Empatio
Empatio (aŭ kunsentemo[1]) estas la kapablo rekoni senteme la ideojn, emociojn, intencojn kaj personecon de aliaj homoj aŭ bestoj kaj ankaŭ la propra reago al la sentoj de aliaj, kiel ekzemple kunsento, funebro, doloro aŭ helpemo.[2] Laŭ Heinz Kohut empatio povas konduki al kunsento kaj altruismo, sed servas ankaŭ aliajn celojn. Kiel ekzemplo Kohut indikas torturanton, kiu scias per empatio, kiel sukcese torturi sian viktimon. Empatio havas gravan rolon en multaj sciencoj de kriminalistiko[3] tra psikiatrio ĝis estrado aŭ merkatiko. Laŭ la ŝtupa modelo de Theodor Lipps empatio limiĝas ne nur al homoj; unuaj ŝtupoj de empatio ekzistas ankaŭ ĉe bestoj.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- M. H. Davis (1996): Empathy: A Social-Psychological Approach. Westview.
- J. Decety & W. Ickes (2009): The Social Neuroscience of Empathy (La socia neŭroscienco de empatio). Cambridge: MIT Press.
- Cristina Becchio und Cesare Bertone (2004): Wittgenstein running: Neural mechanisms of collective intentionality and we-mode. In: Consciousness and Cognition 13, S. 123–33.
- Arthur P. Ciaramicoli, Katherine Ketcham Der Empathiefaktor, dtv, ISBN 3-423-24245-0.
- J. Lichtenberg, M. Bornstein, D. Silver: Empathy. 3 Bde. Hillsdale, N.J., 1984.
- P. Ornstein, A. Ornstein: Empathie und therapeutischer Dialog. 1985.
- Rolf Degen: Nervenbrücke zwischen du und ich? (Nervpontoj inter vi kaj mi) Bild der Wissenschaft Heft 11 2007; S. 30–33. Bezüge zu Neurologe Giacomo Rizzolatti, Neurologe Vilayanur S. Ramachandran, Entwicklungspsychologin Alison Gopnik.
- Giacomo Rizzolatti, Corrado Sinigaglia: Empathie und Spiegelneurone - die biologische Basis des Mitgefühls. Suhrkamp, Frankfurt 2008, ISBN 978-3-518-26011-1.
- Frank M. Staemmler: Das Geheimnis des Anderen – Empathie in der Psychotherapie. Klett-Cotta, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-608-94503-4.
- Irene Heise: Einführung in eine Theologie der Empathie. Leitfaden für einen einfühlsamen Umgang bei Scheitern, Scheidung und Wiederverheiratung aus Theologie, Psychologie und Philosophie. ²2000. ISBN 3-9500649-1-5
- Irene Heise: Einfühlung bei Edith Stein. Überraschende Einblicke in die Doktorarbeit einer sensiblen Heiligen. 2.Aufl. 2006. ISBN 3-9500649-4-X
- Giacomo Rizzolatti/Corrado Sinigaglia: Empathie und Spiegelneurone - Die biologische Basis des Mitgefühls. Suhrkamp edition unseld, Frankfurt 2008. 9783518260111
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Laŭ ReVo empatio signifas kunsentemo-n [1] Arkivigite je 2021-06-19 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ J. A. Hall & F. J. Bernieri, Interpersonal Sensitivity, Theory and Measurement, London, 2001, p. 21 kaj P. Ekman, Gefühle lesen (Legi sentojn), München 2007, S. 249
- ↑ PDV 100, 3.4.1.:5, laŭ Martin Winter: „Macht und Funktion der Polizei in der Bundesrepublik Deutschland (Potenco kaj funkcio ĉe la polico de la federacia respubliko Germanujo“), 1998, p.343
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Jean Decety: Mirrored emotion (Spegulita emocio). Universitato de Ĉikago.
- www.empathy.se The Swedish Empathy Center (La sveda empatia centro)
- www.wissenschaft.de: Mäuse mit Mitgefühl (musoj kun kunsento)
- Rainer Traub: Denken und Fühlen – Rätselhafte Herdentiere (Pensado kaj sento - strangaj gregobestoj.
- Christian Lehmann: Empathie (Empatio). Universitato de Erfurt 2009.