Hernialde

Hernialde
Gipuzkoa, Euskal Herria
Hernialdeko ikuspegi orokorra. Atzealdean Uzturre mendia dago.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Gipuzkoa
Eskualdea	Tolosaldea
Izen ofiziala	Hernialde
Alkatea	Igaro Balda Izagirre
Posta kodea	20494
INE kodea	20041
Herritarra	hernialdetar
Kokapena
Koordenatuak	43°09′16″N 2°05′07″W
Azalera	4 km²
Garaiera	299 m
Distantzia	25 km Donostiara
Demografia
Biztanleria	313 (2023) −1 (2022)
144 (%46)   (%50,8) 159
Dentsitatea	78,25 bizt/km²
Hazkundea (2003-2013)	% 19,73
Zahartze tasa	% 21,85
Ugalkortasun tasa	‰ 38,46
Ekonomia
Jarduera tasa	% 82,35 (2011)
Genero desoreka	% 8,62 (2011)
Langabezia erregistratua	% 6,85 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 78,22 (2010)
Kaleko erabilera	% 80,3 (2016)
Etxeko erabilera	% 73.46 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera	1812 (juliotar egutegia)
Webgunea	http://www.hernialde.eus

Hernialde Gipuzkoako Tolosaldeko udalerria da. 313 biztanle zituen 2016. urtean. Hirugarren Gerra Karlistan famatu egin zen, Santa Kruz udalerri honetan aritu baitzen apaiz.

Herriaren izena Hernio menditik dator, «Hernio alde» esan nahi baitu.

Zerbitzuak

• KZ gunea
• Liburutegia

Historia

1374an Tolosarekin bat egin zuen.

1802an hiribildu izaera lortu zuen, eta Ainsu-Berreluzko batasun politikoan sartu zen.

Demografia

2019an 305 biztanle zituen. Horietatik %20,98k 65 urte edo gehiago zituen. Atzerrian jaiotakoak %6,23 ziren.

Hernialdeko biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

Ekonomia

2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak: Lehen sektorea BEGaren %7. Bigarren sektorea %4,6. Hirugarren sektorea %73,4. Eraikuntza %15.

Kultura

Jaiak

Andra Mari Jaiak. Abuztuaren 15a.

Euskara

Hernialdeko Juan Joxe Imazen testigantza, gerra garaian euskararik onena zein zen eta honen harira izandako eztabaiden ingurukoa. Euskal Herriko Ahotsak proiekturako egindako elkarrizketa, ahozko ondarea jaso eta zabaltzeko.

Hernialdeko euskara gipuzkeraren aldaera bat da, erdiguneko gipuzkeraren parte den Tolosaldeko euskara da herrian hitz egiten dena. 2016an herritarren %84,24a euskalduna zen.

Politika

2015eko udal hauteskundeetan Hernialdeko Herritarrak izeneko hautagai zerrenda bakarra aurkeztu zen. 128 boto eskuratuta, udaleko zazpi zinegotziak lortu eta Igaro Balda izendatu zuten alkate.

Igaro Baldak 12 urte egin zituen alkatetzan.

2019ko udal hauteskundeetan hauek izan ziren emaitzak: Herniope (Hernialdeko Herritarrak) taldeak 134 boto. Aitor Zubillaga izendatu zuten alkate.

2023ko udal hauteskundeetan hauek izan ziren emaitzak: Herniope talde independenteak 117 boto.

Ondare garrantzitsua

• Jasokundearen Eliza. XVI. mendekoa. Santa Kruz apaiza herriko bikarioa izan zen bertan.
• Olatzaga baserria. Probintziako zaharrenetariko bat. Gipuzkoako Ondare Nazionalean sartuta dago. Santa Kruz apaiza bizi izan zen bertan.
• Anitzaga baserria.
• Urdanbilelus baserria.
• Aizkoateko haitzuloa.
• Aizkoateko iturria.
• Usuluts iturria.

Hernialdetar ezagunak

• Itsaso Leunda (1984-), txirrindularia.
• Alaitz Imaz (1994-), segalaria.

Laiariak Hernialden, XX. mende hasieran

Argazki galeria

• 
  Udaletxea
• 
  Eliza

Ikus, gainera

• Gipuzkoako udalerrien zerrenda

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa

• Hernialdeko albisteak atarian

• Tolosaldeko Hitza, eskualdeko egunkaria.
• Hernialdeko udalaren webgunea.

• Datuak: Q1639392
• Multimedia: Hernialde / Q1639392
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Hernialde