Chromatyda

Diagram przedstawiający chromosom, na którym oznaczono: krótkie (3) i długie (4) ramię prawej chromatydy (1) oraz centromer (2).

Chromatyda (gr. chrṓma = barwa; eídos = postać, kształt) – ramię (połowa) chromosomu widoczne w fazach bezpośrednio poprzedzających podział komórki jako odrębna jednostka morfologiczna. W wyniku replikacji DNA każdy chromosom ma dwie identyczne chromatydy, które połączone są centromerem i nazywają się chromatydami siostrzanymi. Powstają one zwykle w fazie S cyklu komórkowego. Chromatydy jako części chromosomu składają się z włókien chromatyny ułożonych w pętle. Włókno chromatyny o szerokości 30 nm to nukleosomy (jeden nukleosom tworzy DNA nawinięte na oktamer histonowy) zwinięte w helisę i ułożone jeden na drugim. Podczas anafazy (w mitozie i drugim podziale mejotycznym) wszystkie chromatydy stają się chromosomami potomnymi, które przemieszczają się do przeciwległych biegunów komórki, dzięki skracającym się włóknom wrzeciona podziałowego (kariokinetycznego).

Bibliografia

• Marek Guzik, Ryszard Kozik, Ewa Jastrzębska, Renata Matuszewska, Ewa Pyłka-Gutowska, Władysław Zamachowski: Biologia na czasie 1. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony. Do nowej podstawy programowej. 2013, s. 61–60. ISBN 978-83-267-2133-5.
• chromatyda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-03-19] .