Mogulsko Carstvo
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Mogulsko carstvo Shāhān-e Moġul |
||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1526. - 1857. | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||
| Glavni grad | Agra (1526. - 1571.) Fatehpur Sikri (1571. - 1586.) Lahore (1586. - 1598.) Agra (1598. - 1648.) Shahjahanabad (1648. - 1857.) |
|||||||||||||||
| Službeni jezik | Čagatajski, Perzijski, Urdu | |||||||||||||||
| Državno uređenje | Apsolutna monarhija | |||||||||||||||
| Car | ||||||||||||||||
• 1526. - 1530. |
Babur (prvi) | |||||||||||||||
• 1837. - 1857. |
Bahadur Šah II (zadnji) | |||||||||||||||
| Zakonodavstvo | ||||||||||||||||
Mogulsko carstvo (turski: Babür İmparatorluğu, farsi: مغل بادشاہ, moghul bādšāh) su u Indiji osnovali Moguli, porodična loza turkijskog porijekla. Termin Mogul ili Mugal ili Mughal je indoarijanski oblik za Mongole. Na vrhuncu svoje moći, 1526-1857, carstvo je zauzimalo oblasti koje su uključivale dijelove današnjeg Afganistana, Balučistana i većinu Indijskog potkontinenta. Carstvo je osnovao mongolski vođa Babur, 1526, koji je porazio Ibrahima Lodija, posljednjeg od delhijskih sultana.
Religija
[uredi | uredi izvor]
Vladajući Moguli su bili muslimani, mada su mnogi od njihovih potčinjenih bili hindusi. Kad je Babur osnovao carstvo, on nije naglasak stavio na religiju, nego radije na mongolsko nasljedstvo. Pod Akbarom, dvor je ukinuo džizju, oporezivanje nemuslimana, i izbacio upotrebu lunarnog islamskog kalendara u korist solarnog kalendara koji je bio korisniji za poljoprivredu. Jedna od najneobičnijih vjerskih ideja koje je zaveo Akbar bila je ideja dīn-i-ilahī (دين إلهي), što bi se moglo prevesti kao "božanstvena vjera," eklektička mješavina hinduizma, islama i hrišćanstva. Bila je ovo zvanična religija mogulske države, sve do Akbarove smrti. No, ovome je stao na kraj Aurangzeb, koji je bio poznat po svojoj vjerskoj isključivosti.
Mogulski carevi
[uredi | uredi izvor]| Značajni mogulski carevi | ||||||||||||
| Car | Početak vladavine | Kraj vladavine | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Babur | 1526 | 1530 | ||||||||||
| Humajun | 1530 | 1556 | ||||||||||
| Akbar | 1556 | 1605 | ||||||||||
| Džahangir | 1605 | 1627 | ||||||||||
| Šah Džahan | 1627 | 1658 | ||||||||||
| Aurangzeb | 1658 | 1707 | ||||||||||
Baburovo ustoličenje i vladavina
[uredi | uredi izvor]Početkom 16. vijeka, pod vođstvom Zahirudina Mohamada Babura (Zahir ud-Din Muhamed), Moguli su — kao potomci mongolskih, turskih, persijskiih i afganskih upadnika u jugoistočnu Aziju — zauzeli Indiju. Babur (Tigar) (1483-1530) je bio praunuk Timur Lenka (poznatog i kao Timur Hromi), tursko-mongolskog osvajača. Babur je osnivač Mogulskog carstva u sjevernoj Indiji. On je naslijedio kneževstvo Fergana u centralnoj Aziji, sjeverno od pamirskih planina. Osvojio je Kabul u Afganistanu i 1504. osnovao kraljevstvo. Napadao je sjever Indije, a 1525. je izvršio potpunu invaziju na Indiju. Aprila 1526., sa slabijim snagama došao je do ključne pobjede kod Panipata (kod New Delhi) i time osvojio sjever Indije. Babur je bio tolerantan po pitanju religije svojih podanika. Volio je kulturu i umjetnost i pokazivao se kao mecena brojnim umjetnicima. Bio je opčinjen prirodom. Finansirao je izgradnju veličanstvenih vrtova.
Humajunova vladavina
[uredi | uredi izvor]Nakon Baburove smrti, njegov sin Humajun (1530–1556) je naslijedio težak zadatak.
Akbarova vladavina
[uredi | uredi izvor]Vladavine Džahangira i Džahan Šaha
[uredi | uredi izvor]
Aurangzebova vladavina i propast carstva
[uredi | uredi izvor]
Potomci
[uredi | uredi izvor]- Bahadur Šah I (Šah Alam I), r. 14. oktobra, 1643, u Burhanpuru, vladao od 1707-1712, u. u februaru 1712, u Lahoreu.
- Džahandar Šah, r. 1664, vladao od 1712-1713, u. 11. februara, 1713, u Delhiju.
- Furuhsijar (Furrukhsiyar), r. 1683, vladao od 1713-1719, u. 1719, u Delhiju.
- Rafi ul-Dardžat, vladao 1719, u. 1719, u Delhiju.
- Rafi ud-Daulat (Šah Džahan II), vladar 1719, u. 1719, u Delhiju.
- Nikusijar, vladar 1719, u. 1719, u Delhiju.
- Mohamed Ibrahim, vladar 1720, u. 1720, u Delhiju.
- Mohamed Šah, r. 1702, vladar od 1719-1720, 1720-1748, u. 26. aprila, 1748, u Delhiju.
- Ahmad Šah Bahadur, r. 1725, vladar od 1748-1754, u. januar 1775, u Delhiju.
- Alamgir II, r. 1699, vladao od 1754-1759, u. 1759.
- Šah Džahan III, vladar 1760?
- Šah Alam II, b. 1728, vladao od 1759-1806, u. 1806.
- Akbar Šah II, b. 1760, vladao od 1806-1837, u. 1837.
- Bahadur Šah II, također poznat kao Bahadur Šah Zafar, r. 1775 u Delhiju, vladao od 1837-1857, u. 1862 e izbjeglištvu u Rangunu, Burma.
Alternativna značenja riječi "Mogul"
[uredi | uredi izvor]- U popularnom žargonu, naročito u novinama i na medijima, mogul također označava uspješnu poslovnu osobu ili magnata, koji je sam sagradio i stvorio ogromno bogatstvo i monopolsko carstvo. Ova upotreba se očito odnosi na veoma raskošno Mogulsko carstvo koje su sagradili Moguli, kraljevska loza u Indiji.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Fotografije iz Lahorea, grada sa zidinama, iz mogulskog vremena (na engleskom)
- Veliki Moguli[mrtav link] (na engleskom)
- Vrtovi Mogulskog carstva (na engleskom)
Nedovršeni članak Mogulsko Carstvo koji govori o historiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
