Richard Bowdler Sharpe

Richard Bowdler Sharpe
Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1847 ; Londyn
Data i miejsce śmierci	25 grudnia 1909 ; Chiswick (Londyn)
Zawód, zajęcie	zoolog, ornitolog
	Multimedia w Wikimedia Commons

Richard Bowdler Sharpe (ur. 22 listopada 1847, zm. 25 grudnia 1909) – angielski zoolog i ornitolog. Pracował jako kustosz sekcji ptasiej w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (wtedy British Museum). W swojej karierze opublikował kilka monografii dotyczących konkretnych grup systematycznych ptaków oraz opracował wielotomowy katalog ptaków w zbiorach MHN w Londynie. Opisał nowe gatunki ptaków, a niektóre zostały nazwane na jego cześć, jak szponnik kenijski (Macronyx sharpei) czy tymal maskowy (Turdoides sharpei).

Życiorys

Richard Bowdler Sharpe urodził się w Londynie jako pierwszy syn Thomasa Bowdlera Sharpe’a. Jego dziadek, wielebny Lancelot Sharpe był rektorem All Hallows Staining. Jego ojciec był wydawcą działającym na Skinner Street, najbardziej znanym z publikacji „Sharpe’s London Magazine”, ilustrowanego czasopisma (początkowo tygodnika, od 1847 miesięcznika). Do szóstego roku życia wychowywała Richarda ciotka, Magdalen Wallace, wdowa po dyrektorze Grammar School w Sevenoaks; zaczął uczęszczać do szkoły w Brighton. W wieku 9 lat kształcił się w The King’s School (Peterborough); później zmienił szkołę na Loughborough Grammar School. W wieku 16 lat powrócił do Londynu i pracował jako urzędnik w W.H. Smith & Sons. Zainteresował się ornitologią, szczególnie możliwością stworzenia monografii o zimorodkach. Po dwóch latach, w 1865, dołączył do firmy handlarza książkami Bernarda Quaritcha, gdzie miał okazję przestudiować książki z zakresu ornitologii, a za nikłą pensję kupować spreparowane zimorodki. W wieku 19 lat (1867) rozpoczął pracę bibliotekarza w Zoological Society of London za rekomendacją Osberta Salvina i Philipa Lutleya Sclatera, a podczas tej pracy ukończył Monograph of the Kingfishers (1868–71). Książka ukazała się w kilku częściach z łącznie 121 ilustracjami^[1].

Rozpoczął z Henrym Dresserem pracę nad A History of the Birds of Europe, jednak po objęciu nowej posady zrezygnował z kontynuacji prac. Po śmierci George’a Roberta Graya w 1872 rozpoczął pracę w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (wtedy British Museum) jako starszy asystent Department of Zoology, pracując jako kustosz sekcji ptasiej muzeum. 3 grudnia 1867 wziął ślub z Emily Elize^[2], córką J.W. Burrowsa z Cookham. W 1871 nazwał na jej cześć podgatunek emiliae sterowika dużego (Tanysiptera galatea; zimorodkowate). Mieli 10 córek, a wiele z nich pomagało przy tworzeniu książek (również innych ornitologów), kolorując litografie. Jedna z nich, Emily Mary, pracowała na wydziale entomologii w MHN w Londynie w latach 1905–1925^[3]. W 1895 uzyskał posadę Assistant Keeper, którą utrzymał aż do śmierci. Zmarł w 1909 w swoim domu w Chiswick wskutek zapalenia płuc^[1]. W 1911 żonie i trzem córkom (Emily Mary, Ada Lavinia i Eva Augusta) przyznano rentę w wysokości 100 ₤^[4].

Wkład w ornitologię

Jako kustosz sekcji ptasiej, Sharpe głównie klasyfikował i katalogował kolekcje. Odegrał również ważną rolę w pozyskiwaniu nowych okazów z prywatnych kolekcji, namawiając zamożnych kolekcjonerów i podróżników do zasilania zbiorów muzeum. W 1872 w posiadaniu muzeum znajdowało się 35 tys. okazów powiązanych z ptakami; do jego śmierci kolekcja rozrosła się do około 500 tys. Zawierały się w tym okazy w spadku po Allanie Octavianie Hume, Osbercie Salvinie i Fredericku DuCane Godmanie, otrzymane od przemysłowca i ornitologa-amatora Henry’ego Seebohma, pułkownika Johna Biddulpha, C.B. Ricketta, F.W. Styana, Alfreda Russela Wallace’a, George’a Ernesta Shelleya, Philipa Lutleya Sclatera oraz Johna Goulda^[1].

Sharpe założył British Ornithologists’ Club w 1892 i wydawał biuletyn organizacji. Napisał 13,5 z 27 tomów katalogu Catalogue of the Birds in the British Museum (1874–1898). Jego okazała książka Birds of Paradise, wydana w dwóch dużych tomach (ponad 21 na 14 cali, czyli blisko 53 na 36 cm) w 1891 i 1898, prezentowała cudowronki światu – część przedstawiono po raz pierwszy, co Sharpe zaznaczył we wstępie^[1].

Na Międzynarodowym Kongresie Ornitologicznym w Paryżu w 1900 wybrano Sharpe’a przewodniczącym kongresu w Londynie w 1905^[1].

Usposobienie

Sharpe uchodził za sympatycznego i dowcipnego^[1]. Był stałym bywalcem Savage and Whitefriars Club, gdzie w lutym 1888 wraz z żoną wyprawił przyjęcie na 120 gości z bogatym programem^[3].

Uhonorowanie

Sharpemu przyznano honorową rangę LL.D. na University of Aberdeen. Był członkiem Towarzystwa Linneuszowskiego i Zoological Society of London. Cesarz Austrii odznaczył go złotym medalem w 1891^[5]. Wiele gatunków i podgatunków zostało nazwanych na cześć tego ornitologa; są to między innymi: błyszczak rdzawobrzuchy (Pholia sharpii), dzioborożec piskliwy (Bycanistes fistulator) podg. sharpii, nikornik ciemny (Apalis sharpii), koloratka płowa (Sheppardia sharpei), tymal maskowy (Turdoides sharpei) i żuraw indyjski (Grus antigone) podg. sharpii. Wyłoniono również rodzaj Sharpia, obecnie uchodzi jednak za synonim Ploceus^[6] lub Malimbus.

Publikacje

Aves. London: Printed by Taylor and Francis, 1891, seria: Scientific results of the second Yarkland mission.
Monograph of the Paradiseidae, or Birds of Paradise, and Ptilonorhynchidae, or Bower-birds. Taylor & Francis for Henry Sotheran & Co, 1891–98.
Hand-book to the birds of Great Britain (1894)
Wonders of the bird world (1898), ilustracje: A.T. Elwes

Katalogi ptaków MHN w Londynie

Cudowronka złotogrzbieta (*Paradisaea decora*) autorstwa Sharpego

Catalogue of the Accipitres, or diurnal birds of prey, in the collection of the British Museum. (1874).
Catalogue of the Striges, or nocturnal birds of prey, in the collection of the British museum. (1875)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Coliomorphae... (1877)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Cichlomorphae, pt.I... (1879)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Cichlomorphae, pt.III-[IV]... (1881–83)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Fringilliformes, pt.I... (1885)
A monograph of the Hirundinidae, (1894)
A Monograph of The Alcedinidae, or Family of Kingfishers (1868–1871)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Fringilliformes, pt.III... (1888)
Catalogue of the Passeriformes, or perching birds, in the collection of the British museum. Sturniformes... (1890)
Catalogue of the Picariae in the collection of the British museum. Coraciae... (1892)
Catalogue of the Fulicariae... and Alectorides... in the collection of the British museum (1894)
Catalogue of the Limicolae in the collection of the British museum (1896).
Catalogue of the Plataleae, Herodiones, Steganopodes, Pygopodes, Alcae, and Impennesin the collection of the British museum (1898)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fagan, C.E. Obituary: Richard Bowdler Sharpe. „British Birds”. 3 (9). s. 273–288.
↑ Cookham. „Reading Mercury”, s. 5, 7 grudnia 1867.
↑ ^a ^b Jackson, Christine E. Richard Bowdler Sharpe and his ten daughters. „Archives of Natural History”. 21 (3), s. 261–269, 1994. DOI: 10.3366/anh.1994.21.3.261.
↑ Civil list pensions are granted. „Dundee Courier”, s. 5, 7 czerwca 1911.
↑ [J.E.H.]. Obituary: Dr. R. Bowdler Sharpe. „Ibis”. 5 (2), s. 352–357, 1910. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1910.tb07909.x.
↑ James A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009. ISBN 1-4081-2501-3.

Linki zewnętrzne

A hand-book to the birds of Great Britain. Tomy 1 2 3 4
A monograph of the Alcedinidae: or, family of kingfishers
A review of recent attempts to classify birds (1891)
A monograph of the Hirundidae (1885)
Catalogue of African birds in the collection
A hand-list of the genera and species of birds: nomenclator avium tum fossilium tum viventium. Tomy 1 2 3 4 5
A chapter on birds: rare British birds (1895)
Sketch-book of British birds (1898)

[britbirds-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fagan, C.E. Obituary: Richard Bowdler Sharpe. „British Birds”. 3 (9). s. 273–288.

[sl-2] Cookham. „Reading Mercury”, s. 5, 7 grudnia 1867.

[daug-3] Jackson, Christine E. Richard Bowdler Sharpe and his ten daughters. „Archives of Natural History”. 21 (3), s. 261–269, 1994. DOI: 10.3366/anh.1994.21.3.261.

[cp-4] Civil list pensions are granted. „Dundee Courier”, s. 5, 7 czerwca 1911.

[czl-5] [J.E.H.]. Obituary: Dr. R. Bowdler Sharpe. „Ibis”. 5 (2), s. 352–357, 1910. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1910.tb07909.x.

[nzw-6] James A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009. ISBN 1-4081-2501-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]