Juliusz Polluks

Karta tytułowa bazylejskiego wydania Onomastikonu z 1536 r.

Julius Pollux, Iulios Polydeukes, gr. Ἰούλιος Πολυδεύκης (ur. ok. 135, zm. 193) – grecki retor, sofista i pisarz (leksykograf) pochodzący z egipskiego Naukratis.

Uczył się krytyki literackiej u swojego ojca, natomiast retorykę studiował u Hadriana z Tyru, prawdopodobnie w Efezie. Znał dobrze dialekt attycki. Był nauczycielem cesarza Kommodusa, który w uznaniu dla jego sztuki oratorskiej mianował go ok. 180 r. kierownikiem szkoły retorycznej w Atenach, gdzie przebywał do końca życia.

Spośród jego dzieł, których tytuły wymieniono w Księdze Suda, przetrwał jedynie Onomastikon (Ὀνομαστικόν). Jest to ujęty w dziesięciu księgach słownik (leksykon) zawierający słowa i terminy fachowe wraz z ich definicjami i cytatami. Choć zachowany w późniejszej przeróbce, uważany jest za cenne źródło wiadomości dotyczących greckiego teatru, malarstwa i muzyki, ateńskiej administracji (urzędów i sądów) itp. Przytoczone w nim informacje pochodzą z pism Eratostenesa, Pamfilosa, Arystofanesa z Bizancjum i innych.

Prawdopodobnie był negatywnym bohaterem utworów Lukiana.

Bibliografia

• KrystynaK. Stebnicka KrystynaK., Iulios Polydeukos (Iulius Pollux), [w:] PawełP. Janiszewski, KrystynaK. Stebnicka, ElżbietaE. Szabat (red.), Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I-VII wiek). Słownik biograficzny, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011, s. 374–375, ISBN 978-83-235-0687-4 .
• Polluks Julius, [w:] RyszardR. Kulesza RyszardR. (red.), Słownik kultury antycznej, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 402, ISBN 978-83-235-0942-4 .
• WiesławW. Tyszkowski WiesławW., Pollux Iulius, [w:] AnnaA. Świderkówna (red.), Słownik pisarzy antycznych, wyd. 3, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2001, s. 411, ISBN 83-214-1199-1 .