Zegarek
Zegarek – przenośny zegar wskazujący czas dobowy (godzinę), noszony na ręku lub w kieszeni. Obecnie w powszechnym użyciu są zegarki na pasku lub bransoletce noszone na nadgarstku. Część zegarków ma też inne funkcje jak kalendarz i stoper. Zegarki są budowane w oparciu o różne technologie, m.in. elektromechaniczne i elektroniczne.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
(Germanisches Nationalmuseum)
Za wynalazcę zegarka uznaje się Petera Henleina, który w 1504 roku umieścił mechanizm sprężynowy napędzający zegar w „przenośnym” pudełku[1], tworząc pierwszy zegarek kieszonkowy. Taki typ zegarka był najbardziej popularny aż do I wojny światowej. Na początku XX wieku zegarki naręczne zarezerwowane były dla kobiet i traktowane bardziej jako przejściowa moda niż funkcjonalne urządzenie. Mężczyźni traktowali je z pogardą twierdząc, że „prędzej kieckę nosić będą niźli zegarek naręczny”[2]. Wraz z wybuchem I wojny światowej okazało się, że zegarek jest niezbędnym wyposażeniem żołnierzy, a jego wersja kieszonkowa jest niepraktyczna w zastosowaniu[2].
Do połowy XX wieku zegarki były wyposażone w napęd mechaniczny. Prace nad pierwszym zegarkiem kwarcowym rozpoczęło Seiko w 1959 roku jako „Projekt 59A”[3]. W ich efekcie uzyskano prototyp zegara kwarcowego, który został wykorzystany do pomiaru czasu podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1964 roku[3]. Natomiast pierwszy prototypowy zegarek kwarcowy został wyprodukowany przez CEH w Szwajcarii, gdzie w latach 1965-1967 trwały prace nad miniaturyzacją kwarcowego oscylatora 8192 Hz[4]. Pierwszy dostępny powszechnie do nabycia zegarek kwarcowy wyprodukowało Seiko w 1969 roku, był to Seiko Astron[3].
W 1968 roku George H. Thiess wpadł na pomysł wyeliminowania wskazówek i zastąpienia ich cyfrowym wyświetlaczem[5] (chociaż sam pomysł nie był nowy, gdyż pierwszy znany zegarek kieszonkowy bez wskazówek został skonstruowany około 1830 roku[6]). W maju 1970 został skonstruowany prototyp zegarka Pulsar[5], a 1972 roku na rynek trafił pierwszy zegarek elektroniczny z czterocyfrowym wyświetlaczem LED[7]. Większość zegarków z wyświetlaczem LED była wyposażona w przycisk aktywujący wyświetlanie czasu na kilka sekund ponieważ diody LED wymagały zbyt dużo prądu aby możliwe było ich działanie w trybie ciągłym. Kilka lat później wyświetlacz LED został wyparty przez wyświetlacz ciekłokrystaliczny, który miał znacznie mniejsze zapotrzebowanie energetyczne tak, że możliwa była praca zegarka z ciągłym wyświetlaniem czasu.
Funkcje dodatkowe
[edytuj | edytuj kod]- Biżuteria – zwłaszcza w damskich modelach[8]
- Symbol prestiżu – zegarki biznesowe[9][10]
- Stoper, pulsometr, kompas - wersje sportowe i militarne
- Kalkulator i inne gadżety - modele dziecięce
- Informowanie o pogodzie, informacjach ze świata, z Twittera, Facebooka, powiadomienia z telefonu - zegarki "inteligentne" (ang. Smartwatch)
Wodoszczelność
[edytuj | edytuj kod]Producenci zegarków klasyfikują produkty ze względu na odporność na warunki zwiększonej wilgotności według następującej umownej skali[11][12], która została opracowana przez producentów zegarków według normy ISO 2281[13], i jest przeznaczona dla zegarków codziennego użytku[14]:
| Stopień | Znaczenie | Uwagi | ||
|---|---|---|---|---|
| brak oznaczeń | Brak wodoszczelności | Zegarek chronić przed wodą | ||
| 3 ATM | 3 bar | 30 m | Odporny na zachlapanie lub deszcz | Zegarka nie wolno zanurzać w wodzie |
| 5 ATM | 5 bar | 50 m | Odporny na zachlapanie i pływanie na powierzchni wody | Nie wolno nurkować, ale można korzystać podczas kąpieli w wannie lub pod prysznicem |
| 10 ATM | 10 bar | 100 m | Odporny na zanurzenie i nurkowanie bez akwalungu | Z zegarkiem nie wolno nurkować w akwalungu, najwyżej z rurką |
| 20 ATM | 20 bar | 200 m | Odporny na nurkowanie w akwalungu | Przeznaczony tylko do nurkowania rekreacyjnego[15] |
| 30 ATM | 30 bar | 300 m | Odporny na nurkowanie w akwalungu na kilkadziesiąt metrów | Przeznaczony tylko do nurkowania rekreacyjnego |
| 50 ATM | 50 bar | 500 m | Odporny na nurkowanie głębinowe | Przeznaczony do nurkowania głębinowego |
| 100 ATM | 100 bar | 1000 m | Odporny na nurkowanie głębinowe | Przeznaczony do nurkowania głębinowego |
Za określenie norm wodoodporności zegarków do nurkowania profesjonalnego odpowiada norma ISO 6425[16][13]:
| Oznaczenie | Uwagi |
|---|---|
| DIVERS 200 | Nurkowanie na głębokościach nie wymagających helu |
| DIVERS 300 | Nurkowanie głębinowe |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hebra 2010 ↓, s. 57.
- ↑ a b Brozek 2004 ↓.
- ↑ a b c SEIKO Press 2009 ↓.
- ↑ Milestones:Pioneering Work on the Quartz Electronic Wristwatch, 1962-1967 [online], Ieeeghn.org [dostęp 2012-12-21] (ang.).
- ↑ a b Perez 2012 ↓.
- ↑ Mechanical Digital Watches [online], Unique Watch Guide, 3 lutego 2011 [dostęp 2012-12-22] (ang.).
- ↑ Pulsar [online], Smithsonian Institution [dostęp 2012-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-10] (ang.).
- ↑ Władek Meller, Zegarek jako biżuteria i element stroju [online], Od czasu do czasu - zegarki i biżuteria [dostęp 2012-12-22].
- ↑ Zegarek - symbol prestiżu, luxclub.pl, 17 czerwca 2009 [dostęp 2012-12-22] [zarchiwizowane 2012-07-09].
- ↑ Władek Meller: Zegarek w biznesie. Od czasu do czasu - zegarki i biżuteria. [dostęp 2012-12-22].
- ↑ Wodoszczelność zegarków, Apart [dostęp 2012-12-22] [zarchiwizowane 2012-12-22].
- ↑ Klasy wodoszczelności, Zegarki - czasomierze dziś i jutro [dostęp 2012-12-22] [zarchiwizowane 2012-08-07].
- ↑ a b Watches [online], The Jewellers and Watchmakers of New Zealand Inc [dostęp 2014-05-07] (ang.).
- ↑ ISO 2281:1990 [online] [dostęp 2014-05-07] (ang.).
- ↑ How Water Resistant Is Your Watch? [online], DeLoach Watch Service [dostęp 2014-05-07] (ang.).
- ↑ ISO 6425:1996 [online] [dostęp 2014-05-07] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alexius J. Hebra, The Physics of Metrology, Wiedeń: Springer-Verlag, 2010, ISBN 978-3-211-78380-1 (ang.).
- John E. Brozek, The History and Evolution of the Wristwatch, [w:] International Watch Magazine [online], InfoQuest Publishing, Inc., styczeń 2004 [dostęp 2012-12-21] (ang.).
- SEIKO Press, The SEIKO Quartz Astron, the watch that changed the way the world told time, Seiko Watch Corporation, grudzień 2009 [dostęp 2012-12-22] [zarchiwizowane 2012-06-25] (ang.).
- Israel Perez, HILCO EC director donates prototype of world’s first working digital watch to Smithsonian [online], Texas Co-op Power, luty 2012 [dostęp 2012-12-22] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Klub Miłośników Zegarów i Zegarków [online], zegarkiclkub.pl [dostęp 2012-12-21].
- Wszystko o zegarkach [online], abczegarki.pl [dostęp 2012-12-21].