Cisgender
Een cisgender is iemand van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht. De term wordt doorgaans gebruikt als de tegenhanger van transgender en transseksueel, waarbij het geboortegeslacht en de genderidentiteit niet overeenkomen. Verreweg de meeste mensen zijn cisgender.[1]
Het voorvoegsel cis komt uit het Latijn en betekent 'aan deze kant', zoals trans staat voor 'aan de andere kant'. Het woord cisgender wordt ook wel afgekort tot cis en er kan worden gesproken van cismannen en cisvrouwen.
Geschiedenis van het woord
[bewerken | brontekst bewerken]Volgens Marquis Bey sprak Ernst Buchard voor het eerst over een cis/trans-onderscheid in de seksuologie. Buchard introduceerde Cisvestitismus in 1914 als tegenhanger van Transvestitismus (travestie of crossdressing).
Buchard definieerde de term als volgt: [2][3]
- “Cisvestitismus, die Neigung, die Kleidung einer anderen Altersstufe, Volks- oder Berufsklasse des gleichen Geschlechts zum Zwecke sexueller Entspannung anzulegen, dem Transvestitismus verwandt.”
- Cisvestitisme, de neiging om kleren van een andere levensfase, sociale klasse of beroepsgroep van hetzelfde geslacht aan te trekken met als doel seksuele ontspanning te beleven, verwant met transvestitisme.
Meer dan 50 jaar na Buchard kwam de Duitse seksuoloog Volkmar Sigusch met het neologisme "cisseksueel" (zissexuell in het Duits). Sigusch definieerde een cisseksueel als "iemand die geen chirurgische geslachtsverandering ondergaan heeft".[4][5][3]
Volgens de Oxford English Dictionary werd de term cisgender in 1994 in het Engels gemunt in een Usenet-nieuwsgroep over transgender-onderwerpen.[6][7] In die nieuwsgroep zocht Dana Defosse naar een manier om te verwijzen naar niet-transgender personen zonder impliciet transgender mensen te marginaliseren of als een "ander" neer te zetten.[7] Hoewel de term bedoeld was als een positieve omschrijving om onderscheid te maken tussen trans- en niet-transidentiteit, werd het door sommigen bekritiseerd.[8] Drie decennia later zei Defosse in een persoonlijk essay dat ze het woord niet als een belediging bedoelde. Ze zei dat ze niet geloofde dat het woord cisgender "problemen veroorzaakte – het legde alleen problemen bloot."[7]
- ↑ (en) This Is What 'Cisgender' Means. Time (23 december 2014). Gearchiveerd op 15 januari 2022. Geraadpleegd op 4 januari 2022.
- ↑ (de) Burchard, Ernst (1914). Lexikon des gesamten Sexuallebens. Adler-Verlag GmbH, Berlin, p. 32. Geraadpleegd op 22 juni 2023 "Cisvestitismus, die Neigung, die Kleidung einer anderen Altersstufe, Volks- oder Berufsklasse des gleichen Geschlechts zum Zwecke sexueller Entspannung anzulegen, dem Transvestitismus verwandt."
- ↑ a b (en) Bey, Marquis (2022). Cistem Failure: Essays on Blackness and Cisgender. Duke University Press, Durham, "Heart of Cisness", pp. 29. ISBN 9781478018445. Geraadpleegd op 23 juni 2023.
- ↑ Sigusch, Volkmar (February 1998). The Neosexual Revolution. Archives of Sexual Behavior 27 (4): 331–359. PMID 9681118. DOI: 10.1023/A:1018715525493.
- ↑ (de) Volkmar Sigusch, Das Rätsel des Zissexualismus (uit het boek "Geschlechtswechsel", Rothbuch Taschenbuch 1009, Rotbuch Verlag, Hamburg) (1995). Gearchiveerd op 3 december 2021. Geraadpleegd op 4 januari 2022.
- ↑ (en) Tracing Terminology | Perspectives on History | AHA. www.historians.org. Gearchiveerd op 14 mei 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2023.
- ↑ a b c (en) Defosse, Dana, I Coined The Term 'Cisgender' 29 Years Ago. Here's What This Controversial Word Really Means.. HuffPost (February 18, 2023). Gearchiveerd op February 18, 2023. Geraadpleegd op 23 juni 2023.
- ↑ (en) Aultman, B. (May 1, 2014). Cisgender. Transgender Studies Quarterly 1 (1–2): 61–62 (Duke University Press). DOI: 10.1215/23289252-2399614. Geraadpleegd op 23 juni 2023.
Informatie mede gebaseerd op de Duitstalige (versie van 5 juni 2015) en de Engelstalige (versie van 4 augustus 2015 en 23 juni 2023) Wikipedia-artikelen over dit onderwerp
· 
· 
· ·