Durinska
| Wopon | Chorhoj |
|
|
| Zakładne daty | |
|---|---|
| stolica | Jarobrod |
| přestrjeń | 16.172,10 km² |
| wobydlerstwo | 2.122.335 (31. dec 2023) |
| hustosć wobydlerstwa | 131 wob. na km² |
| oficialne websydło | thueringen.de |
| Politika | |
| ministerski prezident | Mario Voigt (CDU) |
| knježace strony | CDU, BSW, SPD |
| strony w parlamenće | AfD 32 CDU 23 BSW 15 Lěwica 12 SPD 6 |
| poslednje wólby | 1. septembra 2024 |
| přichodne wólby | 2029 |
| Zastupjerjo w Zwjazkowej radźe |
4 |
| karta | |
 | |
Swobodny stat Durinska (němsce Freistaat Thüringen) je zwjazkowy kraj w srjedźišću Němskeje z 2,1 milionom wobydlerjow. Stolica a zdobom najwjetše město je Jarobrod (Erfurt), druhe wulkoměsto je Jena.
Kraj Durinska wobsteješe prěni raz wot 1920 do 1952, hdyž buchu kraje w Němskej demokratiskej republice rozpušćene a do wobwodow rozdźělene. Po přewróće so w lěće 1990 znowa załoži.
Geografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Durinska mjezuje z Delnjej Sakskej a Saksko-Anhaltskej na sewjeru, ze Sakskej na wuchodźe, z Bayerskej na juhu, ze Saksko-Anhaltskej na zapadźe a z Hessenskej na sewjerozapadźe.
Rěki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Města
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Najwjetše města Durinskeje su:
| město | wobydlerstwo (2023)[1] |
|---|---|
| Jarobrod | 215.675 |
| Jena | 110.791 |
| Gera | 94.847 |
| Weimar | 65.611 |
| Gotha | 46.300 |
| Eisenach | 42.817 |
| Nordhausen | 41.233 |
| Mühlhausen/Durinska | 37.146 |
| Suhl | 36.986 |
| Starohród | 31.580 |
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ludnostne wuwiće
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
|
|
Dialekty w Durinskej
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W Durinskej so dźewjeć regionalnych dialektow rozeznawa:
- Sewjerowuchodna durinšćina a sewjerodurinšćina
- Centralnodurinšćina
- Zapadodurinšćina a ilmdurinšćina
- Wuchododurinšćina a juhowuchodna durinšćina
- Hennebergšćina a Itzgründišćina.
Politiske rozčłonkowanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zwjazkowy sejm
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W tuchwilnym Jarobrodskim sejmje je sydom stronow zastupjenych:
Maja hromadźe 90 sydłow.
Lěwica, SPD a Zwjazk 90/Zeleni tworja knježerstwowu koaliciju Durinskeje pod ministerskim prezidentom Bodo Ramelow.
Krajne wokrjesy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]| čisło | wokrjes | sydło | Kfz.-Z. | přestrjeń (km²) |
wobydlerjow (30. Juni 2007) |
hustota zasydlenja |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Altenburger Land | Altenburg | ABG | 569,08 | 104.170 | 183 |
| 2 | Eichsfeld | Heiligenstadt | EIC | 939,82 | 108.471 | 115 |
| 3 | Gotha | Gotha | GTH | 935,59 | 141.883 | 152 |
| 4 | Greiz | Greiz | GRZ | 843,52 | 113.676 | 135 |
| 5 | Hildburghausen | Hildburghausen | HBN | 937,38 | 69.860 | 75 |
| 6 | Ilm-Kreis | Arnstadt | IK | 843,30 | 115.029 | 136 |
| 7 | Kyffhäuserkreis | Sondershausen | KYF | 1.035,13 | 86.287 | 83 |
| 8 | Nordhausen | Nordhausen | NDH | 710,91 | 92.205 | 130 |
| 9 | Saale-Holzland-Kreis | Eisenberg | SHK | 816,99 | 89.410 | 109 |
| 10 | Saale-Orla-Kreis | Schleiz | SOK | 1.148,41 | 91.493 | 80 |
| 11 | Saalfeld-Rudolstadt | Saalfeld | SLF | 1.034,58 | 122.744 | 119 |
| 12 | Schmalkalden-Meiningen | Meiningen | SM | 1.210,14 | 135.097 | 112 |
| 13 | Sömmerda | Sömmerda | SÖM | 804,17 | 75.678 | 94 |
| 14 | Sonneberg | Sonneberg | SON | 433,36 | 62.773 | 145 |
| 15 | Unstrut-Hainich-Kreis | Mühlhausen | UH | 975,48 | 112.259 | 115 |
| 16 | Wartburgkreis | Bad Salzungen | WAK | 1.304,84 | 135.987 | 104 |
| 17 | Weimarer Land | Apolda | AP | 803,03 | 87.032 | 108 |
Bjezwokrjesne města
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Slědowace města su bjezwokrjesne:
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Reinhard Jonscher/Willy Schilling: Kleine thüringische Geschichte. Jenzig-Verlag, Jena 2005, ISBN 3-910141-74-9.
- Jürgen John: Quellen zur Geschichte Thüringens. Landeszentrale für politische Bildung, Erfurt 1997, ISBN 3-931426-14-9.
- Georg Dehio: Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler: Thüringen. Deutscher Kunstverlag, Mnichow 2003, ISBN 3-422-03095-6.
- Steffen Raßloff: Thüringen. Ein historischer Überblick. Erfurt 2004 (Landeszentrale für politische Bildung Thüringen (PDF)).
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Kategorija:Durinska – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
