avêtin
Bilêvkirin
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]| avêtin (lêkera gerguhêz) | ||
|---|---|---|
| Rehê dema niha: -avêj- | ||
| RP. Niha | ||
| ez | davêjim | |
| tu | davêjî | |
| ew | davêje | |
| em, hûn, ew | davêjin | |
| Fermanî | Yekjimar | bavêje |
| Pirjimar | bavêjin | |
| Rehê dema borî: -avêt- | ||
| RP. Boriya sade | ||
| min | avêt | |
| te | avêt | |
| wê/wî | avêt | |
| me, we, wan | avêt | |
Formên din: Tewandin:avêtin
| ||
avêtin lêkera xwerû, gerguhêz
- Bi tundî ji destê xwe berdan daku li hewa dûr biçe.
- Kevir û ber avêtin.
- Ehmed bi xwe ben avêt ustuyê xwe û serêd benê dayêd destêt Madoyê, go kurû zû bikêşe — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 109, ISBN 978-605-5683-27-6)
- Tiştek bi alavekê berdan hewa.
- Fîşek avêtin.
- Êdî lê nebûn xwedî, bi cih hêlan, dest jê berdan, dev jê berdan.
- Desteyek cilên nû bo xwe kirrî û cilên xwe yên kevn avêtin.
- Tiştek bi xemsarî berdan.
- Çanteyê xwe avêt erdê û revî.
- Neçar kirin ku biçe derekê, def dan, han dan.
- Wan em ji malê avêtin derê.
- Rewşa kesekê/î yan tiştekê/î ji nişkê ve guherandin (bi taybetî ber bi rewşeke xirab ve).
- Ew ji kar hat avêtin.
- Destên wî girêbidin, lalekê derbasî hustyê wî bikin û wî biavêjin zîndanê." — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
- Li erdê dan.
- Herduyan xwe li hev da lê yê mezin yê biçûk zû avêt erdê.
- Rêberê wan jî xwe li ser zik avêt erdê û wî jî li leşkeran reşand. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- Ronahî yan tav dan derekê.
- Rojê di pencereyê re tava xwe diavêt hindirr.
- Bertekek anku reaksiyonek girtin.
- Kerb û kîn avêtin kesekê/î.
- Jidil daxwaz yan hêvî ji kesekê/î kirin.
- Xwe avêtin ber piyan / lingan.
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Newaya mutrib û çengê
Fixan avête xerçengê
Were saqî heta kengê — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herwiha
[biguhêre]Bi alfabeyên din
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *ṷeik-, *ṷeig- (badan, çemandin, tewandin), proto-îranî *a- + *veyg-, hevreha avestayî veêg- (rehê dema niha veêc-) (hejandin), osetî vêẍûn (hejandin, vehejandin), belûçî gêceg (hejandin; avêtin), pehlewî wêxten (rehê dema niha -wêz-), farisî آویختن (avîxten: hilawîstin, daliqandin) (rehê dema niha: -avîz-), soranî هاویشتن (hawîştin) (hawîştin: avêtin; rehê dema niha -hawêj-), kurdiya başûrî aştin, oyştin, zazakî eştene (navdêr: eştiş). Çavkanî: Cheung, Chyet.
Werger
[biguhêre]- Albanî: hedh → sq
- Almanî: werfen → de, schmeißen → de
- Aromanî: aruc
- Asamî: দলিওৱা (doliüa)
- Astûrî: llanzar, tirar
- Azerî: atmaq → az
- Baskî: bota → eu
- Belarusî: кіда́ць impf (kidácʹ), кі́нуць pf (kínucʹ)
- Bretonî: teurel → br, teulel
- Bulgarî: хвъ́рлям → bg (hvǎ́rljam)
- Burmayî: ပစ် → my (pac)
- Çeçenî: кхосса (qossa)
- Çekî: vrhat → cs impf, vrhnout → cs pf
- Çeyenî: -a'ha
- Çînî:
- Dalmatî: truar
- Danmarkî: kaste → da
- Endonezyayî: lempar → id
- Erebî: رَمَى (ramā), صَبَّ → ar (ṣabba), اِنْدَفَعَ → ar (indafaʿa), قَذَفَ (qaḏafa)
- Ermenî: նետել → hy (netel), շպրտել → hy (šprtel)
- Esperantoyî: ĵeti
- Estonî: heitma → et, viskama → et
- Evenî: нода- (noda-)
- Evenkî: нода- (noda-)
- Farisî: انداختن → fa (andâxtan), افگندن → fa (afgandan)
- Ferî: kasta → fo, blaka → fo
- Fînî: heittää → fi, viskata → fi, nakata → fi
- Fransî: jeter → fr, lancer → fr
- Friyolî: slançâ
- Gaelîka skotî: tilg
- Galîsî: lanzar → gl, tirar → gl
- Gotî: 𐍅𐌰𐌹𐍂𐍀𐌰𐌽 (wairpan)
- Gurcî: გადაგდება (gadagdeba)
- Higaononî: lambug
- Hindî: फेंकना (pheṅknā)
- Hîlîgaynonî: pilak
- Hîtîtî: 𒁉𒌍𒅆𒄑𒍣 (pé-eš-ši-ez-zi)
- Holendî: werpen → nl, gooien → nl, smijten → nl
- Îbranî: זרק → he (zarák), העיף (he'íf)
- Îngilîziya kevn: weorpan
- Îngilîziya navîn: werpen
- Îngilîzî: throw → en
- Îngriyî: visata, heittää
- Îngûşî: кхосса (qossa)
- Îrlendî: caith
- Îrlendiya kevn: fo·ceird
- Îtalî: gettare → it, lanciare → it, tirare → it, buttare → it
- Îzlendî: kasta → is
- Japonî: 投げる → ja (なげる, nageru), 投じる (とうじる, tōjiru)
- Javayiya kevn: sawat
- Javayî: sawat
- Katalanî: llançar → ca, tirar → ca
- Keçwayî: chanqay, chuqay, chamqay, wikch'uy
- Khmuyî: ຫວັດ
- Kirgizî: таштоо → ky (taştoo)
- Kîngalî: ගසනවා (gasanawā)
- Koreyî: 던지다 → ko (deonjida)
- Kornî: teulel, towlel, towla
- Kumikî: атмакъ (atmaq), ташламакъ (taşlamaq)
- Latgalî: svīst, svaideit
- Latînî: iactō → la, iaciō → la
- Latviyayî: mest → lv, sviest
- Lawsî: ຂວ້າງ (khuāng), ຖິ້ມ (thim)
- Lîtwanî: mesti → lt, sviesti
- Lombardî: buttà
- Luksembûrgî: geheien
- Maguindanaoyî: itug
- Makedonî: фрла (frla)
- Maltayî: tefa'
- Mançûyî: ᡶᠠᡥᠠᠮᠪᡳ (fahambi)
- Maorî: hōreke, maka
- Maranaoyî: itog, lambeg
- Maratî: फेकणे (phekṇe)
- Mecarî: dob → hu
- Mongolî: хаях → mn (hajah)
- Napolîtanî: iettà
- Normandî: souîndgi, fliantchi, j'ter, lanchi, pitchi
- Norwecî: kaste → no, hive
- Oksîtanî: lançar → oc
- Oromoyî: darbachuu
- Ozbekî: otmoq → uz
- Polonî: rzucać → pl impf, rzucić → pl pf
- Portugalî: lançar → pt, atirar → pt, arremessar → pt, jogar → pt
- Qazaxî: лақтыру (laqtyru), тастау → kk (tastau)
- Romancî: bittar, lantschar
- Romanyayî: arunca → ro
- Rusî: броса́ть → ru impf (brosátʹ), бро́сить → ru pf (brósitʹ), кида́ть → ru impf (kidátʹ), ки́нуть → ru pf (kínutʹ), мета́ть → ru impf (metátʹ), метну́ть → ru pf (metnútʹ), швыря́ть → ru impf (švyrjátʹ), швырну́ть → ru pf (švyrnútʹ)
- Samoayî: lafo
- Sanskrîtî: क्षिपति → sa (kṣipati)
- Sebwanoyî: labay
- Sicîlî: lanzari → scn
- Silesî: ciepać impf, ciepnónć pf
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: hodiť, vrhnúť
- Slovenî: vreči → sl
- Somalî: tuurid
- Spanî: lanzar → es, tirar → es, arrojar → es
- Sundanî: alung → su
- Swahîlî: kutupa
- Swêdî: kasta → sv
- Tacikî: андохтан → tg (andoxtan)
- Tagalogî: itapon, ihagis
- Taiya başûrî: ลิว
- Tayî: โยน → th (yoon), ขว้าง → th (kwâang), ปา → th (bpaa)
- Tetûmî: soe
- Tirkî: atmak → tr, fırlatmak → tr
- Tirkmenî: atmak → tk
- Toxarî B: kärsk-
- Urdûyî: پھینکنا (pheṅknā)
- Ûkraynî: кида́ти → uk (kydáty), ки́нути pf (kýnuty)
- Venîsî: lansar
- Viyetnamî: ném → vi, chọi → vi, quăng → vi
- Volapûkî: jedön → vo
- Warayî: labog, pilak
- Weylsî: taflu → cy
- Ximêrî: បោះ → km (bɑh), ចោល → km (caol)
- Yidîşî: וואַרפֿן (varfn)
- Yûnanî: ρίχνω → el (ríchno)
- Zêlandî: smiete, goôie
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | avêtin | avêtin |
| Îzafe | avêtina | avêtinên |
| Çemandî | avêtinê | avêtinan |
| Nîşandera çemandî | wê avêtinê | wan avêtinan |
| Bangkirin | avêtinê | avêtinino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | avêtinek | avêtinin |
| Îzafe | avêtineke | avêtinine |
| Çemandî | avêtinekê | avêtininan |
avêtin mê
- Bi tundî berdana ji destê xwe daku li hewa dûr biçe.
- avêtina gogê
- avêtina topan
- avêtineke tund û dijwar
Werger
[biguhêre]Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -tin
- Mînak bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî