Baner Brwnei
Baner Brwnei (baner sifil, gwladwriaeth a morol). Cymesuredd, 1:2Cafodd baner Brunei (neu Brwnei) ei fabwysiadu'n swyddogol ar 29 Medi 1959.[1] Mae'r faner yn dangos dau fand paralelogram ar maes. Mae'r dau fant paralelogram yn disgyn o gornel uchaf ochr y mast i gornel isaf y cyhwfan, y band gwyn ar y brig a du ar y gwaelod ar. Yn y canol, yn torri ar draws y ddau fand ac dros rhan o'r maes melyn, mae arwyddlun Brunei mewn coch.
Symbolaeth
[golygu | golygu cod]
Mae'r melyn yn cynrychioli Swltan Brunei (rheolwr y deyrnas). Yn Ne-ddwyrain Asia, mae'r lliw melyn yn draddodiadol yn lliw brenhinol ac mae ystondord brenhinol Malaysia a Gwlad Thai, baner Sarawak a baner arlywyddol Indonesia yn ddefnyddio llinell felen.
Mae'r arwyddlun yn cynnwys lleuad cilgant (yn cynrychioli Islam) sydd wedi'i gyfuno ag ymbarél (yn cynrychioli brenhiniaeth) gyda dwy law yn pwyntio i fyny (gan awgrymu ewyllys da'r llywodraeth). Islaw'r lleuad cilgant mae rhuban. Ar y lleuad a'r rhuban cilgant mae arysgrif Arabeg yn cael ei gyfieithu i "Brunei, preswylfa heddwch" (Brunei Darussalam, بروني دارالسلام) ac arwyddair Brunei, "Mewn gwasanaeth bob amser gyda chanllawiau Duw" (الدائمون المحسنون بالهدى).
Mae'r paralelogramau du a gwyn yn cynrychioli prif weinidogion y wlawriaeth[2] a oedd unwaith yn gyd-raglawiaid ac yna – wedi i'r swltan ddod i oed – yn brif gyngyhorwyr iddo: y Pengiran Bendahara (Prif Weinidog, a gynrychiolir gan y band gwyn sydd ychydig yn fwy trwchus) a'r Pengiran Pemancha (Ail Weinidog, sy'n gyfrifol am faterion tramor, a gynrychiolir gan y band ddu). Mae'r band gwyn oddeutu 12% yn lletach na'r band ddu.[3][4]
Hanes
[golygu | golygu cod]Mae'r faner yn ei ffurf bresennol, ac eithrio'r arwyddlun, wedi ei defnyddio ers 1906 pan ddaeth Brunei yn diriogaeth drefedigaethol 'dan warchodaeth' Prydain wedi llofnodi cytundeb rhwng Brwnei a Phrydain Fawr.
Cafodd yr arwyddlun ei arosod ar y faner yn 1959 yn dilyn cyhoeddi Cyfansoddiad 29 Medi 1959.
Cadwyd y dyluniad pan enillodd y wlad ddibyniaeth lawn ar 1 Ionawr 1984 fel Brunei Darussalam (Brunei, "Preswylfa Heddwch").
-
Baner Swltaniaeth (yna 'protectorat' Brydeinig) Brwnei nes 1906 -
Baner protectorat Brwnei o 1906 at 1959
Baneri Eraill
[golygu | golygu cod]-
Baner Llu Amddiffyn Brwnei -
Baner Llynges Brwnei -
Baner Llynges Brwnei, 1984 nes yr 1990au hwyr -
Baner Awyrlu Brwnei -
Baner Heddlu Brwnei -
1:2 Ystonodord y Swltan
Safonau Personol
[golygu | golygu cod]Mae gan Ei Mawrhydi'r Swltan ei safon bersonol mewn melyn lle mae'r arwyddlun brenhinol ar gefndir coch yng nghanol yr ystondord.[5]
Mae safon Ei Mawrhydi y Raja Isteri yn felyn golau gyda'r arwyddlun brenhinol ar gefndir coch yng nghanol yr ystondord.
Mae gan y Perdana Wazir hefyd ystonodord bersonol a roddwyd iddo gan Ei Mawrhydi'r Swltan. Mae'r ystonodord yn arosodedig gwyn yng nghanol y faner gyda'r arwyddlun brenhinol mewn melyn golau. Cefnogir yr arwyddlun gan "Si Kikil", argyfwng croes-groes.
Mae ystondordau personol Pengiran Bendahara, Digadong Pengiran, Pengiran Pemancha a Pengran Temenggong yn wyn, gwyrdd, du a choch yn eu tro.
Dyfarnodd y Swltan faneri personol hefyd i swyddogion is, o'r enw Pengiran Cheteria, yn ogystal â Phengiran a deiliaid eraill. Ymhlith y Pengiran a'r urddasolion a awdurdodwyd i ddefnyddio ystondord personol mae:
- Disgynyddion y Swltan i'r bedwaredd genhedlaeth,
- Darnau o Wazir i'r drydedd genhedlaeth,
- Disgynyddion Cheteria i'r ail genhedlaeth,
- Menteri i Damong.
Mae eu ystonodordau personol yn cynnwys yr arwyddlun brenhinol yn goch ar gefndir melyn yng nghornel darian y faner.
Dolenni
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ https://www.crwflags.com/fotw/flags/bn.html
- ↑ The National Geographic Magazine. National Geographic Society. 1935. t. 384.
- ↑ The Flag Bulletin. Flag Research Center. 1984. t. 76.
- ↑ Annual Report: Brunei. H.M. Stationery Office. 1946. t. 91.
- ↑ (Saesneg) "The Brunei Darussalam State Flag - Page 2". Information Department, Prime Minister's Office. Cyrchwyd 23 Maart 2012. Check date values in:
|accessdate=(help)[dolen farw]