Moduł:Kalendarium/03-15
Dokumentacja modułu
[]Moduł danych z listą wydarzeń, których rocznica przypada 15 marca.
Ten artykuł zawiera treści wydzielone lub skopiowane z innego artykułu Wikipedii. Zawarta tu treść pochodzi w całości lub w części z artykułu Wikiprojekt:Rocznice/ekspozycje/03-15. Zobacz pełną listę autorów tego artykułu.
Treści pochodzące z Wikipedii są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.
- 2025 (lata zakończone na 0 lub 5) – 15 wydarzeń, 8 grup plików, 2435 znaków
- 2026 (lata zakończone na 1 lub 6) – 11 wydarzeń, 5 grup plików, 2751 znaków
- 2027 (lata zakończone na 2 lub 7) – 12 wydarzeń, 4 grupy plików, 1865 znaków
- 2028 (lata zakończone na 3 lub 8) – 9 wydarzeń, 3 grupy plików, 1900 znaków
- 2029 (lata zakończone na 4 lub 9) – 9 wydarzeń, 3 grupy plików, 1755 znaków
- INNE – 2 wydarzenia, 1 grupa plików, 446 znaków
| Instrukcja dla modułu |
|---|
|
Każdy rekord zawiera następujące parametry:
((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt|nazwa pliku na commons)).
Pod jednym opisem można umieścić więcej plików podając kolejne pary: ((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt X|nazwa pliku X na commons|opis alt Y|nazwa pliku Y na commons ...)). Przykład jest w Moduł:Kalendarium/03-04 w roku 1678, gdzie podlinkowane są 3 pliki dźwiękowe.
|
[edytuj]
2025
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1000 – zakończył się zjazd gnieźnieński. Na mocy porozumień z cesarzem Ottonem III powstała metropolia gnieźnieńska oraz nowe biskupstwa, m.in. w Kołobrzegu
- 1765 – król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską w Warszawie
- 1940 – akcja T4: hitlerowcy zamordowali około 500 pacjentów szpitala psychiatrycznego w ówczesnej wsi Kochanówka koło Łodzi
- 1975 – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych
- 1975 – urodziła się amerykańska aktorka Eva Longoria (na fotografii); tegoż dnia zmarł grecki przedsiębiorca, potentat transportu morskiego, multimilioner Aristotelis Onasis (na fotografii)
- 2000 – weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Generał Kazimierz Pułaski
2026
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1656 – dywizja Stefana Czarnieckiego rozbiła Szwedów w bitwie pod Jarosławiem
- 1666 – urodził się niemiecki architekt epoki baroku George Bähr, jeden z bardziej znanych przedstawicieli architektury barokowej w Niemczech, pracował głównie w Dreźnie, jego arcydziełem był monumentalny luterański kościół Marii Panny (Frauenkirche) w Dreźnie
- 1776 – ukazała się drukiem pierwsza polska powieść nowożytna – Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki pióra Ignacego Krasickiego
- 1906 – przez Charlesa Rollsa i Henry'ego Royce'a założona została marka Rolls-Royce. Pojazdy z charakterystyczną statuetką na masce (Spirit of Ecstasy) są synonimem bogactwa i klasy. Od 2006 roku właścicielem Rolls-Royce'a jest niemieckie BMW
- 1936 – uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch (na fotografii); wybudowano ją w 7 miesięcy (od 1 sierpnia 1935 do końca lutego 1936) głównie z inicjatywy inż. Aleksandra Bobkowskiego – ówczesnego wiceministra transportu, zapalonego narciarza, prezesa Polskiego Związku Narciarskiego i… zięcia prezydenta Mościckiego
- 1966 – urodził się polski polityk Władysław Stasiak, w 2007 minister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, a w latach 2009–2010 szef Kancelarii Prezydenta RP
- 1986 – na stację kosmiczną Mir (na fotografii) przybyła jej pierwsza stała załoga
2027
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 44 p.n.e. – w Teatrze Pompejusza, tymczasowym miejscu obrad Senatu został przez spiskowców zamordowany Juliusz Cezar (na popiersiu), dictator in perpetuum, po śmierci ubóstwiony
- 1917 – wskutek rewolucji lutowej abdykował Mikołaj II Romanow
- 1937 – zmarł amerykański pisarz H.P. Lovecraft, autor opowieści grozy i fantasy (mitologia Cthulhu), uważany za jednego z prekursorów fantastyki naukowej
- 1957 – w wyniku ran odniesionych w zamachu na jego życie zmarł Rezső Kasztner, żydowski dziennikarz, podczas II wojny światowej organizator tzw. pociągu Kastnera
- 1977 – aresztowano Natana Sharanskiego (na fotografii) pod zarzutem szpiegostwa i antyradzieckiej agitacji
- 2017 – zmarł Wojciech Młynarski, polski poeta, reżyser i wykonawca piosenki autorskiej
2028
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 493 – w zdobytej Rawennie zwycięski król Ostrogotów Teodoryk zamordował pokonanego Odoakra
- 1768 – urodziła się polska pisarka, córka Izabeli Czartoryskiej, księżna Maria Wirtemberska (na portrecie pędzla Élisabeth Vigée-Lebrun)
- 1848 – w węgierskim Peszcie wybuchło powstanie węgierskie, stając się częścią Wiosny Ludów
- 1903 – urodził się polski poeta awangardowy Józef Czechowicz (na portrecie)
- 1933 – indeks giełdowy „Dow Jones Industrial Average” wzrósł z 53,84 do 62,10 punktów; jest to w historii tego indeksu akcji rekord wzrostu procentowego (o 15,34%) w ciągu jednego dnia
- 1948 – Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ, który w 1940 roku dobrowalonie poddał się aresztowaniu i wywózce do KL Auschwitz, by zdobyć informacje o obozie. Jego imieniem nazwane są Raporty Pileckiego
- 1978 – zmarł Aleksander Kamiński, wychowawca i pedagog, jeden z organizatorów Szarych Szeregów, autor Kamieni na szaniec
2029
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1564 – wyznający islam cesarz Akbar, pochodzący z dynastii Wielkich Mogołów władca północnych Indii, zniósł w swym państwie podatek pogłówny od innowierców, zwany dżizja
- 1849 – w Paryżu ukazało się pierwsze wydanie Trybuny Ludów – dziennika politycznego wydawanego w języku francuskim przez Adama Mickiewicza
- 1854 – urodził się niemiecki bakteriolog Emil Adolf von Behring (na portrecie), uważany za twórcę immunologii, pierwszy laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny
- 1879 – urodziła się niemiecka polityk Marie Juchacz, pierwsza posłanka, która wygłosiła mowę w Reichstagu
- 1939 – wojska niemieckie wkroczyły do Czecho-Słowacji, państwo przestało istnieć. W jego miejsce powstały podporządkowane III Rzeszy Protektorat Czech i Moraw (16 marca) oraz Słowacja (14 marca), a Ukraina Karpacka została w całości anektowana przez Węgry (18 marca)
- 1944 – Rada Jedności Narodowej, polityczna reprezentacja Polskiego Państwa Podziemnego uchwaliła deklarację programową
- 2019 – w zamachu terorystycznym na dwa meczety w Christchurch (na fotografii jeden z meczetów) w Nowej Zelandii zginęło 51 osób
2030
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1820 – zmarł czeski duchowny katolicki, redemptorysta Klemens Maria Hofbauer, święty Kościoła katolickiego, patron Warszawy
- 1900 – urodził się niemiecki architekt Ernst Neufert, autor monumentalnego dzieła Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego
- 1930 – urodzili się: polski satyryk, dramaturg i aktor Jerzy Dobrowolski, twórca powojennych kabaretów: Owca i Koń, oraz rosyjski fizyk Żores Ałfiorow, dyrektor Instytutu Fizyki i Techniki im. Joffego w Petersburgu, deputowany do Dumy Państwowej, laureat Nagrody Nobla za rok 2000
- 1960 – utworzono Woliński Park Narodowy (na ilustracji logo WPN)
- 1970 – zmarł norweski powieściopisarz, poeta i dramaturg Tarjei Vesaas, w jego dorobku najwyższym osiągnięciem jest powieść Ptaki, która została przetłumaczona na wiele języków oraz zekranizowana pod tytułem Żywot Mateusza przez Witolda Leszczyńskiego
- 2000 – weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Generał Kazimierz Pułaski (na fotografii)
2031
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1591 – urodził się francuski naukowiec, misjonarz w Wietnamie, jezuita Alexandre de Rhodes, autor pierwszego wielojęzycznego słownika języka wietnamskiego, twórca podstaw alfabetu wietnamskiego
- 1656 – dywizja Stefana Czarnieckiego rozbiła Szwedów w bitwie pod Jarosławiem
- 1776 – ukazała się drukiem pierwsza polska powieść nowożytna – Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki pióra Ignacego Krasickiego
- 1781 – francuski astronom Pierre Méchain odkrył trzy galaktyki spiralne w konstelacji Warkocz Bereniki: M98, M99 i M100 (na fotografii wykonanej przez uczniów I LO w Olsztynie)
- 1931 – z połączenia PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego powstało Stronnictwo Ludowe
- 1936 – uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch (na fotografii); wybudowano ją w 7 miesięcy (od 1 sierpnia 1935 do końca lutego 1936) głównie z inicjatywy inż. Aleksandra Bobkowskiego – ówczesnego wiceministra transportu, zapalonego narciarza, prezesa Polskiego Związku Narciarskiego i… zięcia prezydenta Mościckiego
- 2011 – Na fali Arabskiej Wiosny w Syrii doszło do masowego protestu, co dało początek wojny domowej Syrii
2032
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1842 – zmarł włoski kompozytor Luigi Cherubini (na portrecie), autor m.in. opery Medea
- 1892 – amerykański inżynier Jesse Reno opatentował schody ruchome
- 1932 – urodził się reżyser i scenarzysta filmowy Jerzy Hoffman. Sławę zdobył przede wszystkim jako twórca adaptacji sienkiewiczowskiej Trylogii (Pan Wołodyjowski, Potop, Ogniem i mieczem)
- 1952 – urodził się krakowski aktor Andrzej Grabowski (na fotografii)
- 1972 – premiera filmu Ojciec chrzestny, nakręconego przez Francisa Forda Coppolę według powieści Mario Puzo
- 2022 – początek ogólnopaństwowych protestów na Sri Lance, wywołanych kryzysem gospodarczym, które doprowadzą do dymisji prezydenta i premiera kraju
2033
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 493 – w zdobytej Rawennie zwycięski król Ostrogotów Teodoryk zamordował pokonanego Odoakra
- 1848 – w węgierskim Peszcie wybuchło powstanie węgierskie, stając się częścią Wiosny Ludów
- 1903 – urodził się polski poeta awangardowy Józef Czechowicz (na portrecie)
- 1923 – Konferencja Ambasadorów Ententy uznała suwerenne prawa Polski do Galicji Wschodniej oraz ustaliła granicę polsko-litewską, przyznając Polsce Wilno i Ziemię Wileńską – co na 15 lat zamroziło stosunki polsko-litewskie
- 1933 – indeks giełdowy „Dow Jones Industrial Average” wzrósł z 53,84 do 62,10 punktów; jest to w historii tego indeksu akcji rekord wzrostu procentowego (o 15,34%) w ciągu jednego dnia
- 1978 – zmarł Aleksander Kamiński, wychowawca i pedagog, jeden z organizatorów Szarych Szeregów, autor Kamieni na szaniec
- 2003 – Hu Jintao (na fotografii) został wybrany przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej, urząd ten sprawował 10 lat, do marca 2013
2034
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1564 – wyznający islam cesarz Akbar (na portrecie), pochodzący z dynastii Wielkich Mogołów władca północnych Indii, zniósł w swym państwie podatek pogłówny od innowierców, zwany dżizja
- 1854 – urodził się niemiecki bakteriolog Emil Adolf von Behring, uważany za twórcę immunologii, pierwszy laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny
- 1874 – urodził się japoński esperantysta i meteorolog Wasaburō Ōishi, odkrywca prądów strumieniowych
- 1944 – Rada Jedności Narodowej, polityczna reprezentacja Polskiego Państwa Podziemnego uchwaliła deklarację programową; tegoż dnia rozpoczęła się operacja „Dickens”, trzecia faza bitwy o Monte Cassino
- 2019 – w zamachu terorystycznym na dwa meczety w Christchurch (na fotografii jeden z meczetów) w Nowej Zelandii zginęło 51 osób
Wszystkie rocznice
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Gościmir, Heloiza, Klemens, Krzysztof, Leokrycja, Longina, Longin, Ludwika, Luiza, Matrona, Nikander, Nikandra, Placyd, Probus, Zachariasz i Zachary; wczoraj lub dziś kończące ramadan święto Id al-Fitr
Wybrane rocznice:
- 44 p.n.e. – w Teatrze Pompejusza, tymczasowym miejscu obrad Senatu został przez spiskowców zamordowany Juliusz Cezar (na popiersiu), dictator in perpetuum, po śmierci ubóstwiony
- 220 – zmarł chiński dowódca wojskowy i poeta Cao Cao, założyciel państwa i dynastii Wei
- 493 – w zdobytej Rawennie zwycięski król Ostrogotów Teodoryk zamordował pokonanego Odoakra
- 1000 – zakończył się zjazd gnieźnieński. Na mocy porozumień z cesarzem Ottonem III powstała metropolia gnieźnieńska oraz nowe biskupstwa, m.in. w Kołobrzegu
- 1564 – wyznający islam cesarz Akbar (na portrecie), pochodzący z dynastii Wielkich Mogołów władca północnych Indii, zniósł w swym państwie podatek pogłówny od innowierców, zwany dżizja
- 1591 – urodził się francuski naukowiec, misjonarz w Wietnamie, jezuita Alexandre de Rhodes (na portrecie), autor pierwszego wielojęzycznego słownika języka wietnamskiego, twórca podstaw alfabetu wietnamskiego
- 1656 – dywizja Stefana Czarnieckiego rozbiła Szwedów w bitwie pod Jarosławiem
- 1666 – urodził się niemiecki architekt epoki baroku George Bähr, jeden z bardziej znanych przedstawicieli architektury barokowej w Niemczech, pracował głównie w Dreźnie, jego arcydziełem był monumentalny luterański kościół Marii Panny (Frauenkirche) w Dreźnie (na fotografii)
- 1765 – król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską w Warszawie (na akwareli Zygmunta Vogla)
- 1768 – urodziła się polska pisarka, córka Izabeli Czartoryskiej, księżna Maria Wirtemberska (na portrecie pędzla Élisabeth Vigée-Lebrun)
- 1776 – ukazała się drukiem pierwsza polska powieść nowożytna – Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki pióra Ignacego Krasickiego
- 1781 – francuski astronom Pierre Méchain odkrył trzy galaktyki spiralne w konstelacji Warkocz Bereniki: M98, M99 i M100 (na fotografii wykonanej przez uczniów I LO w Olsztynie)
- 1820 – zmarł czeski duchowny katolicki, redemptorysta Klemens Maria Hofbauer, święty Kościoła katolickiego, patron Warszawy
- 1842 – zmarł włoski kompozytor Luigi Cherubini (na portrecie), autor m.in. opery Medea
- 1848 – w węgierskim Peszcie wybuchło powstanie węgierskie, stając się częścią Wiosny Ludów
- 1849 – w Paryżu ukazało się pierwsze wydanie Trybuny Ludów – dziennika politycznego wydawanego w języku francuskim przez Adama Mickiewicza
- 1854 – urodził się niemiecki bakteriolog Emil Adolf von Behring (na portrecie), uważany za twórcę immunologii, pierwszy laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny
- 1874 – urodził się japoński esperantysta i meteorolog Wasaburō Ōishi, odkrywca prądów strumieniowych
- 1879 – urodziła się niemiecka polityk Marie Juchacz, pierwsza posłanka, która wygłosiła mowę w Reichstagu
- 1892 – amerykański inżynier Jesse Reno opatentował schody ruchome
- 1900 – urodził się niemiecki architekt Ernst Neufert, autor monumentalnego dzieła Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego
- 1903 – urodził się polski poeta awangardowy Józef Czechowicz (na portrecie)
- 1906 – przez Charlesa Rollsa i Henry'ego Royce'a założona została marka Rolls-Royce. Pojazdy z charakterystyczną statuetką na masce (Spirit of Ecstasy) są synonimem bogactwa i klasy. Od 2006 roku właścicielem Rolls-Royce'a jest niemieckie BMW
- 1917 – wskutek rewolucji lutowej abdykował Mikołaj II Romanow
- 1923 – Konferencja Ambasadorów Ententy uznała suwerenne prawa Polski do Galicji Wschodniej oraz ustaliła granicę polsko-litewską, przyznając Polsce Wilno i Ziemię Wileńską – co na 15 lat zamroziło stosunki polsko-litewskie
- 1930 – urodzili się: polski satyryk, dramaturg i aktor Jerzy Dobrowolski, twórca powojennych kabaretów: Owca i Koń, oraz rosyjski fizyk Żores Ałfiorow (na fotografii), dyrektor Instytutu Fizyki i Techniki im. Joffego w Petersburgu, deputowany do Dumy Państwowej, laureat Nagrody Nobla za rok 2000
- 1931 – z połączenia PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego powstało Stronnictwo Ludowe
- 1932 – urodził się reżyser i scenarzysta filmowy Jerzy Hoffman. Sławę zdobył przede wszystkim jako twórca adaptacji sienkiewiczowskiej Trylogii (Pan Wołodyjowski, Potop, Ogniem i mieczem)
- 1933 – indeks giełdowy „Dow Jones Industrial Average” wzrósł z 53,84 do 62,10 punktów; jest to w historii tego indeksu akcji rekord wzrostu procentowego (o 15,34%) w ciągu jednego dnia
- 1936 – uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch (na fotografii); wybudowano ją w 7 miesięcy (od 1 sierpnia 1935 do końca lutego 1936) głównie z inicjatywy inż. Aleksandra Bobkowskiego – ówczesnego wiceministra transportu, zapalonego narciarza, prezesa Polskiego Związku Narciarskiego i… zięcia prezydenta Mościckiego
- 1937 – zmarł amerykański pisarz H.P. Lovecraft, autor opowieści grozy i fantasy (mitologia Cthulhu), uważany za jednego z prekursorów fantastyki naukowej
- 1939 – wojska niemieckie wkroczyły do Czecho-Słowacji, państwo przestało istnieć. W jego miejsce powstały podporządkowane III Rzeszy Protektorat Czech i Moraw (16 marca) oraz Słowacja (14 marca), a Ukraina Karpacka została w całości anektowana przez Węgry (18 marca)
- 1940 – akcja T4: hitlerowcy zamordowali około 500 pacjentów szpitala psychiatrycznego w ówczesnej wsi Kochanówka koło Łodzi
- 1944 – Rada Jedności Narodowej, polityczna reprezentacja Polskiego Państwa Podziemnego uchwaliła deklarację programową; tegoż dnia rozpoczęła się operacja „Dickens”, trzecia faza bitwy o Monte Cassino
- 1948 – Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ, który w 1940 roku dobrowalonie poddał się aresztowaniu i wywózce do KL Auschwitz, by zdobyć informacje o obozie. Jego imieniem nazwane są Raporty Pileckiego
- 1952 – urodził się krakowski aktor Andrzej Grabowski (na fotografii)
- 1957 – w wyniku ran odniesionych w zamachu na jego życie zmarł Rezső Kasztner, żydowski dziennikarz, podczas II wojny światowej organizator tzw. pociągu Kastnera
- 1960 – utworzono Woliński Park Narodowy (na ilustracji logo WPN)
- 1966 – urodził się polski polityk Władysław Stasiak, w 2007 minister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, a w latach 2009–2010 szef Kancelarii Prezydenta RP
- 1970 – zmarł norweski powieściopisarz, poeta i dramaturg Tarjei Vesaas (na fotografii), w jego dorobku najwyższym osiągnięciem jest powieść Ptaki, która została przetłumaczona na wiele języków oraz zekranizowana pod tytułem Żywot Mateusza przez Witolda Leszczyńskiego
- 1972 – premiera filmu Ojciec chrzestny, nakręconego przez Francisa Forda Coppolę według powieści Mario Puzo
- 1975 – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych (ilustracja)
- 1975 – urodziła się amerykańska aktorka Eva Longoria (na fotografii); tegoż dnia zmarł grecki przedsiębiorca, potentat transportu morskiego, multimilioner Aristotelis Onasis (na fotografii)
- 1977 – aresztowano Natana Sharanskiego (na fotografii) pod zarzutem szpiegostwa i antyradzieckiej agitacji
- 1978 – zmarł Aleksander Kamiński, wychowawca i pedagog, jeden z organizatorów Szarych Szeregów, autor Kamieni na szaniec
- 1986 – na stację kosmiczną Mir (na fotografii) przybyła jej pierwsza stała załoga
- 1990 – na pierwszego i jedynego prezydenta Związku Radzieciego wybrany został Michaił Gorbaczow, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
- 2000 – weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Generał Kazimierz Pułaski (na fotografii)
- 2003 – Hu Jintao (na fotografii) został wybrany przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej, urząd ten sprawował 10 lat, do marca 2013
- 2011 – Na fali Arabskiej Wiosny w Syrii doszło do masowego protestu, co dało początek wojny domowej Syrii
- 2017 – zmarł Wojciech Młynarski, polski poeta, reżyser i wykonawca piosenki autorskiej
- 2019 – w zamachu terorystycznym na dwa meczety w Christchurch (na fotografii jeden z meczetów) w Nowej Zelandii zginęło 51 osób
- 2022 – początek ogólnopaństwowych protestów na Sri Lance, wywołanych kryzysem gospodarczym, które doprowadzą do dymisji prezydenta i premiera kraju
return {
{
rok = "44 p.n.e.",
tekst = "w [[Teatr Pompejusza|Teatrze Pompejusza]], tymczasowym miejscu obrad [[Senat rzymski|Senatu]] został przez spiskowców zamordowany '''[[Gajusz Juliusz Cezar|Juliusz Cezar]]''' ((na popiersiu||Juliusz Cezar|Gaius_Julius_Caesar_(100-44_BC).JPG)), ''dictator in perpetuum'', po śmierci [[deifikacja|ubóstwiony]]",
},
{
rok = 220,
tekst = "zmarł chiński dowódca wojskowy i poeta '''[[Cao Cao]]''', założyciel państwa i dynastii [[Wei (Okres Trzech Królestw)|Wei]]",
},
{
rok = 493,
tekst = "w zdobytej [[Rawenna|Rawennie]] zwycięski król [[Ostrogoci|Ostrogotów]] '''[[Teodoryk Wielki|Teodoryk]]''' zamordował pokonanego '''[[Odoaker|Odoakra]]'''",
},
{
rok = 1000,
tekst = "zakończył się [[Zjazdy gnieźnieńskie|zjazd gnieźnieński]]. Na mocy porozumień z cesarzem [[Otton III (cesarz rzymski)|Ottonem III]] powstała '''[[metropolia gnieźnieńska]]''' oraz nowe biskupstwa, m.in. w [[Diecezja kołobrzeska|Kołobrzegu]]",
},
{
rok = 1564,
tekst = "wyznający [[islam]] cesarz '''[[Akbar]]''' ((na portrecie||Cesarz Akbar|Akbar - Project Gutenberg eText 14134.jpg)), pochodzący z dynastii [[Państwo Wielkich Mogołów|Wielkich Mogołów]] władca północnych Indii, zniósł w swym państwie [[podatek pogłówny]] od innowierców, zwany [[dżizja]]",
},
{
rok = 1591,
tekst = "urodził się francuski naukowiec, misjonarz w Wietnamie, jezuita '''[[Alexandre de Rhodes]]''' ((na portrecie||de Rhodes|Derhodes.jpg)), autor pierwszego wielojęzycznego słownika języka wietnamskiego, twórca podstaw [[Alfabet wietnamski|alfabetu wietnamskiego]]",
},
{
rok = 1656,
tekst = "[[dywizja Stefana Czarnieckiego|dywizja]] [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]] rozbiła Szwedów w '''[[bitwa pod Jarosławiem (1656)|bitwie pod Jarosławiem]]'''",
},
{
rok = 1666,
tekst = "urodził się niemiecki architekt epoki [[Architektura baroku|baroku]] '''[[George Bähr]]''', jeden z bardziej znanych przedstawicieli [[architektura barokowa w Niemczech|architektury barokowej w Niemczech]], pracował głównie w [[Drezno|Dreźnie]], jego arcydziełem był monumentalny luterański [[Kościół Marii Panny w Dreźnie|kościół Marii Panny]] (''Frauenkirche'') w Dreźnie ((na fotografii||Kościół Marii Panny w Dreźnie|Dresden Germany Exterior-of-Frauenkirche-05.jpg))",
},
{
rok = 1765,
tekst = "król [[Stanisław August Poniatowski]] założył '''[[Szkoła Rycerska|Szkołę Rycerską]]''' w [[Warszawa|Warszawie]] ((62|na akwareli Zygmunta Vogla||Szkoła Rycerska|Vogel Cadets Palace.jpg))",
},
{
rok = 1768,
tekst = "urodziła się polska pisarka, córka [[Izabela Czartoryska|Izabeli Czartoryskiej]], księżna '''[[Maria Wirtemberska]]''' ((na portrecie pędzla [[Élisabeth Vigée-Lebrun]]||Maria Wirtemberska|Maria z Czartoryskich Wirtemberska.PNG))",
},
{
rok = 1776,
tekst = "ukazała się drukiem pierwsza polska powieść nowożytna – '''''[[Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki]]''''' pióra [[Ignacy Krasicki|Ignacego Krasickiego]]",
},
{
rok = 1781,
tekst = "francuski astronom [[Pierre Méchain]] odkrył trzy [[Galaktyka spiralna|galaktyki spiralne]] w [[Warkocz Bereniki|konstelacji Warkocz Bereniki]]: '''[[Messier 98|M98]]''', '''[[Messier 99|M99]]''' i '''[[Messier 100|M100]]''' ((100|na fotografii wykonanej przez uczniów I LO w Olsztynie||Galaktyka spiralna M100|M100 lo1.jpg))",
},
{
-- rok = 1804,
tekst = "z rozkazu [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]], pierwszego konsula Republiki Francuskiej, książę '''[[Ludwik Antoni de Bourbon-Condé|d'Enghien]]''' ((na portrecie||Książę d'Enghien|Louis-Antoine de Bourbon-Condé.jpg)) został uprowadzony z neutralnej Badenii, następnie osądzony z oskarżenia o zdradę na rzecz Anglii i sześć dni później rozstrzelany",
},
{
rok = 1820,
tekst = "zmarł czeski duchowny katolicki, [[Redemptoryści|redemptorysta]] '''[[Klemens Maria Hofbauer]]''', święty Kościoła katolickiego, patron Warszawy",
},
{
rok = 1842,
tekst = "zmarł włoski [[kompozytor]] '''[[Luigi Cherubini]]''' ((na portrecie||Cherubini|Composer Luigi Cherubini.jpg)), autor m.in. opery ''[[Medea (opera Cherubiniego)|Medea]]''",
},
{
rok = 1848,
tekst = "w węgierskim [[Peszt|Peszcie]] wybuchło '''[[Powstanie węgierskie (1848–1849)|powstanie węgierskie]]''', stając się częścią [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]]",
},
{
rok = 1849,
tekst = "w [[Paryż]]u ukazało się pierwsze wydanie '''[[La Tribune des Peuples|Trybuny Ludów]]''' – dziennika politycznego wydawanego w języku francuskim przez [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]]",
},
{
rok = 1854,
tekst = "urodził się niemiecki bakteriolog '''[[Emil Adolf von Behring]]''' ((na portrecie||Emil Adolf von Behring|E A Behring.jpg)), uważany za twórcę [[immunologia|immunologii]], pierwszy [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny]]",
},
{
rok = 1874,
tekst = "urodził się japoński esperantysta i meteorolog '''[[Wasaburō Ōishi]]''', odkrywca [[Prąd strumieniowy|prądów strumieniowych]]",
},
{
rok = 1879,
tekst = "urodziła się niemiecka polityk '''[[Marie Juchacz]]''', pierwsza posłanka, która wygłosiła mowę w [[Reichstag]]u",
},
{
rok = 1892,
tekst = "amerykański inżynier '''[[Jesse Reno]]''' opatentował '''[[schody ruchome]]'''",
},
{
rok = 1900,
tekst = "urodził się niemiecki architekt '''[[Ernst Neufert]]''', autor monumentalnego dzieła ''[[Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego]]''",
},
{
rok = 1903,
tekst = "urodził się polski poeta awangardowy '''[[Józef Czechowicz (poeta)|Józef Czechowicz]]''' ((na portrecie||Czechowicz|Józef Czechowicz, rys. Jan Wydra (1937).jpg))",
},
{
rok = 1906,
tekst = "przez [[Charles Stewart Rolls|Charlesa Rollsa]] i [[Henry Royce|Henry'ego Royce'a]] założona została marka '''[[Rolls-Royce Motor Cars|Rolls-Royce]]'''. Pojazdy z charakterystyczną statuetką na masce (''Spirit of Ecstasy'') są synonimem bogactwa i klasy. Od 2006 roku właścicielem Rolls-Royce'a jest niemieckie BMW",
},
{
rok = 1917,
tekst = "wskutek '''[[Rewolucja lutowa (1917)|rewolucji lutowej]]''' abdykował [[Mikołaj II Romanow]]",
},
{
rok = 1923,
tekst = "[[Rada Ambasadorów|Konferencja Ambasadorów]] [[Ententa|Ententy]] uznała suwerenne prawa Polski do '''[[Galicja Wschodnia|Galicji Wschodniej]]''' oraz ustaliła [[granica polsko-litewska#Granica polsko-litewska w okresie międzywojennym|granicę polsko-litewską]], przyznając Polsce [[Wilno]] i [[Ziemia Wileńska|Ziemię Wileńską]] – co na 15 lat zamroziło '''[[stosunki polsko-litewskie#Stan do 1938|stosunki polsko-litewskie]]'''",
},
{
rok = 1930,
tekst = "urodził się rosyjski fizyk '''[[Żores Ałfiorow]]''' ((116|na fotografii||Żores Ałfiorow|Zhores Alfyorov.jpg)), dyrektor Instytutu Fizyki i Techniki im. Joffego w Petersburgu, deputowany do [[Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej|Dumy Państwowej]], laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagrody Nobla]] za rok 2000",
},
{
rok = 1930,
tekst = "urodził się polski satyryk, dramaturg i aktor '''[[Jerzy Dobrowolski (aktor)|Jerzy Dobrowolski]]''', twórca powojennych kabaretów: [[Kaberet Owca|Owca]] i [[kabaret Koń|Koń]]",
},
{
rok = 1931,
tekst = "z połączenia '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|PSL „Piast”]]''', '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”|PSL „Wyzwolenie”]]''' i '''[[Stronnictwo Chłopskie|Stronnictwa Chłopskiego]]''' powstało '''[[Stronnictwo Ludowe]]'''",
},
{
rok = 1932,
tekst = "urodził się reżyser i scenarzysta filmowy '''[[Jerzy Hoffman]]'''. Sławę zdobył przede wszystkim jako twórca adaptacji [[Trylogia Sienkiewicza|sienkiewiczowskiej ''Trylogii'']] (''[[Pan Wołodyjowski (film)|Pan Wołodyjowski]]'', ''[[Potop (film 1974)|Potop]]'', ''[[Ogniem i mieczem (film 1999)|Ogniem i mieczem]]'')"
},
{
rok = 1933,
tekst = "indeks giełdowy '''„[[Dow Jones Industrial Average]]”''' wzrósł z 53,84 do 62,10 punktów; jest to w historii tego [[Indeks giełdowy|indeksu akcji]] rekord wzrostu procentowego (o 15,34%) w ciągu jednego dnia",
},
{
rok = 1936,
tekst = "uruchomiono '''[[Kolej linowa na Kasprowy Wierch|kolej linową]]''' na [[Kasprowy Wierch]] ((130|na fotografii||Kolej linowa na Kasprowy Wierch|Kolejka linowa na kasprowy wierch.jpg)); wybudowano ją w 7 miesięcy (od 1 sierpnia 1935 do końca lutego 1936) głównie z inicjatywy inż. [[Aleksander Bobkowski|Aleksandra Bobkowskiego]] – ówczesnego wiceministra transportu, zapalonego narciarza, prezesa [[Polski Związek Narciarski|Polskiego Związku Narciarskiego]] i… zięcia prezydenta [[Ignacy Mościcki|Mościckiego]]",
priorytet = true,
},
{
rok = 1937,
tekst = "zmarł amerykański pisarz '''[[H.P. Lovecraft]]''', autor opowieści grozy i fantasy ([[mitologia Cthulhu]]), uważany za jednego z prekursorów fantastyki naukowej"
},
{
rok = 1939,
tekst = "wojska niemieckie wkroczyły do [[Druga Republika Czechosłowacka|Czecho-Słowacji]], państwo przestało istnieć. W jego miejsce powstały podporządkowane [[III Rzesza|III Rzeszy]] '''[[Protektorat Czech i Moraw]]''' (16 marca) oraz '''[[Republika Słowacka (1939–1945)|Słowacja]]''' (14 marca), a '''[[Karpato-Ukraina|Ukraina Karpacka]]''' została w całości anektowana przez [[Królestwo Węgier (1920–1946)|Węgry]] (18 marca)",
},
{
rok = 1940,
tekst = "'''[[akcja T4]]''': hitlerowcy zamordowali około 500 pacjentów [[Szpital im. Józefa Babińskiego w Łodzi|szpitala psychiatrycznego]] w ówczesnej wsi [[Kochanówka (Łódź)|Kochanówka]] koło Łodzi",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1944,
tekst = "rozpoczęła się '''operacja „Dickens”''', trzecia faza [[bitwa o Monte Cassino|bitwy o Monte Cassino]]",
},
{
rok = 1944,
tekst = "[[Rada Jedności Narodowej]], polityczna reprezentacja [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] uchwaliła '''[[O co walczy Naród Polski?|deklarację programową]]'''",
},
{
rok = 1948,
tekst = "Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza '''[[Witold Pilecki|Witolda Pileckiego]]''', oficera [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], który w 1940 roku dobrowalonie poddał się aresztowaniu i wywózce do [[Auschwitz-Birkenau|KL Auschwitz]], by zdobyć informacje o obozie. Jego imieniem nazwane są [[Raporty Pileckiego]]",
},
{
rok = 1952,
tekst = "urodził się krakowski aktor '''[[Andrzej Grabowski (aktor)|Andrzej Grabowski]]''' ((na fotografii||Andrzej Grabowski|Andrzej Grabowski by Foksal.jpg))",
},
{
-- rok = 1954,
tekst = "urodziła się dziennikarka '''[[Aleksandra Jakubowska]]''', polityk SLD, wiceminister kultury w [[Rząd Leszka Millera|rządzie Leszka Millera]]",
},
{
rok = 1957,
tekst = "w wyniku ran odniesionych w zamachu na jego życie zmarł '''[[Rezső Kasztner]]''', żydowski dziennikarz, podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] organizator tzw. pociągu Kastnera",
},
{
rok = 1960,
tekst = "utworzono '''[[Woliński Park Narodowy]]''' ((100|na ilustracji logo WPN||Logo Wolińskiego Parku Narodowego|POL Woliński Park Narodowy LOGO.svg))",
},
{
rok = 1966,
tekst = "urodził się polski polityk '''[[Władysław Stasiak]]''', w 2007 [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji|minister spraw wewnętrznych i administracji]] w [[rząd Jarosława Kaczyńskiego|rządzie Jarosława Kaczyńskiego]], a w latach 2009–2010 szef [[Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej|Kancelarii Prezydenta RP]]",
},
{
rok = 1970,
tekst = "zmarł norweski powieściopisarz, poeta i dramaturg '''[[Tarjei Vesaas]]''' ((na fotografii||Tarjei Vesaas|Tarjei Vesaas.jpg)), w jego dorobku najwyższym osiągnięciem jest powieść ''[[Ptaki (powieść)|Ptaki]]'', która została przetłumaczona na wiele języków oraz zekranizowana pod tytułem ''[[Żywot Mateusza]]'' przez [[Witold Leszczyński|Witolda Leszczyńskiego]]",
},
{
rok = 1972,
tekst = "premiera filmu '''''[[Ojciec chrzestny (film)|Ojciec chrzestny]]''''', nakręconego przez [[Francis Ford Coppola|Francisa Forda Coppolę]] według powieści [[Mario Puzo]]",
},
{
rok = 1975,
tekst = "zmarł grecki przedsiębiorca, potentat transportu morskiego, multimilioner '''[[Aristotelis Onasis]]''' ((na fotografii||Aristotelis Onasis|Onassis-persia.jpg))",
},
{
rok = 1975,
tekst = "urodziła się amerykańska aktorka '''[[Eva Longoria]]''' ((na fotografii||Eva Longoria|Actress Eva Longoria.jpg))",
},
{
rok = 1975,
tekst = "minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór '''[[Tablice rejestracyjne w Polsce|tablic rejestracyjnych]]''' ((23|ilustracja||polska tablica rejestracyjna według wzoru z 1975|Pltableseries1975.JPG))",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1977,
tekst = "aresztowano '''[[Natan Szaranski|Natana Sharanskiego]]''' ((66|na fotografii||Natan Szaranski|Natan Sharansky.jpg)) pod zarzutem szpiegostwa i antyradzieckiej agitacji",
},
{
rok = 1978,
tekst = "zmarł '''[[Aleksander Kamiński]]''', wychowawca i pedagog, jeden z organizatorów [[Szare Szeregi|Szarych Szeregów]], autor ''[[Kamienie na szaniec (książka Aleksandra Kamińskiego)|Kamieni na szaniec]]''",
},
{
rok = 1986,
tekst = "na [[Stacja kosmiczna|stację kosmiczną]] '''''[[Mir (stacja kosmiczna)|Mir]]''''' ((95|na fotografii||Stacja kosmiczna Mir|Mir on 12 June 1998edit1.jpg)) przybyła jej pierwsza stała załoga",
},
{
rok = 1990,
tekst = "na pierwszego i jedynego [[Przywódcy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich#Prezydent ZSRR|prezydenta Związku Radzieciego]] wybrany został '''[[Michaił Gorbaczow]]''', [[Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla|laureat Pokojowej Nagrody Nobla]]",
},
{
rok = 2000,
tekst = "weszła do służby podarowana przez rząd amerykański [[fregata rakietowa]] '''[[ORP Gen. K. Pułaski|ORP Generał Kazimierz Pułaski]]''' ((66|na fotografii||OPR Gen K Pułaski|OPR Gen K Pułaski.JPG))",
},
{
rok = 2003,
tekst = "'''[[Hu Jintao]]''' ((na fotografii||Hu Jintao|Hu Jintao 2004.jpg)) został wybrany [[Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej|przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej]], urząd ten sprawował 10 lat, do marca 2013",
},
{
rok = 2011,
tekst = "Na fali [[Arabska wiosna|Arabskiej Wiosny]] w [[Syria|Syrii]] doszło do masowego protestu, co dało początek '''[[Wojna domowa w Syrii|wojny domowej Syrii]]'''",
},
{
rok = 2017,
tekst = "zmarł '''[[Wojciech Młynarski]]''', polski poeta, reżyser i wykonawca piosenki autorskiej",
},
{
rok = 2019,
tekst = "w '''[[Zamachy na meczety w Christchurch|zamachu terorystycznym na dwa meczety w Christchurch]]''' ((na fotografii jeden z meczetów||Meczet Masdżid Al-Nur w Christchurch, z sierpniu 2019 roku|Christchurch Mosque, New Zealand.jpg)) w [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]] zginęło 51 osób",
priorytet = true,
},
{
rok = 2022,
tekst = "początek ogólnopaństwowych '''[[Protesty w Sri Lance (2022)|protestów na Sri Lance]]''', wywołanych kryzysem gospodarczym, które doprowadzą do dymisji [[Prezydenci Sri Lanki|prezydenta]] i [[Premierzy Sri Lanki|premiera kraju]]",
},
}