New Mexico

New Mexico
	hesło: Crescit Eundo
Zakładne daty
stolica	Santa Fe
přestrjeń	314.915 km²
wobydlerstwo	2.085.109 (1. jul 2015)
hustosć	7 wob. na km²
časowe pasmo	UTC–7 (MST)
Politika
guwernerka	Susana Martinez (Rep.)
přistup do unije	6. januara 1912
	Karte
	Přehladna karta zwjazkoweho stata

34-106

Koordinaty: 34° S, 106° Z

New Mexico ( [nuːˈmɛksɪkoʊ̯]a a, španisce Nuevo México, navajo Yootó Hahoodzo) je US-ameriski zwjazkowy stat, kotryž leži na juhozapadźe kraja při mexiskej hranicy. Ma něhdźe 2,1 milionu wobydlerjow na 315.000 km² a je tuž jara rědko wobsydleny (6,6 wob./km²) a po přestrjeni pjaty najwjetši stat, trochu wjetši hač Pólska. Stolica je Santa Fe ze 70.000 wobydlerjemi, najwjetše město pak Albuquerque z wjace hač 560.000 wobydlerjemi.

Stat mjezuje z Coloradom na sewjeru, z Oklahomu na sewjerozapadźe, z Texasom na wuchodźe a juhu, z Mexikom na juhozapadźe a z Arizonu na zapadźe. Teritorij wobsteji hłownje z pusćiny na wysokoruninje kaž tež z wysokich hórskich rjećazow. Najwyša hora zwjazkoweho stata je Wheeler Peak (4011 m), kiž nadeńdźe so w južnych wuběžkach Rocky Mountains. Přez New Mexico běži Rio Grande, najwažniša rěka w tutym regionje.

New Mexico přiwza so dnja 6. januara 1912 jako 47. stat do unije a ma přimjeno Land of Enchantment („Kraj zakuzłanja“). Do toho słušeše wot 1821 do 1848 k Mexiku.

Něhdźe 70 % wobydlerstwa ma jendźelšćinu jako maćeršćinu, 28,4 % španišćinu a 3,5 % domoródnu rěč navajo. New Mexico je stat z najwyšim podźělom latinoameriskeho wobydlerstwa (42 %) a druhim najwyšim podźělom Indianow (9,5 %).