक, साह्यकारी क्रियापद.
have - स्वामीत्व दर्शी भाव
been - असण्याचे भुतकाळी रुप
V3 - कोणत्याही क्रियापदाचे धातुशाधीत भुतकाळी रुप लेला / लेली / लेले ...
अशा प्रकारे Would have been + V3 म्हणजे जेव्हा वक्त्याला आपल्या कल्पनेतील अवस्था भुतकाळात मांडायची असते तेव्हा अशी वाक्य रचना के ली जाते.
He would have been selected
तो निवडला गेला असता. ह्या ठिकाणी 'He' कर्ता नसुन कर्म ठरतो, म्हणुन हे वाक्य Passive Voice मध्ये होईल (Future Perfect Tense & Passive)विशेषत:
अशी वाक्य रचना सहसा पुर्ण अवस्था किं वा खाद्या अटीच्या संलग्न येत असेल उदा. If we had an idea of his wound, he would have been avoided
for inclusion in team आम्हाला त्याच्या जखमेची कल्पना असती तर त्याला चमुत घेण्यातपासुन टाकले असते. Had they produced their tickets /
identity they would have been permitted to enter the hall | त्यांनी त्यांची, तिकीटे किं वा ओळख दाखविली असती तर त्यांना सभागृहात सोडले असते.
Would have been + noun/ adjective
वर्तमानात राहुन भुतकाळातील काल्पनीक अवस्था व्यक्त करतांना वरीलप्रमाणे वाक्यरचना के ली जाते. परंतु इथेही तेच आढळुन येते की, अशी वाक्ये सहसा स्वतंत्र नसुन
ती कोणत्यातरी पुर्व अटीशी जोडली असतात. उदा. -
If she had been supported properly, She would have been winer of olympic तिला योग्य साथ मिळाली असती तर ऑलपिकची विजेती ठरली
असती.
Had it rained sufficiently our income would have been more
Saraswati campus
187
2
पुरेसा पाऊस पडला असता तर आपके उत्पन्न अधिक असते.

lf empire had impartial, the reusit of the match would have been different
पंच निपक्षपाती असते तर सामन्याचा निकाल वेगळाच लागला असता.
आता “would have had ” असे कु ठे वाचनात आले तर गोंधळ करायचा नाही की साह्य दचकु न जायचे नाही इथे “Had” ला साह्यकारी क्रियापद समजुन “bee”
प्रमाणेच त्याचा अर्थ लावायचा जसे की, -
lf the road had mudy, the rain would had troubled - Us.
रस्ता जर माती - चिखलाचा असता तर पाऊस आपणास त्रासदायक करला असता.
Saraswati campus
188
2
Can हे modal Verb आहे की ते सर्व कर्त्यांसाठी सारख्याच स्वरुपात वापरले जाते. त्याच कर्तानिहाय स्वरुप बदलत नाही. मग त्याचे भुतकाळी रुप modal
verb आहे की ते सर्व कर्त्यांसाठी सारख्याच स्वरुपात वापरले जाते. त्याचे कर्तानिहाय स्वरुप बदलत नाही, मात्र त्याचे भुतकाळी रुप Could आहे हे आपणास माहीत आहे
Can ह्या modal verb चे वाक्यातील स्थानावरून वाक्यातील प्रयोगावरुन किं वा वाक्याच्या आशयाची जशी आवश्यकता असेल त्या अनुषंगाने Can चा वापर के ला जातो.
अशा भिन्न भिन्न वापरातुन Can हे वाक्यात - शक्यता, क्षमता, अनुमतीयाचना, Possibility, Permission, Impossibility इ. भाव प्रदर्शीत करते. उदा. जेव्हा
आपण “He can lift the weight” असे म्हणतो - ऐकतो तेव्हा कर्त्याची क्षमता किं वा कर्त्याविषयीची शक्‍यता, क्षमता, अनुमतीयाचना, possibility, Permission,
Impossibility इ. भाव प्रदर्शीत करते. उदा. “जेव्हा आपण” “He can lift the weight” असे म्हणतो ऐकतो तेव्हा कर्त्याची क्षमता किं वा कर्त्याविषयीची शक्‍यता
वक्त होते “Can I have a seat” इथे वक्ता बसण्याची अनुमती मागतो तर - “Can you help me please” इथे वक्ता बसण्याची अनुमती मागतो तर “Can you
help me please? ” या प्रश्नात विनंतीला अधिक नम्र स्वरुप देतो. आत Can हे समान अर्थाने समाज स्वरुपात सर्व कर्त्यांसाठी कसे उपयोगात येते ते बघुयात Can +
V1
Saraswati campus
189
2
|
We
You
He
she Canpullthetable (Active Voice)
It
They टेबल ओढू शकतो/शकतात/ते
Ram
I
We
You Cant+Bet+V3
He
she Can be taken into consideration
It
They यांना विचारात घेतले जाऊ शकते.
Ram
Saraswati campus

English Landscape 00003

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

English Landscape 00003

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

English Landscape 00003

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ENGLISH GRAMMER PART

Present continuous tense(t2) am/is/are + v4 form of verb

Present perfect continuous tense(t4) has/have been+ v4 form of verb

Past continuous tense(t6) Was/Were + v4 form of verb

Past perfect continuous tense(t8) had + been + v4 form of verb

Future continuous tense(t10) shall/will+be +v4 form of verb

Future perfect tense shall/will + have+ v3 form of verb

Future perfect continuous tense(t12) shall/will + have+been+v4 form of verb

TABLE FOR VOICE:-

साधा वर्तमान काळ Simple present tense(t1) Auxiliary verb/v1 am/is/are + v3

TABLE FOR DIRECT AND INDIRECT SPEECH

Present perfect continuous Past perfect continuous tense

Future perfect tense have+v3 transformed into Past

B] प्रश्नार्थक वाक्‍यांची मांडणी

e) कोणत्‍याही कृ तिविषयी कारणे विचारणाऱ्या प्रश्‍नाचा प्रारंभ 'why' ने के ला जातो.

g) कोणत्‍याही घटना-प्रसंगाची गुणदायत्मक,संख्यात्मक मा‍हिती विचारण्‍याऱ्‍या प्रश्‍नाचा प्रारंभ 'How' ने होता.

काळानुसार क्रियापद कर्ता क्रियापदाचे रूप आवश्‍यकतेनुसार कर्म

काळानुसार अकर्मक कर्ता आवश्‍यकतेनुसार मुख्य क्रियापद कर्म

कर्म काळानुसार अकर्मक कर्ता आवश्‍यकतेनुसार मुख्य क्रियापद

 IMPERATIVE SENTENCES - आज्ञार्थी वाक्‍य

 EXCLAMATORY SENTENCES - उद्गारवाचक

 दर्शक विशेषण जशी ‘a’,‘an’ and ‘the’ ह्याÞ ना उपपद म्हणतात.

indefinite article 'an' is used

Word in English मराठी अर्थ वाक्‍यप्रचार

indefinite article ‘A’ is used For Ex: - a union, a university, a european

‘A’ उपपद वापरणाऱ्‍यासंबंधी आणखी खुलासा :-

English मराठी वाक्‍यप्रचार

3. A bird पक्षी A bird stays before down. पक्षी सकाळप्रर्वी गातो.

4. A boy मुलगा He is a boy तो मुलगा आहे.

6. A university विद्यापीठ This is a university campus. हा विद्यापीठाचा परीसर आहे.

7. A European युरोपीन Germany is a European country. जर्मन हा युरोपीन देश आहे.

8. A union संघटना Formers do not have a union. शेतकऱ्‍याÞ ची संघटना नाही

English मराठी वाक्‍यप्रचार

English मराठी वाक्‍यप्रचार

2) A Tendulkar is one among the Bharat Ratna awarded.

- तेंडु लकर भारतरत्न प्ररस्काराने सम्मातनतांÞ पैकी एक आहे.

3) A Anna Hajare one successful reformer regarding R.T.I .act.

- अण्णा हजारे मा‍हिती अधिकार कायद्याच्‍या संबंधी यशस्वी परीवर्तनवादी आहेत.

‘The’ उपपदासंबंधी खुलासा :-

2) The girl who cried. - रडलेली मुलगी.

3) The lake close to highway. - राजमागाê ला लागून असलेले तळे.

उदा :- 1) The cow is pet animal - गाय हा पाळीव प्राणी आहे.

2) The horse is noble animal - घोडा हा देखणा प्राणी आहे.

4) The rose is the beautiful flower - गुलाबाचे फु ल सुंदर आहे.

2) The sahara is largest desert. - सहारा हे सर्वात मोठे वाळवंट þ आहे.

3) The Himalaya is at north of India. -हिमालय भारताच्या उत्तरेला आहे.

4) The black sea is in Middle East. - काळा समुद्र मध्यप्रर्वेत आहे.

विशीष्ट ग्रंथ नामाआधी ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.

5) The spider man 6) The officer

संगीत वाद्याच्‍या नामाअगोदर ‘the’ हे निश्चित उपपद वापरतात.

1. The cruel are to be tamed क्रु र लोकांना वठ þ णीवर आणले पाहिजे.

3. The weak are deprived. दुर्बळांना वंचित ठेवले गेले.

2. The cow is the useful animals. गाय हा उपयुक्‍त प्राणी आहे.

3. Kiran is the clever girl. किरण ही हुशार विद्यार्थीनी आहे.

4. She is the smart girl. ती च ä णचुणीत मुलगी आहे.

2) Would you pass the sugar? साखर प्रढेþ करशील काय ?

3) The wisdom he shown was great! शहाणपणा महान होता.

उदा :- 1) Fishes swim against flow. 2) Boys like to play.

उपपद लागत नाही.

‘the’ वापरले जाते.