Senftenberg
51°31′N 14°00′E/51,516667 14,000000
 Rynek | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||
| Powierzchnia |
126,94 km² | ||
| Wysokość |
102 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2013) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
03573 | ||
| Kod pocztowy |
01945, 01968, 01996 | ||
| Tablice rejestracyjne |
OSL, CA, SFB | ||
| |||
Położenie na mapie Brandenburgii  | |||
Położenie na mapie Niemiec  | |||
| 51°31′N 14°00′E/51,516667 14,000000
| |||
| Strona internetowa | |||
Senftenberg (dolnołuż. Zły Komorow, pol. hist. Komorów Zły[2]) – miasto we wschodniej części Niemiec w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Oberspreewald-Lausitz na terenie Łużyc Dolnych, nad rzeką Czarną Elsterą, Miasto liczy 24 987 mieszkańców, a jego powierzchnia wynosi 126,94 km²[3].
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]- Brieske (Brězk) – obejmuje Brieske-Dorf (Brjazki)
- Niemtsch
- Hosena (Hóznja)
- Peickwitz
- Sedlitz
- Großkoschen – obejmuje Kleinkoschen
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Miasto leży w krainie łużyckich jezior – Lausitzer Seeland. Wszystkie jeziora w tym regionie to sztuczne zbiorniki, utworzone w wyniku rekultywacji terenów po odkrywkowych kopalniach węgla.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1279. Osada często zmieniała przynależność państwową. Początkowo leżała na terenie Marchii Łużyckiej. W 1319 r. miasto objął piastowski książę Henryk I jaworski, włączając je do księstwa jaworskiego, jednego z polskich księstw dzielnicowych na Dolnym Śląsku[4]. Po jego śmierci w 1346 znalazło się we władaniu Czech, w 1350 przekazane Marchii Brandenburskiej[5] w 1368 przypadło ponownie Czechom[6]. W 1448 znalazło się w granicach Elektoratu Saksonii.
W 1509 r. wybuchł wielki pożar, z którego ocalał jedynie kościół[6], w 1605 żniwo zebrała epidemia, w czasie wojny trzydziestoletniej w 1641 miasto zostało ponownie zniszczone[7]. W trakcie III wojny północnej w 1701 przez miasto maszerowały wojska w kierunku Polski[8]. W 1704 w obawie przed inwazją szwedzką, wzmocniono i podwyższono obwarowania miejskie, a po zwycięstwie szwedzkim w bitwie pod Wschową w 1706 wielu mieszkańców w obawie przed Szwedami zbiegło do Brandenburgii, by powrócić po podpisaniu traktatu pokojowego[9]. W 1731 na rynku stanął polsko-saski słup pocztowy, na którym widnieją herby Rzeczypospolitej i Saksonii. Obecnie oryginał znajduje się w lokalnym muzeum, a na rynku stoi kopia. Podczas wojny siedmioletniej we wrześniu 1758 pruskie wojsko rozbiło obóz pod miastem[10].
Przed inwazją na Rosję w 1812 w okolicznych wsiach kwaterowali Francuzi i ich sojusznicy, m.in. Polacy, Włosi, Bawarczycy[11]. W 1814 wybuchła kolejna epidemia[7]. Po kongresie wiedeńskim w 1815 miasto wraz z północną częścią Saksonii przyłączono do Królestwa Prus, by w 1871 stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego. U schyłku XIX wieku miasto zaczęło się rozrastać w związku z wydobyciem węgla brunatnego[7]. Podczas II wojny światowej w Großkoschen (ob. w granicach miasta) mieściła się filia niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen[12].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Rynek
- Polsko-saski słup dystansowy z 1730 ozdobiony herbami Polski i Saksonii, monogramem króla Polski Augusta II Mocnego i polską koroną królewską (na rynku stoi kopia, oryginał znajduje się w lokalnym muzeum)
- Ratusz
- Kościół śś. Piotra i Pawła (ewangelicki), sięgający XIII wieku, najstarszy kościół w mieście
- Kościół śś. Piotra i Pawła (katolicki)
- Kościół „Wendyjski”, użytkowany przez Serbów łużyckich
- Twierdza
- Pomnik upamiętniający więźniów filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen w Großkoschen
- Hala Dolnołużycka (Niederlausitzhalle)
-
Polsko-saski słup pocztowy na Rynku -
Kościół śś. Piotra i Pawła (ewangelicki) -
Kościół Serbów łużyckich -
Twierdza -
Ratusz
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozbudowywana jest także nadal sieć ścieżek rowerowych. Z Senftenbergu blisko jest do Spreewaldu.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]Od 1991 r. działa w mieście Wyższa Szkoła Zawodowa Fachhochschule Lausitz – University of Applied Sciences.
Sport
[edytuj | edytuj kod]
W Senftenbergu powstała hala narciarska „Snowtropolis”, w której przez 365 dni w roku można jeździć na nartach, snowboardzie, sankach.
Senftenberg znany jest z jednego z największych w Niemczech leżącego nieopodal toru wyścigowego EuroSpeedway Lausitz, gdzie co roku odbywają się zawody serii Formuła 3, oraz liczne wyścigi wewnątrzkrajowe.
Współpraca zagraniczna
[edytuj | edytuj kod]
Włochy: Fresagrandinaria
Polska: Nowa Sól
Saara: Püttlingen
Francja: Saint-Michel-sur-Orge
Austria: Senftenberg
Węgry: Veszprém
Czechy: Žamberk
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)].
- ↑ Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1].
- ↑ Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009.
- ↑ Johann Gottlob Paulitz, Chronik der Stadt Senftenberg und der zum ehemaligen Amte Senftenberg gehörigen Ortschaften, Drezno, 1892-1923, s. 67.
- ↑ Ibid., s. 69.
- ↑ a b 14. bis 16. Jahrhundert [online], senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).
- ↑ a b c 17. bis 19. Jahrhundert [online], senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).
- ↑ J.G. Paulitz, op. cit., s. 231.
- ↑ Ibid., s. 232–233, 239.
- ↑ Ibid., s. 254.
- ↑ Ibid., s. 268–269.
- ↑ Groß Rosen | Das Jahr 1945 [online], dasjahr1945.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).
![[1]](http://clevelandohioweatherforecast.com//pFad.php?u=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20160304091731%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.mapywig.org%2Fm%2FWIG_maps%2Fseries%2F500K_post-WW2%2FMAPA_POLSKI_1_500_000_LEGNICA_5.jpg){kind=link}
| Miasta |
|
|---|---|
| Gminy (Amtsfreie Gemeinde) | |
| Urzędy (Amt) |
