Təşəbbüskarlıq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Təşəbbüskarlıq iqtisadi dəyər yaratmaq və ya əldə etməkdir.[1][2][3] Təşəbbüskarlıq bazarda ehtiyacın və ya boşluğun müəyyən edilməsini, bu ehtiyacın və ya boşluğun aradan qaldırılması üçün həll yolunun hazırlanmasını və sonra bu həll ətrafında biznes qurmağı əhatə edir.

Təşəbbüskar biznesə başlamaq və idarə etmək risklərini üzərinə götürən və bunun müqabilində öz səylərinin bəhrəsini əldə etmək potensialına malik olan fərddir.[4] Təşəbbüskarlar tez-tez bazara yeni məhsullar, xidmətlər və ya proseslər təqdim edən innovatorlar kimi görünürlər.

Daha dar təriflər təşəbbüskarlığı çox vaxt kiçik biznesə bənzəyən yeni biznesin layihələndirilməsi, başlaması və idarə edilməsi prosesi və ya “mənfəət əldə etmək üçün riskləri ilə birlikdə biznes təşəbbüsünü inkişaf etdirmək, təşkil etmək və idarə etmək qabiliyyəti və istəyi” kimi ifadə etmişdir.[5] Buna nail olmuş insanlara çox vaxt “təşəbbüskar” deyirlər.[6][7] Təşəbbüskarlığın tərifləri tez-tez biznesə başlamaq və idarə etmək üzərində cəmlənsə də, təşəbbüskarlıq startapın başlanması ilə bağlı yüksək risklər səbəbindən, startapların əhəmiyyətli bir hissəsi “maliyyə çatışmazlığı, pis biznes qərarları, hökumət siyasəti, iqtisadi böhran, bazar tələbinin olmaması və ya bütün bunların hamısı" kimi səciyyələnir.[8]

İqtisadiyyatda təşəbbüskar termini ixtiraları və ya texnologiyaları məhsul və xidmətlərə çevirmək qabiliyyətinə malik olan müəssisə üçün istifadə olunur.[9] Bu mənada təşəbbüskarlıq həm qurulmuş firmaların, həm də yeni müəssisələrin fəaliyyətini təsvir edir.

  1. Diochon, Monica; Anderson, Alistair R. "Ambivalence and ambiguity in social enterprise; narratives about values in reconciling purpose and practices". International Entrepreneurship and Management Journal (ingilis). 7 (1). 1 March 2011: 93–109. doi:10.1007/s11365-010-0161-0. hdl:10059/613. ISSN 1555-1938.
  2. Gaddefors, Johan; Anderson, Alistair R. "Entrepreneursheep and context: when entrepreneurhip is greater than entrepreneurs". International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research. 23 (2). 1 January 2017: 267–278. doi:10.1108/IJEBR-01-2016-0040. hdl:10059/2299. ISSN 1355-2554.
  3. Alvarez, Sharon A.; Busenitz, Lowell W. "The entrepreneurship of resource-based theory". Journal of Management (ingilis). 27 (6). 1 December 2001: 755–775. doi:10.1177/014920630102700609. ISSN 0149-2063.
  4. "Entrepreneur: What It Means to Be One and How to Get Started". Investopedia (ingilis). 2018-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-25.
  5. "Business Dictionary definitionyuuggtygn". Business Dictionary. 16 November 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 January 2016.
  6. AK Yetisen; LR Bob Volpatti; AF Coskun; S Cho; E Kamrani; H Butt; A Khademhos\\seini; SH Yun. "Entrepreneurship". Lab Chip. 15 (18). 2015: 3638–3660. doi:10.1039/c5lc00577a. PMID 26245815.
  7. Katila, Riitta; Chen, Eric L.; Piezunka, Henning. "All the right moves: How entrepreneurial firms compete effectively" (PDF). Strategic Entrepreneurship JNL. 6 (2). 7 June 2012: 116–132. doi:10.1002/sej.1130. 19 March 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 May 2017.
  8. Belicove, Mikal E. "How to Properly Close Your Business". 2 August 2012. 5 November 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2023.
  9. Audretsch, David B.; Bozeman, Barry; Combs, Kathryn L.; Feldman, Maryann; Link, Albert N.; Siegel, Donald S.; Stephan, Paula; Tassey, Gregory; Wessner, Charles. "The Economics of Science and Technology". The Journal of Technology Transfer. 27 (2). 2002: 157. doi:10.1023/A:1014382532639.