Dördüncü sülalə (Misir)
IV sülalə - Qədim Misirdə Qədim padşahlıq dövrünün ikinci sülaləsi[1]. Təxminən e.ə 2639–2506-cı illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. Sülalə tarixdə "piramida tikənlər sülaləsi" kimi tanınmışdır. Beləki Xeops, Xefren, Menkaur piramidalarının tikintisi bu dövrə aiddir.
Tarix
[redaktə | vikimətni redaktə et]Təxminən e.ə. 2613-2494-cü illərdə hökmranlıq edən IV sülaləsi Qədim Misir tarixində önəmli yerə malikdir və böyük piramidaların inşası ilə yadda qalıb. Bu dövr, Nil çayı sahilindəki sivilizasiyasının zirvə nöqtələrindən hesab olunur.
Sülalənin banisi Snofru idi. Onun hakimiyyəti illərində üç böyük piramida inşa etdirildu. Snofrunun Dahşur bölgəsindəki Əyilmiş Piramidası unikal forması ilə seçilir. Bu illərə aid digər böyük tikili - Qırmızı Piramida isə ilk həqiqi düz bucaqlı piramida hesab olunur. Snofrunun dövründə Memfis güclü iqtisadi və mədəni mərkəzə çevrildi.
 |
 |
 | ||||||||
Cizədə üç böyük ehram - Xeops, Xefren və Menkaur piramidaları
| ||||||||||
Snofrudan sonra taxta Xufu (Xeops) çıxdı. Onun adı qədim dövr memarlığının incilərindən, dünyanın yeddi möcüzəsidən müasir zamana qədər gəlib çatan yeganə abidə Böyük Cizə Piramidası ilə əbədiləşib. Bu piramidanın tikintisində misilsiz mühəndislik bacarıqları tətbiq edilib.
Xufunun ardınca Xefren hakimiyyətə gəldi. O, öz adı ilə bağlı olan ikinci böyük Cizə piramidasını tikdirdi. Bununla yanaşı Böyük Sfinksin inşasını da onunla əlaqələndirirlər. Xafranın piramidası və Sfinks, qədim Misirin güc və mistik simvollarından sayılır.
Sülalənin son görkəmli fironu Menkaur idi. O, Cizəda ən kiçik piramidanı inşa etdirdi. Menkauranın dövrü, əvvəlki fironlara nisbətən daha çox sosial və dini dəyişikliklərlə yadda qaldı. Bu illərdə sosial ədalətə və dini rituallara xüsusi diqqət yetirildi.
IV sülalə dövründə dini inanc sistemləri inkişaf etdi, fironların tanrı kimi qəbul olunması möhkəmləndi və Ra-nın kultu əhəmiyyət qazandı. Öz növbəsində piramidalar fironların ilahi qüdrətini və ölümdən sonrakı həyatlarını simvolizə edən möhtəşəm tikililər idi. Bu memarlıq nailiyyətləri sonrakı Misir sivilizasiyasına böyük təsir göstərdi.
Sülalənin sonu ilə Misir siyasi parçalanma və böhran dövrünə daxil oldu. Lakin IV sülalənin mirası, xüsusilə piramida tikililəri, Misirin gələcək mədəniyyətinə və tarixinə dərindən təsir etdi.
Fironlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Ad | Şəkil | Hor adı | Hakimiyyət illəri |
 |
|||
 |
|||
 |
|||
 |
|||
 |
|||
 |
|||
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "The Old Kingdom (c. 2543–c. 2120 bce) and the First Intermediate period (c. 2118–c. 1980 bce), Britannica". 2024-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-16.