Klenica
Na mapach: 
51°59′31″N 15°47′01″E/51,991944 15,783611
51°59′31″N 15°47′01″E/51,991944 15,783611| wieś | |
 Pałac Radziwiłłów w Klenicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1099[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-133[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FZI |
| SIMC |
0907929 |
Położenie na mapie gminy Bojadła  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego  | |
| 51°59′31″N 15°47′01″E/51,991944 15,783611[1]
| |
| Strona internetowa | |
Klenica (niem. Kleinitz[4]) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Bojadła.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W IX w. istniała tu osada, gród i podgrodzie ludów grupy zwanej Tornow-Klenica[5][6].
W Klenicy spędziła dzieciństwo Olga Tokarczuk, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018. Uczęszczała do miejscowego przedszkola i szkoły podstawowej[7].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klenica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:
- kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny[9], z 1793 roku, przebudowany w połowie XIX wieku
- zespół pałacowy, z końca XVIII wieku, przebudowany w połowie XIX wieku:
- pałac myśliwski Radziwiłłów z lat 1880–1884. W dzieciństwie razem z rodzicami, nauczycielami uniwersytetu ludowego, mieszkała tu Olga Tokarczuk[10][11]
- budynek gospodarczy
- park
- dom gościnny oo. jezuitów dawny dwór - pałac z 1693 roku
- figurka Matki Bożej Klenickiej, wczesnogotycka, obecnie znajdująca się w Otyniu, z której słynie Klenica.
- Grodzisko w Klenicy - warownię wznieśli przedstawiciele plemienia Dziadoszan na dotychczas niezagospodarowanym terenie około 850-860 r. i dalsze prace, związane z rozbudową i przebudową warowni, prowadzono do mniej więcej 890 r. Prawdopodobnie gród został zniszczony i opuszczony w początku X w., a raczej na pewno przed połową tego stulecia. Ma on obecnie formę pagórka o szerokości ok. 120 m, zniwelowanego wskutek intensywnej uprawy pola do wysokości ok. 1,5-2 m. Już powierzchniowe rozpoznanie pozwala zaliczyć obiekt ten do nizinnych grodzisk pierścieniowatych, jakich liczne przykłady znamy z terenu północnej Polski i wschodnich Niemiec. Gród został założony na zapewniającej naturalne walory obronne niewielkiej ostrodze wcinającej się od wschodu w podmokłe łąki doliny rzeki Odry, której główne koryto obecnie przebiega ok. 2 km na zachód od warowni. Znaleziska powierzchniowe oraz wyniki badań wykopaliskowych świadczą, że osada otwarta była położona na niewielkim wyniesieniu, na zachód od grodziska, natomiast centrum obecnej wsi Klenica znajduje się ponad kilometr na północny zachód od założenia. Gród był założeniem jednoczłonowym, wzniesionym na planie owalu o wymiarach zewnętrznych ok. 90-100 m.[12]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53695
- ↑ Wieś Klenica [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-05-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 480 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ tom VII. W: Bartłomiej Gruszka: Archeologia Środkowego Nadodrza. Wczesnośredniowieczna osada przygrodowa (podgrodzie?) w Klenicy (stan. 4), pow. zielonogórski. Opracowanie wyników badań z 1962 roku. Zielona Góra: 2010, s. s. 109-190.
- ↑ academia.edu: Wczesnośredniowieczna osada przygrodowa (podgrodzie?) w Klenicy (stan. 4), pow. zielonogórski. Opracowanie wyników badań z 1962 roku. [dostęp 2015-03-06].
- ↑ Olga Tokarczuk z Noblem. Tu się urodziła, tu spędziła dzieciństwo. wyborcza.pl. [dostęp 2019-10-10].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 103-104. [dostęp 2013-02-25].
- ↑ Klenica - Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. kuria.zg.pl. [dostęp 2016-06-01].
- ↑ Jak się rodzą pomysły na Nobla, Książki, nr 6, grudzień 2019
- ↑ Paulina Nodzyńska, zdjęcia Anna Czuba, montaż Bartosz Chiliński, współpraca Szymon Płóciennik, Antoni Tejchma o dzieciństwie Tokarczuk: Jej dom był zawsze otwarty. Pachniało lipami, wszędzie były książki10 grudnia 2019
- ↑ Od ogniska do zniszczenia pożarem. Grodzisko w Klenicy, gm. Bojadła, w świetle wyników nowych badań wykopaliskowych, [w:] A. Jaszewska, A. Michalak (red.), Ogień – żywioł ... [online], www.academia.edu [dostęp 2017-11-24] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dominik Nowakowski, Od ogniska do zniszczenia pożarem. Grodzisko w Klenicy, gm. Bojadła, w świetle wyników nowych badań wykopaliskowych, [w:] A. Jaszewska, A. Michalak (red.), Ogień – żywioł ujarzmiony i nieujarzmiony, Biblioteka Archeologii Środkowego Nadodrza, z. 4, Zielona Góra 2011, s. 329-348
