Jan Kajus Andrzejewski

Jan Kajus Andrzejewski
*Jan, Jan Ż, Jan Żelechowski*
	major saperów
Data i miejsce urodzenia	20 stycznia 1913 ; Villmanstrand, Finlandia
Data i miejsce śmierci	31 sierpnia 1944 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Armia Krajowa
Jednostki	Brygada Dywersji „Broda 53”
Stanowiska	dowódca Brygady Dywersji „Broda 53”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; kampania wrześniowa,; powstanie warszawskie
	Odznaczenia

Jan Kajus Andrzejewski ps. „Jan”, „Jan Ż”, „Jan Żelechowski” (ur. 20 stycznia 1913 w Villmanstrand (obecnie Lappeenranta) w Finlandii^[1], zm. 31 sierpnia 1944 w Warszawie) – harcmistrz, porucznik saperów Wojska Polskiego, major saperów Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik powstania warszawskiego, dowódca oddziału dyspozycyjnego „Broda 53” Kedywu AK.

Życiorys

Od 1922 roku mieszkał w Polsce. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty i Szkoły Podchorążych Inżynierii. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, walczył także w obronie Warszawy. Działał w zbrojnym podziemiu od zakończenia wojny obronnej: początkowo w Służbie Zwycięstwu Polski, Związku Odwetu, następnie w oddziale „Osjan” i ostatecznie w Brygadzie Dywersji „Broda 53" Armii Krajowej. Był wykładowcą na tajnej Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”. Podczas okupacji niemieckiej używał przybranego nazwiska Jan Zawada.

Piątego dnia powstania warszawskiego 1944 uczestniczył w wyzwoleniu obozu „Gęsiówki”. Dnia następnego, 6 sierpnia, poprowadził część batalionu „Zośka” do odzyskania wolskich cmentarzy Kalwińskiego i Ewangelickiego. 11 sierpnia został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, rozkazem Dowódcy AK nr 502 z 11 VIII 1944. Uzasadnienie nadania mu VM brzmiało: „odznaczył się w walkach na terenie Grupy «Północ»”. Nr krzyża: 13170^[2]. Odznaczony także trzykrotnie Krzyżem Walecznych^[3]. 20 sierpnia mianowano go harcmistrzem.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajduje się jego symboliczna mogiła (kwatera 20A-5-13)^[4].

Oficer służby stałej saperów Wojska Polskiego:

↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 5. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 2002. ISBN 83-11-09261-3.
↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 4. Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari – Powstanie Warszawskie. Opracował Andrzej Krzysztof Kunert. Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 1997. ISBN 83-87224-00-6.
↑ Wedle książki „Szare Szeregi Harcerze 1939-1945” tom. 3 str. 7 został odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Niektóre źródła podają zaś liczbę trzech KW, m.in.: Powstanie warszawskie: Jan Kajus Andrzejewski.
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ Jan Kajus Andrzejewski. [w:] Biograny [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2016-12-19]. (pol.).

Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 29–30. ISBN 83-211-0758-3.