Marcjan Aleksander Ogiński
| |
 Ogiński | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Katarzyna Połubińska |
| Żona |
Marcybella Anna Hlebowicz |
| Dzieci |
Jerzy – zmarł mając 2 lata |
Marcjan Aleksander Ogiński (ur. 1632, zm. 26 stycznia 1690 w Obowie pod Trokami) – kniaź, kanclerz wielki litewski od 15 maja 1684, wojewoda trocki od 1670, krajczy wielki litewski od 1665, stolnik wielki litewski od 1661, podstoli wielki litewski od 1659, cześnik wielki litewski od 1654, chorąży trocki od 1654, stolnik trocki od 1647, pułkownik wojsk litewskich, dyrektor trockiego sejmiku relacyjnego 1679 roku[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn kasztelana trockiego Aleksandra (zm. 1667), ostatniego prawosławnego senatora. Studiował w Akademii Krakowskiej, w 1651 roku rozpoczął służbę wojskową, gdzie został mianowany chorążym trockim, a następnie pułkownikiem królewskim. Uczestniczył w działaniach wojennych w 1657 roku przeciw Jerzemu II Rakoczemu. Odznaczył się osiągnięciami w działaniach przeciwko Szwedom, za co otrzymał nagrody[2].
Poseł nieznanego sejmiku na sejm nadzwyczajny 1653 roku, poseł sejmiku trockiego na sejm 1661 roku, sejm 1664/1665 roku, drugi sejm 1666 roku, sejm nadzwyczajny 1668 roku, sejm zwyczajny abdykacyjny 1668 roku[3].
Jako poseł na sejm 1661 roku był delegatem na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego[4]. Poseł sejmiku trockiego powiatu trockiego na sejm jesienny 1666 roku[5]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa trockiego w 1669 roku[6], jako deputat podpisał jego pacta conventa[7]. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku[8]. Był deputatem z Senatu do Rady Wojennej przy królu w 1673 roku[9]. W czasie elekcji 1674 roku popierał do korony polskiej cara Rosji Aleksego Michajłowicza[10]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym[11]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa trockiego w 1674 roku[12], podpisał jego pacta conventa[13].
Porzucił w 1669 prawosławie dla katolicyzmu. Sprowadził dominikanów do Trok w 1678.
Był fundatorem kolegium jezuitów w Mińsku[14].
Marcjan Aleksander Ogiński być może jest sportretowany na obrazie Rembrandta Polski jeździec. Obraz został namalowany w czasie, gdy przebywał on na studiach w Niderlandach. Sugeruje się, że Ogiński zlecił namalowanie portretu tuż przed jego powrotem do Polski do jego macierzystego pułku w związku z potopem szwedzkim[15].
W 1687 podpisał akt spisku przeciwko królowi w Warszawie. Jednak schorowany przyznał się do winy, wydał swoich wspólników i wycofał się z życia politycznego. Zmarł w 1690 roku nie pozostawiając po sobie potomka[2].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Władysław Poczobut Odlanicki, Pamiętnik, Warszawa 1987
- Biografia w iPSB
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej B. Zakrzewski, Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. - ustrój i funkcjonowanie : sejmik trocki, Warszawa 2000, s. 222.
- ↑ a b Marcjan Aleksander Ogiński [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-09-27] (pol.).
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 391.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 371.
- ↑ Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 490.
- ↑ Svffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, Zgodnie na Naiaśnieyßego Michała Korybvtha, Obranego Krola Polskiego [....] Dnia dziewiętnastego Czerwca, Roku 1669, [b.n.s]
- ↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
- ↑ Leszek A, Wierzbicki, Akt konfederacji wojska litewskiego zawiązanej w Kobryniu 22 listopada 1672 roku, w: Res Historica, t. 21, Lublin 2005, s. 137.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 64.
- ↑ Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 18.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 151.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 28.
- ↑ Eustachy Antoni Iwanowski, Pamiątki polskie z różnych czasów, Kraków 1882, T.2, s. 40.
- ↑ Zygulski, Jr., Zdzislaw, Further Battles for the Lisowczyk (Polish Rider) by Rembrandt, JSTOR, Vol. 21, No. 41. (2000), pp. 197-205.
- Cześnicy wielcy litewscy
- Członkowie konfederacji generalnej 1674
- Członkowie Rady Wojennej przy królu w 1673
- Deputaci do paktów konwentów Michała Korybuta Wiśniowieckiego
- Elektorzy Jana III Sobieskiego
- Elektorzy Michała Korybuta Wiśniowieckiego
- Elektorzy władców Polski (województwo trockie)
- Fundatorzy uczelni jezuickich I Rzeczypospolitej
- Kanclerze wielcy litewscy
- Konfederaci kobryńscy
- Krajczowie wielcy litewscy
- Marszałkowie sejmikowi (województwo trockie)
- Ogińscy herbu Oginiec
- Podstolowie wielcy litewscy
- Posłowie deputaci Trybunału Skarbowego Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1653
- Posłowie na sejm zwyczajny 1661
- Posłowie na sejm zwyczajny 1666 (II)
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1668
- Posłowie na sejm zwyczajny abdykacyjny 1668
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat trocki)
- Pułkownicy armii Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego
- Senatorowie za panowania Jana III Sobieskiego
- Stolnicy wielcy litewscy
- Sygnatariusze paktów konwentów Jana III Sobieskiego
- Szlachta prawosławna w Polsce konwertowana na katolicyzm
- Urodzeni w 1632
- Wojewodowie troccy (I Rzeczpospolita)
- Zmarli w 1690