Zerrenda:Nafarroako errege-erreginak

Nafarroako errege-erreginen zerrenda honetan Iruñeko Erresumakoak (Nafarroakoaren aitzindaria) eta Nafarroako Erresumako errege-erreginak agertzen dira. Erresumaren izenaren aldaketa eta, hortaz, errege-erreginen tituluarena Antso VI.ak egin zuen 1162an.

824 (inguru)-905 Aritza leinukoak

Aritza leinuak 824 inguru Iruñeko Erresuma ezarri zuen karolingiar frankoen aurka matxinatu zuenean.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Eneko Arista 824 (inguru)–851/2			4 seme-alaba	851/2
Gartzea Eneko 851/2–882		Eneko Aristaren semea	5 seme-alaba	882
Orti I.a Garzeitz 882–905		Gartzea Enekoren semea	Oria 5 seme-alaba	(905ean tronutik kenduta)

905-1234 Semeno leinukoak

905ean, inguruko erresumen aliantzak Orti I.a Gartzeitz tronutik kendu eta leinua berria plazaratu zuen Iruñean: Semeno leinua hain zuzen ere. Leinu honen erreinaldietan Iruñeko Erresuma Nafarroako Erresuma bilakatu zen.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Antso I.a Gartzeitz 905–925		Gartzea Semenez eta Dadildis Pallarskoaren semea	Tota Aznar 6 seme-alaba	925eko abenduaren 11a Resa
Semeno Gartzeitz 925–931		Gartzea Semenez eta Dadildis Pallarskoaren semea	Antsa Aznarez 3 seme-alaba	931
Gartzea I.a Santxez 931–970		919 Antso I.a Gartzeitz eta Tota Aznarren semea	Andregoto Galindez Seme 1 Teresa Leongoa 3 seme-alaba	970 51 urte
Antso II.a Gartzeitz Abarka 970–994		935 eta gero Gartzea I.a Santxez eta Andregoto Galindezen semea	Urraka Fernandez 4 seme-alaba	994ko abendua
Gartzea II.a Santxez Ikaratia 994–1004		Antso II.a Gartzeitz Abarka eta Urraka Fernandezen semea	Ximena Fernandez 981 4 seme-alaba	1004
Antso III.a Gartzeitz Nagusia 1004–1035		985 Gartzea II.a Santxez Ikaratia eta Ximena Fernandezen semea	Munia Gaztelakoa 1010 4 seme	1035eko urriaren 18a
Gartzea III.a Santxez Naiarakoa 1035–1054		1016 Antso III.a Gartzeitz Nagusia eta Munia Gaztelakoaren semea	Estefania Foixekoa 1038 9 seme-alaba	1054ko irailaren 15a Atapuerca
Antso IV.a Gartzeitz Peñalengoa 1054–1076		1039 Gartzea III.a Santxez Naiarakoaren eta Estefania Foixkoaren semea	Plazentzia Normandiakoa 1068 3 seme-alaba	1076ko ekainaren 4a Peñalen

Alfontso VI.a Gaztelakoa eta Antso Ramirez bere koinatek Antso IV.a erail zutenean bigarrena, jadanik Aragoiko erregea zena, nafarren errege bilakatu eta 50 urtez aragoitarren botera jasan zuten nafarrek.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Antso V.a 1076–1094		1042 Ramiro I.a Aragoikoa eta Ermesinda Foixkoaren semea	Elisabet Urgellgoa 1065 Seme 1 Felizia Roucykoa 1076 3 seme	1094ko ekainaren 4a Huesca 48 urte
Petri I.a 1094–1104		1068 Antso Ramirez eta Elisabet Urgellgoa	Ines Akitaniakoa 1086 2 seme-alaba Berta Italiakoa 1097 Seme-alabarik ez	1104ko irailaren 28a Arango harana 36 urte
Alfontso I.a Nafarroakoa 1104–1134		1073 Antso Ramirez eta Felizia Roucykoa	Urraka Gaztelakoa 1109 Seme-alabarik ez	1134ko irailaren 8a Huesca 61 urte

Alfontsoren heriotzak ondorengotza krisia eragin zuen Aragoiko erresuman, nafar handikiek, berriz, arin ibili eta monarkia independente berrezarri zuten Antso IV.a eraildakoaren birbiloba bati koroa emanez.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Gartzea IV.a Ramirez Berrezarlea 1134–1150		Ramiro Antso Monzongoa eta Kristina Rodriguez Diaz Vivarrekoaren semea	Margarita l'Aiglekoa 1130 4 seme-alaba Urraka Gaztela eta Leongoa 1144ko ekainaren 24a 2 seme	1150eko azaroaren 21a Lorka
Antso VI.a Jakintsua 1150–1194		1133 Gartzea Ramirez eta Margarita l'Aiglekoaren semea	Antsa Gaztelakoa 1157ko ekainaren 2a 6 seme-alaba	1194ko ekainaren 27a Iruñea
Antso VII.a Azkarra 1194–1234		1157 Antso VI.a Jakintsua eta Antsa Gaztelakoaren alaba	Konstantzia Tolosakoa 1195 Seme-alabarik ez	1234ko apirilaren 7a Tutera

1234-1284 Xanpainako leinukoak

Sakontzeko, irakurri: «Xanpainako kondeen zerrenda»

Antso VII.a, Semeno leinuko azken erregea, hil zenean Zuria bere arrebak, nebaren erreinaldia erregeordea izandakoa, koroa jarauntsi zuen eta, beraz, Xanpainako kondea zen bere semea errege berri bilakatu zen.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Tibalt I.a Koblakaria 1234–1253		1201eko maiatzaren 30a Troyes Tibalt III.a Xanpainakoa eta Zuria Nafarroakoaren semea	Gertrudis Dagsburgekoa 1220 Seme-alabarik ez Ines Beaujeukoa 1222 Alaba 1 Margarita Borboikoa 1232 6 seme-alaba	1253ko uztailaren 8a Iruñea 52 urte
Tibalt II.a Gaztea 1253–1270		1238 Tibalt I.a Koblakaria eta Margarita Borboikoaren semea	Elisabet Frantziakoa 1255eko apirilaren 6a Seme-alabarik ez	1270eko abenduaren 4a Trapani 32 urte
Henrike I.a Gizena 1270–1274		1244 Tibalt I.a Koblakaria eta Margarita Borboikoaren semea	Zuria Artoiskoa 1269 2 seme-alaba	1274ko uztailaren 22a 30 urte
Joana I.a 1274–1305		1271ko urtarrilaren 14a Bar-sur-Seine Henrike I.a Nafarroakoa eta Zuria Artoiskoaren alaba	Filipe IV.a Frantziakoa 1284ko abuztuaren 16a 7 seme-alaba	1305eko apirilaren 4a Vincenneseko gaztelua 34 urte

1284-1349 Kapeto leinukoak

Sakontzeko, irakurri: «Frantziako errege-erreginen zerrenda»

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Filipe I.a Ederra (Frantziako Filipe IV.a) 1284–1305		1268 Fontainebleau Filipe III.a Frantziakoa eta Elisabet Aragoikoaren semea	Joana I.a Nafarroakoa 1284ko abuztuaren 16a 7 seme-alaba	1314ko azaroaren 29a Fontainebleau 46 urte
Luis I.a Liskarzalea (Frantziako Luis X.a) 1305–1316		1289ko urriaren 4a Paris Filipe I.a Ederra eta Joana I.a Nafarroakoaren semea	Margarita Borgoinakoa 1305eko irailaren 21a Alaba 1 Klementzia Hungariakoa 1315eko abuztuaren 19a Seme 1	1316ko ekainaren 5a Vincenneseko gaztelua 26 urte
Joanes I.a Aita hil-ondokoa (Frantziako Joanes I.a) 1316		1316ko azaroaren 15a Paris Luis I.a Nafarroakoa eta Klementzia Hungariakoa	Ez zen inoiz ezkondu	1316ko azaroaren 20a Paris 5 egun
Filipe II.a Luzea (Frantziako Filipe V.a) 1316–1322		1292 Lyon Filipe I.a Ederra eta Joana I.a Nafarroakoaren semea	Joana Borgoinakoa 1307 7 seme-alaba	1322ko urtarrilaren 3a Longchamp 29 urte
Karlos I.a Ederra (Frantziako Karlos IV.a) 1322–1328		1294ko ekainaren 19a Clermont Filipe I.a Ederra eta Joana I.a Nafarroakoaren semea	Zuria Borgoinakoa 1307 2 seme-alaba Maria Luxenburgokoa 1322 2 seme-alaba	1328ko otsailaren 1a Vincenneseko gaztelua 34 urte
Joana II.a 1328–1349		1312ko urtarrilaren 28a Charenton-le-Pont Luis I.a Nafarroakoa eta Margarita Borgoinakoaren alaba	Filipe III.a Nafarroakoa 8 seme-alaba	1349ko urriaren 6a Charenton-le-Pont 37 urte

1328-1441 Evreuxtarrak

Sakontzeko, irakurri: «Evreux-ko kondeen zerrenda»

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Filipe III.a Noblea 1328–1343		1306ko martxoaren 27a Luis I.a Evreuxkoa eta Margaret Artoiskoaren semea	Joana II.a Nafarroakoa 8 seme-alaba	1343ko irailaren 16a Jerez de la Frontera 37 urte
Karlos II.a Gaiztoa 1349–1387		1332ko urriaren 10a Évreux Filipe III.a Nafarroakoa eta Joana II.a Nafarroakoaren semea	Joana Frantziakoa 7 seme-alaba	1387ko urtarrilaren 1a Iruñea 54 urte
Karlos III.a Noblea 1387–1425		22 July 1361 Nantes Karlos II.a Nafarroakoa eta Joana Frantziakoaren semea	Leonor Gaztelakoa 1375eko maiatzaren 27a 8 seme-alaba	1425eko irailaren 8a Erriberri 64 urte
Zuria I.a 1425–1441	Fitxategi:Blanca I de Navarra.jpg	1385 Gaztela Karlos III.a Nafarroakoa eta Leonor Gaztelakoaren alaba	Martin I.a Siziliakoa 1402ko abenduaren 26a Seme-alabarik ez Joanes II.a Aragoikoa 1420ko ekainaren 10a 4 seme-alaba	1441ko apirilaren 1a Santa María la Real de Nieva 56 urte

1425-1479 Trastamaratarrak

Sakontzeko, irakurri: «Aragoiko erregeen zerrenda», «Valentziako erresuma», «Bartzelonako konderria» eta «Siziliako erresuma»

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Joanes II.a 1425–1479 (de facto) 1425-1441 (de jure)		1397ko ekainaren 29a Medina del Campo Fernando I.a Aragoikoa eta Leonor Alburquerquekoa	Zuria I.a Nafarroakoa 1419ko azaroaren 6a 4 seme-alaba Joana Enrikez 2 seme-alaba	1479ko urtarrilaren 20a Bartzelona 81 urte
Leonor I.a 1479		1425eko otsailaren 2a Erriberri Joanes II.a Aragoikoa eta Zuria I.a Nafarroakoaren alaba	Gaston IV.a Foixkoa 11 seme-alaba	1479ko otsailaren 12a Tutera 54 urte

Joanes II.aren aurkako erregenahiak, 1441–1464

Joanes II.a Aragoikoak emaztea hil ondoren beretzat mantendu zuen Nafarroako koroa, baina bere semea eta alaba nagusia erregenahi eta monarkak de jure izan ziren.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Karlos IV.a 1441–1461		1421eko maiatzaren 29a Peñafiel Joanes II.a Aragoikoa eta Zuria I.a Nafarroakoaren semea	Ines Clevesekoa Seme-alabarik ez	1461eko irailaren 23a Bartzelona 40 urte
Zuria II.a 1461–1464		1424 Erriberri Joanes II.a Aragoikoa eta Zuria I.a Nafarroakoaren alaba	Henrike IV.a Gaztelakoa Seme-alabarik ez	1464ko abenduaren 2a Ortheze 40 urte

1479-1483 Foixko leinua

Sakontzeko, irakurri: «Foixko kondeen zerrenda»

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Frantzisko I.a Febus 1479–1483	Fitxategi:Francisco I de Navarra.jpg	1467ko apirilaren 12a Gaston I.a, Vianako printzea eta Maddalen Frantziakoaren semea	Ez zen inoiz ezkondu	1483ko otsailaren 12a Paue 16 urte
Katalina I.a 1483–1517		1468 Gaston I.a, Vianako printzea eta Maddalen Frantziakoaren alaba	Joanes III.a Nafarroakoa 13 seme-alaba	1517ko otsailaren 12a Mendi-Marzana 49 urte

1483-1572 Albreteko leinua

1512an Fernando II.a Aragoikoak erresuma konkistatu zuen, Nafarroa Garaia Aragoiko koroapean kokatuz. Hori zela eta Aragoi eta Espainiako erregeek de facto erresumaren gehiena zuzendu zuten. Nafarroako erregeek Nafarroa Beherera ihes egin eta seigarren merindadean bere erresuma mantendu zuten.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Joanes III.a 1484–1516		1469 Alain I.a Albretekoa eta Frantziska Châtillongoa	Katalina I.a Nafarroakoa 13 seme-alaba	1516ko ekainaren 14a Paue 47 urte
Henrike II.a Zangotzakoa 1517–1555		1503ko apirilaren 18a Zangoza Joanes III.a Nafarroakoa eta Katalina I.a Nafarroakoaren semea	Margarita Angulemakoa 1526 2 seme-alaba	1555eko maiatzaren 25a Hagetmau 52 urte
Joana III.a 1555–1572		1528ko urtarrilaren 7a Saint-Germain-en-Laye Henrike II.a Nafarroakoa eta Margarita Angulemakoaren alaba	Antonio I.a Nafarroakoa 1548ko urriaren 20a 5 seme-alaba	1572ko ekainaren 9a Paris 44 urte

• Nafarroako Errege-erreginak (Claude Buffier, 1672)
• 
• 

1572–1789 Kapeto leinuaren berrezarpena

1572–1789 Borboitarrak

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Antonio I.a 1555-1562		22 April 1518 La Fère, Pikardia Karlos I.a Vendômekoa eta Frantziska Alençongoaren semea	Joana III.a Nafarroakoa 1548ko urriaren 20a 5 seme-alaba	1562ko azaroaren 17a Les Andelys, Eure 44 urte
Henrike III.a (Frantziako Henrike IV.a) 1572–1610		1553ko apirilaren 1a Paue Antonio I.a Nafarroakoa eta Joana III.a Nafarroakoaren semea	Maria Medici 1600eko abenduaren 16a 6 seme-alaba	1610eko maiatzaren 14a Paris 57 urte
Luis II.a Zuzena 1610–1643		1601eko irailaren 27a Fontainebleauko jauregia Henrike III.a Nafarroakoa eta Maria Mediciren semea	Ana Austriakoa 1615eko azaroaren 24a 6 seme-alaba	1643ko maiatzaren 14a Paris 41 urte
Luis III.a Handia (Frantziako Luis XIV.a) 1643-1715		1638ko irailaren 5a Saint-Germain-en-Laye Luis II.a Zuzena eta Ana Austriakoaren semea	Maria Teresa Austriakoa 1660eko ekainaren 9a 6 seme-alaba	1715eko irailaren 1a Versailles 76 urte
Luis IV.a Maitatua (Frantziako Luis XV.a) 1715–1774		1710eko otsailaren 15a Versaillesko jauregia Luis Dofin Handia eta Maria Adelaida Savoiakoaren semea	Maria Leszczyńska 1725eko irailaren 5a 10 seme-alaba	1774ko maiatzaren 10a Versaillesko jauregia 64 urte
Luis V.a Ongilea (Frantziako Luis XVI.a) 1774–1789		1754ko abuztuaren 23a Versaillesko jauregia Luis Dofina eta Maria Josefa Saxoniakoaren semea	Marie Antoinette 1770eko maiatzaren 16a 4 seme-alaba	1793ko urtarrilaren 21a Concorde plaza, Paris 38 urte

Henrike III.a Henrike IV.a Frantziakoa bilakatu zenean koroak Frantziakoarekin bat egin zuen. Hala ere erresuma biak ez zituzten uztartu 1620ko urriaren 20an Luis II.ak "Frantziako koroari Nafarroa, Bearno, Andorra eta Donezanen batze agiria" plazaratu zuen arte. Luis XIV.a Frantziakoak (Nafarroako III.ak), Luis XV.a Frantziakoak (Nafarroako IV.ak), eta Luis XVI. Frantziakoak (Nafarroako V.ak) Nafarroako erregea titulua 1791 arte erabiltzen jarraitu zuten.

Izena	Irudia	Jaiotza	Ezkontza(k)	Heriotza
Luis Desiratua (Frantziako Luis XVIII.a) 1814-1824		1755eko azaroaren 17a Versaillesko jauregia Luis Dofina eta Maria Josefa Saxoniakoaren semea	Maria Josefina Savoiakoa 1771eko apirilaren 16a Seme-alabarik ez	1824ko irailaren 16a Louvre jauregia 68 urte
Karlos IV.a Artoiskoa (Frantziako Karlos X.a) 1824–1830		1757ko urriaren 9a Versaillesko jauregia Luis Dofina eta Maria Josefa Saxoniakoaren semea	Maria Teresa Savoiakoa 1773ko azaroaren 16a 4 seme-alaba	1836ko azaroaren 6a Gorizia 79 urte

"Nafarroako erregea" titulua berriro 1814 eta 1830 arteko Borboien berrezarpenean erabiltzen jarraitu zuten. Geroago Henrike Artoiskoa bilakatu zen erregenahi berria, eta bere jarraitzaileek ere Nafarroako errege bezala izenpetu zuten nafar erresumako ondare eskubideen jaraunsle bezala.

Borboi erregenahi karlistek ere titulua aldarrikatu zuten, baina Espainiako koroak duen beste tituluekin batera.

Egungo erregenahiak

• Pello II.a Borboi Bi Sizilietakoa, Calabriako dukeak, bere amona Alizia Borboi Parmakoa Espainiako Infanta eta Calabriako dukesa alargunaren hilotzaren ondoren erresuma aldarrikatzen du Nafarroako erregeen oinordetzarako legeetan ohikoak diren ordezkaritza printzipio eta gizonezko premutasunaren arabera. Bere aitaren webgunean horrela aldarrikatu eta azaltzen zen. Nafar legitimisten aburuz ohitura eta usadio zaharren arabera Pello Borboi Bi Sizilia eta Orleansekoa litzateke Nafarroako Erregeen oinordeko zehatzena.
• Domingo Habsburgo-Toscanakoa, Austriako artxidukea. 1512ko Nafarroako konkista eta Fernando II.a Aragoikoaren ondorengoek Nafarroa Garaiko errege bilakatu ondoren, 1841eko Nafarroako Foruak Eraldatzeko Legeaz bailiatuz Elisabet II.a Espainiakoa eta bere ama Maria Cristina Borboikoa Nafarroako Erresuma abolitu zuten. Hauen kontra Karlos Maria Borboi Austria-Estekoa, Karlos VII.a karlisten erregenahia, altzatu zen. Kontutan hartuz Filipe Borboi eta Greziakoa eta Louis Alfontso Frantziakoa Nafarroako Erresuma abolitu zutenen oinordekoak direla, batzuen ustez ezatabaigarriak dira hauen eskubideak erregenahi izateko. Domingo Habsburgokoa litzateke Carlos VII-ren oinordeko zehatzena Iñaki Anasagasti politikariaren aburuz.
• Luis Alfontso Borboikoa, Anjouko kondeak Nafarroa eta Frantziako erresumak aldarrikatzen ditu, Luis XX.aren izenaz. "Frantziari Nafarroa eta Bearnoren batze agiria" eta lege salikoa dira bere aldarrikapenaren oinarriak.
• Filipe VI.a Espainiakoak Nafarroako errege titulua erabiltzen du, Espainiako gaur egungo erregea izanik aldarrikapen hau 1512an Fernando II.a Aragoikoak egindako konkistan dago oinarrituta.

Ikus, gainera

• Nafarroako errege-erreginen ezkontideen zerrenda
• Iruñeko Erresuma
• Nafarroako Erresuma