Europa Południowa
Europa Południowa (Europa Śródziemnomorska) – państwa trzech wielkich półwyspów na południu Europy: Iberyjskiego (Europa Południowo-Zachodnia), Apenińskiego i Bałkańskiego (Europa Południowo-Wschodnia) oraz szeregu wysp na Morzu Śródziemnym. Kraje Europy Południowej łączy dziedzictwo Starożytnej Grecji i Starożytnego Rzymu oraz powiązania gospodarcze w basenie Morza Śródziemnego.
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO), w 2015 roku kraje Europy Południowej (Europy Śródziemnomorskiej) odwiedziło ponad 225 milionów turystów (4,8% więcej niż w roku poprzednim), generując przychody na poziomie 176 mld dolarów. Jest to najwyższa liczba turystów wśród wszystkich części świata[1].
Najbogatsze państwa Europy Południowej utworzyły zrzeszenie EuroMed.
Klimat
[edytuj | edytuj kod]Dominującym klimatem w Europie Południowej jest klimat subtropikalny trzech typów: klimat śródziemnomorski, klimat subtropikalny wilgotny (ang. humid subtropical climate), subtropikalny klimat morski, natomiast w wysokich górach – klimat alpejski.
Państwa
[edytuj | edytuj kod]Według klasyfikacji ONZ Europa Południowa składa się z następujących państw[2], w których mieszka ponad 153 mln mieszkańców na powierzchni 1,3 mln km²:
| Państwo | Powierzchnia (km²) | Liczba ludności |
|---|---|---|
 Albania
|
28 748 | 2 821 977 |
 Andora
|
468 | 84 082 |
 Bośnia i Hercegowina
|
51 129 | 4 613 414 |
 Chorwacja
|
56 594 | 4 489 409 |
 Czarnogóra
|
13 812 | 672 181 |
 Gibraltar
|
7 | 29 431 |
 Grecja
|
131 990 | 11 295 002 |
 Hiszpania
|
504 030 | 46 030 109 |
 Macedonia Północna
|
25 713 | 2 114 550 |
 Malta
|
316 | 514 564 |
 Portugalia
|
92 090 | 11 317 192 |
 San Marino
|
61 | 31 716 |
 Serbia
|
88 361 | 7 120 666 |
 Słowenia
|
20 273 | 2 054 199 |
 Watykan
|
0,43 | 823 |
 Włochy
|
301 338 | 60 418 711 |
| Razem | 1 314 930,44 | 153 540 012 |
Klasyfikacja ONZ nie obejmuje części wybitnie południowo-europejskich, jak np. południowej (śródziemnomorskiej) części Francji, w szczególności – Oksytani i Korsyki (francuskiej wyspy na Morzu Śródziemnym) oraz wschodniej części Bałkanów, np. 
Bułgaria, 
Rumunia i Kosowo.
Dodatkowo do Europy Południowej zaliczane są 
Cypr i 
Turcja (np. przez Światową Organizację Turystyki (UNWTO)[1]), choć Cypr geograficznie leży w Azji Zachodniej oraz tylko Tracja, mała część Turcji leży w Europie. Rzadziej do Europy Południowej zaliczane są państwa Kaukazu: 
Gruzja, 
Armenia, 
Azerbejdżan (leżące generalnie w zachodniej Azji, gdzie fragmenty leżą w Europie).
Miasta
[edytuj | edytuj kod]
Spośród 10 największych zespołów miejskich Unii Europejskiej, sześć znajduje się w Europie Południowej. Największe metropolie Południowej Europy (zespół miejski powyżej 1 miliona mieszkańców):
| Miasto | Liczba ludności | Zespół miejski[3] | Region metropolitalny[4] | Państwo |
|---|---|---|---|---|
| Madryt | 3 165 235 | 6 006 000 | 6 476 838 | Hiszpania |
| Rzym | 2 869 461 | 3 207 000 | 4 353 738 | Włochy |
| Barcelona | 1 611 822 | 4 735 000 | 5 474 482 | Hiszpania |
| Mediolan | 1 353 882 | 5 290 000 | 4 994 000 | Włochy |
| Belgrad | 1 166 763 | 1 090 000 | Serbia | |
| Neapol | 959 052 | 3 303 000 | 3 107 006 | Włochy |
| Turyn | 911 823 | 1 431 000 | 2 277 857 | Włochy |
| Walencja | 809 267 | 1 547 000 | 2 656 841 | Hiszpania |
| Sewilla | 703 021 | 1 138 000 | 1 959 394 | Hiszpania |
| Ateny | 664 046 | 3 417 000 | 3 773 559 | Grecja |
| Lizbona | 545 245 | 2 832 000 | 2 899 670 | Portugalia |
| Porto | 237 584 | 1 364 000 | 1 774 104 | Portugalia |
Miasta w Europie Południowej poza klasyfikacją ONZ:
| Miasto | Liczba ludności | Zespół miejski[3] | Region metropolitalny[4] | Państwo |
|---|---|---|---|---|
| Stambuł (info) | 14 377 019 | 13 995 000 | Turcja | |
| Baku (info) | 2 293 100 | 3 015 000 | Azerbejdżan | |
| Erywań (info) | 2 963 900 | 1 411 000 | Armenia | |
| Bukareszt | 1 883 425 | 1 880 000 | 2 287 347 | Rumunia |
| Sofia | 1 291 895 | 1 330 000 | 1 681 592 | Bułgaria |
| Tbilisi (info) | 1 171 100 | 1 064 000 | Gruzja | |
| Marsylia | 850 636 | 1 406 000 | 3 183 476 | Francja |
| Tuluza | 509 200 | 946 000 | 1 470 355 | Francja |
| Nicea | 348 085 | 871 000 | 1 114 308 | Francja |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- kraje śródziemnomorskie
- Europa Zachodnia
- Europa Środkowa
- Europa Środkowo-Wschodnia
- Europa Wschodnia
- Europa Północna
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition. UNWTO, 2016. s. 8. [dostęp 2016-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)]. (ang.).
- ↑ United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49).
- ↑ a b Demographia: World Urban Areas – Demographia, 06.2021.
- ↑ a b Population on 1 January by broad age group, sex and metropolitan regions – Eurostat, 2023.