A. Ibigay ang kahulugan ng mga ss.

Maikling Kuwento - Ang maikling kwento o katha ay isang uri ng panitikan na bunga
ng isang maikling guni-guni ng may-akda. Ito ay maaring likhang isip lamang o batay sa
sariling karanasan na nag-iiwan ng isang kakintalan sa isipan ng bumabasa onakikinig.
Ito ay maikli lamang at matatapos basahin sa isang upuan lamang. Iilan lamang ang mga
tauhan. Ang mga kawal ng pangyayari ay maingat na inihanay batay sa pagkasunod-
sunod nito. Ang isang maikling kwento ay mga kwento na mamaari mong tapusin sa isang
upuan lamang ng pagbabasa o kaya'y ang mga kwento na hindi inaabot ng araw para
matapos.

Pabula - Ang pabula ay isang uri ng panitikan na kathang isip lamang na

kinapupulutan ng magandang aral. Mga hayop o bagay na walang buhay ang karaniwang
gumaganap na pangunahing tauhan dito. Kung ang tawag sa manunulat ng maikling
kwento ay “kwentista”, “pabulista” naman ang tawag naman sa manunulat ng pabula.

Parabula - Ang salitang parabula o “parable” sa Ingles ay paghahambing. Ito ay mga

kwento na makalupang pagsulat ngunit may makalangit na kahulugan. Ang mga
nilalaman ng mga parabola ay nagmula sa sulat ng Diyo na pumupuna sa mga
masamang katangian ng tao. Ito ay hindi lamang kwento ngunit nagbibigay aral din at
maatagpuan sa bibliya na nakakapagturo ng mga magagandang asal at ispiritwal. Ito ay
nagmula sa salitang Griyego na “parabole” na ang ibig sabihin ay pagkukumpara. Ang
mga kwentong parabula ay galing sa Panginoon at nagbibigay pangaral sa
sangkatauhan.

Nobela - Ang nobela o novel sa Ingles ay isang sining pamapanitikan na naglalaman

ng mahabang kwento na nahahati sa maaming kabanata. Ang nobela ay nagmula sa
salitang Italyano na “novella” na nangangahulugang balita, salaysay o romantikong
kwento. Nahahanay ito sa kategoryang piksyon na nagsasalaysay ng mga kathang-isip
na kaganapan o sa totoong buhay. Ito ay naglalaman ng dalawa o higit pang mga tauhan,
maraming pangyayari at mga kaganapan sa iba’t-ibang tagpuan. Ang nobela ay binubuo
ng 60,000 hanggang 200,000 na salita o 300-1,300 pahina. Ang nobela ay hindi
mababasa sa isang upuan lamang sapagkat mahaba at madami ang mga kaganapan
dito.

Liham - Ang liham o letter writing ay ang pagpapalitan ng sulat at mensahe na

maaaring maglaman ng impormasyon tungkol sa iba’t ibang paksa. Kadalasan, ang
pagsusulat ng liham ay maaaring para sa sariling kadahilanan na ipapadala sa pamilya,
kamag-anak, at kaibigan ng sumulat o kaya naman ay para sa trabaho at marami pang
iba.
Balita - Ang balita ay isang uri ng lathalain na tumatalakay sa mga kasalukuyang
kaganapan sa labas at/o loob ng isang bansa na nakatutulong sa pagbibigay-alam sa
mga mamamayan. Maaari itong ihayag sa pamamagitan ng paglilimbag,
pagsasahimpapawid, Internet, o galing sa bibig at ikalat sa ikatlong partido o sa
maramihang mambabasa at nakikinig.
 Editorial - Ang editoryal ay hindi lamang kinakasangkapan upang hatakin ang
mambabasa na pumaling sa isang panig ng pananaw o paniniwala, bagkus upang
kumbinsihin—kung hindi man tahasang pilitin—ang sinumang awtoridad o
pinatutungkulan na pumanig at gawin kung kinakailangan ang mungkahi ng isang
publikasyon. Isang lathalahin sa pahayagan o magasin na nagsasaad ng puna ng editor
at kauri nito. Ang isa sa pinakamagaling na katuturan ng editoryal ay yaong nagsasabing
ang artikulong ito’y isang ambag sa pakikipagtalo sa isang paksang napapanahon.

Dula - Ang dula ay isang uri ng panitikan. Nahahati ito sa ilang yugto na maraming
tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado. Ang
dula ay isang uri ng panitikang ang pinakalayunin ay itanghal sa tanghalan. Mauunawaan
at matutuhan ng isang manunuri ng panitikan ang ukol sa isang dula sa pamamagitan ng
panonood. Gaya ng ibang panitikan, ang karamihan sa mga dulang itinatanghal ay hango
sa totoong buhay maliban na lamang sa iilang dulang likha ng malikhain at malayang
kaisipan. Lahat ng itinatanghal na dula ay naaayon sa isang nakasulat na dula na
tinatawag na iskrip. Ang iskrip ng isang dula ay iskrip lamang at hindi dula, sapagkat ang
tunay na dula ay yaong pinanonood na sa isang tanghalan na pinaghahandaan at batay
sa isang iskrip.

Sanaysay -Ang sanaysay o essay sa Ingles ay isang uri ng sulatin may pokus sa iisang
diwa at paksa. Ang isang sanaysay ay kadalasang naglalaman ng mga pananaw, kuro-
kuro, o opinyon ng isang awtor o akda. Ang mga sanaysay ay isang komposisyon na
kalimitang naglalaman ng personal na kuru-kuro ng may-akda. Naipapahayag ng may
akda ang sariling impormasyon, magpahayag ng nararamdaman,magbahagi ng opinyon,
manghikayat ng ibang tao, at iba pa.Gamit ang malawak na pag-iisip maaaring tumalakay
ng iba’t ibang paksa gaya ng pag-ibig, kapaligiran, pamilya, lipunan, mundo, at iba pa.

Alamat - Ang alamat o legend sa Ingles ay may kahulugan na uri ng panitikan kung
saan tinatalakay ang pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig. Ito ay mga kwentong
bayan na karaniwang nagpapaliwanag kung saan nanggaling ang isang bagay. Ito ay
mga kathang-isip na nagpasalin-salin sa mga henerasyon kung kaya’t ito ay buhay na
buhay pa rin hanggang ngayon.

Bagama’t nakakatuwang basahin ang mga alamat, minsan ay hindi naman kapani-
paniwala ngunit sadyang may magagandang aral. Aral na hindi lang pambata kundi pati
na rin sa mga matatanda.

Mitolohiya - Ang MITOLOHIYA ay isang anyong panitikan kung saan karaniwang

tumatalakay sa mga diyos o diyosa at nagbibigay ng mga paliwanag hinggil sa mga likas
na kaganapan. Kadalasang ang mga normal na karakter ay naniniwala o sumasamba sa
mga diyos at diyosa na kanilang pinaniniwalaang gumawa ng mga bagay-bagay sa
kanilang kapaligiran. Ang MITOLOHIYA rin ay koleksyon ng iba’t-ibang mga akda ng mga
tao na nagnanais pa na pag-aralan ng mabuti o alamin ang iba’t-ibang kwento na
mayroon sa isang lugar o sa isang komunidad.
 Kuwentong bayan - Ang kwentong bayan o folklore sa Ingles ay may kahulugan na
mga salaysay mula sa kathang isip ng mga Pilipino. Ang mga tauhan sa kwentong bayan
ay kumakatawan sa pag-uugali at mga turo ng mamamayan. Ito ay binuo upang ipahayag
ang mga sinaunang pamumuhay ng mga tao na siyang naging gabay hanggang sa
kasalukuyang pamumuhay. Dagdag pa rito, malaki ang parti ng kwentong bayan sa atin
sapagkat kumakatawan ito sa ating kaugalian at tradisyon. Sumasalamin rin ito sa ating
pananampalataya at pagharap sa mga problemang ating kinakaharap sa araw-araw.
Bagama’t nakakatuwa ang mga kwentong bayan, minsan ay hindi naman kapani-
paniwala ang ito ngunit sadyang may magagandang aral. Aral na hindi lang pambata
kundi pati na rin sa mga matatanda. Nawa sa pamamagitan nitong kahulugan ng
kwentong bayan, ating naintindihan at naisaisip ang kung ano ba talaga ang kwentong
bayan.

B. Pumili ng isang maikling kuwentong pambata na nakasulat sa ingles at isalin sa wikang

Filipino.
Isulat pareho ang ingles at Filipinong salin dito.

The Goose that laid Golden Eggs

Once upon a time, there lived a poor farmer in a village with his wife. One day, the
farmer bought a goose thinking that the goose will lay eggs which he can eat and sell
the remaining. He took the goose home and made a nest for it to lay eggs.
Next day morning, the farmer went to the nest to check if the goose has laid any eggs.
To his surprise, the goose had laid a golden egg. The farmer went to the town and sold
the golden egg for a good price. The goose started laying a golden egg every day. The
farmer sold those eggs and made a good fortune. As the farmer started becoming richer
and richer by selling the golden he became more greedy too.
One day, while the farmer and his wife were talking, his wife said: "If we could get all the
eggs that are inside the goose we could be richer faster”.
"You are right," said the farmer, " we wouldn't have to wait for the goose to lay her egg
every day."
So, the couple decided to cut open the goose and get the gold mine inside the goose all
at once.
Next day, they went to the nest and killed the goose and cut her open only to find that
she was just like every other goose. She didn’t have any golden eggs inside her.
Now, the farmer and his wife had lost the goose and they would never get any golden
eggs again.
Filipino:
Ang Gansa na naglagay ng mga Gintong Itlog
Noong unang panahon, may nakatirang isang mahirap na magsasaka sa isang nayon
kasama ang kanyang asawa. Isang araw, bumili ang magsasaka ng gansa sa pag-
aakalang mangitlog ang gansa na maaari niyang kainin at ibenta ang mga matitira.
Inuwi niya ang gansa at gumawa ng pugad para ito ay mangitlog.
Kinabukasan ng umaga, nagpunta ang magsasaka sa pugad upang tingnan kung ang
gansa ay nangitlog. Sa kanyang pagtataka, ang gansa ay nagitlog ng isang gintong
itlog. Pumunta ang magsasaka sa bayan at ibinenta ang gintong itlog sa magandang
presyo. Ang gansa ay nagsimulang mangitlog ng gintong itlog araw-araw. Ibinenta ng
magsasaka ang mga itlog na iyon at nagkamit ng magandang kapalaran. Habang ang
magsasaka ay nagsimulang yumaman at yumaman sa pamamagitan ng pagbebenta ng
ginto ay naging mas sakim din siya.
Isang araw, habang nag-uusap ang magsasaka at ang kanyang asawa, ang kanyang
asawa ay nagsabi: "Kung makukuha natin ang lahat ng mga itlog na nasa loob ng
gansa ay mas mabilis tayong yayaman".
"Tama ka," sabi ng magsasaka, "hindi na natin kailangang hintayin na mangitlog ang
gansa araw-araw."
Kaya, nagpasya ang mag-asawa na putulin ang gansa at kunin ang minahan ng ginto
sa loob ng gansa nang sabay-sabay.
Kinabukasan, nagpunta sila sa pugad at pinatay ang gansa at pinutol ang mga ito para
lamang makita na siya ay katulad ng iba pang gansa. Wala siyang anumang gintong
itlog sa loob ng katawan ng gansa.
Ngayon, ang magsasaka at ang kanyang asawa ay nawalan ng gansa at hindi na sila
makakakuha ng anumang gintong itlog.
C. Isalin ang sumusunod na kuwento sa wikang Filipino.
Once upon a time, there was a kind girl named Cinderella. All of the animals
loved her, especially two mice named Gus and Jaq. They'd do anything for the girl
they called Cinderella. Cinderella lived with her stepmother and her two
stepsisters, Anastasia and Drizella. They were very mean to Cinderella, making her
work all day cleaning, sewing, and cooking. She tried her best to make them happy.
Cinderella's stepmother, Lady Tremaine, was cold, cruel, and jealous of
Cinderella’s charm and beauty. She enjoyed giving Cinderella extra chores to do,
such as bathing her cat, Lucifer. One day, a messenger arrived with a special
invitation. There was going to be a royal ball at the palace! The King wanted his
son to find a bride. Every young woman in the kingdom was invited—including
Cinderella! Cinderella was very excited about the ball. In the attic, she found a dress
that had belonged to her mother. It was a bit old-fashioned, but Cinderella could
make it beautiful!

Noong unang panahon, may isang mabait na babae na nagngangalang Cinderella. Mahal
siya ng lahat ng hayop, lalo na ang dalawang daga na nagngangalang Gus at Jaq.
Gagawin nila ang lahat para sa babaeng tinawag nilang Cinderella. Si Cinderella ay
tumira kasama ang kanyang madrasta at ang kanyang dalawang kapatid na babae, sina
Anastasia at Drizella. Napakasama nila kay Cinderella, kaya buong araw siyang naglilinis,
nananahi, at nagluluto. Ginawa niya lahat ng kanyang makakaya para mapasaya sila.
Ang madrasta ni Cinderella, si Lady Tremaine, ay masama, malupit, at naiinggit sa
kagandahan taglay ni Cinderella. Nasiyahan siya sa pagbibigay kay Cinderella ng mga
karagdagang gawain, tulad ng pagpapaligo sa kanyang pusa na si Lucifer. Isang araw,
dumating ang isang mensahero na may dalang espesyal na imbitasyon. Magkakaroon
ng royal ball sa palasyo! Nais ng Hari na makahanap ng mapapangasawa ang kanyang
anak. Ang bawat kabataang babae sa kaharian ay inanyayahan—kabilang si Cinderella!
Tuwang-tuwa si Cinderella tungkol sa magaganap na okasyon. Sa pagitan ng kísame at
bubungan, nakita niya ang isang damit na pag-aari ng kanyang ina. Medyo makaluma,
pero kayang-kaya itong pagandahin ni Cinderella!