Piotr Chełmski
 Ostoja | |
| burgrabia krakowski, starosta nowokorczyński, kuchmistrz królowej Zofii, ochmistrz dworu królewskiego, kasztelan połaniecki | |
| Data śmierci |
ok. 1446 |
|---|---|
| Ojciec | |
| Matka |
Katarzyna |
| Żona |
Anna z Biechowa, Tarnocha z Kromołowa |
| Dzieci | |
| Rodzeństwo |
Grzegorzana, Anna, Imram, Jan, Hinek, Mikołaj i Jakub |
Piotr z Chełmu Chełmski herbu Ostoja (zm. ok. 1446 r.) – burgrabia krakowski (1418–1422, 1433–1439), starosta nowokorczyński (1430–1432), kuchmistrz królowej Zofii (1434–1435), ochmistrz dworu królewskiego (1435–1437), kasztelan połaniecki (1435–1446), senator, dziedzic Chełmu (dziś część Krakowa), właściciel części Woli Chełmskiej i Przegorzał.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Piotr (Pietrasz) Chełmski był synem Hanka z Chełmu i Katarzyny. Miał kilkoro rodzeństwa: Grzegorzanę, Annę, Imrama, Jana, Hinka, Mikołaja i Jakuba. Chełmski zasłynął w walkach z Krzyżakami w okresie panowania Władysława Jagiełły. W „Złotej księdze szlachty polskiej” Żychliński przybliżył zasługi Piotra Chełmskiego pisząc:
Piotr, za czasów Władysława Jagiełły znakomity rycerz, walczył z Krzyżakami i odznaczył się w bitwie pod Grunwaldem, za co otrzymał od króla w zarząd miasto Lemburg w 1410 r. W tymże czasie z oddziałem swym wspólnie z innym wojskiem oblegał miasto Radzyn. Kiedy król wracając z pod Malborka, rozważał, czyli ma uderzyć na ten zamek mocną osadzony załogą i chciał wezwać miasto do poddania się, wojsko usłyszawszy o tem, uderzyło bez żadnego rozkazu na mury i wkrótce go zdobyło. Dobiesław z Oleśnicy wyrąbywał otwór w bramie, a jednocześnie Piotr Chełmski wdarł się na wyższą stronę zamku, za nim drudzy i zwarli się na międzymurzu z nieprzyjacielem. Oblężeni przerażeni, rzucili broń i wydali zamek[1]
Zaangażowanie i sukcesy Piotra Chełmskiego w walce z Krzyżakami zapewne miały wpływ na jego karierę urzędniczą. Pełnił on bowiem liczne funkcje i urzędy. W latach 1418–1422 był burgrabią krakowskim, następnie starostą nowokorczyńskim (do 1432 roku), po czym ponownie burgrabią krakowskim (1433–1439). Jednocześnie był w latach 1434–1435 kuchmistrzem królowej Zofii a następnie jej ochmistrzem (1435–1437) oraz królewicza Kazimierza (1440). Szczyt kariery osiągnął pełniąc urząd kasztelana połanieckiego w latach 1435–1446[2].
Piotr Chełmski wstępował w związki małżeńskie dwukrotnie – z Anną (Hanką) z Biechowa a następnie z Tarnoszką (Tarnochą) córką Pawła z Kromołowa. Piotr miał dwóch synów – Jana Chełmskiego, podobnie jak ojciec kasztelana połanieckiego i Ścibora Chełmskiego z Ponieca, starostę generalnego wielkopolskiego[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Ród Ostojów (Mościców)
- Ostoja, herb szlachecki
- Mikołaj ze Ściborzyc
- Ścibor ze Ściborzyc
- Abel Biel
- Dobiesław z Konarów i Koszyc
- Hanek z Chełmu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- R. Kalinowski, Protoheraldyczny znak na portalu kościoła w Wysocicach a historia herbu Ostoja w średniowieczu, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego nowej serii, t. XV (XXVI), Warszawa 2016.
- Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. man.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-07)]..
- K. Piotrowicz, Chełmski Piotr, [w:] PSB, t. 3, s. 285-286.
- J. Sperka, Nieznane fakty dotyczące napadu na klasztor Paulinów w Częstochowie w 1430 roku, Średniowiecze Polskie i Powszechne t. 1(5), 2009, s. 152-176.
- T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, R. I, Poznań 1879, s. 12-16.
- A. Boniecki, Herbarz Polski, t. 2, s. 364-368.
- K. Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839–1845, t. 3 s. 23-26.