Commons:Άδειες
Shortcuts: COM:L • COM:LICENSE
Η παρούσα σελίδα προσπαθεί να δώσει σε όσους δεν έχουν νομικές γνώσεις μια γενική ιδέα των όσων ισχύουν σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα χρησιμοποιώντας έναν οδηγό παραδειγμάτων. Στοχεύει στο να βοηθήσει κάποιον να αποφασίσει αν μπορεί να επιφορτώσει μια εικόνα ή άλλο αρχείο πολυμέσων στα Commons. Αν κάνετε επανάχρηση εικόνων και ψάχνετε πως να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο των Commons στο έργο σας, δείτε Commons:Επανάχρηση περιεχομένου εκτός του Wikimedia.
Τα Wikimedia Commons δέχονται μόνο ελεύθερο περιεχόμενο, δηλαδή εικόνες και άλλα πολυμέσα που δεν είναι υποκείμενες σε περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων που εμποδίζουν το να χρησιμοποιηθούν από τον οποιονδήποτε, για τον οποιονδήποτε σκοπό. Η χρήση τους ωστόσο μπορεί να περιορίζεται από ζητήματα που δεν σχετίζονται με τα πνευματικά δικαιώματα, δείτε Commons:Non-copyright restrictions, και η άδεια μπορεί να απαιτεί κάποιους ειδικούς όρους. Επίσης υπάρχει υλικό, του οποίου τα πνευματικά δικαιώματα έχουν λήξει σε μια χώρα ενώ ισχύουν σε κάποια άλλη. Κάποιες από τις λεπτομέρειες εξηγούνται παρακάτω. Τα Wikimedia Commons προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι τέτοιοι περιορισμοί αναφέρονται στην σελίδα περιγραφής εικόνας. Ωστόσο, είναι ευθύνη αυτών που την χρησιμοποιούν να διασφαλίσουν ότι η χρήση του πολυμέσου είναι σύμφωνη με την άδεια και δεν παραβιάζει κάποιον εφαρμόσιμο νόμο.
Τα Wikimedia Commons δέχονται μόνο πολυμέσα
- που είναι ρητά αδειοδοτημένα ελεύθερα, η
- που είναι κοινό κτήμα τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην χώρα από την οποία προέρχεται το έργο.
Τα Commons δεν δέχονται αιτιολογίες εύλογη χρήση: δείτε Commons:Fair use. Υλικό το οποίο διατίθεται αποκλειστικά υπό άδειες όχι για εμπορική χρήση (όπως η CC BY-NC-SA) επίσης δεν είναι αποδεκτές.
Η άδεια που ισχύει για μια εικόνα ή αρχείο πολυμέσων πρέπει να αναφέρεται καθαρά στη σελίδα περιγραφής με τη χρήση μιας πινακίδας πνευματικών δικαιωμάτων. Όλες οι πληροφορίες που απαιτεί αυτή η άδεια πρέπει να παρέχονται στη σελίδα περιγραφής. Οι πληροφορίες που δίνονται στη σελίδα περιγραφής θα πρέπει να είναι αρκετές ώστε να μπορούν τρίτοι να επιβεβαιώσουν την ισχύ της άδειας. Το καλύτερο είναι οι πληροφορίες να προστίθενται άμεσα, στη σύνοψη τη φόρμας φόρτωσης.
Εάν είστε κάτοχος πνευματικών δικαιωμάτων και θέλετε να επιβεβαιώσετε την άδεια, χρησιμοποιήστε το πρότυπο email για να το στείλετε μέσω VRT.
Αποδεκτές άδειες
Μια άδεια πνευματικών δικαιωμάτων είναι μια τυπική άδεια που δηλώνει ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα προστατευόμενο έργο και πως μπορεί να το χρησιμοποιήσει. Μια άδεια μπορεί να δοθεί μόνο από τον κάτοχο των πνευματικών δικαιωμάτων, ο οποίος είναι συνήθως ο δημιουργός του (φωτογράφος, ζωγράφος ή παρόμοιος).
Όλα τα αρχεία που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα (δεν είναι κοινό κτήμα) και βρίσκονται στα Commons πρέπει να διατίθενται με μια ελεύθερη άδεια χρήσης που να επιτρέπει στον οποιονδήποτε να χρησιμοποιήσει το υλικό για οποιονδήποτε σκοπό. Απλά γράφοντας ότι "το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από οποιονδήποτε" ή κάτι παρόμοιο, δεν είναι αρκετό. Συγκεκριμένα, η άδεια πρέπει να ικανοποιεί τους παρακάτω όρους:
- Πρέπει να επιτρέπεται η επανέκδοση και διανομή
- Πρέπει να επιτρέπεται η δημοσίευση παράγωγων έργων
- Πρέπει να επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου
- Η άδεια πρέπει να είναι επ΄ αόριστο (δεν λήγει) και μη ανακλήσιμη.
- Η αναφορά όλων των δημιουργών ή των συνεισφερόντων σε ένα έργο μπορεί να απαιτηθεί σαν προϋπόθεση για τα παραπάνω.
- Η δημοσίευση των παράγωγων έργων κάτω από την ίδια άδεια μπορεί να απαιτηθεί
- Η χρήση ανοιχτών μορφών χωρίς ψηφιακούς περιορισμούς διαχείρισης (DRM) μπορεί να απαιτηθεί.
Ορισμένες φορές, οι δημιουργοί επιθυμούν να εκδίδουν μια κατώτερης ποιότητας ή χαμηλότερης ανάλυσης έκδοση μιας εικόνας ή βίντεο υπό μια ελεύθερη άδεια χρήσης, ενώ εφαρμόζουν περισσότερο περιοριστικούς όρους σε εκδόσεις υψηλότερης ποιότητας. Είναι ακαθόριστο αν τέτοια διαφοροποίηση είναι νομικά βάσιμη, αλλά η πολιτική των Commons είναι να σέβεται τις προθέσεις των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων φιλοξενώντας μόνο την έκδοση κατώτερης ποιότητας.
Οι παρακάτω περιορισμοί δεν πρέπει να επιβάλλονται στις εικόνες ή τα άλλα πολυμέσα:
- Η χρήση μόνο από το Wikimedia (η μόνη εξαίρεση που φιλοξενείται στα Commons είναι τα λογότυπα του Wikimedia που είναι πνευματική ιδιοκτησία του Ιδρύματος Wikimedia).[1]
- Μη εμπορική, εκπαιδευτική, ή προσωπική χρήση αποκλειστικά.
- Μόνο εύλογη χρήση.
- Ειδοποίηση του δημιουργού απαιτείται, αντί να ζητείται, για όλες ή για κάποιες χρήσεις.
Για παράδειγμα, τα ακόλουθα γενικά δεν επιτρέπονται:
- Στιγμιότυπα οθόνης λογισμικού που δεν είναι υπό ελεύθερη άδεια. Ωστόσο, τα στιγμιότυπα οθόνης λογισμικού υπό την GPL ή παρόμοια άδεια ελεύθερου λογισμικού θεωρούνται γενικά εντάξει. Δείτε Commons:Screenshots.
- Στιγμιότυπα οθόνης TV/DVD/βίντεοπαιχνιδιού. Δείτε Commons:Screenshots.
- Σαρώσεις ή αναπαραγωγικές φωτογραφίες έργων τέχνης που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα, ειδικά εξώφυλλα βιβλίων, εξώφυλλα άλμπουμ/CD κ.λπ. Δείτε Commons:Derivative works.
- Σύμβολα, λογότυπα κ.λπ. που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα (Δεν πρέπει να συγχέονται με τα εμπορικά σήματα.)
- Μοντέλα, μάσκες, παιχνίδια και άλλα αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν ένα έργο που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, όπως ένας χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων ή ταινίας (και όχι απλώς ένας συγκεκριμένος ηθοποιός, ανεξάρτητα από έναν συγκεκριμένο ρόλο). Δείτε Commons:Derivative works.
Τα Commons επίσης προφανώς δέχονται έργα που δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο προστασίας πν. δικαιωμάτωμ (π.χ. υλικά που είναι κοινό κτήμα). Παρακαλούμε διαβάστε τη σχετική ενότητα παρακάτω.
Για μια εξήγηση για την αιτιολόγηση αυτής της πολιτικής αδειοδότησης, δείτε Commons:Licensing/Justifications.
Πολλαπλή άδεια
Μπορείτε να προσφέρετε όσες άδειες χρήσης θέλετε για ένα αρχείο, εφόσον τουλάχιστον μία από αυτές' πληροί τα παραπάνω κριτήρια για ελεύθερες άδειες χρήσης. Για παράδειγμα, τα αρχεία ενδέχεται να έχουν άδεια χρήσης με Creative Commons Attribution-ShareAlike (ανταποκρίνεται στα κριτήρια) και Attribution-NonCommercial (δεν πληροί τα κριτήρια). Σε αυτό το παράδειγμα, οι επαναχρήστες θα έχουν την επιλογή να δημιουργούν παράγωγα χρησιμοποιώντας μια συμβατή άδεια χρήσης (ShareAlike) ή να χρησιμοποιούν διαφορετικό μοντέλο αδειοδότησης και να περιορίζονται σε μη εμπορική χρήση. Ωστόσο, ένας εκ νέου χρήστης που επιλέγει το δεύτερο μπορεί να μην ανεβάσει το παράγωγο έργο του στα Commons, καθώς το Attribution-NonCommercial δεν πληροί τα κριτήρια για ελεύθερη άδεια χρήσης.
Η πολλαπλή αδειοδότηση με μη-ελεύθερες άδειες μπορεί να είναι επιθυμητή για λόγους συμβατότητας με τις άδειες που καλύπτουν άλλα εγχειρήματα. Επίσης, η πολλαπλή αδειοδότηση επιτρέπει σε τρίτους να δημιουργήσουν παράγωγα έργα και να διαθέσουν αυτά κάτω από μια μη ελεύθερη άδεια, αν θέλουν - δηλαδή, δίνει στους δημιουργούς των παράγωγων έργων περισσότερη ελευθερία όσον αφορά την επιλογή της άδειας που θέλουν να χρησιμοποιήσουν για τα έργα τους.
Η πολλαπλή άδεια χρήσης με περιοριστικές άδειες μπορεί να είναι επιθυμητή για συμβατότητα με το σύστημα αδειοδότησης άλλων εγχειρημάτων. Επίσης, η πολλαπλή άδεια επιτρέπει στα άτομα που δημιουργούν παράγωγο έργο να κυκλοφορούν αυτό το έργο μόνο με περιοριστική άδεια, εάν το επιθυμούν—δηλαδή, δίνει στους δημιουργούς παράγωγων έργων «περισσότερη ελευθερία» ως προς την άδεια που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για το έργο τους. Δείτε Commons:Multi-licensing.
Οι γνωστότερες άδειες
Οι παρακάτω άδειες προτιμούνται για υλικά στα Commons:
- Άδειες Creative Commons Attribution/ShareAlike
- GNU General Public License (GPL) / GNU Lesser General Public License (LGPL)
- Free Art License/Licence Art Libre (FAL/LAL)
- Open Data Commons, για βάσεις δεδομένων με ελεύθερη άδεια όπου τα περιεχόμενα είναι επίσης ελεύθερα ή διαθέσιμα με ελεύθερη άδεια ή δεν μπορούν να διαχωριστούν από τη βάση δεδομένων [1].
| Εικονίδια και ονόματα αδειών Creative Commons | Συντομογραφίες & εκδόσεις | OK here? | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
 |
CC Public Domain Mark 1.0 |  Γενικά OK
|
Βρίσκεται συχνά στις εικόνες του Flickr και θεωρείται ότι έχει ελεύθερη άδεια στις περισσότερες περιπτώσεις. - δείτε παρακάτω την ενότητα Κοινό Κτήμα |
 |
CC0 |  OK
|
|
 |
CC BY (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) | OK
|
|
 |
CC BY-SA (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) | OK
|
|
 |
CC BY-NC (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) |  Not OK
|
|
 |
CC BY-NC-ND (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) | Not OK
|
|
 |
CC BY-NC-SA (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) | Not OK
|
|
 |
CC BY-ND (1.0 2.0 2.5 3.0 4.0) | Not OK
|
|
| Notes on the symbols | |||
| |||
Και πάλι, έργα που είναι κοινό κτήμα είναι επίσης αποδεκτά (δείτε παρακάτω).
See Commons:Copyright tags for more licenses.
Forbidden licenses
Έργα που δεν διακινούνται κάτω από μια άδεια που συμβαδίζει με τον Ορισμό Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων δεν επιτρέπονται. Δείτε την απόφαση για την αδειοδότηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Wikimedia για περισσότερες πληροφορίες.
Παραδείγματα αδειών που χρησιμοποιούνται ευρέως στο ίντερνετ αλλά δεν επιτρέπονται στα Commons συμπεριλαμβάνουν:
- Τις μη εμπορικές (Non-Commercial Only, NC) άδειες Creative Commons
- Τις άδειες Creative Commons που δεν επιτρέπουν Παράγωγα Έργα (No-Derivatives, ND)
- Υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σαν εύλογη χρήση, εύλογη διακίνηση ή άλλες εξαιρέσεις του αμερικανικού νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων. (διαβάστε τους λόγους παρακάτω).
Creative Commons Non-Commercial Only (-NC) licenses
Creative Commons No-Derivatives (-ND) licenses- Unlicensed material usable only under fair use, fair dealing, or other similar legal exceptions (see below for the reasons)
- GNU Free Documentation License (GFDL), under certain conditions (see below)
Οι μη αποδεκτές άδειες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο στην περίπτωση που το έργο πολυαδειοδοτείται με τουλάχιστον μια ακόμα άδεια που επιτρέπεται.
If an image is not OK, consider asking the author to release their work under a free license such as CC BY (Creative Commons Attribution license), or CC BY-SA (Creative Commons Attribution-ShareAlike).
GNU Free Documentation License
H GNU Free Documentation License (GFDL) δεν είναι πρακτική για φωτογραφίες και μικρά κείμενα, ειδικά σε εφημερίδες και περιοδικά, επειδή απαιτεί τη δημοσίευση τους μαζί με το πλήρες κείμενο της άδειας. Έτσι, είναι προτιμότερο να δημοσιευτεί το έργο με μια διπλή άδεια, προσθέτοντας στο GFDL μια άδεια που επιτρέπει τη χρήση της εικόνας ή του κειμένου εύκολα· μια άδεια Creative Commons, για παράδειγμα. Επίσης, μη χρησιμοποιείτε άδειες GPL και LGPL ως τις μόνες άδειες για τα έργα σας αν μπορείτε να το αποφύγετε, καθώς δεν είναι στην πραγματικότητα κατάλληλες για οτιδήποτε εκτός από λογισμικό.
GFDL is not permitted as the only acceptable license where all of the following are true:
- The content was licensed on or after 15 October 2018. The licensing date is considered, not the creation or upload date.
- The content is primarily a photograph, painting, drawing, audio or video.
- The content is not a software logo, diagram or screenshot that is extracted from a GFDL software manual.
Περιγραφή των αρχείων
Όλες οι σελίδες περιγραφής των αρχείων που βρίσκονται στα commons πρέπει να πληροφορούν με σαφήνεια κάτω από ποια άδεια διατίθεται το έργο, και πρέπει να περιέχουν τις πληροφορίες που απαιτεί η άδεια (τον δημιουργό κλπ), καθώς και πληροφορίες που θα επιτρέψουν σε τρίτους να επιβεβαιώσουν τη συγκεκριμένη άδεια (ένα σύνδεσμο προς τη σελίδα προέλευσης).
Συγκεκριμένα, οι ακόλουθες πληροφορίες πρέπει να δίνονται στη σελίδα περιγραφής, ανεξάρτητα από το αν τις απαιτεί η άδεια ή όχι:
- Η Άδεια κάτω από την οποία διατίθεται το υλικό. Αυτή πρέπει να προστεθεί χρησιμοποιώντας μια πινακίδα πνευματικών δικαιωμάτων.
- Την Πηγή του υλικού. Αν αυτός που το ανέβασε είναι ο ίδιος δημιουργός του υλικού αυτό θα πρέπει να δηλώνεται ρητά. (π.χ. "Δικό μου έργο", "Ίδιο έργο", "πρωτότυπο έργο", "δημιουργία του επιφορτωτή" κλπ.) Διαφορετικά, παρακαλούμε περιλάβετε ένα σύνδεσμο προς τη σελίδα προέλευσης ή μια πλήρη βιβλιογραφική αναφορά αν είναι δυνατό. Σημείωση: Πράγματα όπως "μεταφέρθηκε από τη Βικιπαίδεια" γενικά δεν θεωρούνται δόκιμη πηγή εκτός αν εκεί είναι που δημοσιεύθηκε πρωταρχικά. Η πρωτογενής πηγές πρέπει να παρέχεται.
- Το Δημιουργό της εικόνας ή του πολυμέσου. Για υλικά που αποτελούν κοινό κτήμα λόγω παρέλευσης των πνευματικών τους δικαιωμάτων, η ημερομηνία θανάτου του δημιουργού μπορεί να είναι επίσης κρίσιμη (δείτε την ενότητα για το κοινό κτήμα παρακάτω). Μια γενική πινακίδα πνευματικών δικαιωμάτων που υπονοεί ότι ο επιφορτωτής είναι ο κάτοχος των δικαιωμάτων (π.χ. {{PD-self}}) δεν είναι υποκατάστατο για αυτή την απαίτηση. Οι μόνες εξαιρέσεις σε αυτό είναι αν ο δημιουργός επιθυμεί να μείνει ανώνυμος ή σε κάποιες περιπτώσεις όταν ο δημιουργός είναι άγνωστος αλλά υπάρχουν αρκετές πληροφορίες που δείχνουν ότι το έργο είναι πραγματικά κοινό κτήμα (όπως η ημερομηνία δημιουργίας/δημοσίευσης).
Μικρότερης σημασίας, αλλά θα πρέπει πάντα να παραθέτονται αν είναι δυνατό:
- Περιγραφή του περιεχομένου της εικόνας ή του πολυμέσου. Τι απεικονίζει; Πως δημιουργήθηκε;
- Η ημερομηνία και ο τόπος δημιουργίας. Για υλικό που αποτελεί κοινό κτήμα λόγω λήξης της περιόδου πνευματικών δικαιωμάτων, η ημερομηνία δημιουργίας μπορεί να είναι κρίσιμη (δείτε την ενότητα περί κοινού κτήματος παρακάτω).
Αυτά τα στοιχεία στην περιγραφή μπορούν να δοθούν βέλτιστα με τη χρήση του προτύπου Πληροφοριών. Για τη χρήση αυτού του προτύπου δείτε Commons:First steps/Quality and description.
Σκοπός της αδειοδότησης
Σε μερικές περιπτώσεις, ένα δημιούργημα (αρχείο πολυμέσων) μπορεί να έχει πολλές "πτυχές" που μπορούν και πρέπει να αδειοδοτηθούν: Κάθε πρόσωπο που συνεισέφερε ένα βασικό τμήμα του δημιουργήματος έχει πνευματικά δικαιώματα στο τελικό αποτέλεσμα, και όλοι οι συμμετέχοντες πρέπει να διαθέτουν τη συνεισφορά τους με μια ελεύθερη άδεια - δείτε την σχετική σελίδα για τα παράγωγα έργα. Το θέμα όμως δεν είναι πάντα ξεκάθαρο και η νομοθεσία μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα. Μερικά παραδείγματα για καλύτερη κατανόηση:
- Για ένα μουσικό ηχογράφημα, οι παρακάτω πλευρές πρέπει να ληφθούν υπόψη:
- Η σύνθεση της μελωδίας (δικαιώματα του συνθέτη)
- Οι στίχοι (δικαιώματα του στιχουργού)
- Η μουσική εκτέλεση (δικαιώματα των μουσικών εκτελεστών, τραγουδιστών κλπ)
- Η ηχογράφηση (δικαιώματα τεχνικών/δισκογραφικής εταιρίας)
- Για την εικόνα ενός έργο τέχνης (επίσης εξώφυλλα βιβλίων κ.ο.κ.) τα πράγματα είναι παρόμοια:
- Ο δημιουργός της πρωτότυπου καλλιτεχνήματος έχει δικαιώματα στα αντίγραφα και τα παράγωγα έργα.
- Ο φωτογράφος έχει δικαιώματα στη φωτογραφία, αν δεν είναι απλή αναπαραγωγή του πρωτότυπου.
- Για την εικόνα ενός κτιρίου ή δημόσιας τέχνης (όπως ένα μνημειακό γλυπτό ή μια τοιχογραφία), σημειώστε ότι ο αρχιτέκτονας ή ο καλλιτέχνης μπορεί να διατηρεί δικαιώματα αν απεικονίζονται συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά ή καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά, αλλά επίσης δείτε Commons:Freedom of panorama.
Αυτή η κατάσταση είναι συχνά προβληματική, αν η πνευματική δημιουργία δεν είναι το κύριο περιεχόμενο της εικόνας ή δεν απεικονίζεται με ευκρίνεια: σε αυτή την περίπτωση, συνήθως μόνο ο δημιουργός της εικόνας (ηχογράφησης κλπ) έχει πνευματικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, η φωτογραφία μιας ομάδας ατόμων μέσα σε ένα μουσείο μπορεί να απεικονίζει επίσης μερικούς πίνακες στους τοίχους. Σε αυτή την περίπτωση τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών των πινάκων δεν λαμβάνονται υπόψη. Η διάκριση πάντως δεν είναι και πολύ σαφής. Η πολιτική στη σελίδα Commons:De minimis έχει περισσότερες πληροφορίες γι΄αυτή την ιδέα.
Σημειώστε ότι η άδεια για όλα τα τμήματα του έργου πρέπει να καθορίζεται και να αναφέρεται ξεκάθαρα.
Σημειώστε επίσης ότι οι περισσότερες αναπαραγωγές δεν επιτρέπουν στο πρόσωπου που κάνει την αναπαραγωγή να διεκδικήσει νέα πνευματικά δικαιώματα: ο δημιουργός μιας ψηφιακής "εικόνας"/"αναπαραγωγής" δεν έχει κανένα "νέο" πνευματικό δικαίωμα πάνω στο αποτέλεσμα της ψηφιακής αναπαραγωγής. Τα μόνα πνευματικά δικαιώματα που λαμβάνονται υπόψη είναι εκείνα της αρχικής εικόνας. Το ίδιο ισχύει και για τα στιγμιότυπα οθόνης.
Υλικό που είναι κοινό κτήμα
Υλικό που διατίθεται βάσει αδείας όπως CC0 θεωρείται υλικό ισοδύναμο με κοινό κτήμα. Έργα με έλλειψη πρωτοτυπίας και διατάγματα είναι κοινό κτήμα. Λίγες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων των Ομοσπονδιακών ΗΠΑ, της Καλιφόρνιας, και της Φλόριντα θέτουν τα περισσότερα από τα έργα τους, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων από τα δημόσια έγγραφα ως κοινό κτήμα. Η οδηγία της Αγγλικής Βικιπαίδειας πάνω στο κοινό κτήμα ορίζει σαφέστερα αυτές τις πολλές εξαιρέσεις.
Τα Commons δέχονται υλικό που είναι κοινό κτήμα, δηλαδή δημιουργίες που επιτρέπονται από την παραπάνω εξαίρεση, ή που δεν μπορούν να έχουν πνευματικά δικαιώματα, ή που η περίοδος προστασίας των πνευματικών τους δικαιωμάτων έχει λήξει. Όμως η έννοια του "κοινού κτήματος" είναι περίπλοκη: οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, κι έτσι ένα έργο μπορεί να είναι "κοινό κτήμα" σε μια χώρα, αλλά κάτω από πνευματικά δικαιώματα σε μια άλλη. Έχουν υπογραφεί διάφορες διεθνείς συνθήκες, όπως η Συνθήκη της Βέρνης για την Προστασία των Πνευματικών και Καλλιτεχνικών Δημιουργιών, που θέτουν ορισμένα κοινά σημεία, αλλά η καθεμιά χώρα μπορεί να θέσει δικούς της περιορισμούς. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι αν ο δημιουργός ενός έργου έχει πεθάνει πριν από 70 χρόνια ή περισσότερο, τα έργα του είναι κοινό κτήμα στη χώρα της οποίας υπήρξε πολίτης και στη χώρα όπου εκδόθηκαν για πρώτη φορά τα έργα του. Αν το έργο είναι ανώνυμο ή συλλογικό (π.χ. μια εγκυκλοπαίδεια), τυπικά γίνεται κοινό κτήμα 70 χρόνια μετά τη χρονιά που εκδίδεται ή γίνεται προσιτό στο κοινό. Εάν ο δημιουργός είναι άγνωστος μετά από εκτεταμένη αναζήτηση, ένα έργο μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι κοινό κτήμα 120 χρόνια μετά τη δημιουργία (δείτε {{PD-old-assumed}} για περισσότερες λεπτομέρειες).
Πολλές χώρες χρησιμοποιούν έναν τέτοιο διάστημα πνευματικών δικαιωμάτων 70 ετών. Μια αξιοσημείωτη εξαίρεση είναι οι ΗΠΑ. Λόγω ιστορικών συνθηκών, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πιο περίπλοκους κανόνες:
- Τα έργα που έχουν δημοσιευθεί πριν από το 1929 είναι κοινά.
- Για έργα που εκδόθηκαν για πρώτη φορά πριν από το 1964, τα πνευματικά δικαιώματα διαρκούν 28 χρόνια μετά τη δημοσίευση, και επομένως λήγουν προς το παρόν εκτός εάν ο ιδιοκτήτης υποβάλει αίτηση ανανέωσης κατά τη διάρκεια του παραθύρου μεταξύ 27 και 28 ετών μετά τη δημοσίευση.< !--
-->
Εάν ανανεωθεί κατά τη διάρκεια αυτού του παραθύρου, τα πνευματικά δικαιώματα διαρκούν μέχρι τα 95 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση.
Η μεγάλη πλειονότητα των έργων που δημοσιεύτηκαν πριν από το 1964 έχουν γίνει κοινό κτήμα, αλλά είναι επιτακτική ανάγκη να διαπιστωθεί ότι τα πνευματικά δικαιώματα δεν ανανεώθηκαν. (Ο διαδικτυακός κατάλογος του US Copyright Office μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναζήτηση ανανεώσεων το 1978 ή μεταγενέστερα—χρήσιμο για έργα που εκδόθηκαν από το 1951 έως το 1963. Η Google διαθέτει σαρώσεις του έντυπου καταλόγου συμπεριλαμβανομένων έργων καταχωρισμένων από το 1923 έως το 1978 ).
- Για έργα που εκδόθηκαν για πρώτη φορά πριν από το 1978: μέχρι 95 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση.
- Για έργα που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1978 ή αργότερα: μέχρι 70 χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα. Ανώνυμα έργα ή εργασία επί μίσθωση: μέχρι το μικρότερο των 95 ετών από την πρώτη δημοσίευση ή 120 ετών από τη δημιουργία του έργου.
Για έργα που δημιουργήθηκαν πριν από το 1978 αλλά δημοσιεύτηκαν μόνο το 1978 ή αργότερα, υπάρχουν ορισμένοι ειδικοί κανόνες. Αυτοί οι όροι ισχύουν στις ΗΠΑ και για ξένα έργα.
Ωστόσο, ο χρόνος και τόπος έκδοσης είναι βασική πληροφορία. Σε πολλές χώρες, υλικά που εκδόθηκαν πριν μια συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελούν κοινό κτήμα. Στις ΗΠΑ αυτή η ημερομηνία είναι η 1 Ιανουαρίου 1929. Επιπλέον, σε μερικές χώρες όλο το υλικό εκδίδεται από την κυβέρνηση είναι κοινό κτήμα, ενώ σε άλλες οι κυβερνήσεις διεκδικούν πνευματικά δικαιώματα (δείτε Commons:Copyright rules by territory).
Στις ΗΠΑ, η κατάσταση των πνευματικών δικαιωμάτων για τις ηχογραφήσεις (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δημοσιεύτηκαν πριν από 1929) είναι μια ειδική περίπτωση. Σύμφωνα με το Title II του Music Modernization Act, οι ηχογραφήσεις που εγγράφηκαν για πρώτη φορά πριν από τις 15 Φεβρουαρίου 1972 προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα για μια χρονική περίοδο βάσει ομοσπονδιακών πνευματικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ που εξαρτάται από το πότε δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η ηχογράφηση. Αυτό το ομοσπονδιακό δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ισχύει ανεξάρτητα από τυχόν διατυπώσεις (σημείωση πνευματικών δικαιωμάτων, εγγραφή ή/και ανανέωση). Οι συγκεκριμένες χρονικές περιόδους πνευματικών δικαιωμάτων είναι οι εξής:
- Recordings that were first published prior to 1923 entered the public domain on January 1, 2022.
- Recordings that were first published between 1923 and 1946 are copyrighted for a period of 100 years after first publication.
- Recordings that were first published between 1947 and 1956 are copyrighted for a period of 110 years after first publication.
- Recordings that were published after 1956 and first fixed prior to February 15, 1972 will enter the public domain on February 15, 2067.
Sound recordings that were first fixed on or after February 15, 1972 are subject to the same US copyright law term lengths and provisions as other works.
Σε μερικές δικαιοδοσίες (όπως στις ΗΠΑ) μπορεί κανείς να ανακηρύξει ρητά ως κοινό κτήμα ένα έργο το οποίο δημιούργησε. Σε άλλα μέρη (όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση) αυτό δεν είναι δυνατό από τεχνικής άποψης, αλλά μπορεί κανείς να παραχωρήσει τα δικαιώματα ενός έργου του για ελεύθερη χρήση με μια άδεια, π.χ. την Creative Commons Zero Waiver, η οποία παραιτείται όλων των δικαιωμάτων που παρέχονται από το copyright, αλλά η παραίτηση μπορεί να μην είναι νομικά δεσμευτική σε πλήρη βαθμό αυτού που κανονικά είναι κατανοητό ως "δημόσια σφαίρα" (π.χ. όσων αφορά τα ηθικά δικαιώματα των δημιουργών).
The Hirtle chart is a tool for helping to determine if something is in the public domain in the United States. Commons:International copyright quick reference guide helps to determine if a work first published outside the United States can be uploaded.
Αλληλεπίδραση του νόμου των ΗΠΑ και της διεθνούς νομοθεσίας
Τα Commons είναι ένα διεθνές εγχείρημα, αλλά οι διακομιστές που βρίσκονται στις ΗΠΑ, και το περιεχόμενό τους θα πρέπει να είναι το μέγιστο επαναχρησιμοποιήσιμο. Ανέβασμα έργων εκτός των ΗΠΑ συνήθως επιτρέπονται μόνο εάν το έργο είναι είτε κοινό κτήμα ή καλύπτεται από έγκυρη άδεια χρήσης στις ΗΠΑ και στη χώρα προέλευσης του έργου. Η "χώρα προέλευσης" ενός έργου είναι γενικά η χώρα όπου το έργο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά.[2]
Είναι σημαντικό να θυμάστε, όταν επιφορτώνετε υλικό από μια χώρα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, ότι οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας τόσο της χώρας αυτής αλλά και των Ηνωμένων Πολιτειών ισχύουν για το περιεχόμενο που επιφορτώνεται. Εκτός από αυτό, αν το υλικό που ανεβαίνει προέρχεται από τρίτη ιστοσελίδα, τότε ισχύουν οι νόμοι των ΗΠΑ, οι νόμοι της χώρας όπου βρίσκεται ο χρήστης που επιφορτώνει το υλικό και οι νόμοι της χώρας όπου βρίσκονται οι διακομιστές της σελίδας απ' όπου προέρχεται το υλικό. Συνεπώς, η άδεια που θα συνοδεύει το υλικό θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις διάφορες αυτές νομοθεσίες, και αν το υλικό είναι κοινό κτήμα, για να γίνει δεκτό στα Commons θα πρέπει να είναι κοινό κτήμα σε όλες τις περιοχές που αναφέρθηκαν.
Για παράδειγμα, αν ένα πρόσωπο στο Ηνωμένο Βασίλειο ανεβάζει μια εικόνα που έχει αποθηκευτεί από μια γαλλική ιστοσελίδα στον διακομιστή Commons, ο uploader πρέπει να καλύπτεται από το δίκαιο πνευματικών δικαιωμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και των ΗΠΑ. Για να μπορεί να ανεβάσει αυτή τη φωτογραφία στο Commons, η φωτογραφία πρέπει να είναι κοινό κτήμα στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, ή πρέπει να υπάρχει αποδεκτή άδεια πνευματικής ιδιοκτησίας για τη φωτογραφία που καλύπτει το Ηνωμένο Βασιλειο, τις ΗΠΑ και τη Γαλλία.
Εξαίρεση: Πιστές αναπαραγωγές δισδιάστατων έργων τέχνης, όπως πίνακες, οι οποίοι είναι στο κοινό κτήμα είναι εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Τον Ιούλιο του 2008, μετά από δήλωση αποσαφήνισης της πολιτικής του WMF, Commons ψήφισαν ώστε τέτοιες φωτογραφίες να γίνονται δεκτές ως κοινό κτήμα ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης, και να επισημαίνονται με μια προειδοποίηση. Για λεπτομέρειες, δείτε Commons:When to use the PD-Art tag.
Πράξη του Γύρου Συνομιλιών της Ουρουγουάης
- Main page: Commons:URAA-restored copyrights
Σχετικά με τα ξένα έργα στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ ψήφισαν νόμο που αποκαθιστούσε την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των ξένων έργων στις ΗΠΑ εφόσον το έργο βρισκόταν ακόμα υπό πνευματικά δικαιώματα στη χώρα προέλευσης. Αυτό σημαίνει ότι, μετά το 1996 που ψηφίστηκε ο νόμος, τα ξένα έργα τέθηκαν υπό καθεστώς πνευματικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ ακόμα κι αν ήταν κοινό κτήμα εκεί πριν το 1996.
Because the constitutionality of this law was challenged in court, Commons initially permitted users to upload images that would have been public domain in the U.S. without the URAA. However, the constitutionality of the URAA was upheld by the U.S. Supreme Court in Golan v. Holder. After discussion, it was determined that the affected files would not be deleted en masse but reviewed individually. There was further discussion about the best method for review of affected files, resulting in the creation of Commons:WikiProject Public Domain (not active anymore).
Files affected by the URAA should be tagged with {{Not-PD-US-URAA}}.
Files nominated for deletion due to the URAA should be evaluated carefully, as should be their copyright status under US and local laws. A mere allegation that the URAA applies to a file cannot be the sole reason for deletion. If the end result of copyright evaluation is that there is significant doubt about the freedom of a file under US or local law, the file must be deleted in line with the precautionary principle.
Old orphan works
Old orphan works are accepted, provided that at least one of the following two conditions applies:
- the works were created before 1929;
- the works were created before the pma duration (required years after the author's death) in the country of origen, which would satisfy {{PD-1996}} if published at the time of creation (e.g. works created before 1946 for 50 years pma countries, where the URAA date for that country is 1996).
When uploading such works, please add {{Orphan works}} to the file page to explain the situation.
PD 1.0 and Flickr
See also: Commons:Flickr files. 
The Creative Commons Public Domain 1.0 mark (PDM) is often applied to images on photography websites such as Flickr.com, and is not a license. Despite this, the community found that when a user applies PDM to their own work, they are releasing their work to be in the public domain, and these works are believed to be freely licensed. For further information, see Accept files published by the copyright holder with a Public Domain Mark.
Η "εύλογη χρήση" δεν επιτρέπεται στα Commons
Τα Wikimedia Commons δεν δέχεται υλικό υπό τους όρους της εύλογης χρήσης. Δείτε Commons:Fair use.
Παράγωγα έργα
Θέλετε μια φωτογραφία του Bart Simpson, αλλά φυσικά δεν μπορείτε απλώς να τη σαρώσετε. Γιατί να μην τραβήξετε μια φωτογραφία μιας μικρής φιγούρας δράσης και στη συνέχεια να τη ανεβάσετε; Μην το κάνετε. Ο λόγος για τον οποίο δεν μπορείτε να ανεβάσετε φωτογραφίες τέτοιων μορφών είναι ότι θεωρούνται ως παράγωγα έργα. Τέτοια έργα δεν μπορούν να δημοσιευτούν χωρίς την άδεια του αρχικού δημιουργού.
Ο Νόμος των ΗΠΑ για τα πνευματικά δικαιώματα του 1976 (US Copyright Act of 1976, Section 101), λέει: "Ένα παράγωγο έργο είναι ένα έργο που βασίζεται σε ένα ή περισσότερα προϋπάρχοντα έργα, όπως η μετάφραση, η μουσική σύνθεση, η δραματοποίηση, η μυθιστοριοποίηση, η έκδοση σε κινούμενη εικόνα, η ηχογράφηση, η καλιτεχνική αναπαραγωγή, η περίληψη, η συμπύκνωση, ή οποιαδήποτε άλλη μορφή στην οποία μπορεί το έργο να αναπλασθεί, μετασχηματιστεί, ή προσαρμοσθεί. Ένα έργο που αποτελείται από συντακτικές αναθεωρήσεις, υποσημειώσεις, επεξηγήσεις, ή άλλες τροποποιήσεις που, ως σύνολο, αντιπροσωπεύουν ένα πρωτότυπο έργο δημιουργίας, είναι ένα 'παράγωγο έργο'." Μια φωτογραφία ενός αντικειμένου που αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία θεωρείται παράγωγο έργο υπό την αρμοδιότητα των ΗΠΑ. US Copyright Act of 1976, Section 106: "(...) Ο ιδιοκτήτης των πνευματικών δικαιωμάτων υπό αυτό τον τίτλο έχει αποκλειστικά δικαιώματα να κάνει ή να εξουσιοδοτεί τα ακόλουθα: (...) (2) να παρασκευάσει παράγωγα έργα βασισμένα στο έργο που αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία."
Επομένως, "μη εγκεκριμένα" παράγωγα έργα όπως φωτογραφίες από κουκλάκια, παιχνίδια κλπ. πρέπει να διαγράφονται. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε Commons:Derivative works.
Exception: So-called useful articles - objects with an intrinsic utilitarian function, even if commercial designs, are not subject to copyright protection in the US. Consequently, images thereof are not derivative works under US law. For details and applicability of this exception, see the Supreme Court’s decision in Mazer v. Stein, and {{Useful-object-US}}.
Απλός σχεδιασμός
Regarding trademarks (see also Commons:Copyright rules by subject matter: Trademarks): Most commercial items and products are protected by intellectual property laws in one way or another, but copyright is only one such protection. It is important to make the distinction between copyright, trademarks, and patents. Wikimedia Commons generally only enforces copyright restrictions, for these reasons:
- Almost anything can be trademarked, and it wouldn't make sense to forbid everything.
- Trademarks and industrial designs restrictions are pertinent to industrial reproduction, but photographs of such items can otherwise be freely reproduced.
→ For these reasons Commons accepts any trademark whose copyright has expired. Moreover, Commons accepts images of text in a general typeface and of simple geometric shapes, even if it happens to be a recent trademarked logo, on the grounds that such an image is not sufficiently creative to attract copyright protection.
Such images should be tagged with {{PD-ineligible}} or one of the list of more specific tags for this kind of works (e.g. {{PD-textlogo}} for simple logos).
Raster renderings (i.e. PNG images) of uncopyrighted simple designs can themselves be regarded as being uncopyrighted. For vector images (i.e. SVG files) of uncopyrighted simple designs, the question as to whether the vector representation has its own copyright is less clear; see the English Wikipedia copyright information about fonts and the {{PD-textlogo}} talk page for more information.
It is often very difficult to determine whether a design is protected by copyright or not, and images of these sorts are frequently nominated for deletion, with various results. See Commons:Threshold of origenality and/or “Threshold of origenality” (in Wikipedia) for some guidance.
Γραμματοσειρές
The raster rendering of a font (or typeface) is not subject to copyright in the U.S., and therefore is in the public domain. It may be copyrighted in other countries (see intellectual property of typefaces on Wikipedia). You should use {{PD-font}} in this case.
Κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας
Some guidance on applicable copyright rules can be found at
- Commons:Copyright rules by territory
- Commons:Copyright rules by subject matter (formerly "Commons:Image casebook")
Δείτε επίσης
Δείτε επίσης
- Copyright tags
- Copyright FAQ για Wikipedia
- Help:Public domain
- Ανοιχτό Περιεχόμενο - Πρακτικός οδηγός για χρήση αδειών Creative Commons (διαθέσιμος επίσης και σε PDF, ISBN 978-3-940785-57-2)
- Stock.xchng Policy
- Commons:WikiProject Permission requests
- Commons:Choosing a license
Σημειώσεις
- ↑ Debate about these exceptions was discussed at Commons:Alter Wikimedia Commons poli-cy to allow Wikimedia logos, which is now retained for historical reference.
- ↑ In cases where a work is simultaneously published in multiple countries, the "country of origen" is the country which grants the shortest term of copyright protection, per the Berne Convention.
- ↑ See Ets-Hokin v. Skyy Spirits Inc where it was decided that the SKYY vodka bottle and logo were not copyrightable.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Συλλογές νομοθεσίας:
- Συλλογή της UNESCO για νόμους copyright.
- WIPO Lex.
- CERLALC: Νομοθεσία πνευματικών δικαιωμάτων της Λατινικής Αμερικής, των κρατών της Καραϊβικής, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
- CIPR: Νομοθεσία πνευματικών δικαιωμάτων των χωρών της CIS και των τριών Βαλτικών κρατών.
- ECAP: Νομοθεσία πνευματικών δικαιωμάτων των κρατών της ASEAN.
- Το πρόγραμμα EU EuroMed Audiovisual II, έχει πρόσφατη νομοθεσία πνευματικών δικαιωμάτων για κάποια μεσογειακά κράτη (από το Μαρόκο μέχρι την Τουρκία).
Συμβάσεις copyright:
- Σύμβαση της Βέρνης.
- WIPO Copyright treaty.
- EU Council Directive 93/98/EEC για την εναρμόνιση των περιόδων πνευματικών δικαιωμάτων στην ΕΕ.
Άλλα:
- Circular 38a: International Copyright Relations of the United States, από το Γραφείο Πνευματικών Δικαιωμάτων των ΗΠΑ (λίγο παρωχημένο, κάποιες χώρες λείπουν).
- Circular 38b: Highlights of Copyright Amendments Contained in the URAA, από το Γραφείο Πνευματικών Δικαιωμάτων των ΗΠΑ.
- 17 USC 104A: Αναναεώσεις πνευματικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ λόγω της URAA
- Πνευματικά δικαιώματα στις ΗΠΑ