Wojna w Zufarze
| zimna wojna | |||
| |||
| Czas |
1962–1976 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
tendencje separatystyczne, autorytarna forma rządów | ||
| Wynik |
porażka rebeliantów, modernizacja Omanu | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Wojna w Zufarze – rebelia trwająca od 1962 do 1976 roku w Zufarze będącym częścią Omanu. Rząd Omanu został wsparty militarnie przez Wielką Brytanię i Iran, natomiast rebelianci przez Jemen Południowy.
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Rebelia wybuchła w 1962 roku i została zorganizowana przez Front Wyzwolenia Zufaru. Front był pierwszą organizacją, która stanęła do walki przeciwko rządowi. Początkowo grupę tworzyli głównie arabscy nacjonaliści i religijni konserwatyści, jednak od 1968 roku kierownictwo w ruchu przejęła frakcja promarksistowska. Rebelianci łączyli lewicowe poglądy z panarabizmem[1][2][3]. Organizacja w 1968 roku dokonała reform wewnętrznych, w wyniku których przekształciła się w Ludowy Front Wyzwolenia Okupowanej Zatoki Perskiej, a swoim zasięgiem objął również sąsiedni Bahrajn[4]. Grupa zyskała poparcie Ludowo-Demokratycznej Republiki Jemenu, dzięki czemu rebeliantom udało się w 1969 roku zdobyć znaczne połacie zachodniej części Zufaru. W 1974 roku Ludowy Front Wyzwolenia Okupowanej Zatoki Perskiej rozpadł się, a w wyniku rozpadu powstały dwie odrębne organizacje – Ludowy Front Wyzwolenia Omanu kontynuujący zbrojny opór w Zufarze[5] oraz Ludowy Front Wyzwolenia Bahrajnu, którego działalność ograniczyła się wyłącznie do Bahrajnu.
Odrębną organizacją prowadząca walkę z rządem monarchy był Narodowo-Demokratyczny Front Wyzwolenia Omanu i Zatoki Arabskiej. Organizacja ta nie była związana z pierwotnym Frontem Wyzwolenia Zufaru – grupa została założona przez omańskich studentów (studiujących głównie w Kuwejcie) na terenie Iraku w 1969 roku[6][7]. Grupa ta odrzucała radykalnie lewicowe i promarksistowskie hasła Frontu Wyzwolenia Zufaru i związana była z baasizmem[8]. W skład grupy wchodzili zarówno członkowie organizacji lewicowych, nacjonaliści arabscy jak i niezwiązani z żadnym z tych ruchów przeciwnicy omańskiego rządu. Grupa w przeciwieństwie do wcześniejszych grup partyzanckich była ruchem miejskim, wspieranym przez intelektualistów (pozostałe organizacje były partyzantkami wiejskimi). Do pierwszego ataku partyzanckiego grupy doszło 12 czerwca 1970 roku w północnym Omanie, kiedy to rebelianci zaatakowali garnizony armii w miastach Izki i Nizwa. W 1971 roku na skutek porażek militarnych, Narodowy Front Demokratyczny wszedł w skład silniejszego Ludowego Frontu Wyzwolenia Okupowanej Zatoki Perskiej[9][10], zachował on jednak odrębne struktury[11].
Rebelianci oprócz wsparcia ze strony Jemenu Południowego, po 1968 roku otrzymali też wsparcie ze strony ZSRR i Chin[12]. W 1973 roku wojska do Omanu wysłał Iran, co spowodowało przesunięcie szali zwycięstwa na stronę rządu – do 1976 roku oddziały partyzanckie zostały rozbite przez połączone siły rządowe, irańskie, a także brytyjskie[13]. Rząd wsparty został również przez Jordanię, Pakistan i Zjednoczone Emiraty Arabskie[14]. W walkach zginęło 187 omańskich żołnierzy, 24 brytyjskich i 72 irańskich, rannych zostało odpowiednio: 559, 55 i 142 kolejnych[15]. Po stronie rebelianckiej zginęło 1400 partyzantów, a 2000 zostało pojmanych[16]. W wyniku wojny zginęło około 10 tysięcy cywili[17].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ John Townsend, Oman: the making of a modern state, London: C. Helm, 1977, s. 98, ISBN 978-0-85664-446-7, OCLC 3559485.
- ↑ Kendall D. Gott (październik 2010). U. S. Army and the Interagency Process: Historical Perspectives: The Proceedings of the Combat Studies Institute 2008 Military History Symposium. DIANE Publishing. s. 203.
- ↑ Peter Janke; Richard Sim (październik 1983). Guerrilla and terrorist organisations: a world directory and bibliography. Macmillan. s. 265. ISBN 978-0-02-916150-0.
- ↑ John Peterson, Defending Arabia, 1986, Taylor & Francis, s. 100
- ↑ The Gulf: Revolutionary Activity Spreads; U.S. and Clients Worried. MERIP Reports, No. 19. (1973), s. 17.
- ↑ Allen, Calvin H., and W. Lynn Rigsbee. Oman Under Qaboos: From Coup to Constitution, 1970-1996. London: Frank Cass, 2000. s. 28
- ↑ Halliday, Fred. Revolution and Foreign Policy: The Case of South Yemen, 1967-1987. Cambridge Middle East library, 21. Cambridge: Cambridge University Press, 1990. s. 14
- ↑ Halliday, Fred. Revolution and Foreign Policy: The Case of South Yemen, 1967-1987. Cambridge Middle East library, 21. Cambridge: Cambridge University Press, 1990. s. 144
- ↑ Shichor, Yitzhak. The Middle East in China's Foreign Policy, 1949-1977. Cambridge: Cambridge University Press, 1979. s. 153
- ↑ Allen, Calvin H., and W. Lynn Rigsbee. Oman Under Qaboos: From Coup to Constitution, 1970-1996. London: Frank Cass, 2000. s. 69
- ↑ Abir, Mordechai. Oil, Power and Politics: Conflict in Arabia, the Red Sea and the Gulf. London: Cass, 1974. s. 12-13, 69
- ↑ Calabrese, J. (1990). From Flyswatters to Silkworms: The Evolution of China's Role in West Asia. Asian Survey 30. s. 867.
- ↑ Allen & Rigsbee, s. 72–73
- ↑ The Dhofar Rebellion
- ↑ وزارت کشور عراق اعلام کرد تکریت یک قدم به آزادی نزدیکتر شد/ 13 کاخ ریاست جمهوری آزاد شد [online], www.farsnews.com [dostęp 2017-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (pers.).
- ↑ Oman(and Dhofar) 1952-1979
- ↑ Political Science. Middle East/North Africa/Persian Gulf Region. University of Central Arkansas. 2011.