Cate Blanchett

Cate Blanchett
	; Cate Blanchett (2024)
Imię i nazwisko	Catherine Élise Blanchett
Data i miejsce urodzenia	14 maja 1969 ; Melbourne
Zawód	aktorka, reżyserka, producentka filmowa
Współmałżonek	Andrew Upton ; (od 1997)
Lata aktywności	od 1990
	Odznaczenia
	; Podpis aktorki
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Cate Blanchett, właśc. Catherine Élise Blanchett (ur. 14 maja 1969 w Melbourne) – australijska aktorka filmowa i teatralna. Zajmuje się również reżyserią teatralną. Laureatka dwóch Oscarów: za drugoplanową rolę w filmie Aviator (2004) oraz pierwszoplanową w Blue Jasmine (2013). Wystąpiła też m.in. jako Galadriela we Władcy Pierścieni i Hobbicie oraz Hela w Thor: Ragnarok.

Życiorys

Urodziła się w Ivanhoe na przedmieściach Melbourne. Jest córką June – australijskiej nauczycielki, i Roberta – amerykańskiego oficera U.S. Navy, który zmarł na zawał serca, kiedy Cate miała 10 lat. Ma starszego brata Boba i młodszą siostrę Genevieve^[1]. Studiowała ekonomię i sztukę na Uniwersytecie w Melbourne. W wieku 18 lat wyjechała do Egiptu, gdzie po raz pierwszy pojawiła się jako statystka w filmie Kaboria. Po powrocie do Australii przeniosła się do Sydney, gdzie ukończyła studia w Narodowym Instytucie Teatralnym^[2].

Początkowo grała w teatrze, pierwszą ważną rolę zagrała w 1993 u boku Geoffreya Rusha w sztuce Oleanna Davida Mameta^[2]. Jej pierwszą ważną rolą filmową była rola Elżbiety I w filmie Elizabeth (1998), za którą zdobyła Złoty Glob, BAFT-ę oraz nominację do Oscara. W 1999 była nominowana do BAFT-y za rolę w filmie Utalentowany pan Ripley. W trylogii filmowej Petera Jacksona Władca Pierścieni zagrała Galadrielę.

W 2005 zdobyła Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za rolę Katharine Hepburn w filmie Aviator. Uczyniło ją to pierwszą w historii laureatką Oscara, która zagrała osobę nagrodzoną tą samą nagrodą. Za rolę u boku Judi Dench w filmie Notatki o skandalu (2006) zdobyła kolejną nominację do Oscara. W 2007 zagrała w filmach I’m Not There. Gdzie indziej jestem i Elizabeth: Złoty wiek, zdobywając kolejne nominacje do Nagrody Akademii Filmowej. W 2008 aktorka została wyróżniona gwiazdą w Hollywood Walk of Fame^[3]. W 2014 zdobyła drugiego Oscara, za pierwszoplanową rolę w filmie Blue Jasmine.

Przewodniczyła jury konkursu głównego na 71. MFF w Cannes (2018) oraz na 77. MFF w Wenecji (2020) oraz komisji jurorskiej w konkursie głównym festiwalu 32. Energa Camerimage w Toruniu (2024).

Życie prywatne

Jej mężem jest scenarzysta Andrew Upton^[4]. Mają trzech synów: Dashiela (ur. 2001), Romana (ur. 2004) oraz Ignatusa Martina (ur. 2008). W 2015 adoptowali dziewczynkę (Edith Vivian Patricia)^[5].

Filmografia

Filmy fabularne

1994: Police Rescue: The Movie jako Vivian
1996: Parklands jako Rosie
1997: Dzięki Bogu spotkał Lizzie (Thank God He Met Lizzie) jako Lizzie
1997: Oskar i Lucinda (Oscar and Lucinda) jako Lucinda Leplastrier
1997: Rajska droga (Paradise Road) jako Susan Macarthy
1998: Elizabeth jako Elżbieta I
1999: Bangers jako Julie-Anne
1999: Idealny mąż (An Ideal Husband) jako Gertrude Chiltern
1999: Utalentowany pan Ripley (The Talented Mr. Ripley) jako Meredith Logue
1999: Zmęczenie materiału (Pushing Tin) jako Connie Falzone
2000: Człowiek, który płakał (The Man Who Cried) jako Lola
2000: Dotyk przeznaczenia (The Gift) jako Annie Wilson
2001: Charlotte Gray jako Charlotte Gray
2001: Kroniki portowe (The Shipping News) jako Petal Bear
2001: Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring) jako Galadriela
2001: Włamanie na śniadanie (Bandits) jako Kate Wheeler
2002: Niebo (Heaven) jako Philippa
2002: Władca Pierścieni: Dwie wieże (The Lord of the Rings: The Two Towers) jako Galadriela
2003: Kawa i papierosy (Coffee and Cigarettes) jako Cate/Shelly
2003: Veronica Guerin jako Veronica Guerin
2003: Władca Pierścieni: Powrót króla (The Lord of the Rings: The Return of the King) jako Galadriela
2003: Zaginione (The Missing) jako Maggie Gilkeson
2004: Aviator (The Aviator) jako Katharine Hepburn
2004: Podwodne życie ze Steve’em Zissou (The Life Aquatic with Steve Zissou) jako Jane Winslett-Richardson
2005: Historie zagubionych dusz (Stories of Lost Souls) jako Julie-Anne
2005: Płotka (Little Fish) jako Tracy Heart
2006: Babel jako Susan
2006: Dobry Niemiec (The Good German) jako Lena Brandt
2006: Notatki o skandalu (Notes on a Scandal) jako Sheba Hart
2007: Elizabeth: Złoty wiek (Elizabeth: The Golden Age) jako Elżbieta I
2007: Hot Fuzz – Ostre psy (Hot Fuzz) jako Jeanine (niewymieniona w czołówce)
2007: I’m Not There. Gdzie indziej jestem jako Bob Dylan / Jude
2008: Ciekawy przypadek Benjamina Buttona (The Curious Case of Benjamin Button) jako Daisy
2008: Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki (Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull) jako Irina Spalko
2008: Ponyo (Gake no ue no Ponyo) jako Gran Mamare (głos w wersji angielskiej)
2010: Robin Hood jako Marion Loxley
2011: Hanna jako Marissa Wiegler
2011: The Last Time I Saw Michael Gregg
2012: A Cautionary Tail jako narrator (głos)
2012: Hobbit: Niezwykła podróż (The Hobbit: An Unexpected Journey) jako Galadriela
2013: Blue Jasmine jako Jeanette „Jasmine” Francis
2013: Hobbit: Pustkowie Smauga (The Hobbit: The Desolation of Smaug) jako Galadriela
2013: The Galapagos Affair: Satan Came to Eden jako Dore Strauch (głos)
2013: The Turning jako Gail Lang
2014: Obrońcy skarbów (The Monuments Men) jako Claire Simone
2014: Jak wytresować smoka 2 (How to Train Your Dragon 2) jako Valka (głos)
2014: Hobbit: Bitwa Pięciu Armii (The Hobbit: The Battle of the Five Armies) jako Galadriela
2015: Kopciuszek (Cinderella) jako lady Tremaine
2015: Carol jako Carol Aird
2015: Rycerz pucharów (Knight of Cups) jako Nancy
2015: Niewygodna prawda (Truth) jako Mary Mapes
2016: Voyage of Time jako narrator
2017: Song to Song jako Amanda
2017: Thor: Ragnarok jako Hela
2018: Ocean’s 8 jako Lou
2018: Zegar czarnoksiężnika jako pani Zimmerman
2018: Mowgli: Legenda dżungli jako Kaa (głos)
2019: Jak wytresować smoka 3 (How to Train Your Dragon 3) jako Valka (głos)
2019: Gdzie jesteś, Bernadette? jako Bernadette
2021: Nie patrz w górę jako Brie Evantee
2021: Zaułek koszmarów jako Lilith Ritter
2022: Tár jako Lydia Tár
2024: Borderlands jako Lilith

Seriale telewizyjne

1993: Police Rescue jako pani Haines
1994: Heartland jako Elizabeth Ashton
1994: G.P. jako Janie Morris
1995: Bordertown jako Bianca
2012: Głowa rodziny (Family Guy) jako Penelope / królowa Elżbieta (głos)
2014: Rake jako Clarice Greene
2020: Bezpaństwowcy jako Pat Masters
2020: Mrs. America jako Phyllis Schlafly

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej
- Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 2014 Blue Jasmine
- Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2004 Aviator
Złoty Glob
- Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym: 1998 Elizabeth
- Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym: 2023 Tár
- Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2007 I’m Not There. Gdzie indziej jestem
- Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym: 2014 Blue Jasmine
Nagroda BAFTA
- Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 1999 Elizabeth
- Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2005 Aviator
- Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 2023 Tár^[6]
- Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 2014 Blue Jasmine
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych
- Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2005 Aviator
- Najlepsza obsada filmowa: Władca Pierścieni: Powrót króla
Critics' Choice
- Najlepsza aktorka: 2023 Tár^[6]
- Najlepsza aktorka: 2013 Blue Jasmine
- Najlepsza aktorka: 1998 Elizabeth
Satelity
- Najlepsza aktorka w miniserialu, serialu limitowanym lub filmie telewizyjnym: 2020 Mrs. America
- Najlepsza aktorka: 2013 Blue Jasmine
- Najlepsza aktorka w dramacie: 1998 Elizabeth
Amerykańskie Stowarzyszenie Krytyków Filmowych
- Najlepsza aktorka: 2022 Tár^[6]
- Najlepsza aktorka 2013 Blue Jasmine
- Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2007 I’m Not There. Gdzie indziej jestem

Przypisy

↑ Cate Blanchett; Biography. thebiographychannel.co.uk / archive.org. [dostęp 2014-09-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Cate Blanchett. [dostęp 2009-02-22]. (ang.).
↑ Blanchett gets star on Walk of Fame. [dostęp 2009-02-22]. (ang.).
↑ Andrew Upton [online], Filmweb [dostęp 2018-07-14] (pol.).
↑ Rachel McRady: Cate Blanchett Opens Up About Adopting Daughter Edith: We're Besotted. usmagazine.com, 2015-03-16. [dostęp 2016-02-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nagrody BAFTA 2023 przyznane

Linki zewnętrzne

Cate Blanchett w bazie IMDb (ang.)
Cate Blanchett w bazie Filmweb
Cate Blanchett w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Cate Blanchett; Biography. thebiographychannel.co.uk / archive.org. [dostęp 2014-09-06]. (ang.).

[autonazwa1-2] Cate Blanchett. [dostęp 2009-02-22]. (ang.).

[3] Blanchett gets star on Walk of Fame. [dostęp 2009-02-22]. (ang.).

[4] Andrew Upton [online], Filmweb [dostęp 2018-07-14] (pol.).

[5] Rachel McRady: Cate Blanchett Opens Up About Adopting Daughter Edith: We're Besotted. usmagazine.com, 2015-03-16. [dostęp 2016-02-19]. (ang.).

[:0-6] Nagrody BAFTA 2023 przyznane

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

1920–1939	Janet Gaynor (1928) Mary Pickford (1929) Norma Shearer (1930) Marie Dressler (1931) Helen Hayes (1932) Katharine Hepburn (1933) Claudette Colbert (1934) Bette Davis (1935) Luise Rainer (1936) Luise Rainer (1937) Bette Davis (1938) Vivien Leigh (1939)
1940–1959	Ginger Rogers (1940) Joan Fontaine (1941) Greer Garson (1942) Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Joan Crawford (1945) Olivia de Havilland (1946) Loretta Young (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Judy Holliday (1950) Vivien Leigh (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Simone Signoret (1959)
1960–1979	Elizabeth Taylor (1960) Sophia Loren (1961) Anne Bancroft (1962) Patricia Neal (1963) Julie Andrews (1964) Julie Christie (1965) Elizabeth Taylor (1966) Katharine Hepburn (1967) Katharine Hepburn / Barbra Streisand (1968) Maggie Smith (1969) Glenda Jackson (1970) Jane Fonda (1971) Liza Minnelli (1972) Glenda Jackson (1973) Ellen Burstyn (1974) Louise Fletcher (1975) Faye Dunaway (1976) Diane Keaton (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979)
1980–1999	Sissy Spacek (1980) Katharine Hepburn (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Geraldine Page (1985) Marlee Matlin (1986) Cher (1987) Jodie Foster (1988) Jessica Tandy (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Susan Sarandon (1995) Frances McDormand (1996) Helen Hunt (1997) Gwyneth Paltrow (1998) Hilary Swank (1999)
2000–2019	Julia Roberts (2000) Halle Berry (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Reese Witherspoon (2005) Helen Mirren (2006) Marion Cotillard (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jennifer Lawrence (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Emma Stone (2016) Frances McDormand (2017) Olivia Colman (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2039	Frances McDormand (2020) Jessica Chastain (2021) Michelle Yeoh (2022) Emma Stone (2023)

1936–1959	Gale Sondergaard (1936) Alice Brady (1937) Fay Bainter (1938) Hattie McDaniel (1939) Jane Darwell (1940) Mary Astor (1941) Teresa Wright (1942) Katina Paksinu (1943) Ethel Barrymore (1944) Anne Revere (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Claire Trevor (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Gloria Grahame (1952) Donna Reed (1953) Eva Marie Saint (1954) Jo Van Fleet (1955) Dorothy Malone (1956) Miyoshi Umeki (1957) Wendy Hiller (1958) Shelley Winters (1959)
1960–1979	Shirley Jones (1960) Rita Moreno (1961) Patty Duke (1962) Margaret Rutherford (1963) Lila Kedrova (1964) Shelley Winters (1965) Sandy Dennis (1966) Estelle Parsons (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Helen Hayes (1970) Cloris Leachman (1971) Eileen Heckart (1972) Tatum O’Neal (1973) Ingrid Bergman (1974) Lee Grant (1975) Beatrice Straight (1976) Vanessa Redgrave (1977) Maggie Smith (1978) Meryl Streep (1979)
1980–1999	Mary Steenburgen (1980) Maureen Stapleton (1981) Jessica Lange (1982) Linda Hunt (1983) Peggy Ashcroft (1984) Anjelica Huston (1985) Dianne Wiest (1986) Olympia Dukakis (1987) Geena Davis (1988) Brenda Fricker (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Marisa Tomei (1992) Anna Paquin (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Juliette Binoche (1996) Kim Basinger (1997) Judi Dench (1998) Angelina Jolie (1999)
2000–2019	Marcia Gay Harden (2000) Jennifer Connelly (2001) Catherine Zeta-Jones (2002) Renée Zellweger (2003) Cate Blanchett (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Tilda Swinton (2007) Penélope Cruz (2008) Mo’Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Lupita Nyong’o (2013) Patricia Arquette (2014) Alicia Vikander (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019)
2020–2039	Youn Yuh-jung (2020) Ariana DeBose (2021) Jamie Lee Curtis (2022) Da’Vine Joy Randolph (2023)

1980–1989	Gregory Peck / Gene Tierney (1986) Glenn Ford (1987) Vittorio Gassman (1988) Bette Davis (1989)
1990–1999	Claudette Colbert (1990) Anthony Perkins (1991) Lauren Bacall (1992) Robert Mitchum (1993) Lana Turner (1994) Susan Sarandon / Catherine Deneuve (1995) Al Pacino (1996) Michael Douglas / Jeremy Irons (1997) Jeanne Moreau / Anthony Hopkins / John Malkovich (1998) Anjelica Huston / Fernando Fernán Gómez / Vanessa Redgrave (1999)
2000–2009	Michael Caine / Robert De Niro (2000) Julie Andrews / Warren Beatty / Francisco Rabal (2001) Jessica Lange / Bob Hoskins / Dennis Hopper / Francis Ford Coppola (2002) Robert Duvall / Sean Penn / Isabelle Huppert (2003) Annette Bening / Jeff Bridges / Woody Allen (2004) Willem Dafoe / Ben Gazzara (2005) Max von Sydow / Matt Dillon (2006) Liv Ullmann / Richard Gere (2007) Meryl Streep / Antonio Banderas (2008) Ian McKellen (2009)
2010–2019	Julia Roberts (2010) Glenn Close (2011) Oliver Stone / Ewan McGregor / Tommy Lee Jones / John Travolta / Dustin Hoffman (2012) Carmen Maura / Hugh Jackman (2013) Denzel Washington / Benicio del Toro (2014) Emily Watson (2015) Sigourney Weaver / Ethan Hawke (2016) Ricardo Darín / Monica Bellucci / Agnès Varda (2017) Hirokazu Koreeda / Danny DeVito / Judi Dench (2018) Penélope Cruz / Costa-Gavras / Donald Sutherland (2019)
2020–2029	Viggo Mortensen (2020) Johnny Depp / Marion Cotillard (2021) Juliette Binoche / David Cronenberg (2022) Javier Bardem / Víctor Erice / Hayao Miyazaki (2023) Cate Blanchett / Pedro Almodóvar (2024)

1940–1959	Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Ingrid Bergman (1945) Rosalind Russell (1946) Rosalind Russell (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Gloria Swanson (1950) Jane Wyman (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Elizabeth Taylor (1959)
1960–1979	Greer Garson (1960) Geraldine Page (1961) Geraldine Page (1962) Leslie Caron (1963) Anne Bancroft (1964) Samantha Eggar (1965) Anouk Aimée (1966) Edith Evans (1967) Joanne Woodward (1968) Geneviève Bujold (1969) Ali MacGraw (1970) Jane Fonda (1971) Liv Ullmann (1972) Marsha Mason (1973) Gena Rowlands (1974) Louise Fletcher (1975) Faye Dunaway (1976) Jane Fonda (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979)
1980–1999	Mary Tyler Moore (1980) Meryl Streep (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Whoopi Goldberg (1985) Marlee Matlin (1986) Sally Kirkland (1987) Jodie Foster / Shirley MacLaine / Sigourney Weaver (1988) Michelle Pfeiffer (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Sharon Stone (1995) Brenda Blethyn (1996) Judi Dench (1997) Cate Blanchett (1998) Hilary Swank (1999)
2000–2019	Julia Roberts (2000) Sissy Spacek (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Felicity Huffman (2005) Helen Mirren (2006) Julie Christie (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jessica Chastain (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Isabelle Huppert (2016) Frances McDormand (2017) Glenn Close (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2039	Andra Day (2020) Nicole Kidman (2021) Cate Blanchett (2022) Lily Gladstone (2023)

1940–1959	Katina Paksinu (1943) Agnes Moorehead (1944) Angela Lansbury (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Ellen Corby (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Katy Jurado (1952) Grace Kelly (1953) Jan Sterling (1954) Marisa Pavan (1955) Eileen Heckart (1956) Elsa Lanchester (1957) Hermione Gingold (1958) Susan Kohner (1959)
1960–1979	Janet Leigh (1960) Rita Moreno (1961) Angela Lansbury (1962) Margaret Rutherford (1963) Agnes Moorehead (1964) Ruth Gordon (1965) Jocelyne LaGarde (1966) Carol Channing (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Karen Black / Maureen Stapleton (1970) Ann-Margret (1971) Shelley Winters (1972) Linda Blair (1973) Karen Black (1974) Brenda Vaccaro (1975) Katharine Ross (1976) Vanessa Redgrave (1977) Dyan Cannon (1978) Meryl Streep (1979)
1980–1999	Mary Steenburgen (1980) Joan Hackett (1981) Jessica Lange (1982) Cher (1983) Peggy Ashcroft (1984) Meg Tilly (1985) Maggie Smith (1986) Olympia Dukakis (1987) Sigourney Weaver (1988) Julia Roberts (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Joan Plowright (1992) Winona Ryder (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Lauren Bacall (1996) Kim Basinger (1997) Lynn Redgrave (1998) Angelina Jolie (1999)
2000–2019	Kate Hudson (2000) Jennifer Connelly (2001) Meryl Streep (2002) Renée Zellweger (2003) Natalie Portman (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Cate Blanchett (2007) Kate Winslet (2008) Mo’Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Jennifer Lawrence (2013) Patricia Arquette (2014) Kate Winslet (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019)
2020-2029	Jodie Foster (2020) Ariana DeBose (2021) Angela Bassett (2022) Da’Vine Joy Randolph (2023)