Kelpie (rasa psa)

Kelpie
Inne nazwy	ang. australian kelpie, barb,; owczarek australijski kelpie,; australijski kelpie
Kraj patronacki	Australia
Kraj pochodzenia	Wielka Brytania; Australia
	Wymiary
Wysokość	46-51 (pies); 43-48 cm (suka)
Masa	ok. 20 kg
	Klasyfikacja
FCI	Grupa I, sekcja 1,; wzorzec nr 293
ANKC	Grupa 5 – Working Dogs
CKC	Grupa 7 – Herding
NZKC	Working
UKC	Grupa 6 – Herding Dog
	Wzorce rasy
	FCI; ANKC; CKC; NZKC; UKC;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kelpie (nazwa oryginalna: australian kelpie) – rasa psa zaliczana do psów pasterskich, wyhodowana w Australii w XIX wieku do zaganiania zwierząt domowych. Typ wilkowaty^[1]. Podlega próbom pracy^[2].

Rys historyczny

Rasa australian kelpie powstała około 1870 roku i odegrała dużą rolę w rozwoju przemysłu owczarskiego i wełnianego w Australii. Pochodzący od angielskich i szkockich „użytkowych collie” (rodowód dzieli z border i scotch collie oraz owczarkami angielskimi).

Podstawy rasy wywodzą się ze szkockiego Rutheford, w północnej części kraju, od pasterskich collie. Te zwartej budowy, gładkowłose i uważne psy miały czarne, brązowo podpalane umaszczenie. Pierwsza suka rozrodcza urodziła się w Victorii (Australia), a jej właściciel nazwał ją „Kelpie”. Tam też została skojarzona z czarnym psem o imieniu „Moss”, sprowadzonym z osady Rutheford. Kelpie i Moss zostali rodzicami linii pracujących psów pasterskich. Dwa inne, czarne, brązowo podpalane psy – Brutus i Jenny – zostały rodzicami Cesara, z którym później oszczeniła się Kelpie. Z tego miotu pochodziła czarna podpalana suka, również nazwana Kelpie. Później imię Kelpie stało się popularnym słowem. W 1890 roku odmiana „Kelpie” była całkowicie przyjęta.

Wygląd

Budowa

Owczarek australijski kelpie jest gibkim, muskularnym psem. Porusza się gładko, lekko, płynnymi i długimi krokami.

Szata

Szata powinna być umiarkowanie krótka, prosta, odporna na warunki atmosferyczne, z gęstym podszerstkiem. Na głowie, uszach, stopach i nogach sierść musi być krótka. Może być dłuższa na szyi, tworzyć ładnie prezentującą się kryzę. Na pośladkach formuje delikatne portki; sierść na ogonie tworzy szczotkę.

Umaszczenie

Umaszczenie czarne albo czarne podpalane, niebieskie od ciemnego do jasnego odcienia, z lub bez podpalania; podpalanie od ciemnego do kremowego. Minimalne jasne znaczenia.

Zachowanie i charakter

Kelpie jest czujny, gorliwy, inteligentny, o łagodnym usposobieniu. Wierny i wytrzymały, pełen poświęcenia w pracy. Ma naturalny, wrodzony instynkt i zdolności do pracy z owcami zarówno w otwartym terenie, jak i w ogrodzeniu.

Użytkowość

Australian kelpie jest hodowany głównie przez ranczerów oraz farmerów i używany jako pies pasterski. W Stanach Zjednoczonych psy tej rasy są używane do pracy z wieloma gatunkami zwierząt hodowlanych. Uczestniczą w próbach pracy, zawodach posłuszeństwa (obedience) i agility.

Kelpie był przystosowywany do surowego, gorącego klimatu i pracy z owcami merino na rozległych australijskich areałach. Kelpie wykorzystuje różne style pracy; używa wzroku, głosu, chwytu oraz ruchu. W australijskim buszu często pracował nienadzorowany, metodą polegającą na umiejętności znalezienia i zgromadzenia zwierząt hodowlanych.

Klasyfikacja FCI

W klasyfikacji FCI rasa ta, pod nazwą owczarek australijski – kelpie, została zaliczona do grupy I – Owczarki i inne psy pasterskie, sekcja 1 – Owczarki^[4]. Psy tej rasy podlegają próbom pracy^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 43.
↑ ^a ^b ^c Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 46.
↑ ^a ^b Wzorzec rasy nr 293 (FCI Standard N° 293) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
↑ Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

Bibliografia

Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 137. ISBN 83-7073-122-8.
Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09354-7.

[Fal-1] Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 43.

[IEPR-2] Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 46.

[Wz293-3] Wzorzec rasy nr 293 (FCI Standard N° 293) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[ZKwP-4] Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[1]

[2]

[3]

[4]