KRISTIAN NUN Isua Krista tel lo chuan tumah kan insiamtha zo lova.

Mi tam
Tirh. 11:26. 1 Kor. 12:3. Eph 6:12 takin mahni theihna hmanga an sualnate siamthat (repair) an tum
thin. Mahse Kristaah chuan siamthat ni lovin mi thar kan ni zawk.
Kristian chu tunge? Engnge a nih? Isua zui hi engnge a nih?
Kristian nuna nunga, Pathian chhandamna hi hmang chhuak
Isua Krista zuitute hi Antiokei khua-ah khan Kristian te tia koh tur chuan neih / chan ve hmasak phawt a ngai. Isua nei ve lo tan
hmasak ber an ni a (Tirh. 11:26). A hma chuan Zirtirte, Nazaret mi, Kristian (Isua zuitu) nuna nun a theih ve tak2 loh. Chhandamna
Galili mi, Unau, tih an ni thin. changtute chuan chhandamna kan chan tawh chu hlau leh khur
Paula &Barnaba te khan Antiokei khuaah kum khat chhung zet chung pawhin kan thawhchhuahpui mai thin zawk a ni Phil 2:12.
rawngbawlna an nei a. Chuta Isua Krista zirtirna pawma Isua
zirtirna zuitute kha Isua ring ve lote laka an danglam bik avangin Kristian chu tunge ni ta...?
nihna thar “Krista zuitu - Kristian” tiin hming an phuahsak ta a ni.  Kristian chhungkua atanga rawn seilian a..Bible chhiar leh
Chutiang chu kristian tih hming lo chhuahna bul a nih takah tawngtai te, inkhawm te leh thil tha tih te hi Kristian te tih thin
chuan, keini hi Kristian – Isua Krista zuitu tih hming pu tlak hi kan chu ni mahse hetiang tih avang hian Kristian / Ringtu kan ni ve
ni ve takmeuh em? Engnge Kristian tih chu a awmzia ni a, Isua zui ta tihna a ni kher lo. Kristian chu Pathian mi, Pathian ram thleng
awmzia chu eng nge ni ta a, engtia zui tur nge tih te i han ngaihtuah tur sawina a ni a, heng – piangthar, chhandam, ringtu tih te nen
ho teh ang... Kan sawikim vek seng lovang a, kan ngaih pawimawh hian thuhmun a ni. Chuvangin, ngaihsam taka Sakhuana chi
zual chauh te han thlur bing ta ila. khat ang a Kristian ka ni tia sawi liam ve mai chi a ni lo..
D.L. Moody-a chuan : "Vawi tam tak ka mi hmuhte hi  Kristian chu - Thlarau thianghlim zarah...
'Kristian i ni em?' tiin ka zawt thin a. 'Aw ni e. Kristian ka ni asin, 1) Billy Graham : A person that has a Personal encounter with
chawlhni apiangin Biak Inah ka inkhawm a, Baptisma ka chang Jesus Christ. Isua Krista nen mimal taka / ngeia intawng /
tawh a, Lalpa zanriah sakramen te changin ka tawngtai ve thin a, intawk tawh.
Ka piangthar tihna a ni mai lo em ni? Pianthar tawh chuan thil tha 2) A nuna Isua a chen thin. Isua neitu - Lal bera neitu. 1 Kor. 12:3
tih tur a ni mai lawm ni?' tiin min chhang thin a. Chu2 Kristian
nihna, piantharna a ni mai lo. He zawhna hi inzawt theuh ang u – Kristian chu a huho nilo, mimal ngeia Lal Isua nena intawng
„Ka piangthar em? Thihna atangin nunnaah ka lut tawh tawh, chumi avanga thutlukna nghet tak siam a, Lal leh
takmeuh em? Mi thenkhat chuan thil tha tih tur an ruahman te an ti Chhandamtua pawm a, Isua hi ka ta a ni a, Ama ta ka ni, A tel lova
zova, thil dang an ruahman leh a, chu chu piantharnaah an ngai... nung thei tawh lo, tlei zo tawh lo te hnenah Isua a cheng thin..!!
Mahse, Lal Isuan 'Mi tupawh tuiah leh thlarauah a pian loh chuan 2 Kor. 5:15 tih thu angin an nunah a Lalber a; A tan an nung
Pathian ram a hmu thei lovang' a lo ti mai a ni" tiin a sawi a. tlat a.., an nuna Isua neitu leh Isua ta an nihna chuan A tan
programme a neih tir a, Isua tana thil tih tum an nei zui ngei ngei
Kristianna hi Thlarau lam thil a ni a, Thlarau Thianghlim zarah thin. Chutiang nun chu ka nei em tih mahni lo inenfiah ila.
chauh Kristian (Isua zuitu, Ringtu) a nih theih tihna a nih chu..
 Kristian nun dan tha tam tak tet te atanga lo hre tawh te kan 2 Kor 5:17 - Thil hluite chu a ral ta, ngaiteh a lo thar ta tih angin
ni a, mahni theihna leh chakna hmangin Ringtu nun dana nun tum - tih thin, chin thin, ngaihtuah thin, sawidan thin thalo zawng2 a
pawh kan tam. Mahse Isua nei lotu tan Kristian (Ringtu) nuna nun inthlak a. Mihring thar a lo ni ta thin a ni.
ve ngawt a theih loh. A chhan chu Kristian chu a nuna Isua neitu Pathian khawngaihna a zarah mihring thar ka ni ve takmeuh em?
a ni a, Isua chenna a ni tlat.. Hma ka sawn em tih mahni theuh lo inenfiah ila. Ringtu ka nihnaa
Kristian nuna nun chu Kristian te tan chauh a theih a ni. A danglamna keimahah a la awm lo a nih chuan inenfiah a ngai...
chhan chu - Lal leh Chhandamtu atana Lal Isua kan pawm rualin Lal Isua chuan An rahah in hre mai ang a tih angin Ringtu
Thlarau Thianghlim chuan min chenchilh nghal a, a hmaa min tak kan nihna hi kan nundanah lang zel rawh se. (Thlarau rah chu
thununtu thlarau sual kha Pathian Thlarauin a rawn luahlan ta a. Gal. 5:22 ah kan hmuh kha maw..)
Thinlung thlakthlengna, Ezekiela 36:26-in a lo sawi angin Thinlung Chuvangin, Heng te hi zawhna pawimawh a va ni em?
thar tisa anga nem pek kan ni ta. Lal Isua nen hian kan lo intawng tawh em, Amah neitu ka ni em,
Tichuan, Thlarau Thianghlim zarah Isua Krista hnungzui thei nun thlak danglamna leh Ama Lalberna keimahah hian a thleng em?
tura chakna leh theihna kan lo nei ta thin a ni. Kristian nundan turin kan nung takmeuh em...?
Tumahin Kraws nun – Khenbeh nun kaltlang lovin Kristian nun Ni ve a inngai si hian kan lo ni lo reng palh ang e!! (Ka
a neih theih loh. Châkna sual leh thlemna a lo kal apiangin – “eee Testimony)
kei chuan ka ti thei tawh lo, Isua zarah mihring thar ka ni tawh a, Tichuan, Kristian chu tunge a nih a, engnge a nih chiah tih chu
Isua vangin thil sual ka ti ve thei tawh lo..” ti nun kha Thlarau lo duhtawk ta phawt ila... Kristian kan lo nih takah chuan
thianghlim puihnain a lo nei thei ta thin a ni. Isua zara a nihna thar pawimawh em em mai a awm ta a. Chu chu -
kha a hre ranin sual kha a lo khengbet ve hmiah2 zel a nih chu.
Kristian nun chu engnge ni a? Engtia nun tur nge?
Miin Thlarau thianghlim zara Lal Isua hi a lo rin hnua a nuna
thleng ngei ngei thin langsar deuh chu – I. Kristian nun chu Inlaichinna – Inneihna a ni:
Kristian nun (Ringtu nun) chu Isua nena Inneihna, Lendunna a ni.
Nun thlakthlengna, danglamna a thleng thin – Thil thlir dan
Inlaichinna tha, inneihna tlo leh tha nei tur chuan hun tha
leh ngaihtuah dan (attitude) te, nundan leh khawsa zia te, tawngkam (quality time) hman dun tam a ngai...
hman te a lo danglam a. Vawi leh khata inthlak danglam nghal thut Inneihna chu Inneih ni thuchham angin a nuamah pawh a
a awm rualin Pathian Thlarau puihnaa insiamtha zel nun a thleng hrehawmah pawh damchhung hun hmandunna a ni a. Ringtu nun hi
thin. vawikhata tih hluai lam a ni lova, a tlo thin.
Mahni hmasial taka mahni thatna tur chauh dah lian ber thin Inngaihzawn laia tha inti taka inrim leh lendun ang chauha
khan amah aia dah len zawk – Pathian a lo nei ta a. Matt. 16:24 - Isua hi ngaihsan a, a chang2 a tih ve zeuh zeuh ringawt kha a ni
Mahni inngaihtuah chang lovin (mahni hrehawm pawisa lovin) lova.. Nupa anga damchhunga chengduna, inzuia lendunna thil a ni.
Pathian tan a hun leh nun a lo hmang zo tawh zawk thin a ni.
 Inneih Ni hi a bul tanna chauh a ni angin Isua Krista Lal leh 1) Tawngtaina – Nitin Isua pawla tawngtaina hun hman.
chhandamtu kan pawm ni hi a bul tanna chauh a ni. Nupa nun chu Tawngtai hi zir theih a ni a, Zirtirte khan Isua kha tawngtai dan
damchhung daih thil tak2, hna tak2 thil thil a nih angin Kum 10-60 min zirtir rawh an ti a nih kha.
chhung chen dun, ruahmana tih dun, hrehawm chi hrang2 paltlang Keini pawh Ke-a kal kan zir a, Motor khalh te pawh kan zir
dun a ngai angin Kristian (Ringtu) nun chu damchhung mai ni lo, thin. Kristian nun hi mahnia nun chhoh mawlh2 a ni lo va. Isua kan
thih hnu piahlam Chatuan daih thil a nih avangin Amah nen lo neih / pawm veleh Thlarau Thianghlimin min chenchilh nghal a,
chuan paltlang ngaihna a awm lova, Amah nena lengdun tlat zel min tichakin min pui thin a ni. Tawngtai dan tur kan hriat loh lai
nun hi Kristian nun chu a ni. pawha min puih thin thu Rom 8:26 ah kan hmu.
Châk lai leh a lan lai chauha tawngtai tur kan ni lo va. Nitin a
II. Ringtu nun chu nausen anga thanglian thin a ni.(I Pet. 2:2) hranpaa tawngtaina hun leh hmun kan nei thin tur a ni. Biak In leh
(2 Pet.3:18) Chawei dawn mut dawn hunbi nei chauha tawngtai tur kan ni lo.
Nausen chu hnutetuia chawm a ni a, a lo thanlen zelah chawtak Kan ram Lal ber – CM, President, PM nena inkawm tur ni ta
a chawmlen a ni chauh thin. Chutiang chu ringtu nun nena tehkhin ila kan in buatsaih uluk ngawt ang. Chutiang aia Lal zawk Lei leh
a ni (1 Kor.3:1-3). Van Lal ber nena hun hmang dun tur, inkawm dun tur kan ni tih i
Nausen tawngthei tir (ka u fa te) chu an lawmawm em2 a. hre thar theuh ang u.
Mahse kum tam tak hnuah pawh fiahlo taka an la tawng chuan Hnamdang Pathian lem te ang a awm hun nei ni lo, duh2
diklo a awm tihna a ni. huna biak pawh theih Pathian kan nei hi a va ropui em!
Chutiangin keini pawh Isua ka nei kan tih fe hnuah pawh (Pu Bela tawngtai testimony)
Pathian thu pawh chhiar ngai lem lo leh Pathian thu hriatna
kawngah pawh hmasawn lem lo. Thlarau nun kawnga hmasawn lo 2) Bible chhiar – Genesis atanga Thupuan in a tarlan tum ber
chu eng emaw dik lo a awm tihna a ni ang. chu Isua Krista a ni. Taksa a awm a, kan chhunga awm, keimahni
Kristian nun chu Pathian khawngaihna a zara thanglian thin a ni min ti nungtu chu kan thlarau hi a ni a, kan nihna phochhuaktu ber
a. Nausen a lo thanglian ang hian, Isua hriatnaah kan thanglian thin chu kan Thlarau nun hi a ni.
a. Rom 10:17 in a sawi angina Isua kan hriatna hian Amah kan Taksa tana chaw tha nitin ei thin hian kan thlarau nun tana
rinna a siam a, min ti puitling thin.. chaw tha nitin kan ei thin em? Taksa thih hnu pawha chatuana
Isua hriatna dikah chuan na chunga damna a awm a, hah nung tur chu Thlarau hi a ni.
chunga hahchawlhna a awm a, buaina leh harsatna kara Bible chhiar ngailo tan Hnehtu nun, hnehna nun a neih theih
thlamuanna leh Pathiana lawmna a awm thin. ngai loh. Ringtu chak nih a har thin.
Bible kan chhiar hian engnge Pathianin ka hnenah sawitur a
Thanlenna atana pawimawhte: neih tih beiseina nen chhiar thin ila. Chhiar liam mai lovin eng nge
min hriattir a duh a, eng nge he Bible thu hian sawi a tum tia Isua tana Êng thei lova min delh bet tu hrang2 te hi thawhsan
Pathian hnena zawt chungin kan chhiar thin tur a ni. ila Isua nen i êng chhuak ang u. Kan awmna hmun apianga
Tihdan phung, a tha tih vanga chhiar liam puat mai tur kan ni khawngaihna chi a al nun ni chhuak turin inbuatsaih ila..
lo. Pathian aw hre tur ngeia uluk taka rilru leh thinlung zawng2 a Chiin chawhmeh a ti tui angin midang ti tui tu i ni zel ang u.
kan chhiar thin phawt chuan Pathian nen inpawhna thuk zawk kan
nei ang a, Amaha lawmna thar kan nei zel ang. Êng reng2 chuan tiengtu (power source) a nei thin, Isua
Kan hriat leh ngaihthlak tam ang hua kan nuna thil a tihtheih neilotu tan a en ngawt theih loh chu vangin Kristian ka ni takzet
loh fo chhan chu kan zir chian peih lo thin vang a ni. (Joyce M) em? Isua ka nei tawh takmeuh em? Kristian nundanin ka nung em?

3) Mahni inthununna – Discipline hi a pawimawh. Zirtirte Mahni nihnaa la chiang lo ten Pathian pan ila, puih kan ngaih
pawh kha Disciples tih an ni. Ringtu nun hi intlansiak nun te, chuan inpuih tir ngam ila, zaninah ngei hian I chiang ngam ang u.
inbuan, insual, etc nun nena tehkhin a ni. Pathian thu hmanga Mahniah chianna a awm ngai lo, Isua ah zel lo chuan. Thlir tur dik,
inthunun thin nun a ni. en tur dik en a va ngai em!!
Kan thil hmuh leh hriat te hian kan rilru a kaihhruai thui thin
em avangin kan thil en leh chhiar leh sawi ah te fimkhur a ngai a, Tin, a chiang tawh te pawh a tana eng chhuak turin i inhlan
Pathian thu hmanga inthunun thin a ngai a ni. Chumi ti tur chuan thar zel ang u
mahni theihna chuan a tlin thin lo, a ti theitu Pathian au ila a
Thlarau thianghlimin min pui zel ang.
Discpline a awm loh avanga tlukchhiatna a va tam em!

4) Kohhran – Mahnia ringtu nun zawh tura tih kan ni lova.

Inkhawm thin tur te, intichak tawn tura thupek kan ni. (Hebrai
10:25; Jakoba 5:16; 1 Petera 1:22)
Mahnia Pathian be tura fianrial neiha Bible chhiar thin te leh
mimala thuhretu nih chu a tul tak meuh mai. Mahse, Kohhran
kalsan zawnga khawsak chu tlukchhiatna, chauhna a ni.
5) Thuhretu – Nun leh tawngkain. Khawi hmunah pawh..
Thumak ka sawi nin theihloh chu kalvari tlang chanchin a ni.
Testimony te in share thin ila.
Kan thil tih thin hian Pathian min phatsan tir lo sela.
Khawvel eng tura a aiawha a dah te kan ni.
Bible sawi dan pawimawh zual te – Misual hremhmun tla mai tur, Pathianin thiamchantirna
changtu; mi bawlhhlawh chatuan atana tihthianghlim niin, chu
1. Kristiante chu thilsiam thar kan ni. “tupawh Kristaa a awm Pathian thianghlimna tawmpui tura thiamchantirna chu nunpuiin
chuan thil siam thar a lo ni a; thil hluite chu a ral ta a; ngai teh a nunah Pathian aia lian zawk reng reng a awm tawh thin lo.
u, a lo thar ta.” 2 Kor. 5:17. He changin a tarlan chian em em Heb. 10:14 - Thil hlan pakhat chauhvin tihthianghlim tawhte
chu Kristian chu siamthat ni lovin, Isua Krista avangin mi thar, a chu chatuan atan a tifamkim tawh si a.
hmaa sual thununna hnuai ami ni tawh lo, thununtu leh hruaitu
thar nei, mi danglam; mi piangthar a lo ni ta. 4. Kristiante chu Chatuan nunna neitute kan ni.Johana 3:16 -
I Samuela 10:6- ..LALPA thlarau nasa takin i chungah a lo Pathianin khawvel a hmangaih em em a, chutichuan a Fapa mal
thleng ang a... mi danglam daihah i lo chang mai ang. neih chhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an boral loh
va, chatuana nunna an neih zawk nan.Isua ringtute chu chatuana
2. Kristiante chu man neia lei / tlanchhuah (redeem) kan amah nena Vanrama chen min tiam a ni.
ni.Pet. 1:18,19 - in awm dan engkhaw ni lawilo lak ata chu, thil
chhe thei, tangka leh rangkachaka tlan in ni lo va, beram no 5. Kristiante chu chawimawiin kan la awm dawn. Rom 8:30 -
hmelhem lo leh bawlhhlawh kai lo thisen anga Krista thisen hlu Tin, a ruat lawkate chu a ko bawk a; tin, a kohvate chu thiam a
chuan tlan in ni zawk .. A man pe tu, a leitu chu a neitu a nih chantir bawk a, tin, thiam a chantirate chu a chawimawi bawk
tawh avangin minleitu Pathian duhdanin, a duhzawng eng nge a. Rom 5:1 a kan hmuh angin rinna avanga thiamchang kan ni a.
tih chu a nunah a lian ber thin. Eng hi nge sual tih lam a Rom 8:30 a kan hmuh leh angin chawimawina chu Pathianin
ngaihtuah hman lo? thiam a chantir zawng2 te tan a ni.
A sual em, a him chin a ni em tih ringawt ngaihtuaha buai hi
chu – Mi tu emaw, kham panga kawngpui siama a kotlang tlak Kristian inti tam tam harsatna–
palh hlauhawm taka kal tum reng ang mai a ni. i) Kristian in ti si, mahse Pathian duhlohzawng ti lui
reng si..
3. Kristiante chu thiamchantir kan ni. Rom 5:1 - rinna avanga I Joh. 3:6- Tupawh amaha awm reng chuan thil a tisual lo;
thiam changa awmin,kan Lalpa Isua Krista avangin Pathian tupawh thil tisual chuan amah chu a hmu lo va, hriat pawh a hre
nen inremin i awm ang u.. hek lo.Kristiante nundan tur a ni lo.
Rom 8:33,34 - Pathian mi thlante chu tuin nge hek ang? ii) Kristian in ti, a hnua Isua Krista phatsan leh si...
Thiam chantirtu kha Pathian a ni si a. Tuin nge thiam loh I Joh. 2:19 Anni chu kan zing atangin an chhuak a,
chantir ang? Thia kha Krista Isua chu a ni si a; a ni, tho leh ta nimahsela keimahni mi tak an ni lo ve; keimahni mi tak ni sela kan
zawk a, Pathian ding lama awma min sawisaktu bawka kha a ni. hnenah an awm ve zel tur a ni si a; nimahsela an zain keimahni mi
tak an ni lo vek tih a lan fiah theih nan min chhuahsan ta a ni.
Kristian an lo ni ve reng2 lo..

Chhandamte chu Pathian hmangaihna a ta chu thenin kan awm ang

em?

Rom 8:35-39 -Krista hmangaihna ata chu tuin nge min then
ang? Hrehawmnain emaw, lungngaihnain emaw, tihduhdahnain
emaw, tamin emaw, saruaknain emaw, hlauhawmnain emaw,
khandaihin emaw min then ang em ni?
Then suh e, chung zawng zawngah chuan min hmangaihtu
avang chuan, ropui taka ngamtu kan ni.Thihna te, nunna te,
vantirhkoh te, lalna te, thil awm sa te, thil lo la awm tur te,
thiltihtheihna te, sanna te, thukna te, thil siam dang reng rengte
pawhin, kan Lalpa Krista Isuaa awm Pathian hmangaihna ata chu
mi then thei lovang tih dik takin ka hre si a.

Johana 10:28-29 - an hnenah chatuana nunna ka pe a;

kumkhuain an boral lo vang a, tuman ka kut ata mi chhuhsak hek lo
vang. Anni mi petu, ka Pa chu, mi zawng zawng aia ropui ber a ni
a; tuman Pa kut ata chu an chhuhsak thei lo vang.

Juda 24:25 - Tichuan, in tluk loh nana veng thei che u leh a
ropuina hma taka nasa zeta hlimin bawlhhlawh kai lova dah theitu
che u, kan Chhandamtu Pathian taka chauh....