2. Oktober
Utsehn
De 2. Oktober is in den Gregoriaanschen Klenner de 275. Dag, man in Schaltjohren de 276. Dag.
Oktober | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat an dissen Dag passeert is
[ännern | Bornkood ännern]Politik un Sellschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1187: Saladin nimmt Jerusalem in, wat den Drütten Krüüztog to Folg hett.
- 1601: Spaansch Soldaten kommt de irischen Rebellen to Hülp, warrt aver von de Englänner insloten. De Belagern von Kinsale fangt an.
- 1792: In de Franzöösch Revolutschoon bildt de Jakobiners den Sekerheitsutschuss för de Binnensekerheit.
- 1794: De Eerste Koalitschoonskrieg: In de Slacht von Aldenhoven winnt de Franzosen över en starkeret österrieksch Heer.
- 1835: Mit de Slacht von Gonzales fangt de Texansch Unafhangigkeitskrieg an.
- 1911: In Preußen warrt de Schoolstünnen op 45 Minuuten verkött.
- 1924: In Genf warrt von’n Völkerbund en Protokoll to dat Ächten von Angreepskriegen verafscheed.
- 1941: De Russlandfeldtog in Tweeten Weltkrieg: De Slacht üm Moskau (Operation Taifun) fangt an.
- 1948: De Sowjetunion fangt an, in Sibirien Atomwapen to boen.
- 1954: Op de Londoner Butenministerkonferenz warrt besloten, dat Düütschland wedder Wapen hebben dröff un in de NATO opnahmen warrt.
- 1958: Guinea warrt unafhangig von Frankriek. Sékou Touré warrt de eerste Staatspräsident.
- 1984: In de Swiez warrt mit Elisabeth Kopp de eerste Fru in’n Bunnsrat wählt.
- 1992: Revolte von de Gefangenen in dat överfüllt Gefängnis Carandiru in São Paulo, Brasilien. 111 Minschen warrt doodschoten.
- 2001: Na de Terroranslääg vun’n 11. September in de USA warrt in Brüssel to’n eersten mal de Bünnenfall för de NATO utropen.
Weertschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1930: Henry Ford leggt in Köln den Grundsteen för en Ford-Autowark.
- 2001: De Swissair hett keen Geld mehr un mutt den Betrieb instellen.
Kunst, Kultur un Bowark
[ännern | Bornkood ännern]- 1886: De Oper Lorraine von Rudolf Dellinger warrt in Hamborg ooropföhrt.
- 1915: De Operette Der künstliche Mensch von Leo Fall warrt in Berlin ooropföhrt.
- 1950: To’n eersten mal warrt Comic-Striepen von de Peanuts von Charles M. Schultz in söben US-amerikaansche Daagblööd publizeert.
- 1979: De Oper Der Aufstand von Helmut Eder warrt in Linz ooropföhrt.
- 1995: Dat eerste 3sat-Fernsehmagazin Kulturzeit geiht op Senden.
Wetenschoppen un Technik
[ännern | Bornkood ännern]- 1608: In de Republiek von de söben vereenigten Nedderlannen boot de Brillmaker Hans Lipperhey dat eerste Kiekrühr.
- 1836: Na ehr Expeditschoon na Süüdamerika leggt de HMS Beagle mit Charles Darwin wedder in England an.
- 1955: ENIAC, en von de eersten Computers, warrt utmaakt.
- 1991: Franz Viehböck is de eerste Öösterrieker in’n Weltruum: he flüggt mit twee Kosmonauten na de russ’schen Ruumstatschoon Mir.
Katastrophen
[ännern | Bornkood ännern]- 1746: Bi Madras suupt de dree franzööschen Kriegsscheep Duc d'Orléans, Phénix un Lys in en Hurrikan af. De 1.200 Lüüd an Boord kommt dorbi üm.
- 1990: Bi de Nootlanden von en entföhrte Boeing 737 in de chinesisch Stadt Baiyun kummt dat to’n Kamp twüschen den Piloten un den Entföhrer. De Boeing rammt twee annere Flegers. 132 Minschen starvt dorbi.
Boren
[ännern | Bornkood ännern]- 1452: Richard III., König von England
- 1616: Andreas Gryphius, düütsch Dichter
- 1727: Johann Ignaz Schiffermüller, öösterrieksch Jesuit un Lepidopteroloog († 1806)
- 1810: Siegfried Saloman, däänsch Komponist
- 1811: Philip Wille, Plattdüütsch Schriever ut Waldegge († 1869)
- 1818: Conrad Wilhelm Hase, düütsch Architekt
- 1847: Paul von Hindenburg, düütsch Riekspräsident
- 1852: William Ramsay, britsch Chemiker.
- 1860: Hans Arnold, düütsch Bildhauer.
- 1869: Mahatma Gandhi, indisch Politiker un Minschenrechtler († 1948)
- 1890: Groucho Marx, US-ameirkaansch Schauspeler un Komiker
- 1903: Michele Mara, italieensch Radrennfohrer († 1986)
- 1904: Graham Greene, britsch Schriever
- 1917: Christian de Duve, belgisch Biochemiker un Nobelpriesdräger († 2013)
- 1928: Oswalt Kolle, düütsch Publizeerer
- 1933: John Bertrand Gurdon, britisch Bioloog un Nobelpriesdräger
- 1933: Giuliano Sarti, italieensch Footballnatschonalspeler († 2017)
- 1945: Don McLean, US-amerikaansch Singer
- 1948: Siim Kallas, estlännsch Politiker un EU-Kommissar
- 1950: Mike Rutherford, britsch Musiker, Singer un Ledermaker
- 1951: Romina Power, US-amerikaansch Slagersingerin.
- 1951: Sting, britsch Musiker
- 1960: Johan Lammerts, nedderlannsch Radrennfohrer
- 1963: Maria Ressa, philippiensch Journalistin, Schrieverin un Freedensnobelpriesdrägerin
- 1967: Ardem Patapoutian, libaneesch-amerikaansch Molekularbioloog, Neurowetenschapler un Nobelpriesdräger
- 1968: Jana Novotná, tschechisch Tennisspelerin († 2017)
- 1984: Marion Bartoli, franzöösch Tennisspelerin
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- 534: Athalarich, König vun de Ostgoten (* 516)
- 1016: Hinnerk de Gode, Graaf vun Stood (* 946)
- 1264: Urban IV., Paapst
- 1629: Antonio Cifra, italieensch Komponist (* 1584)
- 1764: William Cavendish, 4. Duke of Devonshire, britisch Politiker un Premierminister (* 1720)
- 1803: Samuel Adams, US-amerikaansch Revolutschoonäär
- 1853: Dominique François Jean Arago, franzöösch Physiker
- 1918: Christian Otto Mohr, düütsch Ingenieur un Statiker
- 1927: Svante Arrhenius, swedsch Chemiker un Nobelpriesdräger
- 1941: Jef Denyn, belgisch Carillon-Speler (* 1862)
- 1942: Robert Nathaniel Dett, kanaadsch Komponist
- 1951: Hermann Pistor, düütsch Optiker
- 1956: George Bancroft, US-amerikaansch Schauspeler
- 1957: Luigi Ganna, italieensch Radrennfohrer (* 1883)
- 1970: Grethe Weiser, düütsch Schauspelerin
- 1973: Paavo Nurmi, finnisch Lichtathlet (* 1897)
- 1985: Rock Hudson, US-amerikaansch Schauspeler
- 1985: Alexander Möller, düütsch Politiker un Bundsminister (* 1903)
- 1999: Heinz Günther Konsalik, düütsch Schriever
- 2001: Manny Albam, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1922)
- 2004: Luděk Kopřiva, tschechsch Schauspeler
- 2009: Rolf Rüssmann, düütsch Footballspeler un -manager (* 1950)
- 2011: Andrija Fuderer, jugoslaawsch-belgisch Schachspeler (* 1931)
- 2013: Tom Clancy, US-amerikaansch Schriever (* 1947)