Samuel Johnson
Samuel Johnson
Engelse skrywer, digter en leksikograaf
Gebore
18 September 1709
in Lichfield, Staffordshire,
Engeland
Oorlede
13 Desember 1784
in Londen, Engeland
Bekende werke
A Dictionary of the English Language (1755)
Rasselas (1759)
A Journey to the Western Islands of Scotland (1775)
Lives of the Most Eminent English Poets (1779-81)
Eggenote
Elizabeth Jervis Porter (1689-1752)
Samuel Johnson (* 18 September 1709, † 13 Desember 1784), dikwels net Dr Johnson genoem, was 'n Engelse skrywer wat as digter, essayis, moralis, literatuurkritikus, biograaf, redakteur en leksikograaf 'n bydrae van blywende betekenis tot die Engelse literatuur gelewer het. Johnson, 'n toegewyde wetenskaplike, Anglikaan en konserwatiewe politikus (Tory), staan sentraal in James Boswell se Life of Samuel Johnson, een van die mees gewaardeerde biografiese werke in die Engelse literatuur.
Johnson, 'n boorling van Lichfield in die graafskap Staffordshire, was die seun van 'n boekhandelaar en het sy skoolopleiding by die Lichfield Grammar School ontvang. Daarna het hy sowat 'n jaar lank klasse by die Pembroke-kollege in Oxford bygewoon voordat 'n gebrek aan fondse hom genoodsaak het om sy studies te staak. Nadat hy aanvanklik 'n heenkome as onderwyser gevind het, maar geen permanente aanstelling in die onderwysbedryf kon kry nie, het Johnson hom in 1737 in Londen gevestig waar hy bydraes vir The Gentleman's Magazine begin skryf het. Die groot verskeidenheid onderwerpe en die hoë gehalte van sy artikels het hom geleidelik 'n reputasie as talentvolle skrywer besorg. Sy vroeë werke sluit die biografie The Life of Richard Savage, die gedigte London en The Vanity of Human Wishes en die toneelstuk Irene in.
In 1747 het 'n sindikaat van boekdrukkers aan hom die opdrag gegee om 'n woordebook van die Engelse taal saam te stel. Saam met agt medewerkers, wat almal in sy huis naby Fleet Street gewerk het, het dit Johnson sowat agt jaar geneem om sy Dictionary of the English Language te voltooi. Op 15 April 1755 is die werk gepubliseer. Die woordeboek was nie die eerste werk van sy soort nie, maar word nogtans as die belangrikste in dié tydperk beskou.[1] Vyf verdere uitgawes het gedurende sy lewe verskyn, terwyl 'n sesde in die jaar van sy afsterwe gepubliseer is.
Reeds in 1735 het Johnson met Elizabeth Porter - 'n weduwee wat twintig jaar ouer as hy was - in die huwelik getree. Sy is in 1752 oorlede, en kort daarna het Francis Barber, 'n vroeëre slaaf uit Jamaica, as bediende in Johnson se huis ingetrek om daar - net soos Johnson se vrou en kinders - sowat dertig jaar met hom saam te leef en uiteindelik ook sy erfgenaam te word. Vir die grootste deel van sy lewe - en ondanks die sukses van sy woordeboek - het Johnson onder moeilike finansiële omstandighede gebuk gegaan. Eers in 1762 het 'n regeringspensioen sy situasie verlig.
In 1763 het Johnson kennis gemaak met James Boswell, 'n jong Skotse advokaat wat sy naam met die biografie Life of Samuel Johnson, wat in 1791 gepubliseer is, onsterflik sou maak. Saam met Boswell het Johnson in 1773 'n rondreis van drie maande deur die Skotse Hoogland en die Hebride-eilande onderneem, en albei het hul reiservarings in verhale gepubliseer. Johnson het in die 1770's ook vir langer periodes in Edinburg gebly.
As een van die voorste persoonlikhede van Londen se literêre lewe het Johnson vriendskapsbande met bekende kunstenaars en skrywers gesmee, waaronder Joshua Reynolds, Edmund Burke, Oliver Goldsmith en David Garrick. Johnson het 'n besonder hegte band met Henry Thrale, 'n welvarende brouer en parlementslid, en sy vrou Hester ontwikkel en 'n deel van hul familie geword. Hul Londense wonings was 'n tweede tuiste vir Johnson.
Op 13 Desember 1784 is Johnson in Londen oorlede waar hy in die Westminster-abdy begrawe lê.
Verwysings
[wysig | wysig bron]Normdata  |
|
|---|