Matt Damon
Matthew Paige Damon (8 d'ochobre de 1970, Cambridge), más conocíu como Matt Damon, ye un actor de cine, guionista, productor de cine, escritor, actor de voz, actor, productor de televisión, productor y actor de televisión d'Estaos Xuníos. La so carrera empecipiar a raigañu del ésitu de la película Good Will Hunting (1997), a partir d'un guión escritu col so amigu Ben Affleck. Foi ganador del premiu Óscar al meyor guión orixinal por Good Will Hunting y nomáu a meyor actor pol mesmu trabayu.[5]
Damon dende entós participó en películes d'ésitu comercial como Saving Private Ryan (1998) o dando vida a Jason Bourne.
Biografía
[editar | editar la fonte]Primeros años
[editar | editar la fonte]Matt Damon nació en Cambridge (Massachusetts), fíu de Kent Telfer Damon, axente inmobiliariu y ex corredor de bolsa, y de Nancy Carlsson-Paige, maestra infantil y profesora na Universidá de Lesley y tien un hermanu, Kyle, que ye un escultor y artista.
Estudió na Cambridge Rindge and Latin School en Cambridge, onde entabló amistá con un vecín y tamién alumnu d'esta escuela, Ben Affleck, con quien compartiría'l mesmu pruyimientu de convertise n'actor cinematográficu. Finalmente xuntos protagonizaron y escribieron el guión de la película Good Will Hunting cola que ganaron un premiu Óscar al meyor guión orixinal. Graduóse en 1988 y empezó a estudiar na Universidá de Harvard, pero nun llegó a rematar por cuenta de qu'empezó colos sos primeros trabayos.
Carrera
[editar | editar la fonte]
El so primer trabayu cinematográficu foi en 1988, na comedia romántica Mystic Pizza y tuvo pequeños trabayos n'otres películes como School Ties, xunto a Brendan Fraser y Chris O'Donell; Geronimo: An American Legend, xunto a Gene Hackman y Jason Patric o Courage under fire xunto a Denzel Washington y Meg Ryan. (Hai qu'esclariar tamién, que cuando tenía 18 años d'edá, foi futbolista profesional en Red Bulls F.C y que consiguió ser el goliador de la lliga d'Estaos Xuníos)
Un ésitu más atayante llegaría-y en 1997 col so propiu guión y la so interpretación en Good Will Hunting onde trabayó con Ben Affleck y Robin Williams y valió-y un Óscar como guionista y la so primer candidatura como actor (la segunda llegó-y nel añu 2010 pol so papel n'Invictus)
A partir d'ende lloviéron-y les ufiertes de trabayu y empezó a interpretar diversos personaxes como l'asesín Tom Ripley en The Talented Mr. Ripley pol que foi nomáu al Globu d'Oru como meyor actor "drama"; l'ánxel cayíu de Dogma, na que volvió trabayar con Ben Affleck; l'hermanu siamés de Pegáu a ti onde compartía cuerpu con Greg Kinnear; Gerry, onde interpretaba al personaxe que daba nome a esta película esperimental dirixida por Gus Van Sant; un xugador de golf en The Legend of Bagger Vance, na que trabayó xunto a Will Smith o'l cow-boy aventureru de All the Pretty Horses onde compartió cartelu con Penélope Cruz y Henry Thomas.
En 2001 participaría xunto a otres estrelles de Hollywood como Brad Pitt, George Clooney y Blake Lively na primer película de la saga Ocean's, dirixida por Steven Soderbergh. Tanto en Ocean's Eleven como en Ocean's Twelve y Ocean's Thirteen interpretaría a Linus Caldwell, unu de los integrantes de la banda de lladrones. Pero ensin dulda la so triloxía más esitosa ye na que da vida a Jason Bourne, un axente d'élite de la CIA que, tres un episodiu amnésicu, trata de recuperar la so identidá. En 2002 estrenaría The Bourne Identity que vendría siguida de The Bourne Supremacy y The Bourne Ultimatum, gracies a les cualos consiguió ser de los actores más rentables del cine.
Otros trabayos posteriores fueron tan variaos como'l del analista enerxéticu de Syriana; el d'unu de los hermanos Grimm nel filme de Terry Gilliam; Colin Sullivan, el policía corruptu de The Departed, ganadora del Óscar a la meyor película y onde trabayó con Jack Nicholson, Leonardo DiCaprio y Mark Wahlberg, ente otros; o Edward Wilson, l'axente de la CIA qu'interpretó en El bon pastor, dirixida por Robert De Niro. En 2011 interpretó'l personaxe d'un políticu norteamericanu que caltién un romance con una baillarina Emily Blunt en The Adjustment Bureau, un filme con una suerte de romance, ciencia ficción y suspense; escrita y empobinada por George Nolfi. Y en 2013 foi'l protagonista de Elysium.
Vida privada
[editar | editar la fonte]
El so ésitu en Hollywood como actor valió-y tamién por que el 25 de xunetu de 2007 fuera'l númberu 2.343 en recibir una estrella nel Paséu de la Fama de Los Angeles. En 2007, la revista People escoyer como l'home más sexy del mundu,[6] "pol so físicu, el so sentíu del humor y la so humildá que llega a l'alma".[7] Ta casáu cola arxentina Luciana Bozán Barroso, con quien tien tres fíos: Isabella (2006), Gia (2008) y Stella (2010), a les que se xune Alexia (1999), fía d'una anterior rellación de Luciana.
El 10 de setiembre de 2008, nuna entrevista a l'axencia AP, declaró la so molición sobre la candidata a vicepresidenta del Partíu Republicanu a la presidencia de los Estaos Xuníos, la gobernadora d'Alaska Sarah Palin, pola so poca esperiencia en política internacional y la medrana a reformes educatives ultraconservadoras. El Partíu Republicanu reaccionó con un comunicáu desacreditando al actor al nun tener esperiencia política y calificándolo como "de la farándula". Sicasí los siguidores del Partíu Demócrata aplaudieron les declaraciones de Damon.
Filmografía
[editar | editar la fonte]| Añu | Película | Personaxe | Notes |
|---|---|---|---|
| 1988 | Mystic Pizza | Steamer | |
| 1992 | School Ties | Charlie Dillon | |
| 1993 | Geronimo: An American Legend | 2nd Lt. Britton Davis | |
| 1996 | Glory Daze | Edgar Pudwhacker | |
| Courage Under Fire | Specialist Ilario | ||
| 1997 | Good Will Hunting | Will Hunting | |
| The Rainmaker | Rudy Baylor | ||
| Chasing Amy | Shawn Oren | Caméu | |
| 1998 | Rounders | Mike McDermott | |
| Saving Private Ryan | Soldáu James Francis Ryan | ||
| 1999 | The Talented Mr. Ripley | Tom Ripley | |
| Dogma | Loki | ||
| 2000 | Finding Forrester | Steven Sanderson | Caméu |
| All the Pretty Horses | |||
| The Legend of Bagger Vance | Rannulph Junuh | ||
| Titan A.E. | Cale Tucker | Voz | |
| 2001 | The Majestic | Luke Trimble | Namái voz |
| Ocean's Eleven | Linus Caldwell | ||
| Jay and Silent Bob Strike Back |
Caméu | ||
| 2002 | Confessions of a Dangerous Mind | Matt, bachelor #2 | Caméu |
| The Bourne Identity | Jason Bourne | ||
| Spirit: Stallion of the Cimarron | Spirit | Voz | |
| Gerry | Gerry | Tamién co-escritor | |
| The Third Wheel | Kevin | ||
| 2003 | Pegáu a tí | Bob Tenor | |
| 2004 | Howard Zinn: You Can't Be Neutral on a Moving Train | Narrador | Voz |
| Ocean's Twelve | Linus Caldwell | ||
| The Bourne Supremacy | Jason Bourne | ||
| Jersey Girl | PR Exec #2 | Caméu | |
| Eurotrip | Donny | Caméu | |
| 2005 | Syriana | Bryan Woodman | |
| The Brothers Grimm | Will (Wilhelm) Grimm | ||
| 2006 | El bon pastor | Edward Wilson | |
| Los Infiltrados | Colin Sullivan | ||
| 2007 | The Bourne Ultimatum | Jason Bourne | |
| Ocean's Thirteen | Linus Caldwell | ||
| Youth Without Youth | Ted Jones, Life Magacín Reporter | Caméu | |
| 2008 | Che: Part Two | Fr. Schwarz | Caméu |
| 2009 | Ponyo | Koichi | Voz (versión inglesa) |
| The Informant! | Mark Whitacre | ||
| Invictus | Francois Pienaar | ||
| The People Speak |
Also Producer | ||
| 2010 | Green Zone | Alférez Roy Miller | |
| Inside job | Voz en off (versión inglesa) | Documental | |
| Hereafter | George Lonegan | ||
| True Grit | LeBouef | ||
| 2011 | The Adjustment Bureau | David Norris | |
| Andada | Thomas Emhoff | ||
| Margaret | Mr. Aaron | ||
| Happy Feet Two | Bill the Krill (voz) | ||
| We bought a zoo | |||
| 2012 | Tierra prometida (película de 2012) | Steve Butler | |
| 2013 | Behind the Candelabra | Scott Thorson | Película de TV |
| Elysium | |||
| The Zero Theorem | Management | ||
| 2014 | The Monuments Men | James Rorimer | |
| Interestelar | Dr. Mann | ||
| 2015 | The Martian | Mark Watney | |
| 2016 | Remortina de Bourne ensin títulu[8] | Jason Bourne | Protagonista En producción |
| The Great Wall | En filmación |
Premios y nominaciones
[editar | editar la fonte]- Premiu Óscar
| Añu | Categoría | Película | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2009 | Meyor actor de repartu | Invictus | Candidatu |
| 1997 | Meyor actor | Good Will Hunting | Candidatu |
| 1997 | Meyor guión orixinal | Good Will Hunting | Ganador |
- Premiu Globu d'Oru
| Añu | Categoría | Película | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2013 | Meyor actor de miniserie | Behind the Candelabra | Candidatu |
| 2009 | Meyor actor - Comedia o musical | The Informant! | Candidatu |
| 2009 | Meyor actor de repartu | Invictus | Candidatu |
| 1999 | Meyor actor - Drama | The Talented Mr. Ripley | Candidatu |
| 1997 | Meyor actor - Drama | Good Will Hunting | Candidatu |
| 1997 | Meyor guión | Good Will Hunting | Ganador |
- Premios del Sindicatu d'Actores
| Añu | Categoría | Película | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2009 | Meyor actor de repartu | Invictus | Candidatu |
| 2006 | Meyor repartu | The Departed | Candidatu |
| 1998 | Meyor repartu | Saving Private Ryan | Candidatu |
| 1997 | Meyor repartu | Good Will Hunting | Candidatu |
| 1997 | Meyor actor | Good Will Hunting | Candidatu |
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ URL de la referencia: http://www.nytimes.com/video/arts/1248069085107/matt-damon-in-30-rock.html.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Fimlbug. «Matt Damon» (inglés). Consultáu'l 18 de xunetu de 2012.
- ↑ Revista People, payares de 2007
- ↑ El País, 15/11/2007
- ↑ «Confirmen fecha d'estrenu de la quinta entrega de Bourne». Consultáu'l 8 de xineru de 2015.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Matt Damon.
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Matt Damon.
- Matt Damon na Internet Movie Database (n'inglés)
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q175535- Multimedia: Matt Damon
Cites famoses: Matt Damon