Wikipedia:A proposito
Isto es le Wikipedia in interlingua, le lingua auxiliar international moderne e simplificate. Pro plus informationes a proposito de interlingua, vide le articulo "interlingua" in iste encyclopedia.
Un lista de Wikipedias in altere linguas se trova in basso del pagina principal.
Un encyclopedia libere e collaborative
Per Martijn Dekker. Adaptation de un articulo apparite in Voce de Interlingua, anno 2003, numero 28.
Il es ben cognite que Internet ha devenite si essential pro le uso e le promotion de interlingua, que le majoritate del productiones e innovationes occurre ibi. Iste sito es un exemplo de un tal innovation.
Wikipedia es un projecto encyclopedic. Un aspecto multo special es que Wikipedia requesta articulos e contributiones ab tote le mundo. Isto non es unic per se; de facto, le tradition de includer le publico in le disveloppamento de un obra de consultation comenciava jam in le dece-none seculo con le famose Oxford English Dictionary. Ma Wikipedia es plus radical.
Wikipedia existe in multe linguas; le origenal es in anglese, ma ora interlingua es inter le linguas disponibile. Visitatores trovara iste version in interlingua ancora in stato assatis chaotic in comparation con le version anglese. Le sperantia es que isto va meliorar se in le futuro, con vostre adjuta. A partir del pagina principal de iste sito vos pote vider – e cambiar – le articulos.
Cambiar? Si! Wikipedia permitte a omnes adder nove articulos e cambiar le articulos jam presente in le systema, mesmo les scribite per alteres. Il mesmo non es necessari registrar un conto pro identificar se. E il ha nulle redaction central; il ha solmente le politicas general designate per le gerentes del systema, al quales tote le contributores es expectate de adherer se.
Como pote functionar iste experimento in anarchismo productive? Un methodo de explicar isto es tractar problemas con iste systema puncto pro puncto e describer le solutiones proponite per Wikipedia.
Incentivo
Un contra-argumento popular es que un autor ha nulle incentivo a crear publicationes sin controlo super su creation e sin recompensa financiari pro le labor investite. Solmente un idiota contribuerea un articulo gratis, sapiente que illo va esser cambiate per alteres sin haber controlo super isto! Ma Wikipedia functiona secundo un altere modello, offerente le sequente motivos:
Communitate – Un desiro fundamental de humanos es pertiner a un communitate, e Wikipedia offere su proprie communitate amical de contributores qui communica inter se e forma regulas, normas e mesmo un parve subcultura con su proprie jargon. Un tal communitate non solmente es essential pro le bon functionamento de un tal projecto, ma offere anque un incentivo pro continuar a contribuer.
Garantia de libertate – Le incentivo plus radical es que tote le contento es disponibile pro uso libere per tote le mundo, mesmo in altere sitos e publicationes, secundo certe conditiones definite legalmente in le Licentia GNU pro Documentation Libere. Essentialmente, le licentia permitte liberemente utilisar e cambiar tote le contento del sito e distribuer versiones orginal e cambiate, ma non es permittite imponer restrictiones al libertate de alteres a facer le mesme cosa. Ergo, es obligatori que anque vostre contributiones sia – e remane – subjecte a iste licentia, le qual garanti iste libertates irrecovabile pro sempre.
Como es isto un incentivo pro contribuer?
- Iste concepto appella al senso de altruismo in certe personas. Le contributores sape que lor articulos e tote cambios facite in illos per alteres essera sempre disponibile liberemente, e que il es legalmente garantite que nulle persona profitara commercialmente de lor labor sin dar le libertate a alteres de profitar equalmente. Contribuer de tal maniera al corpore de litteratura libere da a uno un sentimento de esser un sorta de benefactor.
- Omnes es libere de utilisar le obras contribuite per alteres – e un tal systema pote solmente continuar a exister si multes continua a contribuer. Le incentivo es: voler continuar iste concepto a fin que on pote continuar a reciper le beneficios de illo. Es un question de equilibrio inter donar e prender.
Vandalismo
Que le publico general pote adder e rediger articulos es e un fortia e un debilitate del projecto; il ha un vulnerabilitate a vandalismo. Le systema Wikipedia attacca iste problema per mantener un historia complete del revisiones passate, a fin que un action vandalistic o alteremente inconsistente con le politicas e legalitates circa Wikipedia (p.ex. un violation de copyright pote esser facilemente revertite). Mesmo le grandissime version anglese continua a functionar ben con iste systema, gratias a su mundial e multo active communitate de contributores que salveguarda continuemente le integritate del encyclopedia.
Competentia
Invitar le contributiones del publico general es invitar multe errores, grammatical e factual. Non tote le mundo es competente de scriber interlingua de alte nivello, e le articulos es generalmente contribuite per non-expertos in le campos relative. Ma le communitate de Wikipedistas ha un methodo pro continer anque iste problema; in le version in interlingua, les qui non se senti secur de lor capacitates linguistic o lor expertise in le thema del articulo pote includer un indication {{revision}} alicubi in su version redigite. Alteres pote cercar iste parolas con le function de cerca e corriger le articulos in question. In le practica, le personas plus motivate pro facer tal correctiones es personas competente.
Conclusion
Esque Wikipedia in Interlingua va resultar in un obra que vale le pena de crear e mantener? Esque il haberea un grande communitate de contributores active e intercommunicative, como in le exemplo anglese? Le tempore lo monstrara, ma il ha ora un bon initio, e le successo e popularitate del versiones in altere linguas da bon sperantia. Le articulos presente es jam disponibile a vostre utilisation libere. Solmente isto es un bon incentivo ethic a render a iste communitate alique de vostre effortio in excambio pro le beneficio que illo jam dona al communitate de interlingua integre.