Ehm Welk
Ehm Welk w 1952 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Ehm Welk (ur. 29 sierpnia 1884 w Biesenbrow, części Angermünde, zm. 19 grudnia 1966 w Bad Doberan)[1] – niemiecki dziennikarz, literat i pisarz, działacz edukacyjny w NRD, profesor na Uniwersytecie w Greifswaldzie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył szkołę jednoklasową w Biesenbrow. Do Szczecina przybył w roku 1900, tutaj odbył praktykę handlową. W 1904 został dziennikarzem w „Stettiner Neueste Nachrichten”, rok później był już redaktorem naczelnym gazety w Bremerhaven, a potem w Brunszwiku[2]. Od 1904 do 1922 był redaktorem lub redaktorem naczelnym kilku gazet w Niemczech (mając 21 lat był najmłodszym redaktorem naczelnym w kraju – w Provinzial-Zeitung w Bremerhaven[3]). Związał się z ideami socjalistycznymi i zakładał struktury Niemieckiej Partii Demokratycznej w Brunszwiku. Swoje poglądy wyraził m.in. w sztuce Gewitter über Gottland z 1927, którą wystawił Erwin Piscator w Volksbühne Theater w Berlinie[3]. W 1923 wyjechał do Ameryki z powodu zakazu wykonywania zawodu w Niemczech. W latach 1927 – 1934 był dziennikarzem „Zielonej Poczty” wydawnictwa Ullstein. W 1934 aresztowano go za artykuł „Herr Reichsminister, ein Wort, bitte” opublikowany pod pseudonimem Thomas Trimm[3] i osadzono w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. W 1935 przeniesiony został do Lübbenau, a następnie zwolniony. Pozwolono mu publikować jedynie utwory nie związane z polityką, w czym odnosił duże sukcesy (np. Die Heiden von Kummerow z 1937)[3]. W 1940 kupił dom z ogrodem w dzisiejszych Dołujach (wówczas: Neuenkirchen) i mieszkał tam do roku 1945[2]. Pomiędzy 1935 a 1952 napisał większość swoich dzieł. W 1944 otrzymał Nagrodę im. Ernsta Moritza Arndta, a w 1945 wstąpił do Komunistycznej Partii Niemiec i przeprowadził się do Ückermünde, a w 1946 do Schwerinu, gdzie został dyrektorem centrum edukacji dorosłych. Założył sześć centrów edukacji dorosłych na terenie Meklemburgii. W 1950 przeniósł się do Bad Doberan. Kontynuował tam działalność literacką. W 1964 został profesorem na Uniwersytecie w Greifswaldzie[4].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Za twórczość literacką otrzymał odznaczenia państwowe NRD, w tym Nagrodę Narodową i Patriotyczny Order Zasługi. Nadano mu tytuł honorowego obywatela Bad Doberan i Angermünde oraz doktorat honoris causa wydziału filozoficznego Uniwersytetu w Greifswaldzie[4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Dom rodzinny w Biesenbrow
-
Dom Welka w Bad Doberan
-
Welk na znaczku NRD
-
Nagrobek w Bad Doberan
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN, 1996, s. 331 [dostęp 2024-11-24] .
- ↑ a b Elżbieta Bruska , Zaczęło się od Szczecina 22.11.2024, s. 2., „Kurier Szczeciński”, 24 listopada 2024, s. 2 [dostęp 2024-11-24] .
- ↑ a b c d Muzeum niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, biogram na wystawie
- ↑ a b Ehm Welk Biographie [online], www.biesenbrow.de [dostęp 2023-02-04] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Elżbieta Bruska: Zaczęło się od Szczecina, [w:] Kurier Szczeciński, 22.11.2024, s. 2.
- Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red. Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996 (autorka biogramu: (Elżbieta Dzikowska), s. 331-332. ISBN 83-01-11995-0.