Eli Lilly
 Pułkownik Eli Lilly w 1885 r. | |
| Data i miejsce urodzenia |
8 lipca 1838 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 czerwca 1898 |
| Zawód, zajęcie |
farmaceuta |
| |
Eli Lilly (ur. 8 lipca 1838 w Baltimore, zm. 6 czerwca 1898 w Indianapolis) – amerykański żołnierz, chemik, farmaceuta, przemysłowiec, przedsiębiorca oraz założyciel firmy farmaceutycznej Eli Lilly and Company.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Podczas wojny secesyjnej Lilly wstąpił do Armii Unii – zwerbował oddział, współtworząc baterię artylerii. W późniejszym okresie otrzymał stopień pułkownika i dowództwo jednostki kawalerii. Schwytany niedługo przed zakończeniem działań wojennych, do końca walk był przetrzymywany jako jeniec Konfederatów.
Eli Lilly and Company
[edytuj | edytuj kod]Po wojnie rozpoczął prowadzenie plantacji w Mississippi, jednak brak powodzenia zmusił go po śmierci żony do ogłoszenia bankructwa i powrót do wykonywania zawodu farmaceuty. Niebawem ożenił się ponownie. Razem z różnymi partnerami kierował kilkoma aptekami, zanim rozpoczął własną działalność w 1876, z zamiarem wytwarzania lekarstw i ich hurtowej dystrybucji. Firma odniosła sukces i niedługo, dzięki licznym usprawnieniom technologicznym w procesie wytwarzania leków, Lilly doszedł do znacznego majątku. Dwie istotne z wprowadzonych przez niego ulepszeń to stworzenie kapsułek żelatynowych i nadanie aromatów owocowych lekom w postaci płynnej. Eli Lilly and Company była jedną z pierwszych nowoczesnych firm z branży farmaceutycznej: posiadała własną jednostkę badawczą i wprowadziła liczne środki kontroli jakości. Firma ta prowadzi działalność na terenie Polski od 1976 roku.
Działalność społeczna
[edytuj | edytuj kod]Dzięki bogactwu Lilly mógł zaangażować się w działalność filantropijną i społeczną, w którym to celu w 1890 przekazał kierownictwo nad spółką swojemu synowi. Pomógł przy organizacji Izby Handlowej Indianapolis, patronował filii Charity Organization Society (Towarzystwo Organizacji Dobroczynności) w stanie Indiana i przekazał osobiste fundusze na stworzenie miejskiego szpitala dziecięcego, przekształconego później przez władze stanowe w Riley Children's Hospital. Brał czynny udział w wielu organizacjach, aż do śmierci z powodu raka w 1898 roku.
Lilly opowiadał się za wprowadzeniem rządowych regulacji nad przemysłem farmaceutycznym; wiele z jego propozycji zostało włączonych do ustawy z 1906, powołującej do życia amerykańską Agencję Żywności i Leków. Był też jednym z pomysłodawców idei recept lekarskich, promując praktykę udostępniania środków uzależniających lub niebezpiecznych wyłącznie po konsultacji lekarskiej. Założona przez niego firma rozrosła się w jedną z największych i najbardziej wpływowych korporacji farmaceutycznych na świecie, stając się też największą firmą w stanie Indiana. Dzięki przynoszonym zyskom jego syn i wnukowie stworzyli fundację Lilly Endowment, w celu kontynuowania działalności filantropijnej zapoczątkowanej przez Lilly'ego. Fundacja pozostaje jedną z największych organizacji dobroczynnych na świecie.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- David J. Bodenhamer, David Gordon Vanderstel, Robert G. Barrows: The Encyclopedia of Indianapolis. Bloomington: Indiana University Press, 1994. ISBN 0-253-31222-1. (ang.).
- Anthony Hallett, Diane Hallett: Entrepreneur magazine encyclopedia of entrepreneurs. New York: Wiley, 1997. ISBN 0-471-17536-6. (ang.).
- Nelson Price: Legendary Hoosiers (Indiana) (Indiana). Hawthorne Publishing, 1999. ISBN 1-57860-097-9. (ang.).
- James Madison: Eli Lilly, a life, 1885–1977. Indianapolis: Indiana Historical Society, 1989. ISBN 0-87195-047-2. (ang.).
- Fridrun Podczeck, Brian W. Jones: Pharmaceutical capsules. London: Pharmaceutical Press, 2004. ISBN 0-85369-568-7. (ang.).
- Nelson Price: Indiana Legends: Famous Hoosiers from Johnny Appleseed to David Letterman (Indiana). Emmis Books, 2005. ISBN 1-57860-006-5. (ang.).