Mieczysław Voit

Mieczysław Voit
Imię i nazwisko	Mieczysław Jan Voit
Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1928 ; Kalisz
Data i miejsce śmierci	31 stycznia 1991 ; Warszawa
Zawód	aktor
Współmałżonek	Izabella Rzecka
Lata aktywności	1948–1991
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Grób Mieczysława Voita na cmentarzu Powązkowskim

Mieczysław Jan Voit (ur. 2 sierpnia 1928 w Kaliszu, zm. 31 stycznia 1991 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy.

Wczesne lata

Urodził się w Kaliszu jako jeden z czterech synów Marii (z domu Hudetz) i Romana Voita, dyrektora Banku Ziemi Kaliskiej. W latach 30. XX wieku wraz z rodziną przeniósł się do Katowic, a następnie do Tarnopola. We wrześniu 1939, podczas wybuchu II wojny światowej wraz z rodzicami znalazł się we Lwowie^[1]. W pierwszych dniach kampanii wrześniowej w walkach z Niemcami zginął jego najstarszy brat. Niedługo po zajęciu miasta przez wojska radzieckie został aresztowany jego ojciec, którego wywieziono do łagru nad Kołymą. Przed zakończeniem wojny wraz z matką i dwoma braćmi opuścił Lwów i wyjechał do Nowego Targu, gdzie po wojnie uczęszczał do miejscowego gimnazjum. Potem osiedlił się w Krakowie, gdzie był uczniem Państwowego Liceum Plastycznego^[2]. Po maturze studiował malarstwo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie ASP)^[3], na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego^[3] oraz na wydziale aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej, którą ukończył w 1953.

Kariera

W 1948 jego scenicznym debiutem była rola Marlowe’a w sztuce Josepha Conrada Lord Jim w reżyserii Mieczysława Kotlarczyka w Teatrze Rapsodycznym, z którym był związany z latach 1948–1952. Następnie grał w teatrach krakowskich: Poezji (1952–1954), im. Juliusza Słowackiego (1955–1957), łódzkim Nowym (1957–1963) oraz warszawskich: Narodowym (1963–1966), Dramatycznym (1966–1979), Na Woli (1979–1981), Ateneum (1981–1986), Na Targówku (1986–1988) i Polskim (1988–1991).

Zadebiutował na ekranie w roli Wendorfa, sekretarza prezydenta Rady Emigracyjnej w komedii fantasy Antoniego Bohdziewicza Kalosze szczęścia (1958). W Krzyżakach (1960), opartych na powieści Henryka Sienkiewicza, w reżyserii Aleksandra Forda, zagrał postać Kunona von Lichtensteina. Za podwójną kreację księdza Suryna i cadyka w filmie Jerzego Kawalerowicza Matka Joanna od Aniołów (1961) otrzymał brazylijską nagrodę Premio Sacci^[3]. W 1961 był gospodarzem I Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie obok Ireny Dziedzic i Lucjana Kydryńskiego.

Był obsadzany w rolach duchownych, jako kapłan Samentu w Faraonie (1965), pastor Hubina w Samotności we dwoje (1968), spowiednik w Alchemiku (1988) czy opat Otton z Tyńca w Bolesławie Śmiałym (1971). Grał władców, w tym Henryka VI w Henryku VI na łowach (1981), arystokratów, m.in. księcia Mżawanadze w Stawce większej niż życie (1966−1967), hrabiego Wrzeszczowicza w Potopie (1974), dyplomatów, w tym ministra Siergieja Sazonowa w Polonia Restituta (1981), oraz inteligentów, jak profesor Geist w Lalce (1977) czy prof. Dąb-Rozwadowski w serialu Alternatywy 4 (1982−1983).

Po 1981 zaangażował się w działalność środowisk katolickich i opozycyjnych. W czasie stanu wojennego i po nim, uczestniczył w potajemnych przedstawieniach o tematyce patriotyczno–religijnej, w których jasno wyrażał swój negatywny stosunek do rzeczywistości komunistycznej. Był jednym z czytających Biblię Tysiąclecia w jej nagranej wersji. Inwigilowany stale przez SB i jej tajnych współpracowników, był objęty rozpracowaniem przez Biuro Studiów MSW, wskutek czego w latach 1985–1987 otrzymał zakaz wyjazdów zagranicznych.

Życie prywatne

16 lipca 1949 zawarł związek małżeński z Izabellą Rzecką, mieli córkę Joannę^[4], która po ukończeniu warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych wyjechała do Londynu, gdzie zamieszkała razem ze swoimi dziećmi.

W 1951 Voit poznał aktorkę Barbarę Horawiankę w krakowskim Teatrze Rapsodycznym, na scenie którego mieli zagrać Romea i Julię w składance tekstów Szekspira Aktorzy w Elzynorze. 3 sierpnia 1957 wzięli ślub w jednym z krakowskich kościołów^[5]. Z punktu widzenia obowiązującego w PRL-u prawa, Voit i Horowianka oficjalnie nie byli małżeństwem, bo nie zgłosili się do Urzędu Stanu Cywilnego, a ślub kościelny nie miał w tamtych czasach mocy prawnej. Dodatkowo wciąż żyła jego pierwsza żona, Izabella Rzecka, która zmarła 22 grudnia 1957 roku, czyli cztery miesiące po jego ślubie z Barbarą Horawianką^[4]. Voit przez wiele lat zmagał się z chorobą alkoholową^[6].

Śmierć

Zmarł we śnie z 30 na 31 stycznia 1991 na atak serca^[7]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 172-2-24)^[8].

Nagrody

1962: Złota Szpilka w plebiscycie „Dziennika Łódzkiego”
1963: São Paulo (Brazylia) – Nagroda SACI dla najlepszego aktora zagranicznego za rolę w filmie Matka Joanna od Aniołów
1963: Wrocław – IV Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda Wydziału Kultury WRN w Białymstoku za rolę Gelehrta w sztuce Skandal w Hellbergu Jerzego Broszkiewicza
1975: Wrocław – XVI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda za rolę Księcia Himalaj w przedstawieniu Operetka Witolda Gombrowicza w Teatrze Nowym w Łodzi
1976: Wrocław – XVII Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda I stopnia za rolę Barona w spektaklu Garbus Sławomira Mrożka w Teatrze Nowym w Łodzi

Odznaczenia

Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 stycznia 1955)^[9].

Filmografia

Filmy

Kalosze szczęścia (1958) jako Wendorf
Krzyżacy (1960) jako Kuno von Lichtenstein
Matka Joanna od Aniołów (1961) jako ksiądz Suryn i rabin (2 role)
Zaduszki (1961) jako Derkacz
Droga na Zachód (1961) jako Niemiec napadający na pociąg
Zerwany most (1963) jako prowidnyk
Przerwany lot (1964) jako Sokół, mąż Urszuli
Faraon (1965) jako kapłan Samentu
Człowiek, który zdemoralizował Hadleyburg (1967; w cyklu filmowym Komedia pomyłek) jako Smoller
Samotność we dwoje (1968) jako pastor Hubina
Bolesław Śmiały (1971) jako Otton z Tyńca
Droga w świetle księżyca (1972) jako Henryk Starzeński
Wesele (1972) jako Żyd, ojciec Racheli
Sanatorium pod Klepsydrą (1973) jako ślepy konduktor
Potop (1974) jako Wrzeszczowicz
Noce i dnie (1975) jako Ludwik Ceglarski
Mniejszy szuka Dużego (1975) jako Markuszewski
Mazepa (1975) jako wojewoda
Dzieje grzechu (1975) jako hrabia Cyprian Bodzanta
Czerwone ciernie (1976) jako Legart
Hasło (1976) jako lekarz
Pasja (1977) jako Wolski
Szarada (1977) jako Piotr
Śnić we śnie (1979) jako Władysław, ojczym Magdy
Terrarium (1979) jako aktor na przyjęciu u Marii
Lekcja martwego języka (1979) jako dyrektor cyrku
Dzień Wisły (1980) jako Samuel Blum
Wizja lokalna 1901 (1980) jako hrabia Kościelewski
Ukryty w słońcu (1980) jako profesor
Polonia Restituta (1980) jako minister Siergiej Sazonow
Stacja (1981) jako lekarz
Klejnot wolnego sumienia (1981) jako Sieniawski
Thais (1983) jako Lucjusz Cotta
Hania (1984) jako ojciec Henryka
Komediantka (1986) jako Kotlicki
ESD (1986) jako Karol Paszkiet
Serenite (1988) jako Witold
Alchemik (1988) jako spowiednik
Stan strachu (1989) jako dyrektor Kostyń
Czarne Słońca (1991) jako nieznajomy

Seriale telewizyjne

Stawka większa niż życie (1966−1967) jako książę Mdżawanadze (odc. 4 pt. Cafe Rose)
Podróż za jeden uśmiech (1971) jako Czech, kierowca mercedesa (odc. 3)
Wielka miłość Balzaka (1973) jako doktor Nocquart
Czarne chmury (1973) jako opat
Zaklęty dwór (1976) jako starosta Michał Żwirski
Noce i dnie (1977) jako Ludwik Ceglarski
Lalka (1977) jako prof. Geist
Układ krążenia (1977−1978) jako prof. Burski
Zielona miłość (1978) jako dr Budny
Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (1979−1981) jako Edward Raczyński (starszy)
07 zgłoś się (1981) jako mecenas Stolarski, szef nielegalnego kasyna (odc. 13 pt. Strzał na dancingu)
Białe tango (1981) jako dr Karol Biernacki
Polonia Restituta (1981) jako minister Siergiej Sazonow
Alternatywy 4 (1982−1983) jako prof. Ryszard Dąb-Rozwadowski
Komediantka (1987) jako Kotlicki
Alchemik Sendivius (1988) jako spowiednik
Modrzejewska (1989) jako Aleksander Przeździecki
Odbicia (1989) jako wykładowca Małgosi
W labiryncie (1988−1991) jako Siedlecki, ojciec Marka
Maria Curie (1991) jako Andrew Carnegie

Przypisy

↑ Magdalena Łysiak: Wielki komtur krzyżacki pod lupą esbecji. Niezalezna.pl, 21 czerwca 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
↑ Anna Kempys: Mieczysław Voit był „rozpracowywany” przez organa bezpieczeństwa PRL. interia.pl, 21 czerwca 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Nakrolog: Mieczysław Voit (1928–1991). „Film”. nr 7/1991 (2170) (XLVI), s. 2, 17 lutego 1991. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
↑ ^a ^b Prawda o związku Barbary Horawianki i Mieczysława Voita szokuje. To był ich największy sekret. interia.pl, 14 września 2024. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
↑ Marta Podczarska: Mieczysław Voit i Barbara Horowianka: Miłość, która rozpoczęła się na scenie. Dla niej odrzucił zaloty Sophii Loren!. interia.pl, 5 stycznia 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
↑ ApoloniaA. Podstawka ApoloniaA., Barbara Horawianka za wszelką cenę chciała ratować męża. Gdy odszedł, jej świat runął, „Viva!”, 21 września 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).
↑ Póki śmierć nas nie rozłączy. wp.pl, 2016-08-02. [dostęp 2021-01-15]. (pol.).
↑ Cmentarz Stare Powązki: MIECZYSŁAW VOIT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.

Bibliografia

Maciej Pawlicki. Voit. „Film”. nr 11/1991 (2074) (XLVI), s. 21, 17 marca 1991. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.

Linki zewnętrzne

Mieczysław Voit w bazie filmpolski.pl
Mieczysław Voit, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Mieczysław Voit w bazie Filmweb
Mieczysław Voit na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[1] Magdalena Łysiak: Wielki komtur krzyżacki pod lupą esbecji. Niezalezna.pl, 21 czerwca 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).

[2] Anna Kempys: Mieczysław Voit był „rozpracowywany” przez organa bezpieczeństwa PRL. interia.pl, 21 czerwca 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).

[film-3] Nakrolog: Mieczysław Voit (1928–1991). „Film”. nr 7/1991 (2170) (XLVI), s. 2, 17 lutego 1991. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.

[news-4] Prawda o związku Barbary Horawianki i Mieczysława Voita szokuje. To był ich największy sekret. interia.pl, 14 września 2024. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).

[5] Marta Podczarska: Mieczysław Voit i Barbara Horowianka: Miłość, która rozpoczęła się na scenie. Dla niej odrzucił zaloty Sophii Loren!. interia.pl, 5 stycznia 2022. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).

[6] ApoloniaA. Podstawka ApoloniaA., Barbara Horawianka za wszelką cenę chciała ratować męża. Gdy odszedł, jej świat runął, „Viva!”, 21 września 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).

[7] Póki śmierć nas nie rozłączy. wp.pl, 2016-08-02. [dostęp 2021-01-15]. (pol.).

[8] Cmentarz Stare Powązki: MIECZYSŁAW VOIT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[9] M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]